عباس اسدي
اين اصلا داستان جديدي نيست. حدود ۱۱۰ سال قبل خبري درباره يكي از مستعمرات بريتانيا در اروپا منتشر شد كه گرچه به زودي در ميان ديگر اخبار اواخر قرن گم شد، اما آگاهان و متفكران تيزبين دولت هاي بزرگ را به سختي تكان داد. بر طبق اين خبر تنها ۵۰ نفر نظامي انگليسي در نبردي موفق شده بودند يك لشكر پنج هزار نفري را به كلي قلع و قمع كنند. اين پيروزي تنها به دليل برخورداري نظاميان انگليس از چهار قبضه سلاح جديد بود. اين سلاح جديد مسلسل نام داشت. سلاحي كه به استفاده كننده اش اين امكان را مي داد كه به تنهايي بر يكصد مرد جنگي غلبه كنند، اين اسلحه جديد دولت هاي زيرك آن روز را به فكر فرو برد. اكنون مي رفت تا قانون كلي «يك مرد در برابر يك مرد» كه اصلي ترين معادله نظامي لشكركشي ها، طي هزاران سال جنگ بشر با بشر بود، به يك باره با نسبت عجيبي تغيير نمايد. اين حادثه نويد بخش قرني بود كه در آن تكنولوژي و دانش، قدرت دولت ها را تعيين مي كرد و ديگر اين تعداد سربازان و جنگجويان نبود كه تفوق نظامي كشوري را بر ديگري ثابت مي كرد.اينها ديگر در واپسين روزهاي سال ۲۰۰۴ داستان هاي قديمي محسوب مي شوند اما ما احتياج به بازخواني اين داستان ها داريم. امروزه در اولين سال هاي هزاره سوم، حتي اگر نخواهيم باور نماييم و سرهايمان را ميان دستانمان پنهان نكنيم، قدرت نظامي امروز داستان تكان دهنده ديگري است. كلاهك هاي هسته اي، بمب هاي هولناك نوتروني و انواع سلاح هاي ميكروبي و گازهاي عصبي و ويروس هاي كشنده، نام هايي هستند كه اكنون هر دانش آموز دبيرستاني مي تواند درباره قدرت مرگ آفرين آنها توضيحات روشني ارايه كند.در اين سال ها ما شاهد تغيير اساسي در مفهوم جنگ هستيم. «جنگ» ، «جبهه» ، «مرز» و «اسلحه» مفاهيمي هستند كه به تعريف دوباره احتياج دارند، جنگ هاي چند سال اخير، به خصوص جنگ كوزوو، برتري جنگ هاي هوايي را به خوبي نشان دادند و اعتقاد بر اين است كه رفته رفته جبهه مشخصي به معناي سنتي آن وجود نخواهد داشت. قسمت اعظم جنگ ها در آسمان انجام مي شود با هواپيماهايي كه بيشتر به يك كامپيوتر پرنده شبيه هستند و موشك هايي كه دقت هاي فوق العاده خود را مديون ماهواره هاي نظامي هستند.
بزرگترين و وسيع ترين رزمايش تاريخ ارتش ايران با شركت ۱۲۰ هزار نفر از دلاورمردان ارتش جمهوري اسلامي ايران در فضايي به وسعت ۱۰۰ هزار كيلومتر مربع در گستره پنج استان خوزستان، لرستان، ايلام، كرمانشاه و همدان درحال برگزاري است. رزمايش پيروان ولايت با رعايت كليه فاكتورهاي نظامي بزرگترين رزمايش در سطح كشور مي باشد كه به لحاظ تعداد نيروهاي شركت كننده و وسعت منطقه رزمايش تاكنون برگزار شده است.
يگان هاي نيروي زميني ارتش در بيش از هشتاد رزمگاه عملياتي در غرب و جنوب كشور تدابير به كار گرفته شده را كه تحميل جنگ به دشمن و حمله پيشگيرانه در آن سوي مرزها و درگيري با نيروهاي هلي برن شده در داخل خاك كشور است را به مرحله اجرا گذاشته و توقف و جلوگيري پيشروي دشمن را در تمامي محورها و رزمگاه ها تمرين مي كنند. تاكتيك اين رزمايش طوري طرح ريزي شده است كه امكان گريز و عقب نشيني را از دشمن گرفته و در نهايت از بين رفتن و انهدام قطعي دشمن را درپي خواهد داشت. تدابير و طرح هاي به كار گرفته شده در رزمايش با توجه به جنگ هاي اخير منطقه و تجزيه تحليل هاي گوناگوني صورت گرفته است.
در تدوين برنامه عملياتي و اجرايي رزمايش پيروان ولايت تيم مجربي از كارشناسان، نخبگان و فرماندهان نيروي زميني ارتش به همراه افسران ستاد مشترك ارتش بيش از ۱۴ هزار ساعت بر روي نقاط ضعف و قوت تاكتيك هاي اخير جنگ هاي منطقه كار كرده اند تا در نهايت شالوده اصلي رزمايش برنامه ريزي شده است.
امير سرلشكر سليمي فرمانده كل ارتش جمهوري اسلامي كه همزمان با آغاز رزمايش در منطقه عمومي رزمايش حضور يافت به صراحت و قاطعيت هرچه تمامتر اعلام كرد كه رزمايش پيروان ولايت كاملا بر مبناي ارتقاء توان دفاعي و كسب آمادگي هاي لازم در رسته ها و زمينه هاي مختلف و از همه مهمتر بر پايه بازدارندگي و شيوه هاي نوين دفاعي است. فرمانده كل ارتش رزمايش پيروان ولايت را نمادي از آمادگي دفاعي و پا در ركاب بودن ارتش جمهوري اسلامي در قالب عزم و اراده ملي در برابر هرگونه تهاجم و مقابله با دشمنان نظام عنوان كرد.
وي اين رزمايش را به لحاظ تعداد يگان ها و وسعت منطقه و همچنين شيوه هاي نوين رزمي و تركيبي از عمليات هاي متعارف و غير متعارف بزرگترين رزمايش در سطح كشور دانست.
امير سرلشكر سليمي همچنين درخصوص اين رزمايش گفت: طرح هاي عملياتي رزمايش پيروان ولايت فرضي است اما تلاش شده است تا با واقعيات عملياتي و آنچه در صحنه يك نبرد احتمالي اتفاق مي افتد نزديك باشد.
وي خاطرنشان كرد: رزمايش پيروان ولايت پيام آور اين واقعيت است كه هيچ دشمني نمي تواند به استقلال و تماميت ارضي كشورمان چشم طمع بدوزد و چنانچه دشمن در اين فكر باشد كه تجاوز احتمالي براي آنان سهل و ارزان به دست خواهد آمد، با قاطعيت مي گويم اين فكر باطلي است و بايد بدانند كه با شكستي سنگين مواجه خواهند شد.
شكار هوا نيروز
بالگردهاي هواپيمايي نيروي زميني ارتش در هلي برن و پشتيباني آتش خود نقش بسزايي در اين رزمايش ايفا نمودند.
تيم هاي شكاري هوانيروز با انجام دهها سورتي پرواز تاكتيكي و با درنظرداشتن فاكتورهاي مهم و اساسي سرعت و دقت بارها به تاسيسات و ستون هاي دشمن حمله ور شده و توانستند در پيشروي و هدايت نيروي زميني بسيار چشمگير و موفق ظاهر شوند.
امير سرتيپ دوم خلبان احدي فرمانده هواپيمايي نيروي زميني ارتش مي گويد: در اين رزمايش سعي كرديم با تمام توان و با استفاده از انواع بالگردهاي خود و با استفاده از آخرين دستاوردها و به كارگيري فنون نوين پروازي حضوري موثر داشته باشيم كه بحمدا... توانستيم با همت و توان و تلاش و تخصص تيز پروازان اين يگان به موفقيت هاي رزمايش بيفزاييم.
فرمانده هوانيروز اظهار داشت: براي نخستين بار از خلبانان و افسران پيشكسوتي كه تجربه هشت سال دفاع مقدس را دارند در كنار افسران و خلبانان جديدي كه براي اولين بار پرواز عملياتي در صحنه نبرد واقعي را تجربه مي كردند استفاده كرديم. وي افزود: پرواز بالگردها طوري طرح ريزي شده است كه در حين حجم آتش سنگين منطقه و با وجود خطرات احتمالي خلبانان بتوانند در سخت ترين شرايط پرواز نمايند تا درصورت هرگونه برتري هوايي دشمن در جنگ بتوانند به اجراي ماموريت و پياده كردن تاكتيك هاي عملياتي بپردازند.
امير سرتيپ دوم خلبان احدي ارزيابي و زيرنظرداشتن توان و تخصص كليه خلبانان را از اهداف هوانيروز در اين رزمايش عنوان كرد و خاطرنشان كرد: با بررسي هايي كه از سرعت عمل، دقت در تيراندازي و انهدام اهداف و پروازهاي خلبانان صورت مي گيرد نسبت به تفكيك و گروه بندي آنان براي ماموريت هاي خاص اقدام كرديم. فرمانده هواپيمايي ارتش كمين در شيارها و پوشش منطقه و ضربه زدن به دشمن در حين غافلگيري و اختفاء را از ديگر مواردي دانست كه در پروازهاي بالگردهاي اين نيرو به آن توجه شده است.
در رزمايش پيروان ولايت پيشرفته ترين فن آوري هاي اطلاعاتي، الكترونيكي و ارتباطي در مراحل مختلف بهره برداري و به كار گرفته شد. ايستگاه هاي كنترل ارتباطات با استفاده از تجارب و توانايي متخصصان و تجهيزات الكترونيكي ابداعي در صنايع داخلي مورد استفاده عملياتي قرار گرفته و سايت هاي الكترونيكي جهت ياب با تلفيق سيستم هاي ارتباطي مختلف و پخش پارازيت و شنود و همچنين سيستم هاي نوين هماهنگي ارتباطات با استفاده از فن آوري هاي مدرن و دستاوردهاي علمي و تحقيقاتي بخشي از تاكتيك هاي عملياتي را تشكيل داد.
سرهنگ عسگري در حين برگزاري رزمايش تاثير ارتباطات و به ويژه ارتباط الكترونيكي را در جنگ هاي امروز بسيار مهم توصيف مي كند و مي گويد: تكنولوژي هاي پيشرفته ارتباطي در عصر نوين مي تواند، نتيجه يك عمليات را تغيير دهد. وي حساسيت و تاثير ارتباطات الكترونيكي را يكي از مولفه هاي پيروزي جنگ هاي اخير مي داند. سرهنگ عسگري مي افزايد: استفاده و به كارگيري تجهيزات مدرن ارتباطي همچون بي سيم هايي جهت فركانس و انتقال ديت ها با بسترهاي مختلف، برقراري ارتباط امن، سريع و پايدار براي يگان ها، استفاده از شيوه هاي مختلف ارتباطات الكترونيكي در جنگ، عمليات جنگال در شنود، ايجاد اختلال و عمليات فريب و تقليد جهت گمراه كردن و يا از كارانداختن بخشي از توانمندي سيگنالي دشمن ازجمله اقداماتي است كه در اين رزمايش به اجرا گذاشته شد.
تحرك، واكنش و عمليات سريع در اين رزمايش ازجمله اصول تاكتيكي است كه در كليه مراحل مورد توجه فرماندهان و طراحان قرار گرفته است، به همين منظور نيروهاي واكنش سريع در قالب موتورسوار، چترباز و همچنين نيروهاي ويژه از موتورهاي آماده و مجهز، بالگردهاي هوانيروز و انواع نفربرها به نقاط مختلف انتقال داده مي شوند.
از نكات ديگر در انتقال سريع نيروها و تعقيب دشمن، به كارگيري تعداد زيادي نفربر بود كه مدت ها فرسوده، از رده خارج و از كار افتاده بودند و پس از مدت ها كار و تلاش و تحقيق مداوم توسط كاركنان زحمتكش در جهاد خودكفايي نيروي زميني بهينه و بازسازي شده و به مرحله بهره برداري رسيده است.
كارآيي و بازدهي مناسب و تاثيرگذار اين نفربرها در راه هاي ناهموار، صعب العبور، رودخانه ها و مناطق كوهستاني مي باشد كه موجبات سرعت و واكنش سريع نيروها را فراهم مي سازد. اين نفربرها مي توانند به لحاظ نوع پوشش فولادي و جداره مستحكمي كه دارند نيروها را از انواع تركش ها و گلوله هايي تا كاليبر ۵۰ م م محافظت نمايند.
در همه رزمگاه ها اين امكان وجود داشت كه به وسيله (كنترل فرماندهي) تمامي اتفاقات و تحركات منطقه رزمايش در غرب و جنوب كشور به وسيله فرماندهان و طراحان در رزمگاه فرماندهي و قرارگاه عملياتي مورد تجزيه و تحليل و هدايت و رهبري قرار گيرند. علاوه بر آن پيك هاي موتور سواري پيش بيني شده است كه در صورت قطع ارتباط بلافاصله بين يگان ها و رزمگاه ها ارتباط فرماندهي با رده هاي مختلف را برقرار مي كند.
كليه تانك ها به صورت شليك درحال حركت مورد استفاده قرار مي گرفت و حجم آتش هاي عقبه به حدي سنگين و حساب شده و مدت دار بود كه امكان عقب نشيني و فرار را از دشمن گرفته و دشمن را با هر استعداد و نيرويي متحمل شكست مي كرد. كارآيي اين تانك ها بسيار بالابود و اين امر نتيجه و ثمره ماه ها و ساعت ها تعامل و همكاري صنايع داخلي و مراكز تعميراتي و كارخانجات نيروي زميني ارتش با مراكز دانشگاهي و تحقيقاتي كشور است.
رزم كلاسيك
امير سرتيپ دوم احد كريمي سخنگوي رزمايش پيروان ولايت مي گويد: بدون شك جنگ هاي اخير منطقه نشان داد كه با تكيه بر جنگ ها و شيوه هاي رزمي كلاسيك نمي توان آمادگي و توان نظامي را در حال حاضر ارزيابي و محك زد.
امير كريمي خاطرنشان كرد: امروز تمامي كشورها و ارتش هاي دنيا به دنبال دستيابي به اصول رزمي و عملياتي ويژه اي هستند كه تنها منحصر به خودشان باشد و تاكنون نيز كشف و شناسايي نشده باشد. طراحان و كارشناسان و فرماندهان نظامي نيز در نيروهاي مسلح همواره در تلاشند تا با تجزيه و تحليل و بررسي هاي دقيق خود نقاط ضعف و قوت دشمنان را سنجيده و نسبت به آن به طرح ريزي و طراحي منشوري هاي عملياتي و تاكتيكي بپردازند و با برگزاري رزمايش هاي متعدد و گوناگون و عملي كردن نظريه هاي خود در صحنه واقعي نبرد سعي دارند تا كليه نيروها را با شرايط جديد رزمي آشنا سازند.
وي تصريح كرد: ما در تمرينات نظامي هيچگاه به دنبال پيشدستي در جنگ افروزي نيستيم بلكه مي خواهيم در آمادگي كامل بوده و به ملت فهيم و قدرشناس ايران اسلامي اين نويد را بدهيم كه همواره و در هر زمان و مكاني پا در ركاب بوده و آ ماده ايم تا فرامين و دستورات فرماندهي كل قوا را در راستاي پاسداري از حدود و ثغور ميهن اسلامي به منصه ظهور برسانيم.
سخنگوي رزمايش بزرگ پيروان ولايت در ادامه افزود: امروز به جرات و با قاطعيت مي توانيم به امت غيور ايران اسلامي بگوييم كه نيروهاي مسلح ما توان مقابله و دفاع در برابر هر دشمني را با هر نوع تجهيزاتي دارند و شيوه هاي نوين رزمي و انواع برتري هاي تاكتيكي و نظامي نمي تواند بر نيروي ايمان، اراده و روحيه سلحشوري جان بركفان و رزمندگان اين سرزمين فائق آيد.
امير سرتيپ كريمي عمليات رزم شبانه، مقابله با جنگ هاي شيميايي دشمن، مقابله با عمليات رواني، دفاعي در برابر جنگ هاي الكترونيكي را تنها بخشي از طرح هاي تاكتيكي رزمايش بزرگ پيروان ولايت ذكر كرد كه با توجه به فنون پيشرفته جنگ هاي امروز طرح ريزي و اجرا مي شود.
يگان هاي پدافند هوايي و آتشبارهاي موشكي نيروي هوايي ارتش نيز با اتخاذ تاكتيك هاي رزمي و تغيير به تناسب نوع عمل دشمن با توانايي كامل تمام منطقه رزمايش را پوشش داده و تامين هوايي را با استفاده از هواپيماهاي شكاري و رهگير جهت انجام ماموريت هاي موردنظر و پشتيباني لشكرها و يگان هاي عمل كننده نيروي زميني ارتش برقرار كردند.
از ديگر نكات اين رزمايش بزرگ مي توان به حضور روحانيون، مسئولين و روساي عقيدتي سياسي يگان هاي شركت كننده در رزمايش اشاره كرد كه به منظور تقويت روحيه و بنيه اعتقادي رزمندگان و آ ماده سازي روح و افكار آنان در مقابله با عمليات رواني دشمن پيش بيني شده بود. روحانيون علاوه بر اين با برپايي نمازهاي جماعت و قرائت دعاهاي كميل، توسل، ندبه و زيارت عاشورا به صورت جمعي و يگاني سعي داشتند تا در كنار فرماندهان نه تنها به تقويت بنيه دفاعي كه ارتقاء توان روحي را نيز توجه داشته باشند.
اما آنچه مسلم است در هر نوع عمليات و جنگي و بويژه در اين رزمايش حضور و نقش نيروي زميني ارتش در سرلوحه كار مي باشد.
امير سرتيپ ناصر محمدي فر فرمانده نيروي زميني ارتش درخصوص اين رزمايش مي گويد: نيروي زميني به عنوان مرزدار و حافظ مرزهاي ميهن اسلامي همچنان پس از جنگ تحميلي در جاي جاي ميهن اسلامي و در سرتاسر خطوط مرزي كشور حضوري جانانه و عاشقانه دارند و همواره بدون هيچ گونه چشم داشتي در آمادگي كامل به سر برده و به جرات مي توانم بگويم كه آمادگي و اقتدار اين نيروي عظيم در هيچ زماني به اين اندازه و توان نبوده است.
فرمانده نيروي زميني ارتش كه در جريان برگزاري رزمايش سخن مي گفت خاطرنشان كرد: تمامي بخش هاي اين نيرو اعم از پياده، زرهي، توپخانه، يگان هاي تكاور، بهداري، مخابرات و ديگر بخش ها همگي با جديت و تلاش هرچه تمامتر در اين رزمايش حضور دارند تا بيان كنند كه آمادگي كامل براي رويارويي با هرگونه تهاجمي را دارند.
امير سرتيپ محمدي فر افزود: تمام تجهيزات، سلاح ها و ادوات و خودروهاي حاضر در اين رزمايش همگي به دست توانمند متخصصان داخلي در كارخانجات، مراكز تعميراتي، جهاد خودكفايي و آماد و پشتيباني نيروي زميني ارتش و با تعامل و همكاري صنايع نظامي وزارت دفاع با مراكز علمي بازسازي و بهينه سازي شده و امروز نيز در يك نبرد واقعي به نمايش گذاشته شده است.
فرمانده نيروي زميني ارتش گفت: وقتي به سنگرها و يگان هاي مختلف كه در اين رزمايش حضور دارند نگاه مي كنيم و از نزديك چهره هاي مصمم و با روحيه سربازان و افسران اين نيرو را مي بينيم، در نگاه تك تك آنان آمادگي و اقتدار و صلابت و سلحشوري را به وضوح مي بينيم، اميدوار مي شويم رزمنده اي كه در اين شرايط سخت و طاقت فرسا با چنين شور و اشتياقي به انجام امور نظامي و تاكتيكي خود مي پردازد مي تواند در مواقع بحران و حساس در برابر هرگونه تهاجم و حمله اي با هر توان و قدرت نظامي و هرگونه برتري تسليحاتي بايستد و مقاومت نمايد. گفتني است اين رزمايش در ۵ مرحله با موفقيت پي گيري و تا رسيدن به اهداف موردنظر ادامه مي يابد.
آخر سخن: رزمايش پنج مرحله اي پيروان ولايت در استان هاي خوزستان، لرستان، ايلام، كرمانشاه و همدان فرصت و مجال مغتنمي است تا از يك سو توانمندي و مهارت ارتش جمهوري اسلامي ايران در مواجهه احتمالي با دشمن سنجيده شود و تلاش براي رفع كاستي ها و مسايل پيش روي ارتش در حوزه هاي دفاع از ميان برداشته شود و از ديگر سو يادآوري شود كه ارتش نيز سهم قابل توجهي در دوران هشت سال دفاع مقدس در پاسباني از مرزهاي ميهن برعهده داشته است و در اين راه شمار قابل توجهي از فرزندان اين آب و خاك به خون غلتيدند و برخي ديگر هنوز آثار جنگ و ستيز با دشمن زبون را با خود به همراه دارند. در چنين شرايطي حمايت و دستگيري از فرزندان روزهاي جنگ نه وظيفه افراد و ارگان هاي خاص كه يك وظيفه ملي، ميهني و ديني آحاد شهروندان است، آثار و عوارض جنگ هشت ساله در ابعاد دفاعي و تقويت اراده ملي براي دستيابي به تجهيزات و امكانات نظامي و لجستيكي اين واقعيت را آشكار مي كند، كه براي عرض اندام در عرصه جهاني و حضور موثر در دفاع از مرزهاي جغرافيايي كشور بايد به سلاح روز مجهز شد و تلاش براي تقويت باورهاي ديني را به عنوان تاثيرگذارترين سلاح دفاعي جدي تر از گذشته دنبال كرد.
