آندريا رابرتسون مدرس ايتاليايي كارگاه
عكس: گلناز بهشتي
افسانه بهرامي
در سال هاي اخير نگرش منفي به زايمان طبيعي و دخالت هاي بي مورد انسان در اين امر طبيعي و فيزيولوژيك منجر شده است كه زنان ما در معرض مشكلات زيادي قرار بگيرند؛ مشكلاتي كه بيشتر از همه دامنگير كشورهاي درحال توسعه شده و مسئولين امر را به مبارزه با اين مسئله طلبيده است و اين سؤال را در ذهن حك مي كند كه در گذشته هاي دور اجدادمان چگونه با امر طبيعي زايمان برخورد مي كردند؟ به چه دليل بسياري از زنان امروز به اين امر طبيعي تن درنداده و به سمت جراحي به نام سزارين كه يكي از شايع ترين جراحي هاي دنياي امروز محسوب مي شود حركت كردند، در حالي كه احتمال مرگ مادر در سزارين يك در دو هزاروپانصد و در زايمان طبيعي يك در ده هزار برآورد شده است؟ پاسخ تمامي اين سؤالات در يك جمله نهفته شده است، درد زايمان طبيعي عامل بزرگ نگرش منفي زنان به اين امر فيزيولوژيك شده است؛ امر مهمي كه مسئولين كشور ما را نيز به واكنش واداشته و منجر شد كه در فروردين ماه سال جاري در بيمارستان روئين تن آرش تهران كارگاهي با عنوان روش هاي غيردارويي كاهش درد زايمان جهت كارشناسان ارشد مامايي سراسر كشور كه از اعضاي هيئت علمي دانشگاه ها بودند، توسط دفتر سلامت خانواده و جمعيت وزارت بهداشت برگزار شود. دكتر محمد اسماعيل مطلق مدير كل دفتر سلامت خانواده و جمعيت در رابطه با اهداف برگزاري اين كارگاه اظهار كرد: هدف ما از برگزاري اين كارگاه آموزش دوره روش هاي غيردارويي كاهش درد در جامعه مامايي از دانشجو تا فارغ التحصيل مي باشد تا از طريق برنامه ريزي هاي صحيح آموزشي و فراهم كردن بسترهاي مناسب آموزشي آگاهي و نگرش زنان را نسبت به زايمان طبيعي افزايش دهيم.
* * *
در كارگاه روش هاي غيردارويي كاهش درد زايمان، خانم آندريا رابرتسون از استراليا به عنوان مدرس حضور داشت. وي كه داراي مداركي در زمينه آموزش هاي دوران بارداري و زايمان بوده و عضو افتخاري كالج استراليا است تجربه آموزش چنين روش هايي را در بيش از بيست كشور دنيا از جمله انگلستان، اسپانيا، ژاپن، ايرلند، برزيل، نيوزلند، مالزي، امارات و دبي دارد. وي هدف از اين آموزش ها را خوشايند كردن امر زايمان طبيعي براي زنان ذكر مي كند و بر اين باور است كه اين تجربه مهم زندگي زن بدون مداخلات پزشكي همچون اجداد ما انجام پذير است تا جايي كه 85 درصد زايمان ها به صورت طبيعي مي تواند انجام شود. وي مي گويد: شنيدن صداي مادر، شنيدن صداي قلب مادر، خيره شدن در صورت مادر از نيازهاي عاطفي يك نوزاد است كه نبايد توسط ما از وي دريغ شود.
روش ها و اعتقادات آندريا مسائل قابل تأملي هستند كه جهت تحقق راهي سخت مي طلبند؛ راهي كه طي آن در كشورهايي چون ايران به دلايل مختلف (كمبود نيروي متخصص، بودجه هاي ناكافي، فرهنگ جامعه و...) سؤال برانگيز مي باشند تا جايي كه حتي چالش هايي را هم در بين متخصصين امر برانگيخته است. به طوري كه از مطالب قابل بحث در اين كارگاه تشريح مراحل مختلف زايماني بود كه اين مدرس استراليايي آنها را در قالب يك روند طبيعي توجيه كرد. مراحلي كه اكثريت متخصصين امر آن را به سه مرحله (اول و دوم و سوم) تقسيم بندي مي كنند و وي آنها را در قالب تقسيم بندي نمي پذيرد و اظهار مي كند كه عكس العمل ها و حالت هايي كه مادر طي زايمان و درد به خود مي گيرد (تقليد: قدم زدن، خم شدن، استفاده از تكيه گاه هايي چون صندلي، ديوار، استفراغ كردن و...) از موارد طبيعي سير زايمان هستند كه در نهاد زن جهت به سرانجام رساندن موفق اين امر گذاشته شده است. مواردي كه از ديدگاه وي از لحاظ علمي قابل توجيه هستند، به عنوان مثال قدم زدن هنگام درد واكنشي جهت تطابق با درد مي باشد يا قرارگيري زن در وضعيت چمباتمه مكانيسمي جهت افزايش اقطار لگن است تا به خروج راحت تر جنين كمك شود. در حالي كه متأسفانه مداخلات پزشكي چون بستري كردن، خواباندن زائو روي تخت، تزريق مايعات داخلي رگي، گرسنه نگه داشتن، اجازه حركت ندادن، همه و همه منجر مي شوند فيزيولوژي طبيعي زايمان دچار اختلال شده و استرس هايي را بر جنين و مادر وارد كند؛ استرس هايي كه همچون ديگر موارد عنوان شده در اين گزارش بحث انگيز است و در رابطه با آن محققان و كارشناسان امر به نداي واحدي نرسيده و چنين اموري را در كشورهاي مختلف همگاني نكرده اند.
فوايد
براساس اظهارات آندريا رابرتسون فوايد متعددي در راستاي اين نوع زايمان قابل ذكر است، فوايدي چون: برقراري ارتباط سريع عاطفي بين مادر و نوزاد، ارتقاي وضعيت روحي رواني نوزاد،  جلوگيري از گريه بيش از اندازه نوزاد، شروع زود هنگام شيردهي، پيش گيري از زردي نوزادي، كاهش استرس و اضطراب در خانواده، كاهش عفونت مادر و... .
موارد ممنوعيت
برطبق موارد ارائه اي در كارگاه مزبور اين شيوه زايمان در بسياري از موارد قابل انجام است مگر در موارد محدودي (حدود 20درصد) چون بيماري هاي حاد مادر و يا مشكلاتي چون عدم تطابق لگن مادر با نوزاد، زجرهاي جنيني و... .
چالش ها
آموزش هاي زايمان طبيعي بدون مداخله پزشكي در كشور ما چالش برانگيز بود. در اين راستا دكتر نوشين جعفري متخصص زنان و زايمان و مشاور دفتر سلامت خانواده و جمعيت وزارت بهداشت عنوان كرد كه اشاعه 100 درصدي اين آموزش ها در كشور ما امكان پذير نيست چرا كه براساس نيازهاي جامعه و كشور ما بايد مسئله را بنگريم. به طوري كه وزارت بهداشت درصدد است برخي از اين آموزش ها را در قالب درس نامه هايي تدوين كند و در اختيار جامعه مامايي قرار دهد. دكتر آرش عازمي خواه رئيس اداره مادران وزارت بهداشت نيز اظهارات دكتر جعفري را تأييد كرده و معتقد است كه تغيير كلي سيستم زايماني كشور امكان پذير نمي باشد. در همين راستا معصومه شاه محمدي كارشناس مسئول وزارت بهداشت نيز به عنوان يكي از اعضاي شركت كننده در اين كارگاه، اين كارگاه را خوب ارزيابي كرد و اظهار اميدواري كرد كه همگاني شدن اين آموزش ها علاوه بر مادران، جامعه مامايي كشور را نيز تحت تأثير قرار خواهد داد چرا كه ارائه اين خدمات در بخش خصوصي در قالب مراكز آمادگي زايمان توسط ماماها باعث جذب 16 هزار ماما مي شود.ماهرخ دولتيان كارشناس ارشد مامايي، عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و از اعضاي شركت كننده در اين كارگاه ضمن اعتقاد به همگاني شدن اين روش مي گويد: اين كارگاه آموزشي يك دريچه جديد را در مسائل زايمان به روي ما باز كرد. تناقضات زيادي وجود داشت اما نمي توان به طور قطع اين آموزش ها را قبول يا رد كرد. شايد نتوان از آن به عنوان تناقض ياد كرد. شايد بتوان گفت ما اين دنيا را نمي شناختيم.
* * *
نظرها متفاوت است، كارشناسان و محققان، اعتقادات متفاوتي را عنوان مي كنند اما ما اميدواريم در هر فلسفه و نظريه اي هدف سير زايمان به صورت طبيعي باشد و مادران ما با اين درد سازگاري پيدا كرده و آن را به صورت خوشايندي تجربه كنند.

ترجمه: سودابه قيصري- بزاق دهان،  يك نوشيدني سالم براي سلامت دندان و دهان است. سه پيمانه مايعي كه توسط غده هاي بزاقي، هرروزه توليد مي شود، حاوي مواد آنتي باكتريالي است كه از دندان ها در مقابل پوسيدگي مراقبت مي كند. مانند همه مايعات بدن، بزاق نيز به خون نزديك بوده و با آن نسبت خانوادگي دارد، بنابراين حاوي كلسيم و فسفر است كه دندان ها آن را جذب مي كنند. بزاق، همچنين به عنوان ليزكننده دهان عمل كرده و از چسبيدن غذا به دندان ها و لثه جلوگيري مي كند.فقدان جدي بزاق- كه نام پزشكي آن گزروستومي است ممكن است به چند دليل روي دهد. ممكن است عوارض جانبي يك دارو باشد يا ممكن است بيماري هاي خودايمن مانند سل جلدي، عامل اين مسئله باشند. بيماران مبتلا به سرطان گردن و سر نيز پس از راديوتراپي، با خشكي دهان مواجه خواهند شد. درمان نيز بستگي به عامل خشكي دهان و شدت آن دارد. امروزه پزشكان و دندانپزشكان، اين نظريه را كه سن بالا به تنهايي مي تواند عامل مهمي در خشكي دهان باشد، قبول ندارند.در اينجا به چند مورد براي كنارآمدن با خشكي دهان اشاره مي شود:
۱ - آدامس بدون قند بجويد: جويدن آدامس باعث تحريك غده هاي بزاقي در توليد بزاق مي شود. آدامس بايد بدون قند باشد زيرا قند و شيريني، باعث فساد دندان مي شوند.
۲ - غذاهاي حاوي فيبر مصرف كنيد: اينجا دليل ديگري براي خوردن حداقل يك سيب در روز مشخص مي شود. ميوه ها و سبزيجات فيبردار مثل سيب، هويج و كرفس كه زير دندان ها خرد مي شوند، نسبتاً پاك كننده هستند و به دليل همين خاصيت، باكتري ها و جرم را از دندان ها پاك مي كنند.
۳ - تا مي توانيد آب بنوشيد:آب، بسياري از فوايد سالم بزاق را ندارد اما نوشيدن مرتب آن، دهان شما را مرطوب نگه مي دارد. برعكس آب آشاميدني شهر كه از طريق شير آب در اختيار شما قرار دارد، بيشتر بطري هاي آب، فاقد فلورايد هستند، بنابراين اگر از آب بطري استفاده مي كنيد، حتماً بايد از خمير دندان حاوي فلورايد استفاده كنيد؛ چه دچار خشكي دهان باشيد، چه نباشيد.
۴ - از نخ  دندان و دهان شويه استفاده كنيد:در صورتي كه دهان شما خشك است، نخ كشيدن و مسواك كردن، اهميت بيشتري پيدا مي كند زيرا بزاق دهان كه از دندان ها مراقبت مي كند، در اينجا وجود ندارد و بايد مراقبت بيشتري از دندان بشود.
۵ - از دارو براي تحريك غده هاي بزاقي استفاده كنيد:البته استفاده از داروها براي موارد بسيار جدي تر خشكي دهان توصيه مي شود.

هشدار در رابطه با لنزهاي تماسي
ايرنا- اخيراً موارد متعددي از كراتيت قارچي كه عامل آن نوعي قارچ به نام علمي Fusarium solani است در بين مصرف كنندگان لنزهاي تماسي نرم مشاهده شده است. اكثر مصرف كنندگان اين لنزها از محلولي با نام تجاري ReNu with MoistureLoc براي ضدعفوني لنزهايشان استفاده كرده اند. نخستين موارد ابتلا به اين عفونت از آسيا گزارش شده اما اخيرا موارد متعددي از اين بيماري در آمريكا نيز ديده شده است. شركت Baush & lomb توليدكننده اين محلول از مصرف كنندگان خواسته تا تكميل تحقيقات مربوط به دخالت اين محلول در ايجاد كراتيت قارچي از محلول ديگري استفاده كنند. اين شركت اعلام كرده آنچه ذكر شده تنها مربوط به محلول ReNu مي باشد و به ساير محصولات اين شركت و يا محصولاتي كه در كارخانه هاي خارج از آمريكا توليد مي شود مربوط نمي شود. هرچند تاكنون موردي از كراتيت قارچي كه يك نوع التهاب قرنيه چشم است در ايران گزارش نشده ولي به دليل اپيدمي كه در شرق آسيا و آمريكا در اين مورد يافت شده تمام مصرف كنندگان لنزهاي تماسي نرم بايد به توصيه و نكات بهداشتي توجه كنند و رعايت آن را جدي بگيرند.
جنس برنده
بي.بي.سي- معمولاً به ازاي هر يكصد دختر، حدود 104 پسر متولد مي شوند، اما آمارها نشان مي دهد كه در دوره هاي بحراني مانند زمان قحطي، اين نسبت، ديگر صادق نيست و نرخ تولد پسرها كاهش پيدا مي كند.به هر حال هر چند بحث و اختلاف نظر زيادي در مورد علت اين پديده وجود دارد، اما دانشمندان مي گويند در اين مسئله كه در چنين مقاطعي شانس تولد پسرها كمتر مي شود، بحثي نيست.مطالعه اي كه نتايج آن چند ماه قبل در نشريه آكادمي ملي علوم آمريكا چاپ شد مي گويد: زنان باردار در دوره هايي كه با اضطراب شديد مواجه هستند ممكن است به طور ناخواسته، دست به انتخاب جنس فرزند بزنند؛ يعني جنين ضعيف تر را سقط كنند.اين يافته ها كه بر مطالعه داده هاي تاريخي تولد و مرگ از سوئد استوار است، استدلال مي كند كه ممكن است زاييدن دختر در زمان قحطي از لحاظ تكاملي، داراي مزايايي باشد. اين نظر مؤيد ديدگاهي است كه مي گويد ممكن است ساز و كاري هورموني براي سقط جنين هايي كه كمتر شانس بقا دارند وجود داشته باشد.برخي نظريه هاي علمي مي گويد كه به لحاظ تكاملي، مزيت داشتن دختر اين است كه در دوران هاي سخت، دخترها ژن پدر و مادر را بهتر منتقل مي كنند.