با گشايش ساختمان جديد پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي- فرهنگي
مرمتگران ايران به خانه خود رفتند
|
|
مهين درويش
پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي با برگزاري مراسم افتتاحيه رسمي، صاحب پژوهشكده اي براي حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي شد كه در دل بافت و آثار تاريخي تهران قرار دارد.
روبه روي عمارت موزه ملي ايران، ساختمان نوسازي ست كه تلاش كرده ميان بناهاي غريبه به نظر نيايد، حتي به بنايي بازسازي شده نيز مي ماند. مرمتگران آثار تاريخي نام اين ساختمان را خانه مرمتگران ايراني گذاشته و در حالي كه 107 سال از ايجاد اوليه كارگاه وصالي آثار سفالي در پايگان باستان شناسي شوش مي گذرد، افتتاح اين مركز را نشان از مرحله جديدي در عرصه حفاظت از گنجينه پربار ميراث فرهنگي ايران مي دانند.
همزمان با افتتاح اين پژوهشكده، مرمتگران اشياي تاريخي فرهنگي و تزئينات وابسته به معماري نيز به خانه خود آمدند تا هفتمين همايش دوسالانه حفاظت و مرمت اشياي تاريخي فرهنگي و تزئينات وابسته به معماري را در ساختمان جديد آغاز كنند.
ساختماني كه مرمت اشياي تاريخي فرهنگي از آنجا آغاز مي شود، سال ها در اختيار شركت مترو يا وزارت امور خارجه بوده كه به عنوان پاركينگ از آن استفاده مي شده است. به گفته رئيس اين پژوهشكده، سال ها طول كشيده تا او و همكارانش موفق به تخليه اين ساختمان شدند. دكتر رسول وطن دوست مي گويد: انديشه احداث بناي جديد پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي - فرهنگي در زميني به مساحت 500 متر مربع و زيربنايي نزديك به 6 هزار و 900 متر مربع، واقع در مقابل موزه ملي ايران، با هدف ايجاد يك مركز تحقيقاتي و پژوهشي به عنوان پايگاه اصلي اين امر از سال 1353 پايه ريزي شد .
وي مي افزايد: انجام پژوهش هاي نظري و ميداني مرتبط، پژوهش گاه نگاري، پشتيباني موزه ها و واحدهاي اجرايي و تبديل اين مركز به مركزي منطقه اي و بين المللي از جمله اهدافي بود كه از همان ابتدا به آنها مي انديشيم .
نتايج ايجاد دوره هاي كارشناسي و كارشناسي ارشد مرمت آثار تاريخي فرهنگي در دانشكده پرديس اصفهان كه از آغازين سال هاي دهه 50 شروع شده بود، يك دهه بعد خود را نشان داد. در اين سال ها طرح ايجاد آزمايشگاه تحقيقاتي مركزي تهيه شد. مدتي بعد اين آزمايشگاه گسترش يافت و در سال 1372 موقتا در بخشي از ساختمان موزه دوران اسلامي مستقر شد. سال 1374 اين مركز به پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي و در سال 1375 به پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي تغيير نام داد.
اكنون رئيس پژوهشكده حفاظت مرمت آثار تاريخي فرهنگي مدعي ست كه اين پژوهشكده جزو معدود مراكز دنيا بوده و در منطقه، منحصر به فرد است، به طوري كه در قاره آسيا تنها دو پژوهشكده در كشورهاي ژاپن و هندوستان وجود دارد كه در اين سطح هستند.وي با تاكيد بر اينكه براي روشن شدن محدوده وظايف پژوهشكده به زمان نياز است، اظهار مي دارد: مدت زيادي از الحاق دو سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نگذشته است. با گذشت زمان، اين پژوهشكده بايد به يك مركز تبديل شود و تهيه، ارسال و نظارت بر اجراي دستورالعمل ها، نظارت بر اجراي درست مرمت ها و تدوين منشورهاي مرمت و نظارت بر آنها را به عهده گيرد. وطن دوست مي گويد: ارتقاي سطح تخصصي در حوزه مرمت و بردن كشور به سمتي كه طي چند سال آينده نيازي به مرمت نباشد و سرمايه گذاري ها روي نگهداري از آثار تاريخي فرهنگي صورت گيرد، از برنامه هاي ماست كه نياز به مرمت را كاهش مي دهد .
پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي - فرهنگي، يك راهكار بلندمدت (براي 40-30 سال آينده) براي تدوين استراتژي ها و راهكار سند مرمت كشور را در نظر دارند. دراين راهكار با تبيين چشم انداز و هدف هاي درازمدت آثار تاريخي در كشور از نظر كمي و كيفي بررسي شده و مشكلات و سئوالات عمده درخصوص حفاظت و مرمت آثار كشور مشخص مي شود. بر اين اساس، اولويت ها نيز معلوم شده و باتوجه به آنها برنامه هاي كاري تدوين خواهد شد.
وطن دوست مي گويد: در اين راستا در حوزه هاي مختلف آثار كاغذي، فلزي، سنگي، سفال، شيشه، نقاشي و ... فعاليت هايي در جهت تبيين استراتژي هاي خاص در دست اجراست .
پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي و فرهنگي در سال جاري حدود 600 ميليون تومان اعتبار به خود تخصيص داده كه تاكنون نزديك به يك چهارم آن را دريافت كرده است. اين پژوهشكده به فعاليت هايي دست زده كه بار مالي چنداني نداشته و در عرصه بين المللي جايگاه خوبي براي ايران ترسيم مي كند. برگزاري كارگاه ها و دوره هاي حفاظت و مرمت براي كشورهاي سودان، عراق، افغانستان و آسياي ميانه از اين دست هستند.
بازديد علمي شركت كنندگان
همايش مرمت
شركت كنندگان در همايش مرمت و حفاظت اشياي تاريخي فرهنگي و تزئينات وابسته به معماري كه پس از دو سال در اين همايش حضور يافته و با ديدن ساختمان جديد خود انتظار مواجه شدن با تحولاتي را در اين عرصه دارند، در پايان همايش، بازديدي علمي از آثار سمنان خواهند داشت تا صحت و سقم صحبت هاي مسئولان را به چشم ببينند.كاروانسراي ده نمك، دروازه ارگ سمنان، مسجد جامع سمنان، مسجد امام خميني(ره) و حمام پهنه و گرمابه حضرت، مكان هايي هستند كه در برنامه بازديد اين كارشناسان ايراني قرار دارد.هرچند كارشناسان از استفاده نشدن روش هاي جديد علمي براي مرمت آثار تاريخي سخن مي رانند، ولي مسئولان پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي مدعي هستند كه ايران در زمينه اين علم يكي از پيشرفته ترين كشورهاي دنياست و وجود اين رشته به عنوان يكي از رشته هاي دانشگاهي از عواملي ست كه ايران را منحصر به فرد ساخته است.بايد نتايج فعاليت هاي سال هاي اخير مرمتگران را بعد از بازگشت آنان از سفر سمنان از زبانشان شنيد تا بتوان نقدي از اين گذشته نزديك ارائه داد.بنابراين گزارش، هفتمين همايش دوسالانه حفاظت و مرمت اشياي تاريخي فرهنگي و تزئينات وابسته به معماري از 16-14 آذرماه در تالار همايش پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي فرهنگي واقع در خيابان امام خميني(ره) تهران برپاست.اين همايش از سوي پژوهشكده و سازمان ميراث فرهنگي و با همكاري اداره كل موزه هاي بنياد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامي، دانشگاه هاي تهران، شهيد باهنر كرمان، زابل، هنر اصفهان و مركز آموزش عالي ميراث فرهنگي و گردشگري و موزه ملي ايران برگزار مي شود.
مرمت در دست بخش خصوصي
همه بخش هاي كشور نسبت به فعاليت بخش خصوصي احساس نياز مي كنند. چنانچه مسئول خانه مرمتگران نيز هنگام پاسخگويي به دليل
كند بودن مرمت ها در ايران، از نبود بخش خصوصي اظهار تاسف كرد. وي تاكيد كرد كه تا فعال نشدن بخش خصوصي، بخش مرمت ساماندهي نخواهد شد.
|