با بررسي تعريف جديد سياره
تعداد سيارات منظومه شمسي بيشتر مي شود
|
|
گروه علمي فرهنگي: اتحاديه بين المللي ستاره شناسان آخر اين هفته در مورد تعريف جديد سياره رأي گيري خواهد كرد.
به گزارش نيوساينتيست، در صورتي كه تعريف جديد سياره در اين نشست كه در پراگ جريان دارد، تصويب شود، نه فقط پلوتون موقعيت خود را به عنوان نهمين سياره منظومه شمسي حفظ مي كند، بلكه سه سياره ديگر نيز به اين منظومه خواهد پيوست. تعريف جديدي كه اتحاديه بين المللي ستاره شناسان طي دو سال از سياره تدوين كرده است، به اين شرح است: «سياره يك جرم آسماني است كه الف- به اندازه كافي جرم دارد كه جاذبه اش بر نيروهاي جرمي شديد غلبه كند و تا شكل تعادل هيدروستاتيك (تقريبا مدور) پيدا كند و ب- در مداري به دور يك ستاره است و نه ستاره و نه قمر يك سياره.» براساس اين تعريف، هر شيء با جرم بيش از ۱۰۲۰ٍ*۵ و با قطر بيش از ۸۰۰ كيلومتر، نوعي سياره تلقي خواهد شد.
با پذيرش تعريف جديد، سه جرم آسماني به نامهاي زينا، سرس و چارون به سيارات منظومه شمسي اضافه خواهد شد و تعداد آنها به ۱۲ سياره خواهد رسيد. مشكل با بروز ترديد در مورد وضعيت پلوتون آغاز شد، چون اجرامي در منظومه كشف شد كه خيلي كوچكتر از آن نبودند. سپس در سال ،۲۰۰۵ زينا كشف شد كه ۲۴۰۰ كيلومتر قطر دارد و به اين ترتيب اندكي از پلوتون بزرگتر است. بعد اين سؤال مطرح شد كه آيا زينا بايد سياره دهم شود يا خير. كسي نمي دانست چون تعريف روشني از اين شيء وجود نداشت.
ريچارد بينزل ستاره شناس دانشگاه ام آي تي و عضو كميته گفت: «به اين نتيجه رسيديم كه بايد تعريف را حتي الامكان قوياً براساس علم تدوين كنيم. وي افزود: «اگر جاذبه بتواند شيء را مدور كند، اين جرم سياره است.» اما اين پايان ماجرا نيست. سياره بايد به دور ستاره بچرخد، خود ستاره يا قمر سيارات ديگر نباشد. اجرام آسماني كوچك سنگهاي ناهموار هستند، اما اجرام بزرگتر بر اثر قدرت جاذبه خود مدور مي شوند. كميته تصميم گرفت آستانه مدور بودن وجه تمايز سياره از غير سياره باشد.
اگر تعريف جديد تصويب شود، اتحاديه بين المللي ستاره شناسان بايد ادعاي وستا، پالاس و هاي جيا را نيز بررسي كند چون هر سه نسبتا گرد هستند. قطرهاي جيا ۴۰۰ كيلومتر است. چارون، جرم همراه پلوتون، بيش از ۱۰۰۰ كيلومتر است. چارون به قدري سنگين است كه گرانيگاه دو جرم در فضا بين آن دو قرار دارد. پلوتون و چارون نخستين سياره دوگانه در منظومه شمسي هستند.
|