از فرداي پس از سرنگوني صدام حسين توسط نيروهاي آمريكايي و انگليسي گويا بسياري از گروه هاي مسلح براي پر كردن جاي خالي صدام در عراق عجله دارند و امنيت اين كشور را مورد تهديد قرار داده اند. به رغم تسلط نيروهاي ائتلاف در شهرهاي عراق و ادعاي «جورج بوش» مبني بر پايان يافتن جنگ در اين كشور كه تا حدودي گمراه كننده است بغداد هنوز هم يك شهر ناامن براي خبرنگاران و مردم محسوب مي شود و نيروهاي آمريكايي و انگليسي از كنار اين امر بي تفاوت مي گذرند. . .
از ساعت ۲۱ به وقت محلي در بغداد حكومت نظامي برقرار است و مقررات منع آمد و شد شبانه از سوي ارتش آمريكا براي جلوگيري از ادامه غارت و چپاول شهر وضع شده است. اين مقررات كه پيش از ورود ما به اين شهر تا ساعت ۶ بامداد برقرار بوده است اكنون در ساعت ۳۰/۴ پايان مي يابد. از دروازه اصلي شهر بغداد كه وارد مي شويم پيش از آنكه ويراني هايي جلب نظر كند كه تعداد آنها انگشت شمار است وحشت زدگي مردم كوچه و بازار و گلايه مندي آنان از ناامني شهر نمود دارد تا جايي كه شادي سقوط ديكتاتور قرن در چهره مردم ديده نمي شود و هراس از صدام حسين جاي خود را به ترس از غارتگران داده است. در بغداد مردم در حالي چشم به راه امنيت هستند كه هر روز و شب اموال منازل مسكوني و اماكن عمومي آنها غارت مي شود و با وجود حضور نيروهاي آمريكايي در خيابان هاي اين شهر امنيت غايب بزرگ عرصه زندگي است. . .
در شب هاي بغداد ربودن زنان و دختران از كنار همسران و پدرانشان و خالي كردن جيب افراد پياده و سرقت خودروها و فرياد آنها به امري عادي تبديل شده است. انفجارهاي شبانه و ناآرامي هاي موجود باعث شده است بسياري از خانواده هاي عراقي با دلهره فرزندان خود را در مسير خانه به مدرسه و بالعكس همراهي كنند. هرج و مرج موجود حتي بر ترافيك شهر نيز تاثير گذاشته است و با توجه به عدم حضور فعال نيروهاي پليس رانندگان با سرپيچي از قوانين ضمن ايجاد ترافيك سنگين باعث بروز تصادفات زيادي شده است. نياز به نيروهاي كمكي در اين شهر آشوب با حضور «پل برمر» مدير شهري جديد دولت بوش كه ماموريت اجراي برنامه هاي بازسازي عراق و برنامه هاي كمكي «پنتاگون» را بر عهده دارد همزمان شده است. مسئوليت تثبيت امنيت در وضعيت كنوني عراق به دستور «بوش» و با افزايش نيروهاي انساني اعزامي از واشنگتن بر عهده سربازان آمريكايي حاضر در بغداد است كه تعداد آنها به ۱۶ هزار نفر مي رسد. از اواسط ماه مه ۲۰۰ تا ۴۰۰ افسر پليس در بغداد مستقر شده اند كه اين تصميم به دليل عدم بازگشت كارمندان پليس به مقرهاي خود و بروز هرج و مرج و غارت و ناامني در پايتخت عراق اتخاذ شده است. به دليل از ميان رفتن اسناد دولتي در جريان غارت هاي پس از جنگ در عراق هيچ مامور پليسي داراي درجه قابل اعتمادي نيست و هيچ افسر با سابقه پليسي كه قبل از سقوط صدام داراي چند ستاره بوده اكنون هيچ مدركي براي اثبات سابقه خود ندارد. در اين ميان بسياري از افراد مافوق امنيتي كه وجودشان مي توانست تا حدي از بين رفتن اسناد را جبران كند عملا گريخته و درواقع هيچ منبعي براي اثبات سلسله مراتب اداري اشخاص وجود ندارد. به نظر مي رسد كه همراه با رفتن ديكتاتور حافظه تاريخي و اداري عراقي ها نيز از بين رفته است. در حال حاضر تنها تعداد محدودي از خودروهاي پليس توسط اخلال گران آسيب نديده اند و اين مسئله به همراه عدم وجود نيروي انساني، برقراري آرامش در بغداد را با مشكل روبه رو كرده است. غارتگران در بغداد كه كار خود را با غارت موزه اين شهر و سرقت بانك «رافدين» و به آتش كشيدن آن آغاز كرده بودند به راحتي دست به غارت بيمارستان ها و تجهيزات پزشكي زده و سلامتي مردم را در معرض تهديد قرار داده اند و در بسياري مناطق درگيري مسلحانه ميان صاحبان اموال و غارتگران رخ مي دهد. هنوز هم بيمارستان ها، انبارهاي مواد غذايي و ادارات دولتي كه به تازگي گشوده شده اند با مشكل ناامني مواجه اند.
با وجود آنكه براي بازگرداندن امنيت پس از سقوط صدام در عراق از همه سو تلاش مي شود خيابان هاي بغداد شاهد خريد و فروش گسترده سلاح از سوي مردم است و تنها پنج دلار براي خريد اين وسيله مرگبار كافي است. «سوق المريدي» تنها مكان خريد و فروش اسلحه نيست بلكه مكان هاي ديگري نيز براي اين كار وجود دارد. هر چند آمريكايي ها اين روزها خلع سلاح در بغداد را ابتدا از گروه هاي سياسي نظير «سپاه بدر» و «كنگره ملي عراق» آغاز كرده اند اما بنا بر دستور نيروهاي ائتلاف شهروندان عراقي فقط مي توانند اسلحه كمري و برخي از تفنگ هاي خودكار را در خانه هاي خود نگهداري كنند و در صورت حمل اين سلاح ها بايد مجوز داشته باشند. به نظر مي رسد كه جمع آوري سلاح ها از ميان عراقي ها بزرگترين چالشي است كه حكومت آينده عراق با آن روبه رو خواهد بود. مسائلي مانند ادامه سرقت هاي مسلحانه و نبود تشكيلات امنيتي خاص در عراق و ادامه تيراندازي هاي شهروندان عراقي را براي تسليم اسلحه خود به نيروهاي آمريكايي ترغيب نمي كند. مغازه داران پايتخت مجبورند براي حفاظت از كالاهاي خود در برابر غارتگران دست به اسلحه باشند. مغازه ها در خيابان هاي مركزي بغداد به ويژه در منطقه «كراده» (غرب دجله) و خيابان «سعدون» بسته هستند و بيشتر كركره ها را پايين كشيده اند و مغازه داران با اسلحه مشغول مراقبت از اجناسشان مي باشند. اكثر آنها با كشيك دادن در اطراف مغازه هايشان و كسب اطمينان از اينكه فردي كه در اطراف مغازه اش پرسه مي زند مشتري واقعي است اجناس خود را به فروش مي رسانند. همراه با فروش سلاح بازار سياه ديگري نيز ايجاد شده كه در آن شناسنامه و گذرنامه و مدرك خاص به فروش مي رسد. . .
اكنون بار ديگر «علي بابا» پس از سال هاي متمادي به بغداد بازگشته است و باندهاي مافيايي كه به باندهاي «علي بابا» معروف هستند نه با چهل دزد كه با چهل هزار دزد بر بغداد پايتخت عراق حكومت مي كنند واين گونه كه پيدا است گروه هاي سرقت و جنايت كه بيشتر آنان از جنايتكاران حرفه اي عراق هستند براي حكومت در اين شهر از اشغالگران آمريكايي و انگليسي چراغ سبز دريافت كرده اند. نخستين مشكلي كه مردم عراق با ديدن هر خبرنگاري مطرح مي كنند عدم امنيت و كنترل اين گروه هاي جنايتكار است كه هر روز مردم در كوچه هاي بغداد شاهد رخدادهاي جنايتكارانه آنان هستند. علي باباها محلات و كوچه هاي بغداد را ميان خود تقسيم كرده اند و از تجاوز به ناموس و سرقت اموال و قتل مردم هيچ ابايي ندارند. ناامني در بغداد تا به حدي است كه اين باندها كه تا پيش از اين هنگام شب عمل مي كردند اكنون در روز براي تصاحب ۱۰۰ دلار به روي مردم شهر اسلحه مي كشند و نماهايي از غرب و فيلم هاي وسترن را در شهر بغداد به نمايش مي گذارند. روزانه افراد زيادي در درگيري هاي مسلحانه اعضاي باندهاي سرقت هدف تيراندازي قرار گرفته و با اصابت گلوله زخمي مي شوند. باندهاي مافيايي صداي هر معترضي را با اعمال تروريستي از جمله پرتاب نارنجك به منازل يا محل كسب افراد خاموش مي كنند. با وجود اين كه چارچوب سياست هاي جديد امنيتي «پل برمر» به سربازان آمريكايي اجازه داده است به سوي كساني كه دست به غارت و چپاول مي زنند تيراندازي كنند و در حالي كه افراد عادي قادرند اعضاي اين باندها را معرفي كنند به دليل ترس و وحشت از اينكه آنان از سوي اشغالگران پشتيباني مي شوند سكوت اختيار كرده اند.
هر چند كه شهرهاي مذهبي عراق از امنيت نسبي برخوردار است اما كنترل همه اين شهرها نيز شب ها در اختيار افراد مسلح گروه هاي سياسي رژيم سابق و باندهاي سرقت است. اكنون افكار عمومي عراق در مورد رفت وآمدهاي سران دولت قبلي عراق در سطح شهرها و اينكه نيروهاي آمريكايي هيچ گونه اقدامي عليه آنان به عمل نمي آورند شگفت زده شده اند. دولتمردان قبلي عراق و برخي اعضاي ارشد حزب بعث كه نامشان در «ليست سياه ۵۵ نفره كاخ سفيد» قرار نداشت به راحتي در خيابان هاي بغداد و ديگر شهرها تردد مي كنند و آنها نيز به نوعي ديگر به هدايت عمليات تخريبي مشغولند. شب ها شنيدن صداي تيراندازي امري عادي است و در برخي از عمليات ها مخالفين سابق رژيم بعث توسط بعثي ها تصفيه مي شوند و حتي «قصي» پسر دوم صدام حسين با سازماندهي فرماندهان ارشد حزب بعث نظير «سرهنگ عبدالغفار» و «سرتيپ عبدحمد» دو تن از آجودان هاي مورد اعتماد صدام فرماندهي عمليات گسترده ربودن رهبران معارض عراقي و افراد شاخص را از راه دور تدارك مي بيند. با وجود اينكه ايجاد آتش سوزي در ساختمان هاي مهم عراق از جمله ساختمان دو وزارتخانه اطلاع رساني، شوراهاي محلي و ديوان امور مالي عراق و تاسيسات سوق الجيشي اين كشور به دستگاه هاي امنيت و اطلاعات رژيم سرنگون شده صدام حسين نسبت داده مي شود و عناصر بعثي سابق به تلاش براي بر هم زدن امنيت و ثبات در بغداد متهم مي گردند اما برخي از منازل مسكوني عوامل رژيم سابق نيز همچنان توسط مهاجمان مورد تعرض و چپاول قرار مي گيرد و افراد ناشناس پس از كشتن ساكنان منازل مزبور آنها را به آتش مي كشند. به نظر مي رسد ناامني اجتماعي و هرج و مرج و غارت اموال دولتي در عراق حداقل در كوتاه مدت و تا زمان تحكيم حضور متجاوزان و سيطره كامل آنان بر عراق تداوم يابد. روند رو به رشد سرقت خودروها و افزايش درگيري ها و غارت اموال عمومي و به آتش كشيده شدن مكان هاي دولتي و نيز مورد حمله و غارت قرار گرفتن كاخ هاي صدام هر چند ممكن است نشانه هايي از ناتواني در برقراري امنيت در بغداد از سوي اشغالگران تلقي گردد اما به نظر مي رسد بسياري از سرقت ها از جمله كاخ هاي صدام و موزه بغداد با نظارت آمريكايي ها و در جهت منافع آنان انجام شده است. آمريكايي ها كه چند هفته پيش از حمله به عراق، فعاليت هاي مربوط به مبارزه با قاچاق و خريد و فروش غيرقانوني آثار و اموال باستاني مربوط به منطقه خاورميانه را كاهش داده بودند اجازه دادند تا موزه تاريخي شهر و اشياي بي نظير آن غارت شود و سپس به خريداري اين اموال پرداختند. آنها بعد از غارت موزه آثار گرانبها را با قيمت كم خريداري كرده و اكنون اين آثار را با قيمت هاي گزاف در بازارهاي نيويورك و لندن و پاريس به فروش مي رسانند. بسياري ديگر از ويراني ها نيز با سازماندهي آنان با هدف نابودي تاسيسات زيربنايي اين كشور صورت گرفت تا بدين وسيله با توجيه بازسازي اين تاسيسات مدت زمان طولاني تر حضور خود در عراق را تضمين نمايند. نيروهاي مهاجم به رغم حضور گسترده خود در شهرهاي عراق و به ويژه پايتخت زمينه را براي غارت اموال دولتي و ايجاد هرج و مرج و از بين بردن امكانات اداري و تاسيسات شهري در كشور فراهم كرده اند تا افكار عمومي مردم را از حضور مسلحانه خود در عراق منحرف كنند و فضاي سياسي، اجتماعي عراق پس از سقوط صدام را به گونه اي ترسيم كنند كه اذهان مردم فرصت برنامه ريزي براي آينده را نداشته باشد. فقط در اين صورت است كه آنان خواهند توانست با استفاده از اين موقعيت حضور خود را در عراق تثبيت نمايند. از سوي ديگر هرج ومرج موجب بروز اختلافات داخلي و كشمكش بين اقوام و طبقات مختلف مردم شده و نيروهاي متجاوز ضمن جلوگيري از مقابله آنان با اشغالگران با نابودي زيرساخت هاي اداري و تاسيسات شهري توان اداره امور را از دست مردم عراق خارج كرده و اتكاي آنان را در بخش هاي اداري و شهري و خدماتي به نيروهاي خارجي افزايش خواهند داد.
با اين وجود افسران آمريكايي اظهار مي دارند كه با وجود تهديدها عليه طرح استقرار يك دولت دموكرات و برگزيده در عراق اوضاع را به طور كامل در كنترل خود دارند. اگر چه ناتواني نيروهاي آمريكايي در برقراري نظم و انضباط، ناديده گرفتن نقش سازمان ملل و گروه هاي معارض در اين كشور و حضور هر چه بيشتر نيروهاي بيگانه در منطقه از جمله دلايل مهم گسترش ناامني و غارتگري در عراق است به نظر مي رسد انگليسي ها كه سوابق بيشتري در مستعمره كردن كشورها دارند در كنترل شهرهاي جنوبي عراق موفق تر عمل كرده اند. آنان از پوشش نظامي خود خارج شده و با لباس هاي عادي ميان مردم تردد مي كنند و با آنها به گفت وگو و معاشرت مي پردازند و در تعامل با جوامع محلي و مردم روش هاي خاصي را به كار بسته اند. در حال حاضر گروه هاي سياسي عراق با توجه به افزايش بي نظمي و ناامني در عراق نگران به تاخير افتادن مراحل بازسازي كشور خود هستند و در فرآيند بازسازي دستيابي به امنيت را مهم ترين دغدغه مي دانند. فرماندهي مركزي آمريكا با اشاره به شكست نيروهاي مسلح صدام حسين در مدت زمان سه هفته مي گويد كه «رسيدن به نظم و صلح در عراق بسيار سخت و طولاني خواهد بود. » حضور گروه هاي مسلح مجهز به انواع سلاح ها كه از انبارهاي نظامي رها شده و به سرقت رفته اند مفهوم سخنان ژنرال «تامي فرانكس» مبني بر مشاهده يك تنش شديد آينده اي قابل پيش بيني را در عراق روشن مي سازد. اكنون نابودي رژيم بعث كه سي سال با قدرت و زور بر اين كشور حكومت مي كرد فضا را براي تعداد زيادي از گروه هاي مسلح در كشوري متشكل از جوامع ديني و قومي باز گذاشته است. خلاء حكومت در عراق به خوبي احساس مي شود و گروه هاي زيادي از جمله بعثي هاي سابق، كردها، تركمن ها، شيعيان و آشوري ها مايل به پر كردن اين خلا هستند و در حالي كه هرج ومرج و غارت در روزهاي اول اشغال عراق به وسيله آمريكايي ها مطلوب آنها بود ولي در زمان حاضر كه قصد پر كردن خلاء حكومت و برقراري ثبات در عراق را دارند با خشم و عصبانيت مردم مواجه شده اند. شايد آن روزي كه «رامسفلد» با خنده اي فاتحانه بر لب مي گفت: «مردمي كه آزاد شده اند، آزادند كه اشتباه نيز بكنند و مرتكب جرم هم بشوند» هرگز فكر نمي كرد براي تامين امنيت شهري كوچك مانند «بغداد» اين گونه مستاصل گردد. او اكنون مي ترسد كه بار ديگر حمام خوني در عراق به راه افتد با اين تفاوت كه اين بار ديگر از «ديكتاتور» خبري نيست...

ترجمه: عباس فتاح زاده
آيت الله محمدباقر حكيم به يكي از مهم ترين خانواده روحاني در عراق تعلق دارد. پس از آنكه صدام تعداد زيادي از خانواده و نزديكان وي را به قتل رساند، در سال ۱۹۸۰ به تبعيد در ايران رفت و در آنجا مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق را تشكيل داد. او كه در حال حاضر ۶۶ سال سن دارد پس از بازگشت به عراق با نيروهاي اشغالگر روابط سردي دارد. وي اخيراً در گفت وگو با مجله اشپيگل به اظهارنظر پيرامون خلع سلاح نيروهاي بدر، نفوذ ايران و اميد براي پايان سريع اشغالگري پرداخته است. متن مصاحبه وي از نظرتان مي گذرد.
•••
• آقاي حكيم، حكومت غيرنظامي آمريكايي ها در عراق تصميم دارد تا ۱۵ ژوئن تقريباً تمامي شبه نظاميان عراقي را خلع سلاح كند و اعلام كرده تا آن زمان بايد همه سلاح هاي خود را تحويل بدهند. آيا نيروي بدر كه در برگيرنده ۱۰ هزار شبه نظامي است از اين دستور اطاعت مي كند؟
ببينيد ما با دو موضوع سروكار داريم. آيا منظور از اسلحه سلاح سنگين است يا سبك. سپاه بدر مادامي كه عليه رژيم صدام مبارزه مي كرد شديداً مسلح بود. اكنون رژيم صدام از ميان رفته، لذا نيازي به نگهداري تانك و توپخانه نداريم. اما طبيعي است كه همچنان سلاح هاي سبك خويش را نگه مي داريم.
•  آمريكايي ها تصميم گرفته اند كه احزاب كرد كل تسليحات خويش را حفظ كنند، اما شبه نظاميان شما خلع سلاح شوند. چگونه اين تصميم را ارزيابي مي كنيد؟
رفتار اشغالگران در اين زمينه به يك نگراني مهم براي كل مردم عراق بدل شده است. چه طور است كه برخي گروه ها با خلع سلاح تضعيف مي شوند و ديگران از اين كار استثنا مي شوند.
• واشنگتن مي گويد كه كردها به نيروهاي ائتلاف در جريان جنگ كمك كرده اند و اقدام فوق با اين دليل توجيه مي شود.
پس چه طور امروز هزاران غارتگر هم سلاح دارند. حتي گروه هاي عضو حزب سابق بعث هم سلاح دارند. آمريكا يكجانبه قضاوت مي كند. سپاه بدر جزيي از ملت عراق است. تصميم واشنگتن به اعتقاد بسياري از عراقي ها اقدامي پرخاشجويانه عليه اكثريت شيعه در كشور است.
• تقريباً هر روز شاهد حملاتي مسلحانه به سربازان آمريكايي هستيم. نظر شما در مورد اين حملات چيست؟
ما نبايد از هيچ اقدامي براي پايان سريع حضور نيروهاي اشغالگر در عراق روي بگردانيم. البته اولويت ما سطوح سياسي است و نه نظامي.
•  آيا روحانيت شيعه در واقع دچار تشتت و پراكندگي عميق نيست؟ شيخ مقتدا صدر، روحاني جوان و بانفوذ، همگان را به فعاليت سياسي فرا مي خواند. اما آيت الله علي سيستاني، مرجع ديني نجف، قصد دارد پيروانش را از هرگونه فعاليت سياسي بيرون نگه دارد.
من نمي خواهم بافت پيچيده روحانيت شيعه را به چنين شيوه ساده اي كه تنها براساس تقسيم بندي شخصيت ها شكل گرفته، توصيف كنم.
• خيلي ها خود شما را كه ۲۳ سال در تبعيد در ايران بوديد اكنون بازوي دراز شده ايران مي دانند. آيا ايران اجازه مي دهد مركز شيعه اكنون پس از سقوط رژيم صدام دوباره به عراق برگردد؟
دوازده قرن است مركز جهان تشيع همواره جايي بوده كه روحانيوني كه اغلب شيعيان آنها را پذيرفته اند در آنجا اقامت داشته اند. اما مقر و محل اقامت روحانيون مذكور هيچ گاه به لحاظ جغرافيايي ثابت و مشخص شده نبوده است. اين محل مي تواند نجف، كربلا يا حله و يا اصفهان يا قم باشد يا حتي در لبنان و دشت بقاع.
• حمايت شيعيان عراق از خود را چه قدر مي دانيد؟ بازگشت شما كه اواسط ماه مه صورت گرفت چنان با استقبال همراه بود كه با حضور امام خميني در سال ۱۹۶۹ در ايران مقايسه شد.
من به دليل سابقه خود و خانواده ام، در اين كشور عميقاً ريشه دارم. ارتباط هايم را نيز در عراق حتي در طول تبعيد همواره حفظ كردم. با تمامي گروه هاي اجتماعي حتي با مسيحيان ارتباط داشتم.
•  آيا همه زنان عراقي بايد روسري بپوشند؟
قطعاً ما از همه زنان درخواست خواهيم كرد مطابق دستورات اسلام سرشان را بپوشانند. اما تصميم آخر با خود زنان است.
•  آيا اگر كسي چنين درخواستي را نپذيرد مشمول مجازات اسلامي خواهد شد؟ اگر كسي دزدي كند دستش قطع مي شود؟
اين به برخي شرايط بستگي دارد. شريعت در مورد مجازات هاي سخت و سنگين وضعيتي بسيار خاص و تخصصي دارد. تنها زماني كه واقعاً تمامي شرايط جزايي تحقق يابند دست دزد قطع مي شود.
• اين طور كه شما كلي فرمول بندي مي كنيد، حتي براي بن لادن هم مي تواند قابل پذيرش باشد.
بن لادن درك صحيحي از اسلام نداشت. او يك گمراه شده است.
•  اولين دولت عراق كي كار خويش را آغاز مي كند؟
اگر بالاخره بگذارند عراقي ها دست به كار شوند تشكيل دولت مذكور بيشتر از چهار هفته طول نمي كشد.
منبع: اشپيگل

• تولد بانو در زندان
اين روزها محافظ سلول خانم آنگ سان سوكي در زندان اينسين در نزديكي رانگون، روزهاي شلوغي را مي گذراند. چند روز پيش تولد خانم سوكي بود و تعداد زيادي تلفن و نامه تبريك آميز از طرف مقامات مختلف در سراسر جهان براي او فرستاده مي شد. او ۵۸ ساله شده است. خانم سوكي از فعالان قديمي برمه براي دستيابي به دموكراسي است. او كه جايزه صلح نوبل را در سال ۱۹۹۱ به دست آورده، از ۱۴ سال پيش تا به حال يا در زندان بوده و يا در بازداشت خانگي. سيزده ماه پيش رژيم نظامي حاكم بر برمه به اميد لغو تحريم هاي آمريكا و اتحاديه اروپا او را آزاد كرد ولي او به فعاليتش ادامه داد و اين بار دولت مجبور شد طي يك درگيري خونين (كه گفته مي شود ۶۰ كشته بر جاي گذاشته) او را تحت «بازداشت محافظتي» در آورد. از آن زمان دانشگاه ها به تعطيلي كشيده شده و اعتراضات گسترده اي در سطح كشور به وقوع پيوست. برمه اي هاي تبعيدي مي گويند كه شرايط كشورشان از قيام دانشجويي سال ۱۹۸۸ به اين سو، اين قدر پرتنش نبوده است. البته در اين هفته براي اولين بار از روز دستگيري خانم سان سوكي دانشگاه هاي برمه باز بودند. البته در زندان هم محدوديت هايي براي او وجود دارد. مايك اوبراين از مقامات وزارت خارجه انگلستان براي تبريك تولد «بانو» (لقبي كه در برمه به آنگ سان سوكي داده اند) با زندان اينسين تماس گرفت ولي مقامات زندان از برقراري ارتباط سر باز زدند. مشابه اين اتفاق براي كالين پاول نيز افتاد. او چند روز پيش در سخنراني اي گفت كه حاكمان برمه «جانيان ستمكار» هستند و در جواب اين عمل، مقامات برمه به او اجازه ندادند با «بانو» صحبت كند.

 •بازگشت كمونيسم به عراق
در حالي كه بيشتر احزاب عراقي حتي احزاب سكولار خود را به روحانيان شيعه نزديك مي كنند، حزب كمونيست كارگري عراق تنها حزبي است كه راه ديگري را دنبال مي كند. آمريكايي ها هم براي جلوگيري از نفوذ اسلام در حكومت آينده عراق اندكي به دشمنان سرسخت قديمي خود يعني همين كمونيست ها روي آورده اند. اين حزب پناهگاهي براي زناني كه در خيابان ها مورد حمله دزدان قرار مي گيرند، ايجاد كرده است. همچنين با ايجاد سازمان زنان حزب كمونيست دختراني را كه گرايش هاي غيرديني دارند به حزب خود جذب مي كند. جنگ اين گرايش ها به ۴۵ سال پيش برمي گردد. در جريان تغيير رژيمي كه در سال ۱۹۵۸ در عراق اتفاق افتاد، حتي شيعيان عراق نيز براي مقابله فكري با مخالفان خود به گفتارهاي ماركس استناد مي كردند. اما اين بار، اين رهبران مذهبي هستند كه نبض عراق را در دست دارند. اما اين نگراني در ميان برخي افراد با گرايش غيراسلامي وجود دارد كه مقررات مذهبي در عراق به كار گرفته شود. در بعضي مناطق مدارس دخترانه بسته شده است. شايد بيم از اقداماتي افراطي بعضي مسلمانان در عراق موجب گرايش جوانان عراقي به كمونيست ها شود. چون در اين روزها احزاب سكولار عراقي به آب و آتش مي زنند تا به بيوت آيت الله ها در عراق نزديك شوند، حزب كمونيست عراق ممكن است انتخاب كساني باشد كه با دخالت علماي ديني در امور سياسي مخالفند.

• آغاز فعاليت هاي انتخاباتي جورج بوش
لورا بوش همسر جورج بوش رئيس جمهور آمريكا فعاليتش براي جمع آوري كمك هاي مالي براي انتخابات رياست جمهوري سال ۲۰۰۴ را آغاز كرد. او روز جمعه يك ميهماني ناهار برگزار كرد كه بليت اين ميهماني حداقل ۱۰۰۰ دلار بود. مدير برنامه هاي او اعلام كرده كه بيش از ۵۰۰ هزار دلار از اين برنامه جمع آوري شده است.
در همان روز جورج بوش به همراه معاونش ديك چني در يك ميهماني شركت كردند كه حداقل قيمت بليت آن ۲۰۰۰ دلار بود. اين ميهماني اولين بخش از سفر بوش ـ چني به چند شهر مهم آمريكا به قصد جمع آوري كمك هاي مالي براي انتخابات پيش روست. مسئولان مالي حزب جمهوريخواه پيش بيني كرده اند كه تا زمان انتخابات حدود ۲۰۰ ميليون دلار از طريق كمك هاي مردمي عايد حزب خواهد شد كه اين مقدار دو برابر ميزان جمع آوري شده در انتخابات سال ۲۰۰۰ خواهد بود. اما دموكرات ها مي گويند گروه بوش در خيلي ايالت ها موفق به جمع آوري كمك هاي قابل توجه نخواهد شد. مسئول حزب دموكرات در ايالت تنسي در سخنراني اي كه چند روز پيش ايراد كرد، گفت بوش چگونه انتظار دارد ۶۶ هزار كارگري كه در اثر برنامه هاي اقتصادي او بيكار شده اند، براي جمع شدن ۲۰۰ ميليون دلار به او كمك كنند؟

• گم شدن هواپيما در آفريقا
چهار هفته پيش در عصر يك روز تعطيل، موتورهاي يك هواپيماي بوئينگ ۶۲۶ در نزديكي لوآندا پايتخت آنگولا آتش گرفت. مسئولان برج كنترل سريعاً خلبان هواپيما را از جريان مطلع كردند ولي او توجهي به آنها نكرد. بعد از اين قضيه، اين هواپيما گم شد و اثري هم از آن نتوانستند پيدا كنند.
غيب شدن اين هواپيما مسئولان ايالات متحده را نگران كرده كه شايد از اين هواپيما براي حمله به سفارتخانه هاي آمريكا در آفريقا استفاده شود. آخرين حمله عمده به منافع آمريكا در آفريقا هم حدود يك ماه پيش رخ داد كه منجر به كشته شدن ۴۲ نفر در كازابلانكاي مراكش شد. ماهواره هاي اطلاعاتي سازمان سيا مشغول رديابي اين هواپيما هستند. يكي از حدس ها اين است كه اين هواپيما ابتدا به نيكاراگوئه برده شده و از آنجا به فرودگاهي در نيجر منتقل شده است.

همگام با ادامه يافتن جست وجوهاي وهم آميز و خيالي براي يافتن تسليحات كشتارجمعي عراق ابراز تاسف دستاوردي از آن است و ديگر پيامد آن بيقراري و ناآرامي نهادهاي حاكميت در واشنگتن. با اين حال واقعاً دشوار است بگوييم از بين ترديدهاي در حال ظهور در اين مورد كداميك جذاب تر و بحث انگيزتر است. سوالات جهت دار در مورد شواهد اطلاعاتي ارائه شده از سوي دولت بوش براي موجه جلوه دادن تهاجم به عراق يا اظهارات اعتراض آميز كه به ايراد ترديد در مورد ادله ارائه شده عليه عراق مي پردازند.
هر كسي كه با بازي هاي اطلاعاتي آشنا باشد مي داند اطلاعات خام جاسوسي و تحليل هاي بدوي تا چه حد غيرقابل استناد هستند و تحليل ها، اوراق محرمانه، تخمين ها و پيش بيني هاي محرمانه كه قرار است به عنوان دستمايه تصميم گيري ها مورد استفاده قرار گيرند گاه تا چه اندازه غيرواقعي اند. ديدن آنكه چه اتفاقي در گردآوري اطلاعات در مورد عراق به وقوع پيوسته كار دشواري نيست. كافي است اسناد ارائه شده را مطالعه كرده و نقاط برجسته گزارشات سال گذشته را به يكديگر متصل كنيم. كاملاً مشهود بود كه محور رامسفلد، چني خط خود را به سيا تحميل مي كردند. هيچ يك از اين موارد نبايد موجبات شگفت زدگي ما را به همراه داشته باشد. اين واقعيتي مستند حتي قبل از يازدهم سپتامبر بود كه پيشروهاي محافظه كاران نو چون وزير دفاع و معاون رياست جمهوري يد طولايي در استفاده از زور و ارعاب - چه آشكارا و چه در خفا - براي همراه ساختن دستگاه هاي اطلاعاتي با آنچه ايدئولوژي مي طلبد دارند. براي آنكه ره به خطا نرفته باشيم بايد گفت اين چيزي نيست كه منحصر به يكي از قطب هاي سياسي آمريكا باشد. همان طور كه توماس پاورز از نويسندگان كتب اطلاعاتي در سال ۱۹۸۲ در رساله اي كه در ماهنامه آتلانتيك منتشر شد، نوشت: «ناراستي در كارهاي امنيتي مسئله اي شخصي نيست بلكه چيزي است كه در ساختار چنين نهادهايي مستتر شده است» و با توجه به ضرورت هاي سياسي واشنگتن براي هدايت اجتناب ناپذير سيا به سوي مصالحه بر سر يافته هاي اين آژانس چنين چيزي كاملاً طبيعي است. پاورز براي تبيين اين نكته و به تصوير كشيدن آن به بررسي  موضوعي پرداخت كه شباهت هايي بيش از نزديكي هاي سطحي با شرايط جاري دارد.
سيا مي تواند حيطه فعاليت خود را تا هر جا لازم باشد بگستراند. به عنوان مثال در دوران اوج مناقشه موشك هاي روسي SS9 كه اولين بار در اواسط دهه ۶۰ ميلادي شناسايي شدند و بسياري گمان داشتند سلاح برتر روس ها براي پيشدستي در تهاجم به ايالات متحده است. سيا با دريافت دستوري غير مستقيم از ملوين لرد يك پاراگراف از گزارش اطلاعاتي موسوم به تخمين هاي امنيتي ملي در رابطه با روسيه را حذف كرد. در اين پاراگراف تاكيد شده بود روس ها بي شك درصدد دستيابي به توان پيشدستي در تهاجم نيستند. در آن زمان لرد وزير دفاع بود و حاضر به پذيرش اين عبارت در گزارش سيا نبود. اين دقيقاً همان چيزي نيست كه دانشمندان از آن تحت عنوان هدفمندي و گزينشي عمل كردن ياد مي كنند اما به هر حال جريان امور اين چنين به جلو هدايت مي شود.
بي شك راه هاي ديگري هم براي درك نحوه هدايت امور در سيا وجود دارد كه به تلاش براي نفوذ به سيا تعبير نشود. هفتم اكتبر ۲۰۰۲ جورج تنت مدير سيا نامه اي براي كنگره ارسال داشت كه مي توان آن را خنثي كننده تلاش هاي بي وقفه و خستگي ناپذير بوش براي به تصوير كشيدن صدام حسين به عنوان تهديدي جدي و بالقوه براي ايالات متحده دانست. عقل سليم اين گونه جمع بندي مي كرد كه بوش در رابطه با عراق ضمن استناد به ارزيابي هاي سيا كه تسليحات كشتارجمعي را تهديدي فوري عنوان نمي كردند دچار خطا و اشتباه شده بود. كارشناسان سيا تاكيد داشتند تنها در صورت حمله به عراق به كارگيري اين تسليحات محتمل است. اين در حالي است كه قريب به اتفاق افسران اطلاعاتي حال و گذشته مقارن با ارسال نامه تنت به كنگره ديدگاه هاي كاملاً متفاوت و گاه متناقضي را مطرح مي كردند. آنان نامه تنت را شاهكار دوپهلوگويي دانستند كه به مذاق هر دو محفل حاميان و مخالفان جنگ خوش آمده و هر دو از آن اعلام حمايت كردند. در حالي كه در اين گزارش آمده بود: «به نظر مي رسد بغداد اكنون در حال ايجاد كانالي است كه مسير انجام حملات تروريستي با سلاح هاي متعارف يا با تسليحات بيولوژيك و شيميايي عليه آمريكا را كوتاه كند.» به كار بردن عبارت اكنون بين بغداد و بقيه كلمات مبهم به نظر مي رسد و نوعي حالت اضطرار و ارزيابي اي منفي به وجود مي آورد كه جنگ طلبان به آن مستمسك شدند. يكي ديگر از اظهارات تنت در مورد ارتباط بين تسليحات كشتارجمعي عراق و القاعده اخيراً در يكي از گزارشات نهم ژوئن روزنامه نيويورك تايمز مورد ترديد قرار گرفت. در اين گزارش به اظهارات دو مقام ارشد القاعده در بند آمريكا اشاره شده كه نفس وجود چنين ارتباطي را رد مي كنند. يكي از افراد سابق اطلاعاتي در اين رابطه مي گويد: «اين بهايي است كه تنت به عنوان يك دموكرات براي نگاه داشتن و حفظ سمت اش در دولت آمريكا مي پردازد. »
اظهارات تنت در مورد روابط القاعده و عراق خميرمايه ايراد اتهامات جديد به عراق را به رئيس جمهور آمريكا داد: «ما گزارشات موثقي در دست داريم كه از تلاش رهبران القاعده براي برقراري ارتباط با عراق حكايت دارند. ارتباطي كه ممكن بود در دستيابي آنان به تسليحات كشتارجمعي كمك كند. » در يكي از گزارشات همچنين آمده بود عراق اعضاي القاعده را در حيطه هايي چون گازهاي كشنده، سموم و توليد بمب آموزش داده است. اين افسر اطلاعاتي در اين رابطه مي گويد: «هر چه قابل باور باشد الزاماً واقعي نيست. ممكن است اين گزارش دروغين و مبتني بر خيالبافي باشد. در همين حال عباراتي مثل وجود گزارشات موثق كه از مذاكره عراق و القاعده در زمينه يافتن پناهگاه امني براي اعضاي القاعده و عدم مخاصمه عليه يكديگر نشأت مي گيرد نشانگر اين واقعيت است كه عبارات پناهگاه امن و عدم مخاصمه با يكديگر كاملاً متفاوت هستند و به هيچ عنوان متضمن همكاري دو طرف نيست.
منبع: Nation