Hamshahri Newspaper

مهدي عراقي
كشور كوهستاني سوئيس با 40 هزار كيلومتر مربع وسعت و جمعيتي معادل 8 ميليون نفر در قلب قاره اروپا قرار دارد. وضعيت جغرافيايي و آب و هوايي ويژگي هاي خاصي به اين كشور بخشيده است. سوئيس داراي بالاترين درآمد ناخالص ملي در ميان كشورهاي جهان و همچنين سطح زندگي بسيار بالايي است از اين رو قرار دادن اين كشور جزو آرام ترين و امن ترين كشورها بي مناسبت نخواهد بود. اما در گوشه اي از اين كشور كوچك، آرام و به لحاظ سياسي بي طرف شهري قرار دارد با خصوصياتي جهاني كه سالانه علاوه بر پذيرايي از ميليون ها توريست و جهانگرد خارجي، ميزبان مقامات و ديپلمات هاي ارشد كشورهاي جهان نيز هست. اين شهر ژنو نام دارد.
موقعيت شهر ژنو كه مراكز ايالتي به همين نام است، در مغرب سوئيس مانند موقعيت بال است در شمال غرب آن كشور، اين شهر دروازه ورودي سوئيس به فرانسه است و رود رن آن را به دو بخش تقسيم كرده است.ژنو يكي از مراكز مهم صنعتي و يكي از شهرهاي ديدني سوئيس است. اسكله هاي پوشيده از گل كنار درياچه ژنو ورود انسان را به شهر خوش آمد مي گويند. مهمانخانه هاي بزرگ كه در كنار اسكله قرار گرفته اند. تالارهاي زيباي چايخوري ، كافه هاي كنار پياده رو، مغازه هاي جلو باز پر از اجناس مرغوب، همه كس را به ماندن هر چه بيشتر در اين شهر دلربا تشويق مي كنند. از هر سو كه بنگريد ميدان و فواره اي مي بينيد كه گل هاي شاداب اطرافشان را پوشانده است.پارك هاي زيباي بسياري نيز با چمن كاري هاي منظم و درختان پرسايه به مهمانان و مسافرين خوش آمد مي گويند. هرچند ژنو شهري است كاملاً بارونق كه مركز فعاليت هاي بين المللي محسوب مي شود با اين همه مانند بسياري از شهرهاي ديگر سوئيس، تاريخشان به زمان آبنشينان اوليه مي رسد.
مردم ژنو پيرو آيين پروتستان اند و اين شهر از زمان جان كالون (1536) كانون رفرماسيون و صحنه جنگ هاي مذهبي و سياسي بسيار بوده، گويي روح كالون هنوز بر اين شهر سايه افكنده است. وي از منبر كليساي سن پي ير كه در قرن دوازدهم ساخته شده است به نشرعقايد تند و سخت خويش مي پرداخت. وي مي خواست ژنو را به شهر خطر مبدل سازد و معتقد بود كه تنها نيكان بايد حق زندگي داشته باشند. به تعليم و تربيت عقيده اي فراوان داشت و درس خواندن را اجباري كرد. هم او بود كه دانشگاه ژنو- كه امروزه در همه اروپا معروف است و يكي از چهار دانشگاه بزرگ سوئيس به شمار مي رود- را تأسيس نمود. اهميت اين شهر در زمان فرمانروايي كالون زياد شد و به مركز مطالعات روحاني تبديل شد و پروتستان هاي رانده شده از همه جاي اروپا بدانجا روي آوردند. پناهندگان پروتستان كه در اين شهر و تپه هاي اطراف سكني گزيدند، مردمي بودند، تاجر و صنعتگر و متخصص در ساعت سازي و جواهرسازي كه هنر و سرمايه خود را با خويش به ژنو آوردند. در نتيجه طبقه اشرافي جديدي به وجود آمد كه ژنو را به مركز ساخت ساعت، گرامافون و كانون دانش و هنر مبدل ساخت و اين شهر را به عنوان يكي از ثروتمندترين شهرهاي اروپا معرفي كردند. در قديمي ترين قسمت شهر كه اهالي آن را لاسيته يعني شهر، مي نامند گويي هنوز تحت نفوذ عقايد كالون، مردم توجهي به جلوه ظاهر ندارند. حتي نماي ساختمان هاي بزرگ آنها بي پيرايه و تزئينات منحصر به داخل ساختمان است.
ژنوي هاي سيته قديمي، از پيروان نخبه كالون و نخستين خانواده هاي اصيل شهرند و حتي الامكان از تماس با اجتماع و آميزش با توده مردم شهر احتراز مي كنند. آنان در حومه و قسمت اشرافي شهر زندگي مي كنند و به اصل و نسب و تربيت خويش مي بالند.امور سياسي شهر و كسب و كار در دست مردمان ديگر شهر، يعني طبقه متوسط است. اينان به كارهايي همچون انتخابات انجمن شهر، انتخابات عمومي، ساختن راهها و شهريه مدارس مي پردازند و به طبقه اشراف توجهي ندارند. در اين شهر، خيابان هاي تنگ قديمي، پهلو به پهلوي خيابان هاي بزرگ و عريض جديد، ساختمان هاي قديمي در كنار ساختمان هاي كاملاً جديد امروزي قرارگرفته است كه خصيصه متضاد انسان، يعني ميل به تازه جويي و علاقه به آثار كهن در آن به خوبي هويدا است.ژنو شهر بين المللي سوئيس و شهريست كه بيشتر شهرت آن مرهون خارجيان است و در جهان به شهر سياست بين المللي مشهور شده است. ولي ساكنين اصلي اين شهر بدون توجه زياد به خارجيان كه بيشتر جمعيت آن را تشكيل مي دهند، به زندگي خويش مشغولند.
ژنو در واقع به دو قسمت تقسيم مي شود، يكي قسمت بين المللي شهر و ديگري شهر محلي اروپايي، يعني شهر ژنوي ها كه با سنين چند صد ساله خود زندگي مي كنند. اهالي اين قسمت به طرز دلنشيني سخن مي گويند و مردمي كوشا و مودب و محجوب اند، اما در غير ساعات كار هريك سليقه خاص خود را در زندگي دنبال مي كنند و تمايلي به مراوده با بيگانگان ندارند.
كاخ ملت هاي سازمان ملل متحد كه محل اجتماع نمايندگان كشورهاي جهان براي بحث در مسايل صلح جهاني و ايجاد همكاري بيشتر بين ملت ها است، در اين شهر قرار دارد. جامعه مللي كه پس از جنگ جهاني اول به وجود آمد، در هدف خود يعني استقرار صلح در جهان، موفق نگرديد. ولي بلافاصله بعد از جنگ جهاني دوم، سازمان ملل متحد به وجود آمد كه سازماني است بين المللي و مقر اصلي آن نيويورك و مركز اروپايي آن شهر ژنو است. نمايندگان ملل جهان احتياج دارند كه بتوانند در محلي با هم ملاقات و درباره مسايل مربوط به خود گفت وگو و تبادل نظر كنند و علت انتخاب ژنو هم براي اولين منظور روشن است. اين شهر درست در وسط اروپا قرار گرفته است، فرودگاه درجه يك آن كمتر از همه فرودگاه هاي ديگر جهان دچار مه شديد مي شود. بي طرفي سوئيس نيز يكي ديگر از علل اين انتخاب است.ژنو را شهرباز به روي آسمان و بشريت ناميده اند. اين شهر نه تنها مقر اروپايي سازمان ملل، بلكه مركز صدوپنجاه ودو سازمان ديگر است كه تمام فعاليت هاي گوناگون بشري را دربرمي گيرد. از جمله آنها شوراي اروپايي كاوش هاي اتمي، شوراي جهاني كليساها، سازمان جهاني هواشناسي انجمن دختران مسيحي، انجمن پسران مسيحي است. اهميت اين شهر به اندازه اي است كه شايد اين گفته تاليران مرد بزرگ فرانسه درست باشد: جهان پنج قسمت دارد: اروپا، آسيا، آفريقا، آمريكا و ژنو .
كشور سوئيس عضويت جامعه ملل سابق را داشت. ولي منشور سازمان ملل متحد، نظر به تفسير دقيقي كه سوئيسي ها از بي طرفي مي كنند عضويت آن كشور را غيرممكن ساخته است مگر آن كه اندك تغيير در منشور سازمان داده شود.
ژنو كانون جمعيت صليب سرخ بين المللي نيز هست. به سال 1862 ژان هانري دونان طي مقاله اي، رنج هاي فراواني را كه زخمي ها در جبهه هاي جنگ مي كشيدند شرح داد و از كشورهاي جهان درخواست كرد كه با همكاري يكديگر، چاره اي براي اين وضع بينديشند. بر اثر انتشار اين مقاله، كنفرانسي با شركت نمايندگان شانزده دولت در شهر ژنو تشكيل شد و در نتيجه آن صليب سرخ بين المللي به وجود آمد. اين جمعيت تا به امروز نه تنها به زخمي هاي جنگ، بلكه به بيماران و بينوايان سراسر جهان كمك رسانيده است. پرچم رسمي آن كه صليبي سرخ بر زمينه اي سفيد است، ضمن همين كنفرانس تعيين گرديد. اين پرچم، شبيه پرچم سوئيس است با اين تفاوت كه جاي رنگ هاي سفيد و قرمز با هم عوض شده است. به همين دليل، انسان با ديدن اين پرچم نقش مهمي را كه اين كشور كوچك در ايجاد اين موسسه داشته است به ياد مي آورد.
ژنو محل تولد نويسنده معروف سوئيس ژان ژاك روسو نيز است. در باب عقايد عجيب روسو، درباره تربيت كودكان بين وي و دانشمندان معروف آن زمان، گفت وگوهاي فراوان روي داد، روسو معتقد بود كه بايد كودكان را آزاد گذاشت تا استعدادهاي دروني خود را نشان دهند. از آنجا كه كودكان را در آن زمان با روش هاي سخت پرورش مي دادند، تصور مباحثاتي كه اين فكر نو را پديد آورده بود، آسان است.
ژنو مردان بزرگ ديگري نيز دارد. در موزه آثار هنري و تاريخي، آثار زيباي كنراد ويتس ، ليوتار و فرديناند هولر نگهداري مي شود. آلبرت گالاتين كه به آمريكا رفت و وزير دارايي توماس جفرسن شد، متولد اين شهر است. ژنو در فن بانكداري، حتي از اوايل قرن هجدهم نيز معروف بوده و متخصصين بسياري به دنيا داده است.
پيش از ترك ژنو، بايد براي نوشيدن چاي در كافه جزيره ژان ژاك روسو كه در هواي آزاد برپا كرده اند و به افتخار آن نويسنده بدين نام مزين شده است، توقف كنيد. از اين نقطه كه باغ كوچكي است، دورنمايي فراموش نشدني از اين شهر پركار و فعال خواهيد ديد. انبوه جمعيت پياده يا دوچرخه سوار، شتابان به هر سو مي رود. مدخل سفيد مهمانخانه ها كه با پرچم هاي زيباي بسياري از ملل تزيين شده است (و اين نشان مي دهد كه نمايندگان ملل مختلف در آنجا هستند) بر شادي انسان مي افزايد. در كنار شهر ژنو درياچه زيبايي نيز وجود دارد كه به درياچه ژنو شهرت دارد.
سوئيسي ها دوست دارند نواحي اطراف درياچه ژنو را مركز آرامش جهان بدانند. درياچه ژنو بزرگترين درياچه سوئيسي و به شكل شبه جزيره اي است كه از جنوب غربي سوئيس به داخل خاك فرانسه پيش رفته است. قسمت عمده كرانه جنوب غربي آن در قلمرو فرانسه واقع شده است. رود رن پس از سرچشمه گرفتن از يخچال هاي آلپ و گذشتن از كوه ها و دره ها، به درياچه ژنو مي ريزد. سپس بار ديگر از آن درياچه به خاك فرانسه سرازير مي شود و بالاخره به درياي مديترانه مي ريزد.