ترجمه: عبدالوهاب فخرياسري
آسپيرين مي تواند به خانم هاي مسن از 65 سال به بالا هم در مورد سكته هاي مغزي و هم در مورد حملات قلبي كمك كند. در خانم هاي جوان تر، خطرات آن بيشتر از منافعش است.
از زماني كه يك تحقيق تاثيرگذار در پزشكان مرد در سال 1988 نشان داد كه آسپيرين مي تواند به پيشگيري از نخستين حمله قلبي كمك كند، همواره اين پرسش مطرح بوده كه آيا آسپيرين در مورد زنان نيز موثر است؟
بلافاصله تلاش هايي براي دادن پاسخ به اين پرسش آغاز شد. گروه پژوهشي در بيمارستان بريگام و زنان وابسته به دانشگاه هاروارد كه سرپرستي مطالعه بهداشت پزشكان را بر عهده داشت، انستيتوي سل، قلب، ريه و خون را متقاعد كرد كه انجام آزمايش مشابهي در مورد زنان بسيار حياتي است.
جولي بورينگ پژوهشگر اصلي - و همكارانش حدود 40 هزار تن از كاركنان زن مشاغل بهداشتي را كه لااقل 45 سال سن داشتند، جهت يك بررسي 10 ساله برگزيدند. نيمي از زنان يك روز در ميان قرص هاي حاوي 100 ميلي گرم آسپيرين دريافت كردند. نيم ديگر از دارونمايي كه از نظر ظاهري و مزه كاملا مشابه قرص هاي آسپيرين 100 ميلي گرمي بوده، استفاده كردند. (در اين بررسي منظور اين بود كه با يك تير، دو نشان بزنند؛ براي همين ويتامين E نيز در اين مطالعه مورد بررسي قرار مي گرفت. در گروهي از زنان كه نه آسپيرين و نه قرص هاي شبيه آسپيرين دريافت مي كردند، نيمي از هر گروه ويتامين E و نيم ديگر دارونمايي كاملا مشابه آن مصرف مي كردند).
در طول مدت اين بررسي، توصيه ها و رهنمودهاي عملي، عمدتا رويكردي محافظه كارانه داشتند و از زنان مي خواستند تا زمان روشن شدن نتايج مطالعه بهداشت زنان دست نگه دارند. با توجه به فوايدي كه از آسپيرين در نزد مردان آشكار شده بود، طبيعتاً اين كار چندان آساني نبود. ميليون ها زن، با تصور اينكه آنچه كه براي مردها مفيد است لابد براي زن ها هم مفيد خواهد بود، براي پيشگيري از حملات قلبي از آسپيرين استفاده مي كردند.با اين حال به نظر مي رسد كه انتظار گزينه بهتري بود.
نتايج
يافته ها، آن طور كه پژوهشگران انتظار داشتند، چندان واضح و قاطع نبودند. در يك جمله، مطالعه نشان داد كه آسپيرين احتمالاً بر قلب زنان تاثيري متفاوت از مردان دارد و سن زنان از اين لحاظ حقيقتاً مهم است.
بد نيست نظري به نتايج حاصل كار 40 هزار زن بيفكنيم. آسپيرين هيچ اثري بر حملات قلبي نداشت و تاثيري نيز بر مرگ هاي ناشي از بيماري قلبي يا سكته مغزي نگذاشته بود، البته تا حدي يعني 17درصد- خطر بروز برخي از موارد سكته هاي مغزي را كاهش داد. اين يافته مهمي است، چرا كه همه ساله زنان بيشتري دچار سكته هاي مغزي مي شوند تا سكته هاي قلبي و اين درست بر عكس آن چيزي است كه در مطالعه روي مردان حاصل شد؛ آسپيرين مانع حملات قلبي در مردان مي شود، ولي به نظر مي رسد كه اثر كمي بر سكته هاي مغزي دارد.بيشتر داوطلبان در زمان شروع مطالعه، كمتر از 65 سال عمر داشتند.
در اين زنان جوان تر، نفع اندك آسپيرين با مشكلات ناشي از خطر خونريزي خنثي مي شد و اما نكته جالب داستان؛ حدود 10درصد داوطلبان به هنگام شروع بررسي 65 ساله يا مسن تر بودند. در اين گروه، آسپيرين جلوي شمار درخور توجهي از موارد سكته هاي مغزي يا حملات قلبي را گرفت. در واقع اين تاثير بر حملات قلبي درست در جهت همان نتيجه گيري هاي حاصل از مطالعه روي مردان در مطالعه بهداشت پزشكان بود.آسپيرين به قدري ارزان قيمت است كه اگر داروي كاملا بي خطري بود، ديگر مهم نبود چه كسي آن را مصرف مي كند.اگر اين طور بود، اگر سود نمي برديم، دست كم چيزي را از دست نمي داديم.
رويه تاريك آسپيرين
هنگامي كه صحبت از قلب است، جادوي آسپيرين، توانايي آن در جلوگيري از لخته شدن خون است.با اين انباشته شدن و به هم چسبيدن گلبول هاي قرمز خون، پلاكت ها و پروتئين هاي رشته اي مي توانند رگ هايي را كه به قلب و مغز، غذا و اكسيژن مي رسانند، مسدود سازند، لذا اينكه نگذاريم خون به آساني لخته شود، مي تواند موجب خونريزي شده، در كنار كمكي كه به ما مي كند، زيان نيز برساند.مصرف آسپيرين مي تواند موجب خونريزي در لوله گوارش و ساير نقاط بدن شود. همچنين رابطه اي ميان مصرف آسپيرين و افزايش خطر بروز سكته هاي حاصل از خونريزي داخل جمجمه وجود دارد. نتايج مطالعه بهداشت زنان اين خطرات آسپيرين به ويژه در مورد زنان را برجسته مي سازد.
خانم هايي كه آسپيرين مصرف مي كنند، اندكي بيشتر دچار سكته هاي ناشي از خونريزي مغزي مي شوند. خونريزي هاي گوارشي كه گاه آنقدر جدي بودند كه نياز به انتقال خون پيدا كردند، همچنين خونريزي ها در كساني كه آسپيرين مصرف مي كردند نسبت به كساني كه دارونما استفاده كرده بودند، بيشتر پيش آمدند و اين تفاوت درخور توجه بود. خون دماغ، خون در ادرار و كبود شدن پوست در اثر يك ضربه كوچك، جملگي در دو گروه گزارش شدند و در گروه مصرف كننده آسپيرين شايع تر بودند.
معني همه اين حرف ها چيست؟
اگر بخواهيم خيلي كلي صحبت كرده باشيم، بايد بگوييم مصرف روزي يك آسپيرين براي برخي از زنان سالم مسن تر از 65 سال فكر خوبي است، ولي نه در مورد بيشتر زنان جوان تر. باز هم به خاطر داشته باشيد كه در اينجا ما داريم صحبت از پيشگيري اوليه مي كنيم، يعني تلاش براي پيشگيري از حمله قلبي يا سكته مغزي در كسي كه تا كنون موردي برايش پيش نيامده است. در مورد كساني كه دچار بيماري قلبي هستند يا خصوصياتي دارند كه آنها را به اين سمت سوق مي دهد، آسپيرين توصيه مي شود؛ خواه مرد باشد يا زن.
آيا آسپيرين براي شما خوب است؟ عوامل بسياري بر اينكه آسپيرين ممكن است برايتان مفيد يا مضر يا فاقد اثر باشد، موثرند. سن، مهم ترين عامل به شمار مي رود. عوامل ديگري كه وارد محاسبه مي شوند، عبارتند از: خطر بروز حملات قلبي يا سكته هاي مغزي نزد شما، خونريزي گوارشي قبلي و ساير عوامل مربوط به شيوه زندگي شرايط باليني.
دكتر بورينگ هشدار مي دهد كه اين تصميمي فردي است كه بايد با همفكري با پزشكتان يا كساني كه خدمات مراقبتي بهداشتي در اختيار شما قرار مي دهند و سبك و سنگين كردن شانس بروز سكته هاي مغزي يا حملات قلبي در برابر خطرات ناشي استفاده دائمي از آسپيرين، اتخاذ شود .
گزارش ديگري از مطالعه بهداشت زنان كه در نشست آكادمي نورولوژي آمريكا در اوايل آوريل 2005 ارائه شد، راه ديگري را براي پيشگيري از سكته مغزي پيشنهاد مي كند؛ زندگي پاك. ميزان سكته هاي مغزي در زناني كه در اين مطالعه لااقل چهار بار در هفته مبادرت به ورزش مي كردند، سيگار نمي كشيدند، وزن سالمي داشتند و رژيم غذايي شان از نقطه نظر قلبي بهداشتي سالم به حساب مي آمد، تقريبا نصف كساني بود كه فاقد اينگونه عادات سالم بهداشتي بودند و روشن است كه اين دسته از خانم ها، گرفتار آثار و عوارض نامطلوب آسپيرين هم نمي شدند.

منافع حتمي آسپيرين
منافع آسپيرين براي مردان و زنان در موارد زير اثبات شده است.
* در حملات قلبي: جويدن آسپيرين (يك آسپيرين بزرگسال يا دو آسپيرين بچه در روز) مي تواند از خطر مرگ به علت حمله قلبي يا بروز مورد ديگري از آن بكاهد.
* پس از حمله قلبي يا سكته ناشي از نرسيدن خون به عضله قلب: خوردن همه روزه آسپيرين به مقدار كم (يك آسپيرين بچه) مي تواند به پيشگيري از حمله قلبي يا سكته مغزي دوم كمك كند و احتمال مرگ به علت بيماري قلبي را كاهش دهد.
* اگر درد ثابت قفسه سينه ناشي از بيماري عروق كرونر قلب داريد يا مبتلا به بيماري هاي شريان هاي محيطي مثلا در پاها هستيد يا از بيماري قند رنج مي بريد و به علت تصلب شرائين هر يك از اندام هاي شما دچار اختلال است، خوردن روزانه يك قرص آسپيرين بچه مي تواند به پيشگيري از حمله قلبي يا سكته مغزي كمك كند و خطر مردن در نتيجه بيماري قلبي را كمتر كند.

قرار گرفتن در معرض درجه حرارت هاي بسيار پايين باعث مي شود پوست و بافت هاي زير آن يخ بزنند و سرمازدگي رخ دهد. مناطقي از بدن كه بيش از همه ممكن است دچار سرمازدگي شوند پنجه دست ها، پاها، بيني و گوش ها هستند.
در سرمازدگي، پوست در معرض سرما سفت، رنگ پريده و سرد مي شود. هنگامي كه آن منطقه گرم مي شود، پوست قرمز و دردناك خواهد شد.
اگر انگشتان، گوش ها و جاي ديگري از بدنتان سرمازده شد اين اقدامات را انجام دهيد:
۱ - از محيط سرد خارج شويد.
۲ - دست هايتان را با قرار دادن زير بغلتان گرم كنيد. اگر بيني، گوش ها يا صورتتان سرما زده شده است، با دست هاي دستكش پوشيده و خشك، آن منطقه را بپوشانيد تا گرم شوند.
۳ - از مالش دادن ناحيه مبتلا پرهيز كنيد. هيچ گاه پوست سرمازده را با برف مالش ندهيد.
۴ - در صورتي كه احتمال يخ زدن مجدد وجود دارد از گرم كردن ناحيه مبتلا خودداري كنيد و اگر آن منطقه قبلا گرم شده باشد، آن را بپوشانيد تا از يخ زدن مجدد جلوگيري شود.
۵ - كمك پزشكي اورژانس درخواست كنيد، اگر حين گرم شدن بي حسي باقي بماند. اگر نمي توانيد كمك فوري به دست آوريد، دست ها يا پاهاي سرمازده را با آب گرم نه آب داغ- گرم كنيد.

- در كودكاني كه شروع به راه رفتن كرده اند و داراي رشد طبيعي هستند، روي پنجه پا راه رفتن نمي تواند غيرطبيعي باشد. هرچند روي پنجه راه رفتن بعد از سه سالگي بايد توسط پزشك ارزيابي شود. در بسياري از موارد، روي پنجه پا راه رفتن در كودكان بزرگتر به صورت يك عادت درآمده و نشان دهنده يك مشكل نيست. اما ممكن است با ساير علامت ها و نشانه هاي بيماري هايي مثل در خودماندگي (اوتيسم) يا فلج مغزي اشتباه گرفته شود. با پزشك درباره روي پنجه راه رفتن كودك خود صحبت كنيد. پزشك شما آزمايش هاي مغزي، تست گفتار و ديگر موارد مربوط به رشد را ارزيابي خواهد كرد. اگر پاسخ آزمايش ها طبيعي بود، كودك شما نيازي به درمان ندارد و روي پنجه راه رفتن در او بيشتر شبيه به يك عادت است.