محمدعلي توحيد
تامين بنزين مورد نياز فارغ از نحوه مصرف آن در كشور از مشكلاتي است كه با توجه به رشد روزافزون واردات سالانه بنزين، در دستور كار شركت ملي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي است.
حضور محمدرضا نعمت زاده در سمت مديريت عامل اين شركت از ابتدا نشان مي داد كه با اين انتصاب مديريت كلان كشور قصد دارد تا از معضل واردات بنزين رهايي يابد، چرا كه وي از مديراني است كه در هر شرايط با مديريت سختگيرانه و منضبط كارهاي اجرايي را پيش خواهد برد و زمان برايش معنا و مفهوم واقعي و ارزشمندي دارد.
از زمان آغاز كار وي در نخستين اقدام قرارداد توسعه پالايشگاه آبادان به امضاء رسيد و با اجراي اين طرح ظرف مدت سه سال واردات بنزين كشور بر اساس آمارهاي سال ۸۴ تا ۲۰ درصد كاهش مي يابد و روزانه با توليد نزديك به ۶ ميليون ليتر بنزين پانزده درصد به توليد كشور افزوده مي شود.
محمدرضا نعمت زاده در مراسم امضاي قرارداد اين طرح كه نمايندگان شركت هاي داخلي و خارجي مجري آن شركت داشتند، چند ويژگي براي اين طرح و توسعه پالايشگاه آبادان و اهميت آن بيان كرد.
نخستين پالايشگاه
پالايشگاه آبادان نخستين پالايشگاه در ايران است و ۸۰ سال از آغاز به كار آن مي گذرد. با اجراي اين طرح اين پالايشگاه نوسازي و مجهز به تجهيزات و فناوري هاي روز مي شود. به گفته نعمت زاده اين اقدام به نوعي حفظ دست آورد هاي پيشينيان است كه تاريخ صنعت نفت كشور محسوب مي شود. اجراي اين طرح اين ميراث را براي آيندگان به خوبي محفوظ نگاه مي دارد و آيندگان نيز از آن به خوبي بهره خواهند برد.
وي تاكيد كرد در آينده طرح هاي ديگري نيز براي توليد ديگر محصولات نفتي با احداث واحدهاي جديد در پالايشگاه آبادان به اجرا درخواهد آمد.
هدف اصلي نخستين طرح توسعه پالايشگاه آبادان توليد بنزين است. با اجراي اين طرح مجموعه اي از محصولات پست نفتي به محصول ارزشمند بنزين و ديگر فرآورده هاي مورد نياز تبديل مي شود. همچنين معادل۵ميليون و ۹۰۰هزار ليتر بنزين توليد مي شود كه نياز مبرم امروز كشور است.
در اين مورد و بر اساس سياست هاي اعلام شده، طرح توسعه و نوسازي همه پالايشگاه هاي كشور در دست تهيه است و قرارداد توسعه پالايشگاه آبادان نخستين مورد است كه اجرايي مي شود.
نعمت زاده در اين مراسم تاكيد كرد قول داده ايم كه در هشت پالايشگاه ديگر نيز طرح هاي توسعه و نوسازي را اجرا كنيم و اين قرارداد نمونه و الگوي نخست اين برنامه است.
نخستين قرارداد به گفته نعمت زاده در يك تلاش شبانه روزي و بدون تعطيلات به مرحله امضاء رسيده است و قرارداد هاي بعدي نيز در شرايط مشابهي به مرحله امضاء مي رسد.
پيشنهادات فني و مالي طرح توسعه پالايشگاه آبادان به گفته مهندس مهربان، مجري طرح، در تاريخ اول اسفند سال ۸۴ از شركت هاي پيمانكار دريافت شد و هشتم فروردين سال ۸۵ در حضور شركت هاي ارايه دهنده پيشنهاد پاكت ها باز شد تا برنده اين مناقصه مشخص شود. نتيجه اين جلسه در تاريخ چهاردهم فروردين در هيأت مديره پالايشگاه آبادان و در سوم ارديبهشت در مجمع عمومي شركت پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي به تصويب رسيد و با امضاء قرارداد مراحل اجرايي آن با انجام پيش پرداخت به زودي آغاز مي شود.
با اجراي اين طرح ظرفيت توليد بنزين پالايشگاه افزايش مي يابد و توليد نفت كوره كاسته مي شود. اين طرح شرايط محيط زيستي پالايشگاه را نيز ارتقاء مي بخشد. به جز توليد ۳۷ هزار و۵۰۰ بشكه بنزين در روز كه معادل ۵ ميليون و ۹۰۰هزار ليتر مي شود اين طرح امكان توليد ۲۰۰ تن گاز هاي سبك، ۴هزار بشكه پروپان و پروپيلن كه هريك معادل ۳۳۰ تن در روز مي شود و ۸۰تن گوگرد و۱۰هزار بشكه نفت گاز سنگين در روز را نيز فراهم مي كند.
توان شركت هاي ايراني
در اين مراسم پيمانكار ايراني برنده مناقصه و شركاي ايراني و خارجي وي نيز حضور داشتند كه در سخناني ديدگاه هاي خود را در زمينه حضور در اين طرح ابراز داشتند. دكتر كديور، مديرعامل شركت طراحي و مهندسي صنايع پتروشيمي كه پيمانكار اصلي اين طرح است در سخنان خود به كار مداوم بدون تعطيلي در اجراي مراحل مناقصه اشاره كرد و ابراز اميدواري كرد كه اين روند به اجراي به موقع و دقيق طرح منجر شود. اكهارد گروينگ مدير توسعه تجاري شركت آ ب ب آلمان نيز در اين مراسم از حضور مجدد شركت متبوع خود در مراحل اجراي طرحي در ايران ابراز خوشوقتي كرد و در گفت وگويي افزود:شركت هاي ايراني از توان اجرايي بالايي برخوردار شده اند و ديگر نيازي نيست تا ديگران به آنان بگويند چه بايد انجام دهند. اين بدان معناست كه حضور شركت هاي خارجي بنا به ضرورت هاي فني و اجرايي و يا تأمين مجوزهاي لازم براي استفاده از تكنولوژي هاي فرآوري محصولات نفتي به فرآورده هاي مورد نياز است.
وي تاثير مسائل سياسي در اجراي اين طرح را نيز رد كرد و خاطرنشان ساخت كه اين قرارداد خارج از چارچوب هاي سياسي است و هدف ما اجراي دقيق فني و منطبق با زمان بندي تعيين شده است.
وي در مورد احتمال تحريم ايران و تأثير آن بر مراحل اجرايي طرح نيز گفت تلاش ما اجراي به موقع طرح است و همه پيش بيني هاي لازم را خواهيم كرد ولي در صورت وقوع حوادث خارج از اراده مجريان و پيمانكاران نمي توان اقدامي انجام داد و به همين دليل در همه قراردادها چنين مسئله اي پيش بيني مي شود.
وي تاكيد كرد با امضاي قرارداد، كار براي تدارك سريع اجراي آن آغاز مي شود و مركز اصلي شركت براي اجراي اين طرح در شهر شيراز مستقر مي شود و با انجام مقدمات لازم كار آغاز خواهد شد.
توليد بنزين
شركت ملي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي با اجراي اين طرح كه سه سال به طول مي انجامد از محل منابع داخلي خود با هزينه ۲۸۰ ميليون و ۴۹۰ هزار يورو و ۹۳۸ ميليارد ريال۲۰ درصد از واردات بنزين كشور خواهد كاست. اجراي طرح هاي مشابهي نيز در پالايشگاه هاي ديگر كشور در دست بررسي و اجرا است و با هزينه هاي مشابهي هشت پالايشگاه ديگر كشور نيز با افزايش توليد مي توانند به همين ميزان از واردات كشور بكاهند و در صورت اجراي همه اين طرح ها شايد تا سه سال ديگر واردات ۴ ميليارد دلاري بنزين از اقتصاد كشور حذف شود. ولي در صورت عدم كنترل مصرف كه با رشد حدود ۱۱درصد در سال، منابع كشور را به هدر مي دهد طرح هاي توسعه پالايشگاه ها تاثير قابل قبولي در اقتصاد كشور نخواهد داشت. بي شك توجه همزمان به افزايش توليد و بهينه سازي مصرف راه حلي غيرقابل انكار است و مسئولان مربوطه در اين زمينه بايد به صورت موازي و همزمان عمل كنند. در غير اين صورت افزايش توليد بنزين در كشور تنها به مصرف لجام گسيخته و هدر دادن منابع كشور مي انجامد. در عين حال اگر طرح توسعه و ارتقاي توليد در پالايشگاه آبادان نيز اجرا نشود اين پالايشگاه ديگر توجيه اقتصادي نخواهد داشت و از نظر تداوم فعاليت با موانع جدي مواجه خواهد شد.
در مجموع اجراي طرح توسعه هريك از پالايشگاه هاي كشور مي تواند آثار مثبتي داشته باشد ولي تاثير آن در كاهش مصرف بدون كنترل مصرف در كشور ناممكن است.