سه شنبه ۱۵ آذر ۱۳۸۴ - - ۳۸۶۷
با گشايش ساختمان جديد پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي- فرهنگي
مرمتگران ايران به خانه خود رفتند
006747.jpg
مهين درويش
پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي با برگزاري مراسم افتتاحيه رسمي، صاحب پژوهشكده  اي براي حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي شد كه در دل بافت و آثار تاريخي تهران قرار دارد.
روبه  روي عمارت موزه ملي ايران، ساختمان نوسازي ست كه تلاش كرده ميان بناهاي غريبه به نظر نيايد، حتي به بنايي بازسازي  شده نيز مي  ماند. مرمتگران آثار تاريخي نام اين ساختمان را خانه مرمتگران ايراني گذاشته و در حالي كه 107 سال از ايجاد اوليه كارگاه وصالي آثار سفالي در پايگان باستان  شناسي شوش مي  گذرد، افتتاح اين مركز را نشان از مرحله جديدي در عرصه حفاظت از گنجينه پربار ميراث فرهنگي ايران مي  دانند.
همزمان با افتتاح اين پژوهشكده، مرمتگران اشياي تاريخي فرهنگي و تزئينات وابسته به معماري نيز به خانه خود آمدند تا هفتمين همايش دوسالانه حفاظت و مرمت اشياي تاريخي فرهنگي و تزئينات وابسته به معماري را در ساختمان جديد آغاز كنند.
ساختماني كه مرمت اشياي تاريخي فرهنگي از آنجا آغاز مي  شود، سال  ها در اختيار شركت مترو يا وزارت امور خارجه بوده كه به عنوان پاركينگ از آن استفاده مي  شده است. به گفته رئيس اين پژوهشكده، سال  ها طول كشيده تا او و همكارانش موفق به تخليه اين ساختمان شدند. دكتر رسول وطن  دوست مي  گويد: انديشه احداث بناي جديد پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي - فرهنگي در زميني به مساحت 500 متر مربع و زيربنايي نزديك به 6 هزار و 900 متر مربع، واقع در مقابل موزه ملي ايران، با هدف ايجاد يك مركز تحقيقاتي و پژوهشي به عنوان پايگاه اصلي اين امر از سال 1353 پايه  ريزي شد .
وي مي  افزايد:  انجام پژوهش  هاي نظري و ميداني مرتبط، پژوهش گاه  نگاري، پشتيباني موزه  ها و واحدهاي اجرايي و تبديل اين مركز به مركزي منطقه  اي و بين  المللي از جمله اهدافي بود كه از همان ابتدا به آنها مي  انديشيم .
نتايج ايجاد دوره هاي كارشناسي و كارشناسي ارشد مرمت آثار تاريخي فرهنگي در دانشكده پرديس اصفهان كه از آغازين سال  هاي دهه 50 شروع شده بود، يك دهه بعد خود را نشان داد. در اين سال  ها طرح ايجاد آزمايشگاه تحقيقاتي مركزي تهيه شد. مدتي بعد اين آزمايشگاه گسترش يافت و در سال 1372 موقتا در بخشي از ساختمان موزه دوران اسلامي مستقر شد. سال 1374 اين مركز به پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي و در سال 1375 به پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي تغيير نام داد.
اكنون رئيس پژوهشكده حفاظت مرمت آثار تاريخي فرهنگي مدعي ست كه اين پژوهشكده جزو معدود مراكز دنيا بوده و در منطقه، منحصر به فرد است، به طوري كه در قاره آسيا تنها دو پژوهشكده در كشورهاي ژاپن و هندوستان وجود دارد كه در اين سطح هستند.وي با تاكيد بر اينكه براي روشن شدن محدوده وظايف پژوهشكده به زمان نياز است، اظهار مي  دارد: مدت زيادي از الحاق دو سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نگذشته است. با گذشت زمان، اين پژوهشكده بايد به يك مركز تبديل شود و تهيه، ارسال و نظارت بر اجراي دستورالعمل  ها، نظارت بر اجراي درست مرمت  ها و تدوين منشورهاي مرمت و نظارت بر آنها را به عهده گيرد. وطن  دوست مي  گويد: ارتقاي سطح تخصصي در حوزه مرمت و بردن كشور به سمتي كه طي چند سال آينده نيازي به مرمت نباشد و سرمايه  گذاري  ها روي نگهداري از آثار تاريخي فرهنگي صورت گيرد، از برنامه  هاي ماست كه نياز به مرمت را كاهش مي  دهد .
پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي - فرهنگي، يك راهكار بلندمدت (براي 40-30 سال آينده) براي تدوين استراتژي  ها و راهكار سند مرمت كشور را در نظر دارند. دراين راهكار با تبيين چشم  انداز و هدف  هاي درازمدت آثار تاريخي در كشور از نظر كمي و كيفي بررسي شده و مشكلات و سئوالات عمده درخصوص حفاظت و مرمت آثار كشور مشخص مي  شود. بر اين اساس، اولويت  ها نيز معلوم شده و باتوجه به آنها برنامه  هاي كاري تدوين خواهد شد.
وطن  دوست مي  گويد: در اين راستا در حوزه  هاي مختلف آثار كاغذي، فلزي، سنگي، سفال، شيشه، نقاشي و ... فعاليت  هايي در جهت تبيين استراتژي  هاي خاص در دست اجراست .
پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي و فرهنگي در سال جاري حدود 600 ميليون تومان اعتبار به خود تخصيص داده كه تاكنون نزديك به يك چهارم آن را دريافت كرده است. اين پژوهشكده به فعاليت  هايي دست زده كه بار مالي چنداني نداشته و در عرصه بين  المللي جايگاه خوبي براي ايران ترسيم مي  كند. برگزاري كارگاه  ها و دوره  هاي حفاظت و مرمت براي كشورهاي سودان، عراق، افغانستان و آسياي ميانه از اين دست هستند.
بازديد علمي شركت  كنندگان
همايش مرمت
شركت  كنندگان در همايش مرمت و حفاظت اشياي تاريخي فرهنگي و تزئينات وابسته به معماري كه پس از دو سال در اين همايش حضور يافته و با ديدن ساختمان جديد خود انتظار مواجه شدن با تحولاتي را در اين عرصه دارند، در پايان همايش، بازديدي علمي از آثار سمنان خواهند داشت تا صحت و سقم صحبت  هاي مسئولان را به چشم ببينند.كاروانسراي ده  نمك، دروازه ارگ سمنان، مسجد جامع سمنان، مسجد امام خميني(ره) و حمام پهنه و گرمابه حضرت، مكان  هايي هستند كه در برنامه بازديد اين كارشناسان ايراني قرار دارد.هرچند كارشناسان از استفاده نشدن روش  هاي جديد علمي براي مرمت آثار تاريخي سخن مي  رانند، ولي مسئولان پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي مدعي هستند كه ايران در زمينه اين علم يكي از پيشرفته  ترين كشورهاي دنياست و وجود اين رشته به عنوان يكي از رشته  هاي دانشگاهي از عواملي ست كه ايران را منحصر به فرد ساخته است.بايد نتايج فعاليت  هاي سال  هاي اخير مرمتگران را بعد از بازگشت آنان از سفر سمنان از زبانشان شنيد تا بتوان نقدي از اين گذشته نزديك ارائه داد.بنابراين گزارش، هفتمين همايش دوسالانه حفاظت و مرمت اشياي تاريخي فرهنگي و تزئينات وابسته به معماري از 16-14 آذرماه در تالار همايش پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي واقع در خيابان امام خميني(ره) تهران برپاست.اين همايش از سوي پژوهشكده و سازمان ميراث فرهنگي و با همكاري اداره كل موزه  هاي بنياد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامي، دانشگاه   هاي تهران، شهيد باهنر كرمان، زابل، هنر اصفهان و مركز آموزش عالي ميراث فرهنگي و گردشگري و موزه ملي ايران برگزار مي  شود.

مرمت در دست بخش خصوصي
همه بخش هاي كشور نسبت به فعاليت بخش خصوصي احساس نياز مي كنند. چنانچه مسئول خانه مرمتگران نيز هنگام پاسخگويي به دليل
كند بودن مرمت ها در ايران، از نبود بخش خصوصي اظهار تاسف كرد. وي تاكيد كرد كه تا فعال نشدن بخش خصوصي، بخش مرمت ساماندهي نخواهد شد.

افسردگي ، بيماري درس خوانده ها
006759.jpg
محمد مطلق - افسردگي يكي از شايع ترين اختلالات روحي و رواني ست كه بر اساس يافته هاي اخير پژوهشگران قشر تحصيلكرده و بويژه دانشجويان را بيش از ساير اقشار اجتماعي آزار مي دهد. اين پديده فراگير دانشجويي در دوسويه قابل تفكيك و بررسي ست كه سويه اي از آن به خود دانشجو، پيشينه فرهنگي، وضعيت اقتصادي و پايگاه اجتماعي اش مربوط شده و سويه ديگر را نيز بايد در فضاي دانشگاه، استراتژي نظام آموزشي و مديريت آموزش جست وجو كرد.
فضاي دانشگاه
دكتر مصطفي مختاباد- استاد دانشگاه تربيت مدرس- اعتقاد دارد پيش از پرداختن به موضوع استرس و بحران هاي روحي و رواني بايد تعريف نظام آموزشي و استراتژي آموزش مورد بازخواني قرار گيرد، چرا كه وقتي تعاريف در حد استانداردهاي علمي نباشند، استرس هاي رواني به عنوان نتيجه آشفتگي فضاي آموزشي بروز پيدا مي كند. وي مي گويد: دانشگاه در تعريف مدرن، فضايي ست كه وقتي كسي وارد آن شد سطح دانش و آگاهي او ارتقا پيدا مي كند. بخشي از اين فضا را به شكل سخت افزاري و بخشي از آن را هم به شكل نرم افزاري مي توان تعريف كرد. اما متاسفانه ما در ايران از تعريف استراتژيك و فني دانشگاه دور شده ايم. بنابراين نه تنها در حيطه كيفيت حركت نمي كنيم، بلكه از استانداردهاي ويژه هم برخوردار نيستيم .
مختاباد با اشاره به بخش نرم افزاري فضاي آموزش مي گويد: به فرض، وقتي يك واحد درسي يا يك رشته تحصيلي را در دفتر وزارت علوم تصويب مي كنيم بايد ببينيم در ايران تا چه اندازه به منابع و اطلاعات مربوط به آن دسترسي داريم و در دنياي معاصر كه رشته هاي تحصيلي روز به روز تغيير وتحول پيدا مي كنند تا چه اندازه مي توانيم نيروهاي خودمان را هم آوا و هم نوا با روند تغييرات حركت دهيم؟ . قاعدتا اختلال در هر يك از موارد بالا بار عظيمي از استرس را به دانشجويان انتقال مي دهد كه ريشه اصلي آن را بايد در استاندارد نبودن بخش نرم افزاري فضاي دانشگاه جست و جو كرد. در تكميل اين بحث دكتر مختاباد عنوان مي كند: ما با انسان طرفيم و وقتي در حوزه علم كه يك بحث تجديدي و كاملا تئوريكال است دچار اين تناقض ها و تضادها هستيم، قاعدتا در مباحث انساني يعني تناسب و تعادل انساني و اجتماعي دانشجويان مشكلات جدي تري داريم .
عوامل استرس
زندگي خوابگاهي يا غيرخوابگاهي، سال اول و سال آخر بودن، طولاني شدن مدت تحصيل، جنسيت، تاهل و تجرد، بومي يا غيربومي بودن دانشجو، موقعيت اجتماعي، شغل پدر و مادر، پيشينه فرهنگي و اقتصادي و تحصيل در دانشگاه دولتي يا آزاد هر كدام عوامل تاثيرگذار و مهمي هستند كه سلامت رواني يا روان پريشي دانشجويان، تابعي از آنها خواهد بود. دكتر عطا شاكريان تحقيق جامعي در اين زمينه به انجام رسانده كه مطالعه بخش هايي از آن جالب توجه خواهد بود. تحقيق شاكريان نشان داد كه 21درصد دانشجويان داراي اختلال افسردگي هستند كه ميزان اختلال در دانشجويان دختر(29درصد) بيشتر از دانشجويان پسر(15درصد) است. اين پژوهش حاكي از آن است كه بين ميزان اختلال اضطراب در دانشجويان دختر و پسر نيز تفاوت معنا داري وجود دارد، 5/18 درصد دانشجويان داراي اختلال اضطراب هستند كه اختلال در دانشجويان دختر(24درصد) بيشتر از دانشجويان پسر (14درصد) است. فرضيه سوم اين پژوهش مي گويد: بين ميزان اختلال خود بيمار انگاري در دانشجويان دختر و پسر هم تفاوت معناداري وجود دارد،
به طوري كه 15درصد دانشجويان داراي اختلال خود بيمار انگاري بوده و در اين ميان ميزان اختلال در دانشجويان دختر(22درصد) بيشتر از دانشجويان پسر (9درصد) است. در فرضيه هاي بعدي پژوهش موصوف، به اختلال وسواس (19درصد)، اختلال حساسيت(5/18درصد)، اختلال پرخاشگري (20درصد)، اختلال پارانويا(34درصد)، اختلال فوبيا(10درصد)، اختلال روان پريشي(5/11درصد)، اختلال رواني (11درصد) و اختلال حواس پرتي (23درصد) نيز اشاره شده كه جاي تامل بسيار دارد.
جالب آنكه با سرك كشيدن در پژوهش هاي انجام گرفته از سوي دانشگاه هاي مختلف به اين نتيجه خواهيم رسيد كه تا حدود زيادي آمارها شبيه هم، اما دلايل افسردگي و اضطراب اندكي متفاوت از هم خواهند بود. در اين ميان شايد اندكي وضعيت دانشگاه ايلام با 1/76 درصد افسردگي متفاوت تر از همه باشد.

پرسه
از اين ستون تا آن ستون
در اين چند روز خبرهاي نگران كننده اي از عالي قاپوي اصفهان به گوش مي رسد. دوشنبه هفته گذشته بود كه ايسنا گزارش داد ستون ها و جرزهاي چوبي عمارت عالي قاپو به اندازه اي پوسيده اند كه در دهه آينده حتما بخشي از سقف كاخ فرو خواهد ريخت . البته اين خبر يا گزارش آنقدر كوتاه و مبهم بود كه نمي شد به طور قطع گفت عالي قاپو تا يك دهه ديگر به اين شكل نخواهد بود، اما با توجه به وضعيت آثار باستاني و تاريخي در كشور ما اين موضوع چندان دور از ذهن نيست. همين خبرگزاري روز جمعه بار ديگر و اين بار با جزئيات بيشتر به موضوع عالي قاپو پرداخت كه يك كارشناس مرمت ابنيه تاريخي نيز وجود مشكل در عالي قاپو را تاييد كرد.
در هر حال موضوع عالي قاپو فعلا بازتابي در ميان مسئولان نداشته و هنوز كسي در اين باره نظري نداده است. اگر عالي قاپو با مشكل مواجه شود سومين مسئله اي ست كه براي آثار تاريخي اصفهان رخ مي دهد؛ ميدان نقش جهان و مسائل پيرامونش را هنوز فراموش نكرده ايم و البته خيابان چهارباغ و مترويي كه قرار است از زيرش عبور كند.
يك روز قبل از آنكه موضوع عالي قاپو مطرح شود، بازار قديمي خمين دچار آتش سوزي شده بود كه اين خبر روز سه شنبه مورد توجه قرار گرفت. بنا بر اخبار، تيمچه بازار خمين به مدت 75 دقيقه در آتش سوخت؛ البته گويي آسيب ها سطحي بوده است. عامل حادثه كه براي گرم كردن خود در بازار آتش روشن كرده بود نيز توسط نيروي انتظامي بازداشت شده است. بازار خمين از آثار دوران قاجار است.روز چهارشنبه هفته گذشته نيز مدير اداره ميراث فرهنگي و گردشگري بهبهان منطقه باستاني ارجان اين شهرستان را در آستانه نابودي خواند. فرزاد مصباح خاكبرداري هاي غيرمجاز و فعاليت كشاورزان منطقه را عامل تخريب تپه هاي اين منطقه عنوان كرد. براي آنكه اخبار بد درباره ميراث فرهنگي كامل شود، شنبه اين هفته خبر رسيد كه ديناميت هاي كار گذاشته شده در چاه هاي نفت نزديك به چغازنبيل اگر منفجر شوند، اين اثر باستاني با خاك يكسان مي شود. اختلاف نظرهاي شركت نفت و سازمان ميراث فرهنگي بر سر حفاري هاي نفتي در محوطه نزديك به چغازنبيل مدتي ست كه ادامه دارد. چغازنبيل پس از ميدان نقش جهان و محوطه پاسارگاد، سومين اثر ملي ثبت شده جهاني ايران است كه اكنون با مشكل مواجه شده. در هر صورت براي آنكه سياه نمايي هم نكرده باشيم در هفته گذشته و اين هفته چند خبرخوب هم در حوزه ميراث فرهنگي وجود داشت. جدا از ثبت چند اثر تاريخي در فهرست آثار ملي كه از جمله امور عادي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ست، اتفاقات خوب ديگري هم رخ داد. شنبه هفته گذشته زلزله اي با قدرت 9/5 ريشتر جزيره قشم را لرزاند كه متاسفانه جمعي از مردم كشته و زخمي شدند، اما به آثار باستاني اين جزيره آسيبي نرسيد. از سوي ديگر اعلام شد كه با هدف زيبا سازي محدوده آرامگاه فردوسي، مقبره الشعراي اين مكان ساماندهي مي شود. كساني كه مقبره چند شاعر از جمله مرحوم اخوان  ثالث را ديده اند، از شنيدن اين خبر خوشحال مي شوند. برخي از مقبره هاي شعراي ما واقعا در حد و اندازه آنها نيستند.
اول اين هفته نيز نشست خبري همايش حفاظت و مرمت اشياي تاريخي با حضور رئيس اين پژوهشكده برگزار شد كه گزارش آن را مي توانيد در اين صفحه بخوانيد.

بازتاب
پاسخ شركت مخابرات به يك گزارش
پس از چاپ مطلب جان چه ارزان است كه به دنبال قطع ناگهاني خطوط تلفن اورژانس تهران منتشر شد، اين شركت به منظور تنوير افكار عمومي و آگاهي شهروندان، پاسخي را براي روزنامه ارسال داشته است.
روابط عمومي شركت مخابرات استان تهران در پاسخ خود آورده است: همان گونه كه بارها در مصاحبه هاي مسئولان شركت مخابرات استان با خبرنگاران اعلام شده است، عمليات كابل برگردان از آنجايي كه به منظور توسعه و تقويت شبكه واگذاري خطوط به متقاضيان جديد انجام مي شود، امري اجتناب ناپذير است كه اين موضوع حكايت از تلاش اين شركت براي خدمات رساني به همشهريان عزيز دارد. به همين سبب بارها از همه مشتركان كه بناچار تلفن آنها براي مدتي دچار قطعي و اختلال مي شود، عذرخواهي شده است.
درخصوص مركز اورژانس تهران هرچند به دليل مشكلات داخلي سيستم ارتباطي اين مركز كه در گزارش نيز آمده است، درگذشته، مكررا قطعي داخلي به وجود آمده است، اما كمتر از سوي مسئولان اورژانس به مردم اعلام شده است. مشكل قطعي تلفن هاي مركز اورژانس استفاده از سيم خصوصي و عدم توجه كافي مسئولان مركز به اين موضوع در هفته گذشته بوده است. در همين رابطه دفتر روابط عمومي در مصاحبه هاي گذشته از همشهريان محترم به سبب اين قطعي عذرخواهي و پيگيري لازم از سوي مديريت شركت انجام گرفت. اين شركت نيز همواره خود را مكلف مي داند كه مراتب قطعي تلفن را علاوه بر اعلام از طريق رسانه ها براي عموم مردم در مكاتبه اي به مشتركان خاص ساكن در محدوده مراكز اطلاع دهد. همچنين توصيه مسئولان اين شركت به مديران اورژانس تهران اين است كه دفاتر ستادي خود را براي آمادگي در مقابل حوادث غيرمترقبه درچند نقطه شهر تهران مستقر كرده تا ايستگاه هاي متعدد بتوانند در مواقع خاص پاسخگويي كنند. در گزارش مذكور مواردي همچون هشت رقمي شدن تلفن هاي شهر تهران كه يكي از پروژه هاي موفق مخابرات كشور بوده و نيز زحمات همكاران و مديران شركت در دايري 5/2 ميليون شماره و افزايش صددرصدي تلفن هاي   استان تهران تنها در طول برنامه سوم توسعه و ايجاد سرويس هاي جديد و كاهش متوسط زمان انتظار تلفن از 14 ماه به شش ماه به سبب بروز اين مشكل به زير سوال برده شده كه ضرورت توجه به انصاف و نقد منصفانه را متذكر مي سازد. در پايان بار ديگر از همه همشهرياني كه در جريان اين قطعي براي استفاده از مركز اورژانس دچار مشكل شده اند، عذرخواهي مي شود .

نگاه
به دنبال سرپناهي براي ميراث
بنيامين صدر- در مشهورترين موزه هاي جهان همچون بريتيش ميوزيم لندن، لوور پاريس يا متروپوليتن نيويورك اشيا و آثار تاريخي گرانبها و باارزشي را مي بينيم كه بيشتر از خاك شرق سربرآورده اند و در موزه هاي غرب به زيبايي و شكوه خودنمايي مي كنند و در اين رهگذر، ميراث جاودان اين خاك زرنگار كه حاصل ساعت ها تلاش ايرانيان هنرمند در قرن هاي متمادي بوده،  جلوه اي ديگر به اين موزه ها بخشيده است.
هر چند كه اين موضوع از آن حيث كه دست كم اين آثار ماندگار تاريخ بشري به بهترين شكل حفظ و پاسداري مي شوند، در جاي خود سبب خوشحالي و آرامش خاطر فرهنگ دوستان و دوستداران ميراث فرهنگي ست، چون با توجه به شرايط نامطلوب نگهداري آثار تاريخي در بيشتر كشورهايي كه خود از منابع غني ميراث فرهنگي كهن محسوب مي شوند، دست كم مي توان اميدوار بود كه آثار تاريخي باارزش در سرزمين هاي خود به دست بي رحم طبيعت يا انسان هاي كم خرد نابود نشوند.
هنوز خاطره تلخ تخريب مجسمه هاي بودا در افغانستان به دست سپاه جهل طالبان، خبر فرو ريختن تدريجي طاق كسري و غارت موزه ها در عراق را از ياد نبرده ايم.
از سوي ديگر موسسه علمي، فرهنگي و مطالعاتي سازمان ملل (يونسكو) به عنوان مهم ترين وظيفه خود در عصر جهاني سازي، فرهنگسازي، اشتقاق فرهنگ ها و حفظ و حراست از ميراث كهن بشر را به طور جدي در دستور كار خود قرار داده است.
اين درشرايطي ست كه باندهاي مافيايي قدرتمند قاچاق آثار فرهنگي و تاريخي مي كوشند تا با متقاعد كردن بوميان در مناطق كهن، بويژه منطقه خاورميانه به عنوان مهد تمدن بشري و همكاري افراد سودجو در داخل سرزمين هاي قديمي به غارت ميراث فرهنگي و باستاني آنان دست زنند كه متاسفانه اشيا و آثار تاريخي ايران نيز هيچ گاه از گزند دست اين غارتگران و تخريب كنندگان ميراث فرهنگي در امان نبوده است.در همين حال و بخصوص در چند سال اخير و با توجه به فقدان اراده اي جدي براي حفاظت از ميراث فرهنگي عده اي غارتگر غيرحرفه اي اشياي تاريخي كه بيشتر از سر سودجويي و با ناآگاهي دست به كشف و استخراج غيرقانوني اشياي تاريخي و ميراث فرهنگي مي زنند، بدون در نظر گرفتن اصول حفاظتي كشف و استخراج، اين آثار را در معرض نابودي كامل قرار داده و در ازاي سودي اندك، آثار ارزشمند و باشكوه تاريخي ايران را با خطر تخريب مواجه مي سازند.
اما اينكه اينگونه بي توجهي نسبت به فرهنگ و نمادهاي پويايي يك ملت به چه دليل صورت مي گيرد را بايد در فقدان آگاهي، جهل ونبود تدابير حفاظتي لازم از سوي متوليان امر و تا حدودي شرايط ناهمگون و بحراني اقتصادي جامعه جست وجو كرد.
كنوانسيون 1954 لاهه كه به همت و تلاش يونسكو درخصوص حمايت از ميراث فرهنگي كشورها به تصويب رسيد، از نظر دربرگيري نه تنها اين آثار و اموال باارزش فرهنگي را در درگيري هاي بين المللي مورد حمايت قرار داده، بلكه اين حمايت را به كشمكش هاي داخلي و حتي اقدامات نظامي شوراي امنيت سازمان ملل  نيز تسري داده است. در چنين شرايطي كه نيروي بيگانه مكلف شده به اموال فرهنگي ديگر كشورها احترام بگذارد، چگونه مسئولان و مردم يك كشور مي توانند در مورد حفظ و حراست از اموال فرهنگي و آثار كهن نياكان خود بي تفاوت باشند؟
در واقع حرمت ميراث فرهنگي به هويت جامعه متمدن بشري برمي گردد كه پيوند دهنده نسل هاي گذشته و آينده است. نظام حقوق بين الملل يكي از مصاديق جرم جنگي را تخريب فرهنگي دانسته است.
اما در چند سال اخير استفاده غيرتخصصي و گاه مجرمانه از وسايل و تجهيزات الكترونيك براي استخراج و كشف اشياي گرانبهاي فرهنگي نيز به صورت جدي امنيت اين ميراث فرهنگي را تهديد مي كند.
وسايل و تجهيزاتي كه با نام گنج ياب در انواع و اقسام مختلف در بازار يافت مي شود، چنانچه با نظارت دقيق و كارشناسانه همراه نباشد و براحتي در اختيار برخي افراد سودجو يا ناآگاه گذاشته شود، مي تواند خود به عنوان يكي از مهم ترين ابزار تهديدكننده ميراث فرهنگي، بقاي اشياي تاريخي باارزش را به خطر بيندازد.ديده شده كه اين تجهيزات براحتي و بدون هيچ گونه مسئوليت قانوني در اختيار كساني قرار مي گيرد كه هيچ تعلق خاطري نسبت به ميراث فرهنگي نياكان خود ندارند.در اين كشاكش بايد پذيرفت كه هيچ دولتي به تنهايي و بدون همكاري نهادهاي مدني غيردولتي، توانايي سازماندهي و به قطعيت رساندن طرح هاي كلان ملي را در مقياسي وسيع ندارد.
بي گمان مقوله حفظ و حراست از ميراث نيز تابع همين موضوع است، در واقع سازمان هاي غيردولتي فعال به عنوان نهادهاي مستقل بايد در اقدامي فراگير و بدون در نظر گرفتن برخي ملاحظات دست و پاگير و با ارائه طرح هاي جداگانه و حساب شده به مقابله با روند تخريبي آثار فرهنگي و اماكن تاريخي كشور برخيزند.
بهترين راه اين است كه نهادهاي مدني در همه زمينه هاي فرهنگي فعال شوند و به صورت خودجوش و با بهره گيري از راهكارهاي علمي از ميراث فرهنگي كهن ايران محافظت كنند.به نظر مي رسد در اين ميان نبايد از نقش نيروي جوانان تحصيلكرده غافل شد. واقعيت اين است كه در چند سال اخير و با گسترش مراكز آكادميك مرتبط با مقوله ميراث فرهنگي ، نسل جوان و پويايي كه به دليل دغدغه ملي و فرهنگي خود در بخش هاي مختلف براي حفظ و نگهداري آثار تاريخي و فرهنگي تربيت شده اند، اغلب در بخش هاي غيرمرتبط با رشته تحصيلي و توانايي خود مشغول به كار مي شوند و طرح هايي نيز كه در زمينه حفظ و نگهداري ميراث فرهنگي از سوي متوليان دولتي امر ارائه مي شود در بيشتر موارد غيركارشناسانه و ناكارآمد است.
در واقع برآيند شرايط موجود به گونه اي ست كه از نبود اراده اي مشخص و جدي براي بهبود وضعيت نگهداري از آثار و اشياي تاريخي خبر مي دهد،حال آنكه اينگونه تمهيدات فرهنگي مي تواند در شناسايي هنر و فرهنگ ايران به دنيا نقش مهمي را داشته باشد؛ نقشي كه تا امروز و به دلايل مختلف به آن توجه چنداني نشده است.

در شهر
ايرانشهر
تهرانشهر
جهانشهر
خبرسازان
دخل و خرج
يك شهروند
|  ايرانشهر  |  تهرانشهر  |  جهانشهر  |  خبرسازان   |  دخل و خرج  |  در شهر  |  يك شهروند  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |