اخيراً  گفت وگوهاي پرويز جاهد با ابراهيم گلستان را خواندم: پرويز جاهد، نوشتن با دوربين؛ رودررو با ابراهيم گلستان، اختران، 1384، 276صفحه.
پرويز جاهد اين گفت وگو را براي تز دكتري دانشگاه وست مينيستر لندن انجام داده با عنوان تاريخ تحليلي ريشه هاي موج نو در سينماي ايران . گلستان از پيشكسوتان موج نو در سينماست. در خانه اي بزرگ و قديمي در خارج از لندن در حوالي شهر ساحلي برايتون(منطقه ساسكس) زندگي مي كند و مصاحبه ها با جاهد در اين خانه انجام گرفته است.
كتاب جالبي است. از زواياي مختلف مي توان درباره خاطرات گلستان سخن گفت،  ولي آنچه در اين ميان نظر مرا بيشتر جلب كرد، نقش كمپاني رويال داچ شل در سرمايه گذاري فرهنگي در ايران در سال هاي پس از كودتاي 28مرداد 1332 است. استوديو فيلمسازي گلستان در سال 1336 با سرمايه شل در ايران تأسيس مي شود و گروهي را در پيرامون خود جمع مي كند كه در سال هاي بعد از مشاهير به اصطلاح روشنفكري ايران شدند؛كه خود ابراهيم گلستان و برادرش شاهرخ گلستان از آن جمله بودند.ابراهيم گلستان، شيرازي و همشهري من است. مي دانستم پدرش از يكي دو سال پيش از كودتاي 1299 روزنامه گلستان را در شيراز منتشر مي كرد. براي شناخت بيشتر او سراغ يكي از دوستان دوران مدرسه اش رفتم. از شخصيت والدين و خود آقاشاهي - آن طور كه بچه ها در مدرسه ابراهيم گلستان را صدا مي كردند- تصوير مثبتي به دست نياوردم.
پدر بزرگ ابراهيم گلستان، روحاني است معروف به مجتهد ونكي . سيدمحمدشريف تقوي ونكي، متولد روستاي ونك تهران، پس از تحصيل در نجف اشرف در شيراز متوطن شد و به يكي از علماي سرشناس اين شهر بدل شد. يكي از پسرانش سيدمحمدتقي گلستان شيرازي(پدر ابراهيم گلستان)  است كه از سال 1297، دو سال پيش از كودتاي 1299، انتشار روزنامه گلستان را در شيراز آغاز كرد. اين روزنامه از هواداران كودتا و رضاخان سردارسپه به شمار مي رفت و از جمله مقاله اي نوشت درباره زنان كه منجر به تكفير و تفسيق او از سوي برخي از علماي شيراز شد. و به اين دليل در حوادث 30 تير 1331دفتر روزنامه مورد حمله مردم قرار گرفت و غارت شد. بعدها، گلستان مدتي شهردار شيراز بود.
ابراهيم گلستان(متولد 1301) در سال 1320 به تهران رفت و وارد دانشكده حقوق شد ولي اندكي بعد تحصيل را ناتمام گذاشت و به فعاليت هاي سياسي در حزب توده پرداخت. او از سال 1323 نگارش مقاله و ترجمه براي نشريات حزب توده را آغاز كرد(ص 101). در روزنامه هاي مردم و رهبر مي نوشت. بعد مسئول حزب توده در مازندران شرقي شد و مقيم شاهي. گلستان مخالف انشعاب خليل ملكي بود. از نظر ابراهيم گلستان، خليل ملكي و دوستانش انشعاب كردند با اين هدف كه جاي حزب توده را بگيرند و به حزب كمونيست مورد تأييد شوروي در ايران بدل شوند ولي اندكي بعد كه راديو مسكو عليه انشعاب خليل ملكي سخن گفت و توده اي ها شايع كردند ملكي جاسوس انگليس است، ابراهيم گلستان نيز از حزب توده جدا شد (صص 106-108).
پس از خروج از حزب توده، ابراهيم گلستان را در شركت نفت انگليس استخدام كردند و در آنجا براي تلويزيون هاي NBC و CBS فيلم خبري تهيه مي كرد. در شركت نفت ماهانه 1850 تومان حقوق مي گرفت كه پول زيادي بود ولي متوجه شد از طريق تهيه فيلم خبري، درآمدي بيش از حقوق شركت نفت به دست مي آورد. گاهي در يك روز بيش از 2500 تومان به دست مي آورد(ص 120). گلستان خواست از شركت نفت خارج شود ولي شركت نفت پيشنهاد كرد كه براي آنها فيلم تهيه كند.
حالا آمده بودم به تهران تا همين كار را ادامه دهم كه مصادف شد با داستان هاي مربوط به پايان كار مصدق و كودتا كه بالاخره منجر به سقوط مصدق شد. من از همه آن حوادث فيلم مي گرفتم. فيلم ريورسال هم بود و ظاهر نكرده از طريق هواپيما مي فرستادم. خب! فيلم خبري بود و هيچ اسمي از من رويش نبود. اما هنوز روابطم را با شركت نفت قطع نكرده بودم. (ص 120)
پس از كودتا گلستان به تهيه فيلم براي كنسرسيوم پرداخت كه-آن طور كه خاطرات گلستان نشان مي دهد- همه كاره آن، كمپاني شل بود.
موقعي كه هيئت كنسرسيوم آمد بررسي كند كه چه چيزهايي كم هست، يكي از آنها براور بود كه شده بود رئيس كنسرسيوم. چهار پنج تا اتومبيل و هواپيما هم در اختيار هيئت رسيدگي به امور فني گذاشتند كه در يكي هم براي من به عنوان خبرنگار جا گذاشتند. اتفاقاً  در اتومبيلي كه من بودم، براور هم بود. براور قبلاً مهندس نفت شركت شل در مصر بود كه بعد به ايران منتقل شد. البته در ايران خيلي خوب كار كرد و در سال هاي بعد رئيس كل شركت شل شد. او كه قبلاً  ديده بود من فيلمبرداري مي كنم مرا از شركت نفت خواست و شركت نفت هم قبول كرد كه من با آنها بروم. بعد منتقل شدم به كنسرسيوم و در كنسرسيوم تمام امور مربوط به فيلم و عكس را من اداره مي كردم... (صص 120-121)
در سال 1336 ابراهيم گلستان از طرف شركت شل براي آموزش امور فني فيلمسازي به هلند و انگليس و فرانسه رفت. خيلي مايل بود آرتور التون را ببيند كه در سال هاي 1937-1938 ، زمان رضاشاه، براي شركت انگلوايرانين اويل كمپاني (شركت نفت انگليس ايران) فيلمي ساخته بود به نام صبح . اكنون التون رئيس قسمت فيلم شركت شل است. به گفته گلستان، شل اداره بزرگ فيلمسازي داشت . در اين سفر التون به گلستان وقت ملاقات نمي دهد ولي بعد، آرتور التون گويي تصادفاً  فيلمي از گلستان را مي بيند، تحت تأثير قرار مي گيرد و براي ديدن گلستان فوري سوار شد اومد تهرون (صص 122-124).
به اين ترتيب، گلستان طي قراردادي با كمپاني شل استوديو گلستان را ايجاد كرد. شل تجهيزات مورد لزوم را براي استوديو گلستان خريد، با اين شرط كه گلستان دو سه ساله پول آن را پس بدهد و وقتي تمام پول را پرداخت كرد، تجهيزات مال گلستان خواهد بود. شل حدود دويست هزار تومان سرمايه گذاري كرد. گلستان نيز بلافاصله شروع به كار كرد و اولين فيلم استوديو گلستان را ساخت؛ موج، مرجان و خارا (صص 125-126).
گلستان زميني خريد و ساختماني ساخت براي استوديو. افرادي كه برايش كار مي كردند، شاهرخ برادرش بود، كريم امامي بود، محمود هنگوال، فروغ فرخزاد، سليمان ميناسيان و برادرش هراند ميناسيان. اسماعيل رائين هم براي استوديو گلستان كار مي كرد(صص 127-128).
هويدا خيلي پكر شد وقتي كه رائين كتاب فراماسونري در ايران را در آورد. وقتي هم خواستند كتاب هايش را جمع كنند، رائين همه كتاب هايش را آورد و در استوديوي من گذاشت و سازمان امنيت هرجا را گشت كه كتاب ها را پيدا كند، نتوانست، نكرد. (صص 133-134)
قرارداد گلستان به دليل بدقلقي رئيس اداره روابط عمومي كنسرسيوم به اختلاف كشيده شد. اين رئيس اداره روابط عمومي فردي به نام كولارد بود كه در زمان جنگ، افسر امنيتي ارتش انگليس بود(ص 128).
گلستان مدعي شد كه دوميليون تومان از كنسرسيوم طلب دارد. ماجرا به حكميت گذاشته شد. چهار نفرحكم شدند؛ مصباح زاده رئيس روزنامه كيهان، محمد باهري كه در دبيرستان با گلستان هم مدرسه اي بود، علينقي حكمي مشاور حقوقي وزارت كار و مهدي سميعي رئيس بانك توسعه صنعت و معدن. در اين جلسه نصف مطالبات گلستان را به او دادند(صص 129-130)؛ يعني حدود يك ميليون تومان كه در آن زمان ثروتي بود.
مطالبي كه ابراهيم گلستان در گفت وگوهايش بيان كرده، مؤيد جايگاه بزرگي است كه من در پژوهش هايم براي نقش كمپاني شل در كودتاي 28مرداد 1332 و در ايران دوره پهلوي قائل بوده ام.

مجموعه  داستان‎/ ردپاي حلزون‎/ مه كامه رحيم زاده‎/ نشر چشمه‎/ نوبت چاپ: اول، 1385/ شمارگان: 1500 نسخه‎/ قيمت: 600 تومان‎/ حجم: 53 صفحه
ردپاي حلزون كه نامش برگرفته از اولين داستان كتاب است، مجموعه اي است متشكل از 8 داستان كوتاه، درونمايه اغلب داستان ها روابط بين زن و مرد است؛ روابطي كه ناگزيرند ادامه يابند، روابطي كه در بدو امر، محكوم به شكستند و يا آنهايي كه به پايان خود نزديك مي شوند. از اين ميان ردپاي حلزون ، در كمال آرامش و كوه جزو داستان هاي موفق اين مجموعه به شمار مي روند كه اين روابط در هر يك به نوعي نمود پيدا كرده است. در برخي بن بست زندگي مشترك به تصوير كشيده مي شود و در برخي نيز دلايل اين امر مورد بررسي قرار مي گيرد. اما چيزي كه در اين ميان به مجموعه تشخص بخشيده، ديدگاه بديع نويسنده است. ديدگاه ويژه اي كه به خصوص به زن دارد كار را در ميان غالب نويسندگان همدوره عميق تر مي كند. زن ها همان شخصيتي را دارند كه يك مرد مي تواند داشته باشد، به همان اندازه نسبت به مسائل ژرف نگري دارند كه مردها و در كل مي توان گفت نويسنده نه قصد دارد با مطرح كردن زن به جنگ مرد برود و نه او را موجودي پست تر و حقيرتر نشان دهد.
رمان‎/ كسي گلدان ها را آب نمي دهد‎/ آرش آذرپناه‎/ نشر چشمه‎/ نوبت چاپ: چاپ اول، 1384/ شمارگان: 1500 نسخه‎/ قيمت: 800 تومان‎/ حجم: 91 صفحه
انتخاب شيوه هاي روايي دشوار، مهارت و ورزيدگي ويژه اي مي طلبد كه آذرپناه در اين رمان از آن بي بهره نيست. نه تنها در استفاده از اين شيوه ناكام نبوده، بلكه داستان خود را به درستي به پايان رسانده است. رمان، داستان زندگي نويسنده اي است كه خود در حال نوشتن رماني است؛ رماني كه به زندگي خانواده اي اشرافي در جريان انقلاب و فرار شاه و اعدام منسوبين او مي پردازد. خانواده نيز در دل اين تغيير و تحولات اجتماعي و سياسي در فراز و نشيب است. همين اشاره كافي است تا ذهن مخاطب به سمت قصه هايي تو در تو معطوف شود كه گهگاه در جريان روايتي غيرمنطقي سردرگم مي مانند. اما آذرپناه با آوردن تكه هاي داستاني در دل هم، رماني منسجم و جذاب ارائه كرده است. شخصيت نويسنده، زنش رخ افروز را وارد قصه هايش مي كند و ما را با نويسنده اي ديگر در دل قصه تنها مي گذارد. رد داستان ها اما به هيچ وجه در اين دالان پرپيچ و خم از دست نمي رود و نويسنده با پرداختي جذاب شخصيت ها را يكي پس از ديگري مي سازد و به مخاطب معرفي مي كند.
ياسر نوروزي
مجموعه كيتي؛ دختر آتش پاره / نويسنده: بل موني‎/ مترجم: نيلوفر اكبري‎/ تصويرگر: مارگريت چمبرلين‎/ 14 جلد / ناشر: واحد كودك مؤسسه نشر افق(كتاب هاي فندق)/ نوبت چاپ: اول، 1385/ شمارگان: ۳۰۰۰ نسخه‎/ قيمت: هر جلد 900 تومان
مجموعه 14 جلدي كيتي؛ دختر آتش پاره ، داستان هاي كوتاهي است درباره كيتي، دختر بچه  كوچكي كه بل موني- نويسنده كتاب- بنا به قول خودش در مقدمه، الگوي آن را از دختر كوچولوي خودش برداشته است. هر كدام از جلدهاي كتاب حاوي داستان هاي كوتاهي درباره كيتي است. شرارت ها، پرسش ها، توقع ها، ترس ها، آرزوها و در يك كلام تمام چيزهايي كه بچه اي در اين سن و سال با آن روبه رواست در قالب داستان هاي كوتاه و خواندني اين مجموعه گرد هم آمده است. كيتي دختر بچه بدي نيست، فقط بعضي وقت ها احساس مي كند كه هيچ كس به او توجه ندارد يا اينكه خيال مي كند خيلي بدشانس است، از بدقولي آدم بزرگ ها گله دارد يا اينكه دوست ندارد بله بگويد، اتاقش را مرتب كند و با دوستش يا برادرش بازي كند.
مثل همه بچه ها گاه مهربان و دوست داشتني است و گاه لجباز و سرتق. با اين همه از تمام اتفاقات زندگي اش درس هاي بزرگ و زيبايي مي گيرد. اما اين داستان ها فقط داستان كيتي نيست، بل موني مي نويسد: او شبيه تمام بچه هاي ديگر، چه دختر و چه پسر، هم هست. منظورم اين است كه همه ما دوست نداريم بعضي كارها را انجام بدهيم، همه ما چيزهايي را از دست مي دهيم و همه ما فكر مي كنيم بعضي كارها عادلانه نيست، مگر نه؟

زندگي و مبارزات شهيد حجت الاسلام والمسلمين مهدي شاه آبادي،  عبدالكاظم مجتبي زاده، ناشر: مركز اسناد انقلاب اسلامي، چاپ اول: بهار 1384، 238 صفحه، قيمت: 1500 تومان.
زهيرتوكلي- شهيد مهدي شاه آبادي از دو جهت، شخصيتي شايان توجه براي كساني است كه در حوزه تاريخ نگاري انقلاب اسلامي فعاليت مي كنند؛ يكي از جهت نقش خود ايشان در مبارزات نهضت انقلاب اسلامي و پس از آن سال هاي اوليه شكل گيري جمهوري اسلامي مانند شركت در گروه موسس جامعه روحانيت مبارز تهران در سال هاي 56 و 57 و گروه توحيدي مسلحانه بدر درسال هاي 55 و 56 و نيز مسئوليت هايي چون نمايندگي مردم تهران و مجلس دوره اول و دوم و نقش پررنگ ايشان در پيگيري مسائل جنگ و مجلس كه سرانجام به شهادت ايشان منجر شد. اما جنبه دوم شخصيت ايشان انتساب ايشان به شخصيت جامع الاطراف و كم نظيري چون آيت الله محمدعلي شاه آبادي است كه محققان نقش آن بزرگوار را در شكل گيري شخصيت و انديشه هاي حضرت امام- چه در حوزه عرفان و چه در حوزه سياست- بسيار مهم مي دانند. كتاب حاضر بيش از آن كه يك پژوهش جامع درباره شهيد شاه آبادي باشد،يك تك نگاري درباره ايشان است. همان طور كه از مقدمه كتاب برمي آيد، تكيه كتاب بيشتر بر اسناد و مدارك به جاي مانده از مراكز اطلاعاتي و امنيتي رژيم پهلوي و نيز تعداد معدودي كتاب و نشريه كه درخصوص گوشه هايي از زندگي شهيد شاه آبادي بود مي باشد و اگر بيش از اين، به خاطرات شفاهي از ايشان تكيه مي شد قطعاً زواياي مهمي از تاريخ سياسي معاصر را روشن مي كرد، به عنوان مثال در اين كتاب هيچ اشاره اي به نقش مؤثر ايشان در شكل گيري گروه توحيدي مسلحانه بدر كه پس از انقلاب يكي از هفت گروه مؤسس سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي بود، نشده است. البته اشاره اي مبهم در صفحه 98 كتاب هست اما مطلقاً مشخص نيست كه يكي از گروه هاي مبارز مسلمان كدام گروه بوده است. گروهي كه به روايت كتاب وي (شهيد شاه آبادي) به همراه هفتاد نفر ديگر بازداشت و به كميته مشترك ضد خراب كاري ساواك جهت بازجويي منتقل گرديد. هم چنين در صفحه 84 كتاب اشاره اي به رهبري گروه مسلح حزب الله توسط شهيد شاه آبادي شده است. آيا اين گروه همان گروه منصوري، سپاسي، آشتياني بوده است يا گروه ديگري؟ هيچ توضيحي وجود ندارد. اين اشكالات در تأليف يك كتاب تاريخي آن هم در باره فردي كه اكثريت كساني كه با او مرتبط اند در دسترسند، اشكالات كوچكي نيست.
استراتژي دفاعي در انديشه امام خميني، محمد سهرابي، موسسه چاپ و نشر عروج (وابسته به موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني)، چاپ اول: 1384، 249 صفحه، قيمت: 2000 تومان
كتابي با ساختار پژوهشي كه علاوه بر نظرات حضرت امام در مقوله دفاع به بررسي جستارهاي عملي در رفتار و كردار امام در زمينه سياست دفاعي پرداخته است و رويكردهاي آن بزرگوار را در قبال رويدادهايي چون كمپ ديويد، جنگ افغانستان، استراتژي قدس و... بررسي كرده است.
در فصل دوم، جايگاه دفاع در نظريه ولايت فقيه و ارتباط اين نظريه با اضلاع مختلف مفهوم دفاع بررسي شده است. در فصل سوم كه مفصل ترين قسمت كتاب است، ضمن بررس مبنايي دفاع   و استراتژي ، به مقولاتي چون ديگرشناسي ، تحول شناسي در انديشه دفاعي امام و نيز مقولاتي چون دفاع از تماميت ارضي دارالاسلام و اهميت حفظ اسلام   در استراتژي دفاعي حضرت امام پرداخته شده است.
فراز و فرود مشروطه‎/ سيد مصطفي تقوي‎/ تهران‎/ مؤسسه تاريخ معاصر‎/ 1384/ 512 ص‎/ 4000 تومان
قاسم تبريزي- كتاب حاضر تلاشي است براي تبيين انقلاب مشروطيت از تكاپوي رهايي تا كودتاي 1299 كه نوعي از چاله به چاه شد. موضوعات عمده در اين دوران كه نويسنده به آن پرداخته است عبارتند از: پس از رهايي، بحران مديريت و كارآمدي، قانون اساسي، مواضع و مهاجرت شيخ فضل الله نوري، همگرايي و واگرايي، مطبوعات، علماي نجف، قانون مطبوعات، رويكرد مجلس، روس و انگليس يا هر دو؟ كانون هاي جديد رويارويي، وعده مشروطه و واكنش ها، مجلس دوم، جنگ جهاني اول و ايران، طرح ناموفق قرارداد 1919، زمينه سازي براي كودتا، سازماندهي و اجراي كودتا.
نويسنده ماهيت انقلاب را اسلامي دانسته و در پاسخ به تحريف گران مي نويسد: آن چه به انقلاب مشروطيت نامبردار شد دستاورد اين چاره جويي ملي بود. چنين مطالباتي از ديدگاه اكثريت قاطع جامعه ايران آن روز كه آفرينندگان انقلاب بودند نه تنها ماهيتي غربي و سكولار (دين گريزانه) نداشتند، بلكه به عنوان بخشي از مصاديق توصيه ها و آموزه هاي ديني مبني بر عدالت خواهي، ظلم ستيزي، تعالي طلبي، تنظيم امور زندگي، نفي سبيل بيگانه و استعمار، اموري ذاتاً ديني تلقي مي شدند.
انديشمندان و فقهايي مانند مرحوم نائيني چون مطالبات مردم را ذاتاً ديني مي دانستند و به عنوان فقيه و اسلام شناس خود را ملتزم مي ديدند كه به تبيين آن مطالبات پرداخته احكام آن موضوعات و امور مستحدثه را از متون ديني استخراج كنند. ص۱۸. و سپس به علل انحراف و شكست آن مي پردازد كه ناكامي هاي آن نهضت نيز معلول علل و عوامل متعددي است، اما در اين ميان نقش نخبگان و رهبران و مدعيان رهبري از اهميت زيادي برخوردار است. و رسالت اين كتاب تاريخ مفصل مشروطيت نيست، بلكه تنها روايتي كوتاه و فشرده از مهمترين بحران ها و كشمكش ها و تحولات نهضت مشروطيت تا كودتاي سوم اسفند 1299 است. (ص۱۹.) نويسنده عموماً دست پنهان و آشكار انگلستان را در توطئه ها نشان مي دهد. به خصوص پس از طرح ناموفق قرارداد 1299 (ص۴۰۴) و پايان يافتن جنگ جهاني اول در نوامبر 1918 ايران كه در دوران جنگ عرصه نبرد و حتي چپاول طرفين جنگ شده بود، طبيعي بود كه مي بايست پيگير حقوق تضييع شده خود باشد.
كتاب همچنين به بررسي فعاليت سيدضياء و ارتباط سيد با انگليسي ها (442-454) مي پردازد.
ديباچه شاهنامه‎/ ويرايش: اميد عطايي فرد‎/ ناشر: آشيانه كتاب‎/ چاپ اول، 1384/ شمارگان: 1100 نسخه‎/ 280 صفحه‎/ 3500 تومان.
م. شادخواست- ديباچه شاهنامه ويرايش و گزارش اميد عطايي فرد علاوه بر ويرايش ديباچه شاهنامه، شاهد يك پيشگفتار هفتاد صفحه اي درباره پيشينه شاهنامه نويسي و تاريخ نگاري در ايران و نيز يك پيوست (ويرايش داستانهاي كيومرث تا جمشيد) است. در پيشگفتار به اين موضوعات پرداخته شده است: ايرانيان نخستين تاريخ نگاران، ريشه هاي شاهنامه فردوسي، شاهنامه: تاريخ  راستين و بزرگترين شاهكار بشر، روزگار فردوسي و ديدگاه او و...
شايان ذكر است، از دو نوشتار درباره تاريخ پايان شاهنامه و سالزاد فردوسي كه پژوهنده با ارائه سرنخ هايي به اين نتيجه رسيده است كه فردوسي در سال هايي ميان 287 تا 307 قمري  زاده شده و پيش از فرمانروايي سلطان محمود غزنوي درگذشته است.
كتاب داراي سه بخش مجزاست: بخش هاي اول و دوم دربردارنده ابيات ديباچه شاهنامه و بخش سوم برگزيده اي است از ابياتي كه روشنگر شكل گيري شاهنامه و زبان فردوسي است. در هر يك از بخش ها، مصراع ها از آغاز تا پايان شماره گذاري شده تا خوانندگان از گزارش ها و يادداشت هاي پژوهشگر آگاهي يابند.
در حقيقت، اين گزارشها نشان دهنده دلايل پژوهشگر در گزينش واژه ها و بيت هاي ارجح است.
پيش از اين، كتابهاي پيامبر آريايي، شگفتي هاي باستاني ايران، نبرد خدايان، آفرينش خدايان، پادشاهي در اسطوره و تاريخ ايران از اميد عطايي فرد منتشر شده  بود.

طنز يكي از با سابقه ترين انواع ادبي در زبان فارسي است. گواه مبرهن اين دعوا، رسائل عبيد زاكاني است كه نه عنوان شعر دارند و نه نثر به اشكال مرسوم اين روزگار و آن روزگار. (داستان و تاريخ و رمان و رساله علمي) حالا ما به اين كه، چقدر از مردم اهل نظر، طنز را يك نوع ادبي مستقل مي شمارند و چقدر آن را در چارچوب باقي انواع ادبي محصور مي كنند كاري نداريم. اما به هر صورت، طنز يكي از شيرين ترين انواع ادبي بوده، كه با امكانات نامحدود و كنايي اش، هم توانسته زير و بالاي زمانه خويش را به سلاخي و مسخرگي بكشاند و هم براي ابدالاباد، ميزان و عيار سنجش زشتي ها و كجي هاي روزگاران باشد و بي آن كه سنگيني نصيحت و تندي انتقاد را داشته باشد، نقش هر دو را به عهده بگيرد.
*
شفيق پيام، نويسنده ايست كه در شهر مزار شريف زندگي مي كند و سال هاست كه طنزهاي دلنشيني را در زبان فارسي آفريده است. اين كه چرا آنقدر بين دو حوزه زبان فارسي فاصله بوده كه نوشته هاي آن حوزه به اين حوزه نرسيده به اين نگارنده نامربوط است.
اما به هرحال در باره شفيق پيام مي توان گفت، كه او يك مجله طنز با نام- كلك راستگوي- (نام شخصيتي داستاني كه به خاطر سادگي همه چيز را افشا مي كرد) در مزار شريف به چاپ مي رسانده است و بعد يك روزنامه با نام بازتاب، كه تا همين روزها نيز منتشر مي شود و همچنين دو مجموعه از طنزهايش را به صورت مستقل به چاپ رساند. كه دومين مجموعه، همين مجموعه- جشن جنازه- است كه به تازگي در كابل، توسط انتشارات پرنيان به چاپ رسيده است.
اين مجموعه شامل ده حكايت يا داستان طنز، از اوضاع و احوال مردم امروز افغانستان است و در آن، شايد به شكلي همانند رساله، اخلاق الاشراف عبيد زاكاني، به بازنمايي و ريشخند اخلاق حاكمان، سياستمداران، روشنفكران و طبقه متوسط در يك جامعه جهان سوم پرداخته است و در آخر كتاب، نيز يك لغت نامه با فتح لام آورده كه در آن به معني كردن دوباره كلمات، با واقعيت مسخره اي كه جامعه به آنها داده است، پرداخته است. به چند نمونه از اين فرهنگ لغت توجه كنيم:
كلاه: آنچه فرهنگيان بر سر مردم مي گذارند و سياستمداران از سر مردم برمي دارند.
ازدواج عصري:تكانه دستاورد فرهنگي افغانستان در قرن بيست و يكم
دروغ: اكسيژن دنياي سياست
شعر سپيد: به پنداشت برخي، شعري كه با كلمه سپيد، مغز سپيد، كاغذ سپيد و قلمي با رنگ سپيد گفته شود
دموكراسي: تقويت حنجره
كافر: هر كسي كه خوش مان نيايد
افسوس: مشهورترين خوراك افغاني
خلاصه، اين كتاب مي تواند خواننده را با نثر دلكش دري به افغانستان ببرد، بخنداند بگرياند و لذت ببخشد و همين طور ارتباط اهل كتاب را با نوع ادبي طنز ادبي افزايش دهد.
بعدالتحرير : براي مثال مي شود از داستان طنز جشن جنازه براي مراعات حال خوانندگان در آخرين نوشته استفاده كرد..