ابوالحسن محتشمي
در بخش نخست مقاله حاضر گوشه اي از تعاملات و روش هاي دادوستد نفت در بازارهاي جهاني بررسي و تشريح شد. در بخش آخر ضمن بررسي نحوه قيمت گذاري نفت براساس شاخص قيمت انواع نفت خام در جهان به چگونگي اين روش در فروش نفت ايران اشاره شده است.
امروزه از نفت خام برنت به عنوان نفت خام شاخص در زمينه فروش نفت خام به بازارهاي اروپا و مديترانه، از نفت خام شمال آلاسكا (ANS) و نفت سبك وست تگزاس اينترمديت (WTI) جهت فروش نفت خام به ايالات متحده و كانادا و در واقع نيمكره غربي و نهايتاً از نفت خامهاي عمان و دوبي عمدتاً جهت فروش به مقصد آسيا و خاور دور استفاده مي شود. البته شايد بتوان ادعا كرد كه در اين ميان نفت خام برنت داراي نقش كانوني مي باشد؛ چه اين نفت خام از سويي شاخص قيمت گذاري بيش از ۶۵ درصد تجارت جهاني نفت خام به صورت فيزيكي (در برابر معاملات كاغذي) بوده و از طرفي ديگر به عنوان كالاي مبنا(Underlying Asset) در قراردادهاي معاملات آتي بورس لندن(۵) با حجمي متجاوز از يك صد ميليون بشكه در روز يعني بيش از كل توليد فيزيكي نفت خام، تأثيرات عمده اي در كليه معاملات روزانه نفت خام دارد.
آنچه به نفت خامهاي شاخص اين قابليت را مي دهد كه ساير نفت خامها بر مبناي بهاي آنها تعيين ارزش شود ويژگي هايي مي باشد كه اهم آنها به شرح زير است:
۱-قابليت خريد و فروش آزاد. معمولاً  صادركنندگان محدوديتهايي را در مورد فروش مجدد نفت خام خود اعمال مي كنند. مانند عربستان و ايران. بنابراين نفت خام ايران و عربستان كه بدون اجازه توليد كننده قابل فروش مجدد نيستند از اين حيث نمي توانند نقش يك نفت خام شاخص را بازي كنند.
۲- مقدار كافي توليد نفت خام به صورت فيزيكي كه براحتي در بازار به طور آزاد در دسترس معامله گران باشد.
لذا نفت خام  هايي كه اگر چه توليد بالا دارند اما عمدتاً  در قالب قراردادهاي مدت دار فروخته مي شوند را شامل نمي شود.
۳- عدم انحصار خريد يا فروش. هرگونه منوپلي در خريد يا فروش اعتبار بازار آن نفت خام را مخدوش ساخته و آن را فاقد قابليت تبديل شدن به يك نفت خام شاخص مي سازد.
۴-امكانات لجستيكي و بارگيري كافي و منظم كه ريسك عرضه منظم به بازار را به حداقل برساند.
مجموعه شرايطي از اين دست كه نهايتاً  موجب شفافيت بازار نفت خامهاي شاخص مي شود، اعتباري به اين دسته از نفت  خامها بخشيده است كه امروزه هنگامي كه قيمت آنها توسط رسانه هاي معتبر نفتي به صورت روزانه منتشر مي شود به عنوان مأخذ قابل اتكا براي تعيين قيمت ميليون ها بشكه  نفت خامهاي ديگر از جمله نفت خام ايران در معاملات تك محموله و مدت دار مورد استفاده واقع مي شود.
فاكتور ديگر كه شاه بيت قيمت هر نفت خام صادراتي مي  باشد فاكتور D است. قيمت نفت خام شاخص همان گونه كه اشاره شد توسط بازار و خارج از كنترل مستقيم هر صادركننده اي تعيين مي  گردد. اما آنجا كه يك فروشنده نفت خام بايد تمام هنر خود را به نمايش بگذارد ميداني است كه در آن اين عامل تعيين مي گردد. در واقع وقتي گفته مي شود مثلاً  ايران قيمتهاي فروش در ماه فرضاً اوت را به مشتريان اعلام كرد منظور همين فاكتور است. به طور خلاصه همان گونه كه اشاره شد بسته به كيفيت نفت خام كه تابعي است از درجه سبكي و سنگيني آن و رابطه مستقيم اين ويژگي با ارزش ناخالص فرآروده هاي استحصالي(۶)، مقدار عناصر مزاحم در فرآيند پالايش موجود در هر نفت خام نظير سولفور، فاصله محل تحويل نفت خام تا بازار مقصد، عمده عناصر تكنيكي هستند كه در تعيين مقدار تفاوت هر نفت خام صادراتي با نفت خام شاخص يا همان فاكتور D مؤثر هستند. ضمن آن كه عوامل جنبي ديگري نظير رقابت با نفت خام هاي جانشين، كمبود نفت يا اشباع بازار مقصد، شرايط توليد خود صادركننده نيز مي توانند تأثيرگذار باشند. قيمت گذاري نفت خام ايران كه در چارچوب قراردادهاي مدت دار به فروش مي رسد، همواره به نوعي تابع قيمتهاي نفت خام عربستان بوده است.
قيمت نفت خام سبك ايران براساس قيمت نفت خام سبك عربستان و نفت خام سنگين ايران بر مبناي قيمت نفت خام متوسط عربستان البته با تعديلاتي جزيي تعيين مي گردد.
و به طور مشخص تر از اول سال ۲۰۰۰ ميلادي كه قيمت هاي (ديفرنشيال ها) ايران تحت عنوان قيمت رسمي (OSP)(۷) به صورت ماهيانه اعلام مي شود اين ارتباط و همخواني همه جانبه تر شده است. زيرا تنوع نسبي در قراردادهاي فروش نفت خام قبل از سال ۲۰۰۰ از جمله قراردادهاي تحويل در مقصد (Cif)، تنوع بيشتري در قيمت گذاري را نيز به همراه داشت.
كپي برداري از قيمتهاي عربستان في النفسه امر مذمومي تلقي نمي شود. چه آن كه نفت خامهاي دو كشور با ويژگي هاي فني بسيار نزديك در بازار به عنوان نفت خام هاي رقيب قلمداد مي شوند. توليد روزانه بيش از ۸ ميليون بشكه و اتكا و نياز شديد پالايشگران به نفت خام اين كشور خواه ناخواه موجب اعتبار تصميمات آن در حوزه قيمت  گذاري نيز مي شود. لكن سؤال آن است كه نقش ايران در قيمت گذاري نفت خام صادراتي خود چيست؟ اساساً  از چه ميزان ابتكار عمل در تعيين قيمت برخورداريم؟ فرضاً چنانچه به هر دليلي يك ماه قيمت هاي عربستان اعلام نشود يا در فرض ملموس تر كه سابقه هم دارد قيمت هاي عربستان به اشتباه در منابع رسانه اي مربوطه (نشريه پلاتس) اعلام گردد، چه مقدار قادر هستيم قيمتهاي فروش نفت خام خود را كه توأماً  متضمن منافع خريدار و فروشنده باشد(به عبارت دقيق تر منطبق با شرايط بازار باشد)، رأساً تعيين كنيم؟ منطقاً  انتظار مي رود كه پس از گذشت حدود يك قرن از توليد نفت خام و سپري شدن ۲۷ سال از انقلاب و ثبات نسبي دست اندركاران امر طي اين دوره، توان علمي لازم در اين زمينه حاصل شده باشد. از زاويه ديگر اگر بخواهيم به كفه هاي ترازو نيز نگاه كنيم، وزن حقوق و مزاياي دريافتي برخي از مسئولين مربوطه (۲ الي ۴ ميليون ماهيانه)، وجود پتانسيل متناسب در طرف ديگر معادله را بشدت قابل انتظار مي سازد.
نياز به تأكيد نمي باشد كه نفت وزير مجموعه هاي آن از جمله بازاريابي و فروش در دنياي امروز امري است با ابعاد وسيع و پيچيده  كه راهبري مطلوب آن ابزار و لوازم، زيادي را مي طلبد. در بعد بازاريابي و فروش، ابداع انواع بازارها و معاملات جديد نظير بازار معاملات سلف، قراردادهاي آتي و حجم بالاي معاملات آن (معاملات كاغذي) و پيوستگي آن با بازار فيزيكال نفت خام، تحولات روزافزون صنعت پالايش و تأثير آن بر تقاضاي نفت خامهاي گوناگون، پيچيدگي هاي بازار حمل و نقل و ... كه هر يك به تنهايي مقوله اي گسترده است و مي تواند عنوان دوره  آموزشي آكادميك قرار گيرد، همگي مؤيد وسعت و اهميت اين مبحث است.
آنچه در اين مقال قابل تأمل است آن است كه ما چه ميزان به اين ابزار كار خصوصاً  از نقطه نظر تئوريك مجهزيم كه بتواند به عنوان پشتوانه قابل اتكايي در مواجهه با طرف هاي مقابل كه نوعاً  افرادي حرفه اي هستند، به كارمان آيد. اهتمام بيشتر به تأمين حداكثري منافع، حفظ پرستيژ دومين توليد كننده اوپك و بالاتر از همه ارج گذاري به شأن و مرتبت ايران و ايراني انتظارات به جايي است كه برآوردنشان توجه بس فراتر به ملزومات مربوطه را طلب مي كند.
پانوشت ها:
۱- API مخفف American Petroleum institute واحدي است كه مرغوبيت نفت خام را با آن مي سنجند و عكس وزن مخصوص است يعني هر چقدر بالاتر باشد نفت خام سبك تر و در نتيجه مرغوب تر است.
۲- Market Related formula price
۳- Residual Supplier
۴- Benchmark Crude oil
۵- London IPE Futures contracts
۶- Gross Product Worth
۷- Official Selling Price

دكتر سيد محمد هادي نژاد حسينيان معاون امور بين الملل وزارت نفت در حاشيه مذاكرات گروه كاري صادرات گاز از طريق لوله به پاكستان گفت: با توجه به كمبود گاز در پاكستان و هند از سال ۲۰۱۱ ، اين دو كشور خواهان واردات گاز از ايران هستند و مذاكرات را به صورت جدي پيگيري مي كنند.
وي افزود: از ۱۰ سال پيش كه بحث صادرات گاز ايران به دو كشور مطرح شده تاكنون هيچ قرارداد ي منعقد نشده ولي تفاهم هايي ايجاد شده كه البته تعهد آور نيست.
نژاد حسينيان با اشاره به پيشنهاد جديد ايران براي ادامه مذاكرات احداث خط لوله صادراتي گاز تصريح كرد: پيشنهاد ما اين است كه هر سه كشور از ابتدا و با يكديگر روي پروژه كار كنند و مطالعات لازم را انجام دهند.
پيشنهاد هندي ها اين است كه دو به دو مسايل مربوط را حل كنيم و سپس به صورت سه جانبه نشستي را برگزار و نتايج كار را نهايي و تصميم گيري كنيم.
او ادامه داد: بر اساس اين پيشنهاد سه گروه كاري بين ايران و پاكستان ، ايران و هند و پاكستان و هند ايجاد شده كه هر كدام تاكنون دو جلسه داشته اند و قرار است تا آخر دسامبر ۲۰۰۵ يك جلسه ديگر برگزار شود و سرانجام در ژانويه ۲۰۰۶ مذاكرات سه جانبه بين ايران، پاكستان و هند آغاز شود.
معاون امور بين الملل وزارت نفت مهم ترين موضوع مذاكرات را ساختار اجراي پروژه عنوان و اظهار كرد: گزينه اول ما براي اجراي پروژه اين است كه هر يكي از طرفين سهم اجرايي فروش را در خاك خويش اجرا كنند و گاز ايران در مرز پاكستان به پاكستان و در مرز هند به هند فروخته شود كه اين كار مشروط به حضور هند نيست و در صورتي كه هند نخواهد، اين شيوه را با پاكستان اجرا خواهيم كرد.
وي افزود: پيشنهاد ديگر كه از سوي هند مطالعه شده كنسرسيوم مشترك با حضور سه كشور و شركت هاي بين المللي است كه مطابق اين پيشنهاد اين كنسرسيوم مسئوليت اجراي كل پروژه را خواهد داشت و طرف معامله ايران ، اين كنسرسيوم خواهد بود. طبق اين پيشنهاد كنسرسيوم در دو بخش احداث پروژه و بهره برداري پروژه فعاليت خواهد كرد.
نژاد حسينيان خاطر نشان كرد: اگر شرايط هند اين باشد لزومي ندارد كه ما خودمان را درگير كنيم ، زيرا با توجه به مساله تحريم آمريكا و مشكلاتي كه اين شيوه انجام پروژه مي تواند ايجاد كند، خواست ما اين است كه پروژه مطابق گزينه پيشنهادي ايران اجرا شود و در مرحله آخر اگر نيازي بود كنسرسيوم تكميل شود.
نژاد حسينيان يادآور شد كه براي اين كار تفاهم اوليه با پاكستان به دست آمده است.
وي افزود: اگر در اجلاس سه جانبه ژانويه ۲۰۰۶ براي اجراي پروژه تصميم گيري شود ، آنگاه كار مطالعات اجرايي، تعيين مسير و برآورد هاي بودجه اي به صورت دقيق انجام خواهد شد.
نژاد حسينيان در مورد اينكه چنانچه توازن توليد و مصرف گاز در داخل كشور منفي باشد آيا باز هم صادرات گاز خواهيم داشت يا خير به خبرنگار ايسنا گفت: در اين خصوص دو بحث وجود دارد ، آنچه كه مطابق مطالبات مديريت برنامه ريزي تلفيقي وزارت نفت در مورد توان صادرات گاز به ما اعلام شده اين است كه با توجه به مصارف كشور، بالقوه توان صادرات ۱۴ تريليون متر مكعب گاز را داريم كه صادرات آن نيازمند سرمايه گذاري و توليد و بهره برداري از آن است. از سوي ديگر عده اي اين بحث را مطرح مي كنند كه ما امكاني براي صادرات گاز نداريم و بايد تمام گاز توليدي را صرف مصارف داخلي و تزريق به مخازن نفتي كرد.
نژاد حسينيان تصريح كرد: اين موضوعات اختلاف نظر علمي است و بايد با بحث علمي و كارشناسي توسط دولت تعيين تكليف شود. مطابق خط مشي دولت قبلي با توجه به ذخيره گاز كشور امكان صادرات بر اساس اين نظر، ميدان مشترك پارس جنوبي، با سرعت توسعه يافت. البته دولت قبل در مورد صادرات گاز قرارداد تعهد آوري را منعقد نكرده و در طي اين مدت فقط قرارداد نيمه نهايي شده صادرات پنج ميليون LNG به هند وجود دارد كه آن هم منتظر تصويب شوراي اقتصاد است.
وي گفت : از نظر كارشناسان وزارت نفت با توجه به پتانسيل ها امكان صادرات گاز وجود دارد ولي نظرات ديگري كه مبني بر تزريق گاز به مخازن نفتي است از خارج مجموعه وزارت نفت مطرح مي شود .
معاون امور بين الملل وزارت نفت در مورد معاهدات LNG به هند يادآور شد: شوراي اقتصاد شنبه هفته آتي تشكيل جلسه داده و درا ين مورد تصميم گيري خواهد كرد.
به نقل از ايسنا

كمك بيمه مركزي براي طرح كاهش تصادفات جاده اي
گروه اقتصادي : رئيس كل بيمه مركزي ايران از اختصاص ۲۰۰ ميليارد ريال كمك اين سازمان براي كاهش تصادفات و خسارت هاي جاني و مالي در جاده هاي كشور خبر داد.
دكتر عبدالناصر همتي گفت: با تصويب هيأت وزيران، اين كمك از منابع صندوق تأمين خسارت هاي بدني بيمه مركزي ايران تأمين مي شود.
وي با اشاره به نتايج جلسه ستاد كاهش تصادفات رانندگي به رياست دكتر احمدي نژاد رئيس جمهور كه در روز سه شنبه هفدهم آبان برگزار شد گفت: كمك بيمه مركزي ايران به دستور رئيس جمهور و در قالب «طرح ضربتي جلوگيري از تصادفات رانندگي و كاهش خسارت هاي آن» پرداخت مي شود. رئيس كل بيمه مركزي ايران افزود: آمار تصادفات جاده اي منجر به جرح و فوت در كشور متأسفانه روز به روز در حال افزايش است به طوري كه شركت هاي بيمه تا پايان سال ۱۳۸۳ حدود ۸۰ درصد خسارت هايي كه بابت شخص ثالث پرداخته اند، مربوط به تصادفات منجر به فوت و جرح بوده است.
دكتر همتي رقم محقق شده اين خسارت ها را ۶۲۲۰ ميليارد ريال اعلام كرد و افزود كه در پي بروز اين خسارت هاي هنگفت، بيمه مركزي ايران به اين نتيجه رسيد كه اگر بخش كوچك تري از خسارت هايي را كه براي فوت مسافران جاده اي پرداخت مي كند به افزايش استانداردهاي كنترل جاده هاي كشور اختصاص دهد، نتيجه بهتري خواهد داشت؛ از اين رو اين طرح به هيأت وزيران پيشنهاد شده و با قيد فوريت و به صورت ضربتي به تصويب رسيد. رئيس كل بيمه مركزي افزود: اين اعتبار در چند ماه آينده اختصاص مي يابد تا به مصرف خريد تجهيزاتي نظير دوربين هاي كنترل سرعت وسايل نقليه، گسترش پاسگاه هاي پليس راه كشور در زمينه اقدامات منجر به كاهش تصادفات و تلفات ناشي از آن برسد.وي اظهار اميدواري كرد كه تا قبل از نوروز ۱۳۸۵ پليس راه با مجهز شدن به تجهيزات بهتر بتواند كنترل بيشتري بر آمد وشد جاده اي اعمال كند و آمار تصادفات منجر به جرح و فوت كاهش يابد.
امكان اصلاح كالاهاي مشمول قانون تجميع
معاون كل وزير امور اقتصادي و دارايي در پاسخ به نامه جمعي از صنعتكاران كشور كه خواستار اصلاح كالاهاي مشمول تجميع عوارض شده بودند، نوشت: اصلاح كالاهاي مشمول قانون تجميع عوارض تا پايان سال امكان پذير نيست.
در اين نامه آمده است: پيشنهاد حذف لوله و پروفيل از فهرست كالاهاي مشمول ماليات و عوارض موضوع بند ه- ماده ۳ طي سال گذشته نيز از طريق مراجع مختلف مورد پيگيري قرار گرفته و علاوه بر پاسخهاي لازم، اين موضوع در جلسات مختلف كارشناسي كار گروه سال ۸۳ (براي اجرا در سال ۸۴) بند مذكور با حضور نمايندگان آن سنديكا مورد بررسي قرار گرفت كه ضمن طرح و بحث درخصوص كليه انواع كالاهاي توليدي مربوط، عبارت به استثناي لوله هاي آهني و فولادي توليدي از ورق هاي ۸ ميلي متري و بالاتر توليد داخل در سرگروه رديف ۴۵ فهرست كالاهاي سال ۱۳۸۴ به منظور اجتناب از اخذ ماليات و عوارض مضاعف درج گرديد.
ليكن موضوع حذف لوله و پروفيل از فهرست ياد شده، مورد موافقت اعضاء كار گروه قرار نگرفت.
شركتهاي هواپيمايي جهان امسال بيش از هشت ميليارد دلار زيان ديدند
زيان  شركتهاي  هواپيمايي  جهان  امسال  به  بيش  از هشت  ميليارد و پانصدميليون  دلار مي رسد.
به  نوشته  روزنامه  روسي  اينترنتي  ايزوستيا پاتريسيو سپول  ودا معاون رئيس  انجمن  بين المللي  حمل  و نقل  هوايي  كه  در مكزيك  بسر مي برد گفت: اين  ميزان  با بررسي  فعاليت  دويست  و هفتاد شركت  هواپيمايي  مهم  جهان به  دست آمده است  كه  بيش  از نود و پنج  درصد پروازهاي  كل  جهان  را انجام مي دهند.
به  گفته  وي  افزايش  بهاي  سوخت  هواپيما و بالا رفتن  هزينه  تامين  امنيت پرواز پس  از حوادث  يازدهم  سپتامبر مهمترين  عوامل  وارد شدن  اين  خسارت به  شركتهاي  هواپيمايي  محسوب  مي شود چون  اين  شركتها ناگزير به  كاهش نيرو و يافتن  روشهاي  صرفه جويي  بيشتر شده اند.
براساس  اين  گزارش  در چهار سال  گذشته  ششصد هزار تن  از كاركنان  شركتهاي هواپيمايي  در سراسر جهان  از كار اخراج  شده اند.
تدابير جديد سوريه براي مقابله با فشارهاي اقتصادي
معاون  اقتصادي  نخست  وزير سوريه  گفت : دمشق  خود را براي  مقابله با پيامدهاي ناشي  از مقاومت  در برابر تهديدها و فشارهاي  خارجي  آماده  كرده  است .
درپي  افزايش  تهديدهاي  خارجي  و احتمال اعمال  تحريم  هاي  اقتصادي  عليه  اين  كشور كه  آمريكا آن را هدايت  مي كند،عبدالله  دردري  معاون  اقتصادي  نخست وزير سوريه  از آمادگي  دمشق  براي مقابله  با پيامدهاي  ناشي  از تهديدها و فشارهاي  خارجي  عليه  اين  كشور خبرداد.
الدردري  ناچيز بودن  بدهي  هاي  خارجي  و موجودي  هيجده  ميليارد دلاري  ذخائرنقدي  را از نقاط قوت  نظام  اقتصادي  اين  كشور براي  مقابله  با فشارهاي اقتصادي  دانست  و افزود: دولت  براي  كنترل  نرخ  ارز نيز تمهيداتي  انديشيده است  كه  تا چند روز آينده  به  مرحله  اجرا گذاشته  خواهد شد.
براساس  اين  گزارش  كاهش  ارزش  لير سوريه  در هفته  گذشته از پنجاه  و پنج  ليردر برابر هر دلار آمريكا به  پنجاه  و شش  و نيم  لير نزول  كرده  است .
معاون  اقتصادي  نخست  وزير سوريه  تصريح  كرد به  منظور تشويق  مردم  به  سرمايه گذاري  در بانكها نيز اوراق  قرضه  با سود سالانه  نه  درصد ميان  شهروندان سوري  توزيع  خواهد شد.
وي  دادن  مجوز تاسيس  بانكهاي  خصوصي  برنامه ريزي  براي  راه اندازي  بازاراوراق  بهادار و افزايش  سود سپرده هاي  بانكي  از پنج  درصد به  نه  درصد وجذب  سرمايه هاي  خارجي  را براي  اجراي  طرح  هاي  اقتصادي  از ديگر تلاشهاي سوريه  براي  مقابله  با فشارهاي  آتي  اقتصادي  عليه  اين  كشور عنوان  كرد.
برپايه  اين  گزارش  وزراي  كشاورزي  و نفت  سوريه  نيز هفته  پيش  اعلام  كرده بودند كه  سوريه  براي  تامين  محصولات  كشاورزي  پوشاك  و سوخت  مورد نيازخود مشكلي  ندارد و آماده  مقابله  با فشارهاي  اقتصادي  فراروي  اين  كشوراست .
البته  كاهش  توليد نفت  سوريه  از حدود ششصد هزار بشكه  در روز به  حدودچهارصد هزار بشكه  و بازگشت  هزاران  كارگر سوري  از لبنان  پس  از خروج نيروهاي  اين  كشور از لبنان  بر مشكلات  اقتصادي  آن افزوده  است .

افزايش توان توليد اوپك به ايران بستگي دارد
مهر: مركز مطالعات جهاني انرژي در گزارشي اعلام كرد در حاليكه ترديدها نسبت به توانايي عربستان در تحقق وعده هاي افزايش توليد نفت در حال گسترش است، نقش ايران در افزايش توليد اوپك طي سالهاي آينده در حال تقويت است.
سازمان كشورهاي صادر كننده نفت، اوپك، اعلام كرده است كه قصد دارد طي پنج سال آينده ظرفيت توليد خود را ۵ ميليون بشكه در روز افزايش دهد.
بر اساس بيانيه هاي اخير اوپك، ظرفيت توليد اين سازمان از رقم فعلي ۵/۳۲ميليون بشكه اي تا سال ۲۰۰۹ به ۳۸ ميليون بشكه در روز خواهد رسيد، كه به گفته مركز مطالعات جهاني انرژي، ايران نقش تعيين كننده تري از عربستان در اين افزايش توليد خواهد داشت. اين گزارش مي افزايد، علاوه بر اوپك كشورهاي توليد كننده غير عضو اوپك نيز تا سال ۲۰۰۹ روزانه ۵/۶ ميليون بشكه بر توليد خود خواهند افزود.
اين افزايش ظرفيت ۱۲ ميليون بشكه اي براي تامين افزايش ۷ تا ۸ ميليون بشكه اي تقاضاي جهاني نفت كافي خواهد بود، اما ترديدها نسبت به توانايي عربستان در تحقق وعده هاي مكررش در افزايش ۱۴ درصدي توليد در حال افزايش است.
بر پايه اين گزارش، در حاليكه عربستان سعودي اعلام كرده است كه طي چهار سال آينده ظرفيت توليد خود را ۱۴ درصد افزايش مي دهد، اما به نظر نمي رسد كه عربستان توان چنين افزايش توليدي را داشته باشد.
اين گزارش مي افزايد، مطالعاتي كه از ۲۰ سال گذشته تاكنون در حوزه هاي نفتي عربستان انجام شده است نشان مي دهد ذخاير اكتشاف نشده عربستان سعودي كمتر از تخمين هاي رسمي اعلام شده است، بعلاوه اينكه ادعاي عربستان مبني بر داشتن ذخاير ۱۵۰ ميليارد بشكه اي نفت نيز مورد ترديد است.
مركز مطالعات جهاني انرژي معتقد است در صورتي كه ايران بتواند برنامه هاي سرمايه گذاري خود در بخش نفت را تا سال ۲۰۰۹ به بهره برداري برساند، نقش ايران در اوپك افزون تر از گذشته خواهد شد.
ايران سومين رشد بالاي اقتصاد غيرنفتي را در خاورميانه دارد
مهر: صندوق بين المللي پول اعلام كرد طي ۸ سال گذشته ايران سومين رشد بالاي توليد ناخالص داخلي غيرنفتي را در خاورميانه داشته است، به گزارش خبرنگار اقتصادي مهر به نقل از صندوق بين المللي پول، توليد ناخالص داخلي غيرنفتي ايران طي هشت سال گذشته به طور ميانگين ۲۶/۵ درصد رشد داشته است و از اين لحاظ ايران داراي سومين رشد بالاي بخش غيرنفتي در سطح خاورميانه بوده است.
در سطح خاورميانه و در هشت سال گذشته امارات متحده عربي بالاترين رشد بخش غيرنفتي را داشته است و توليد ناخالص داخلي غيرنفتي اين كشور به طور ميانگين ۲۷/۷ درصد رشد يافته است.
پس از امارات متحده عربي، كشور يمن با رشد ۵۵/۵ درصدي توليد ناخالص داخلي غيرنفتي در رتبه دوم خاورميانه و ايران نيز در رتبه سوم قرار دارد، صندوق بين المللي پول همچنين رشد توليد ناخالص داخلي غير نفتي عربستان سعودي را طي ۸ سال گذشته ۵۸/۲ درصد، بحرين ۰۲/،۴ كويت ۱/،۲ عمان ۰۷/،۴ قطر ۸۸/،۳ الجزاير ۹۶/،۲ و ليبي ۴۲/۲ درصد اعلام كرده است.