چهارشنبه ۶ ارديبهشت ۱۳۸۵ - - ۳۹۶۹
چالش بزرگ عصر جديد
تب شهري شدن بالا مي گيرد
005379.jpg
ترجمه: فرهاد رضائي
كارشناسان جمعيت بر اين باورند كه تا سال 2030 ميلادي، حدود دو سوم از انسان ها در دنياي شهري زندگي خواهند كرد و جهان شاهد انفجار جمعيت شهرنشينان به ويژه در كشورهاي در حال توسعه خواهد بود؛ چشم انداز ترسناكي كه نگاهي به آثار و پيامدهاي آن، خواب از چشم برنامه ريزان و مسئولان دلسوز و متعهد مي ربايد.
تب شهري شدن در دنياي امروز همچنان با سرعتي مهار ناپذير بالا و بالاتر مي رود و افزايش شمار شهرنشينان از يك سو، همچنين تغيير سبك و شيوه زندگي در پي شهري شدن از سوي ديگر، انواع معضلات اجتماعي، اقتصادي، زيست محيطي، روانشناختي و ... را فرا روي بشر قرار داده است كه بايد به منظور رفع آنها و پيشگيري از پيامدهاي بعدي، تدابير مناسبي انديشيد.
چشمه تمدن، مركز شيطان
روزگاري كه زمين نظاره گر معدود شهرهاي ميليوني و كانون هاي پرجمعيت بود، مشاهده اين قبيل شهرها از نزديك، چون خاطره اي به يادماندني، مسافران و گردشگران ديگر نقاط را دچار حيرت فراوان مي كرد و آنها را به هيجان مي آورد، اما امروزه ديگر نشاني از اين هيجان نيست، زيرا كمتر جايي را روي اين سياره مي توان يافت كه از هجوم انبوه انسان ها در امان مانده باشد و گردشگران بيشتر در پي يافتن مكاني دنج و خلوت هستند تا بتوانند در آنجا خود را لحظه اي تنها و فارغ از هياهوي عظيم شهرها و جوامع دريابند.
ابن خلدون، مورخ عرب، در سال 1382 ميلادي درباره قاهره مي نويسد: اين شهر، مادرشهر جهان و باغ دنيا است ؛ توماس كوريات، گردشگر انگليسي، ونيز را ملكه زيبا توصيف مي كند و مركل دوشامپ، هنرمند فرانسوي، نيز شهر نيويورك را در سال 1915 يك اثر هنري كامل مي خواند.
شهرها از زمان ظهور در 3 هزار سال پيش از ميلاد مسيح، همواره مركزي طبيعي براي هر موضوع و فعاليت مهمي بوده اند، به طوري كه انواع معابد و پرستشگاه ها، دادگاه ها، بازارها و... را ميزباني كرده اند. به اين ترتيب، براي هر كسي كه ذره اي جاه طلبي و بلند پروازي در وجودش بوده، شهر همچون ميعادگاهي رويايي جلوه كرده و از اين رو، سيل عظيمي از جمعيت بشر به سوي زيستگاه هاي شهري به حركت درآمده است.
البته ممكن است شهر امروزي شما به هيچ وجه همچون يك زيستگاه بي همتا برايتان متصور نباشد و بهشتي را پيش چشمتان تصوير نسازد، اما به اعتقاد بسياري از متفكران، همين شهرها و كانون هاي جمعيت، سرچشمه هاي تمدن بشر بوده اند. با وجود اين، شماري ديگر نيز، شهرها را منشأ فساد و مركز شيطان ناميده اند؛ جايي كه در آن انواع گناه ها به وقوع مي پيوندد.
بنيان هاي موفقيت
شهرهاي كوچك و بزرگ خواه بهشت باشند يا مركز شيطان ، به هر صورت امروزه زيستگاه جوامع عظيمي از انسان  ها هستند و روز به روز به تعداد شهروندان و شهرنشينان افزوده مي شود. اكنون شهرها با سرعتي بيش از گذشته، رو به رشد و توسعه مي روند و قلمرو و سيطره خويش را بر سرزمين هاي گوناگون مي گسترانند.
در دهه هاي اخير، اگرچه بخش قابل توجهي از اين رشد در كشورهاي توسعه يافته و صنعتي ظهور يافته؛ به گونه اي كه براي مثال، شهر لاس وگاس در دهه 90 ميلادي حدود 83 درصد توسعه پيدا كرده است، اما نگران كننده ترين رشد در اين زمينه، در جهان سوم و كشورهاي فقير در حال توسعه، به چشم مي خورد كه توجه بسياري از كارشناسان را به سوي خود جلب كرده است. به گفته كارشناسان، مي توان گفت به طور تقريبي تمام رشد جمعيت بشر در 30 سال آينده، در شهرهاي كشورهاي در حال توسعه به وقوع خواهد پيوست و تا سال 2030 ميلادي براي نخستين بار در طول تاريخ، افزون بر 60 درصد از كل انسان هاي اين سياره، در شهرها و زيستگاه هاي شهري زندگي خواهند كرد.
از برخي جهات، شايد اين خبر خوبي باشد. به گفته مارك ويس، رئيس مؤسسه توسعه شهري جهان در پراگ، شهرها آجرهاي بنيادين و بلوك هاي ساختماني اساسي براي موفقيت و كاميابي ملت ها و خانواده ها هستند. امروزه، فعاليت هاي صنعتي و تجاري كه در شهرهاي گوناگون صورت مي گيرد، عامل و منشأ حدود 50 تا 80 درصد از كل توليد ناخالص داخلي (GDP) بيشتر كشورهاي جهان به شمار مي رود.
ويس همچنين تصريح مي كند: انديشه و خيال نادرستي وجود دارد كه مي پندارد براي مقابله با معضلات و مسائل شهري، بايد مردم را از شهرها دور نگاه داشت، در حالي كه مسائل و چالش هاي زندگي روستايي و
غير شهري بسيار جدي تر از انواع مشابه آن در شهرها است. صرف نظر از درستي يا نادرستي نظر ويس ، كارشناسان و ناظران شهري بر اين نكته مهم تأكيد دارند كه كيفيت زندگي و حيات در آينده، بر اساس كيفيت شهرها و زيستگاه هاي شهري تعيين و استوار خواهد شد.
غول هاي جمعيتي
رشد و توسعه شتابان بسياري از شهرها همچنان ادامه دارد. آمارها نشان مي دهد شمار غول هاي جمعيتي يعني شهرهاي بيش از 10 ميليوني جهان در سال 1995 ميلادي، 14 مورد بوده است و پيش بيني مي شود با تداوم روند كنوني، اين ميزان در سال 2015 ميلادي به 21 شهر افزايش يابد.
به همين ترتيب، رتبه بندي ها نيز در اين زمينه با تغييراتي رو به رو خواهد شد؛ به گونه اي كه مقام يك تا 5 در فهرست بزرگ ترين شهرهاي امروزي از نظر جمعيت، هم اكنون در اختيار توكيو، مكزيكوسيتي، سائوپائولو، نيويورك سيتي و بمبئي قرار دارد، اما پيش بيني ها نشان مي دهد كه اين رتبه هاي برتر در سال 2015 ميلادي، ممكن است به توكيو، داكا، بمبئي، سائوپائولو و دهلي نو تعلق گيرد.
البته بايد به اين نكته توجه داشت كه تعداد ساكنان يك شهر به تنهايي نمي تواند يك پارامتر كافي براي ترسيم چشم انداز و وضع شهر مورد نظر باشد. براي مثال،
آديس آبابا در اتيوپي با شهر  هامبورگ در آلمان هم جمعيت است، اما به هيچ وجه نمي توان اين دو شهر را همتراز يكديگر دانست.
همچنين رشد انفجاري نيز به تنهايي فاكتور مناسبي براي رسيدن به نتيجه قطعي درباره يك شهر نيست، بلكه آنچه اهميت فراوان و نقش تعيين كننده اي دارد، كارايي سياست ها و عملكرد مديران شهري و نيز مسائل و چالش هاي خاص شهر مورد نظر است.
وظيفه خطير
تداوم روند رشد جمعيت و شهري شدن جوامع گوناگون، بي ترديد بسيار نگران كننده مي نمايد و در اين ميان، برنامه ريزان، سياستگذاران و متوليان امور نقش بسيار مهمي در ترسيم چشم انداز آتي ايفا مي كنند.
به گفته كارشناسان، اگرچه كوچك ترين غفلتي در اين زمينه مي تواند به سر بر آوردن شمار هر چه بيشتري از شهرهاي بسيار شلوغ، كثيف و با كيفيتي نازل در آينده بينجامد، اما اين سرنوشتي محتوم و گريزناپذير نيست.
چشم اندازي را تصور كنيد كه در آن، شهرهايي سرشار از كثيفي و زندگي پست در گوشه و كنار جهان سوم، جمعيت عظيمي را درون خود جاي دهد. اين تصوير بسيار شبيه به وضع اسفباري است كه محلات پست لندن، پاريس و نيويورك در قرن نوزدهم داشتند. حتي اين چنين فضاهايي را كه در آن كودكان كارگر يا دزد در وضعي ترسناك به امرار معاش مشغول بوده اند، مي توان به خوبي در آثار چارلز ديكنز يا ويكتور هوگو جست و جو كرد، اما امروزه تحول بزرگي در اين قبيل مناطق پست و كثيف به وجود آمده است و اين شهرها اكنون از جمله بهترين كلان شهرهاي دنيا به شمار مي روند.
در واقع، راه حل ها پيش از اين كشف شده است و رمز كار در قاعده  مندي آن است. امروزه كارشناسان
برجسته اي در جهان وجود دارند كه محصول تلاش و تحقيقات آنها، تدوين و تهيه دستور كارهاي دقيقي و جامعي براي شهرداران و متوليان شهري دنيا است.
اكنون، با بهره گيري از دانش نوين و فناوري هاي مدرن و روزآمد مي توان برنامه و دستور كار مناسبي را براي آينده يك شهر پايه ريزي كرد؛ دستوركاري كه اجراي آن، چشم اندازي روش را براي كلان شهرها و مادرشهرهاي فردا نويد مي دهد. اما امروز، يافتن بهترين شيوه و راهكار به منظور اجراي برنامه ها و تحقق اهداف نگاشته شده بر روي كاغذ ها شرط اساسي است؛ شرطي كه دستيابي به آن، هنر فراواني مي طلبد.

پيشخوان
005376.jpg
مسكو تايمز
روزنامه مسكو تايمز يكي از مهمترين عناوين صفحه اول خود را به كشته شدن يك نوجوان ارمني در شهر مسكو اختصاص داده است.اين نوجوان ارمني كه بر سكوي ايستگاه مترو در انتظار قطار زيرزميني ايستاده بود با ضربات خنجر از سوي ضاربي ناشناس از پاي درآمد.چندي پيش نيز دانشجويي سياه پوست در مسكو به قتل رسيده بود.
005373.jpg
كلارين X
روزنامه كلارين X واگذاري نظارت بر اطلاعات نظامي به دولت را براي عنوان خبر اول خود برگزيده است.براساس اين گزارش، استفاده از تمامي اطلاعات ذخيره شده در نيروهاي مسلح، تنها با دستور دولتي امكان پذير خواهد بود.بدين ترتيب نظاميان، موظف به ارائه گزارش هايي مبسوط درباره هرگونه عمليات نظامي به دولت مي شوند. اين تصميم همچنين به منظور احاطه بيشتر دولت بر عمليات جاسوسي در سطح كشور اتخاذ شده است.

دريچه
005382.jpg
يك سال با شكسپير
كمپاني سلطنتي تئاتر شكسپير (RSC) مراحل آغازين يكي از جاه طلبانه ترين پروژه هاي تاريخ نمايش انگلستان را كليد زده است.
اين پروژه در شهر استاتفورد زادگاه ويليام شكسپير اديب مشهور بريتانيايي به اجرا در مي آيد. براساس برنامه هاي ارائه شده در اين پروژه قرار است با برگزاري فستيوال هايي تمام آثار نمايشي شكسپير طي يك سال روي پرده بروند.
طي اين مراسم سالانه تمامي سونات ها، اشعار و 37 نمايشنامه شكسپير به اجرا در خواهند آمد.
مايكل بويد مدير هنري كمپاني تئاتر شكسپير در اين باره مي گويد: هدف ما بر اين قرار گرفته كه يكي از بزرگترين فستيوال هاي فرهنگي را در شهر استاتفورد برگزار كنيم.
كمپاني سلطنتي شكسپير نيز در اين راستا ادعا كرده است كه در اين فستيوال براي اولين بار تمامي آثار شكسپير به طور متوالي به نمايش در مي آيند.
شكسپير در روز 23 آوريل 1564 متولد شد و 52 سال بعد در همان روز در سال 1616 درگذشت.
اما خاطره اش با مرگش از ميان نرفت و امروزه نمايشنامه هاي وي نه تنها در بريتانيا كه در عرصه بين المللي نيز طرفداران زيادي دارند. از جمله مهمترين كشورهايي كه پس از انگلستان به ساخت فيلم هاي سينمايي با اقتباس از آثار شكسپير روي آورده اند، اتحاد جماهير شوروي سابق را مي توان نام برد.
005385.jpg
بازگشت طالبان
در اين تصوير يتيماني كه در جنگ چند ساله افغانستان پدران و مادران خود را از دست داده اند در يك يتيم خانه و مدرسه شبانه روزي ديده مي شوند.
نام اين يتيم خانه و مدرسه شبانه روزي الله الدين است و در كابل قرار دارد. اين تصوير، لحظاتي پيش از ديدار وزير دفاع انگلستان- جان ريد- از يتيم خانه را نشان مي دهد.
جان ريد وزير دفاع انگلستان در سفر خود به افغانستان با همتاي افغاني اش ديدار كرده است و با تأكيد بر اين نكته كه طالبان هنوز هم خطري جدي در افغانستان به شمار مي روند، از حضور پررنگ آنان در جنوب افغانستان گله كرده است. او قرار است پس از بازديد از كابل به ولايات جنوبي افغانستان هم راهي شود تا از نيروهاي نظامي خارجي مستقر در استان هاي جنوبي هم بازديد به عمل آورد.
نيروهاي طالبان در مناطق جنوبي افغانستان در امتداد مرزهاي افغانستان و پاكستان پراكنده اند و هر از گاهي به شهرهاي استان هاي جنوبي حمله مي كنند و مردم را مورد اذيت و آزار قرار مي دهند. بيشترين حمله آنها به خانواده هايي است كه فرزندان خود، به ويژه دخترانشان را به مدارس مي فرستند. آنها حتي برخي از مدارس ولايات جنوبي افغانستان را هم هدف قرار مي دهند.
005388.jpg
سيل در اروپا
دو رومانيايي در يك قايق كوچك برخي از لوازم زندگي خود را كه از سيل ويرانگر رودخانه دانوب بر جاي مانده با خود حمل مي كنند. اين روستاييان ساكن روستاي راست در سيصد كيلومتري در جنوب غرب بخارست (پايتخت روماني) هستند. طغيان بي سابقه رودخانه دانوب در جنوب شرق آسيا كه در 110 سال گذشته بي مانند بوده است در حدود 10 هزار نفر از ساكنان منطقه را از خانه هايشان رانده است.
مردم در جنوب شرق اروپا و حاشيه  رود دانوب در دو هفته گذشته به صورت متناوب با طغيان هاي فصلي دانوب روبه رو بوده اند اما طبق پيش بيني كارشناسان اين طغيانها در چند روز آينده فروكش خواهد كرد. با اين حال پايان طغيانهاي دانوب به معناي اتمام گرفتاري هاي مردم نيست چون پس از فروكش كردن طغيانها، خاكريزهايي كه بر اثر سيل در سطح معابر برخي شهرها و روستاها ايجاد شده اند بايد پاكسازي شوند.
دولت هاي حاشيه رود دانوب همچنين به دليل فرسايش بيش از حد رودخانه هاي بزرگ و كوچك حوضه آبريز دانوب و فرسايش بيش از اندازه خاك آن مجبور خواهند بود در برنامه هاي بلند مدت به ترميم آنها بپردازند. اما در حال حاضر كه سيل همچنان مردم را تهديد مي كند سربازان دولتي و نيروهاي داوطلب در كشورهاي مجارستان، صربستان، روماني و بلغارستان به مردم كمك رساني مي كنند.
005391.jpg
بستني شتري
عمر عدوان، يكي از باديه نشينان سومالي در حال دوشيدن شير يكي از 100 شتر گله اش است. عمر و تمام خانواده اش به پرورش شتر مشغولند و تمام مخارج خود را از اين طريق تأمين مي كنند. آنها علاوه بر فروش گوشت شترهايشان، شير آنها را هم به قيمت خوبي مي فروشند و محصولات لبني اي كه آنها از شير شتر توليد مي كنند مشتريان پروپاقرصي دارد.
به صورت كلي مي توان گفت شير شتر يكي از لذيذترين نوشيدني ها در جهان اعراب به شمار مي رود. اما به تازگي سازمان ملل طرحي را در مناطق صحرانشين آفريقا ارائه كرده است كه در صورت به نتيجه رسيدن آن به زودي محصولات لبني اي كه از شير شتر استحصال مي شوند، به اروپا و آمريكا صادر خواهند شد. فعلا در اين پروژه توليد پنير و بستني با استفاده از شير شتر قطعي شده است و در آينده محصولات ديگري هم از آن توليد خواهد شد.
شير شتر كمي از شير گاو شورتر است اما سه برابر بيشتر از آن ويتامين ث دارد و غناي آهن آن 10برابر بيشتر از شير گاو است. شير شتر همچنين تقويت كننده بسيار خوبي است و انسان را در برابر برخي بيماري ها مقاوم مي كند.
تعداد شترها در جهان حدود 20 ميليون نفر است و محدوده زندگي آنها از موريتاني تا صحراي مغولستان گسترده شده است. در سومالي گله هاي بسيار بزرگي از شترها وجود دارد و سالانه حدود 5/4 ميليون تن محصولات لبني از شير شتر در اين كشور توليد مي شود.
تحقيقات سازمان ملل در مورد محصولات لبني اي كه با استفاده از شير توليد مي شوند از طريق سازمان خواروبار جهاني(فائو) در آفريقا انجام مي شود. فائو اولين بار در سال 1992 دانشمندي به صحراهاي سومالي فرستاد تا با استفاده از مايه هاي جديد، پنير مرغوب تري از شير شتر توليد كند.

جهانشهر
شهر تماشا
گزارش
دخل و خرج
زيبـاشـهر
نمايشگاه
سلامت
شهر آرا
|  شهر تماشا  |  گزارش  |  جهانشهر  |  دخل و خرج  |  زيبـاشـهر  |  نمايشگاه  |  سلامت  |  شهر آرا  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |