دردهاي
كودكانه واگويه‌هاي
بزرگ
بر روز هر چراكه عمل‌كنيم ، سازمان‌يافته‌تر و بايدمنظم‌تر
مي‌شود افزوده تعدادآنها
زندگي سنگين بهاي
خيابان عرض و طول روز هر چهره‌هاي‌بي‌اعتنا ، و بسته چشم‌هاي
آزارشان خسته‌اي روح تلنگر بي‌آنكه مي‌گذرند را
و كودكانه غم‌هاي تلنبار كنار از مدل آخرين خودروهاي.دهد
استيصال و به‌اجبار گاه و مي‌كنند عبور سرعت با خيره چشم‌هاي
و مي‌خرند...و بيسكويتي ، آدامس بسته بچه‌ها ازاصرار
كجا از بچه‌ها اين بپرسند ، خود از بي‌آنكه.بي‌تامل‌مي‌گذرند
.سرگردانند شهر خيابان‌هاي در مدرسه به‌جاي چرا و آمده‌اند
موضوع پيرامون چيز همه مي‌خوانيم مي‌گوئيم ، مي‌نويسيم ،
را وجودشان درون ، امااز مي‌شود طرح خيابان بچه‌هاي جالب
رماني به تنها ونوشتن‌ها پژوهش‌ها اين همه و.انكارمي‌كنيم
را دخترانشان گاه‌مادران ، و شده كشيده درازا به مي‌ماندكه
با و هستند آنها اما.مي‌كنند منع آن موضوع كردن دنبال از
اين بي‌آنكه!مي‌كنند همزيستي ما شهري جامعه
جنگيده‌اند تولد ازابتداي كه چرا باشد همزيستي ، مسالمت‌آميز
.روزمي‌پردازند هر را زنده‌بودنشان بهاي‌گزاف و
صبح انقلاب 11 ميدان
...يك‌بسته بخر ، توروخدا خانم -
وازدحام گرم هواي.مي‌كند والتماس مي‌كشد محكم را لباسم
واجناس كوپن خريداران صداي.كرده‌است كلافه‌ام جمعيت
.مي‌زنند آرام‌قدم انتظامي نيروي ماموران.گوش‌خراش كوپني
و مي‌دهد نشان را سرش پشت خوني صورت با ساله پسركي 1415
دعوا به گرفته‌اندكه را او عابرين از دونفر مي‌گويد ناسزا
مي‌خرم بسته‌اي‌بيسكويت.مي‌كند التماس پسرك‌هنوز.بدهد خاتمه
اينقدر چرا چه‌مي‌خواهد؟ جا آن كيست؟ او.خيره‌مي‌شوم او به و
التماس‌مي‌كند؟
.پسر آي -
با كرده ، پيدا دست‌ودلبازي مشتري مي‌كند فكر.مي‌ايستد
.مي‌دود چهره‌خندان
سالته؟ چند
داري؟ چكار -
.نرفتي مدرسه بپرسم‌چرا مي‌خواستم ندارم ، كاري
برادر تا سال ، 6 گفت12 و.كرد دل ته از خنده‌اي
از يكي و مي‌كنم كار من سال يك مدرسه مي‌ريم نوبتي خواهريم ،
عوض‌مي‌شه ديگه سال مدرسه مي‌رن خواهرام ، بقيه
تحصيل‌رايگان جديد روش.مبهوت‌مانده‌ام و مات تعجب از
.درس سال كار ، يك سال يك.بود
بود؟ خوب درست
.دربياد خرج اگر.مي‌خونيم.نيست بد -
نمي‌كنن؟ كار آنها چي؟ مادرت پدر ،
.است معتاد پدرم.مي‌كنه كارگري مادرم چرا ، -
.رفت درهم چهره‌اش
مي‌پرسي؟ فقط يا مي‌خري؟ -
.نداد جوابي ديگر هرچه‌پرسيدم اما بودم شده كنجكاو
آرام حضوري با مي‌كرد قبل‌التماس دقيقه‌اي تا كه سمجي پسرك
.شد محو جمعيت در وسنگين
از و نشسته پياده‌رو كنار جواني ساعت 14زن آزادي ميدان
را ماهه‌اي يا 4 نوزاد 3.مي‌كند تكدي عابرين
كمكش كه مي‌دهد قسم او جان به را مردم و خوابانده كنارش
...شايد يا و كرده بي‌حال را بچه دم‌كرده و گرم هواي.كنند
اوست؟ به متعلق نوزاد اين اصلا
رامريض بچه گرم هواي.اينجانشسته‌ايد چرا خانم ، ببخشيد
.مي‌كند
.گرم‌نمي‌فهمه و سرد هواي نداري ، -
خودته؟ بچه
كيه؟ مال پس -
خوابش‌برده؟ شلوغي اين توي چطور
.كرده عادت ديگه ، برده -
.نمي‌خواست مرا حضور بود ، انگار بي‌قرار شده‌بود ، ناراحت
چشمانم.مي‌كند پنهان را چيزها خيلي كه مي‌گفت چهره‌اش
را او هنوز بعد ، ساعتها تا و بود شده دوخته نوزاد به
.خوابيده‌است داغ زمين روي بي‌حال كه مي‌ديدم
كه نفري هزار هزاران از شما ، از كيست؟ مسئول مي‌پرسم
را آنها حال و گذشته در جست‌وجو مسئوليت بتوانند شايد
.نمي‌شنوم جوابي اما بگيرند برعهده
ساعت 7بعدازظهر شميران دروازه
ماشين‌ها شيشه به.به‌ظاهربرادراند كه كوچك پسر سه
بيرون چند ساعت تا پسر:ميپرسمميكنند واصرار چسبيده‌اند
شب مي‌گويد11 ، 12 ;خانه‌اي از
خيابان دركنفرانس‌بچه‌هاي كارشناسان نظرات ياد به
باندهاي در بچه‌ها عضويت‌اين احتمال طرح و مي‌افتم
شده سبز چراغ.نيست بيشتر پرسشي براي فرصتي.غيرقانوني
.است
به مردم.سرگردان و بي‌هويت.پراكنده‌اند شهر جاي همه
حالا اما داشتند شكايت اوايل‌همه.كرده‌اند عادت آنها
هنجار به ناهنجاري يك تبديلپذيرفتهاند را آنها ديگر
بهرام دكتر را اين‌مطلب !سادگي به‌همين اجتماعي
بار اولين اين:اومي‌گويد.مي‌كند عنوان مجدالدين‌جامعه‌شناس
در.مي‌كشد باري‌رابه‌دوش چنين ما جامعه نيست‌كه
كوپن.داشته‌ايم ازاين‌قبيل هم مختلفي مسايل دوران‌هاي‌مختلف
زيرزميني مشاغل خياباني ، و سرپايي فروش‌هاي و فروش‌ها ، خريد
البته.است بوده هميشه اينچنين متني موزيك اينكه خلاصه و
تنهاتفاوتي است چنين دنيا جاي درهمه كه ايران در فقط نه
مي‌شود ، كمتر مطالعه آنها روي ايران‌كمتر در اينكه دارد كه
كه‌بي‌توجهي‌ها گفت مي‌توان اصولا مي‌شودو ارائه عملي راهكار
كه سوال‌نمي‌كند خود از ما از هيچ‌يك به‌عنوان‌مثال.است بيشتر
تااين‌حد خيابان بچه‌هاي تعداد اخيرچرا سال چند اين در
است؟ كرده پيدا افزايش
دنيايي.مي‌كنند زندگي آن در كه دارند ديگري دنياي آنها
مناسبت‌هاي و روابط با.داشت نمي‌توان آن از دقيقي كه‌تصور
.صريحي‌دارند واكنش‌هاي كه گروه‌اجتماعي يك.خود خاص اجتماعي
كه آنها:مي‌شوند تقسيم زيرگروه به‌چند زندگي نحوه ازنظر و
و پارك‌ها در و سرپناهي‌ندارند هستند ، تنها
شبها و هستند باندها دراختيار كه گروهي زيرپل‌هامي‌خوابند ،
و خانواده‌اند از دور اماميخوابند درجايي گروهي به‌صورت
بسيار گروهي كارشناسان نظر از وندارند خانواده‌اي يا
زندگي خانواده با كه گروه‌سوم بالاخره و.هستند خطرآفرين
.مي‌كنند
سازمان مشاور و محقق روانشناس ، قاسم‌زاده دكتر خانم
خيابان هاي بچه زندگي وضعيت بر نيز پژوهشي كه بهزيستي
بررسي به آينده‌كه جستجوي گردهمايي‌در در است داشته
وضعيت اين براي‌بهبود راهكار ارائه و بچه‌هاي‌خيابان وضعيت
منطقه در 5 كه تحقيقي و شمارش با:مي‌گويد است پرداخته
در نفر بچه‌ها 72 اين سال 75تعداد در است شده تهران‌انجام
در كه رسيده نفر به 98 سال76 در و است بوده اين‌نمونه‌گيري
براي است خطري علامت و مي‌بينيم افزايش درصد يك‌مقايسه ، 36
كه...و شهرداري بهزيستي ، انتظامي ، نيروي مسئولين
.انجام‌دهيم موثري كار هرگزنتوانيم شايد نشود اگرپيشگيري
و مي‌دهند تشكيل را وسيعي سني‌طيف ازنظر خيابان بچه‌هاي
و دربرمي‌گيرند هم را ماهه چهار يا سه نوزادان حتي
خوابيده‌اند خيابان مادرشان‌در كنار در كه درواقع‌نوزاداني
مخدر مواد با گاه كهطيفاند اين بي‌دفاع‌ترين و مظلوم‌ترين
هم كار جست‌وجوي به آنها.مي‌روند خواب به خوابآور داروي يا
تحت هستند كار جست‌وجوي در كه بچه‌هايي تنها پس نيامده‌اند
بين بچه‌ها سني‌اين گروه بيشترين.نمي‌گيرند قرار عنوان اين
.هستند بي‌سواد اغلب و سال‌است تا 12 هفت
:مي‌كند بيان چنين را مشاهدات‌خود نتايج قاسم‌زاده دكتر
آثار ونيز جسماني‌مطلوب رشد عدم و تغذيه آثارسوء
از بيمار و خسته چشمان و سوختگي كبودي ، زخم ، ظاهري
بهداشتي امكانات و بهداشت به بچه‌هاست ، اين واضح نشانه‌هاي
.است متفاوت ديگر بچه‌هاي با آنها چهرهدارند دسترسي كمتر
مثل مي‌دهند بروز خود از آثاري نيز رواني عاطفي ، نظر از
و مخدر ازمواد استفاده احيانا و اضطراب ، بي‌اعتمادي ترس ،
.خوابآور
اما هستند كودكي سنين در اغلب خيابان بچه‌هاي چه اگر
.نمي‌دهد خبر كودكانه دنياي از گرفته‌شان و زمخت چهره‌هاي
خدمت به بزهكار باندهاي و گروه‌ها در كه آنها از بسياري
اما فرستاده‌مي‌شوند تربيت و اصلاح كانون مي‌شوندبه گرفته
مشخص عهده‌مي‌گيرد به را آنها سرپرستي چه‌كسي شدند آزاد وقتي
مي‌كنند سپري را كانون در زندگي دوره كه بچه‌هايي گاه.نيست
.دهند ادامه جا آن در زندگي به همچنان مي‌دهند ترجيح
بچه‌ها اين آورده‌اندكه فراهم را تسهيلاتي كانون‌نيز مديران
.زندگي‌كنند كانون سرپرستي تحت كنندو كار بتوانند
كلاس تا او بچه‌هاست همين يكي‌از و دارد سال ب 18 - بهروز
مي‌كند تراشكاري حاضر حال كرده‌ودر تحصيل ابتدايي چهارم
خانواده‌ات مي‌پرسم او دارداز آزاد زندگي نيز كانون در و
كجاهستند؟
يك.كرده‌اند ازدواج شده‌اندو جدا هم از مادرم و پدر
گاهي و كرده ولي‌ازدواج است كوچكتر من از كه خواهردارم
:مي‌گويد آرزويي‌داري؟ چه مي‌پرسم.پول‌مي‌فرستم برايش
باشد مراقبم باشد ، منتظرم كه كسي سرپرست ، يك داشتن آرزوي
.بزند شور برايم دلش و
از بود كمرنگي توصيف تنها شد گفته كه مطالبي همه
كرد؟ اماچه‌بايد خيابان بچه‌هاي وضعيت‌موجود
ما:مي‌گويد اجتماعي روانشناس صدرالديني عيسي دكتر
اين از حمايت مشخص‌مسئوليت و جدي شكل به كه هنوزسازماني
كه رسيده‌ايم به‌مرحله‌اي امروز ولي.نداريم بپذيرد بچه‌هارا
بر روز هر كه چراكنيم عمل سازمان‌يافته و بايدمنظم‌تر
و بچه‌ها خطربيشتري نتيجه در و مي‌شود آنهاافزوده تعداد
از كه‌يكي جا آن از.مي‌كند تهديد را اطرافشان محيط
در لذاتصميم‌گيري هستند كودكان اقشاراجتماعي ، آسيبپذيرترين
آنها گرفتن‌مسئوليت برعهده و خيابان وضعيت‌بچه‌هاي بهبود جهت
.كند مرتفع را جامعه مشكلات از بسياري مي‌تواند
نحوي به كه است مسئوليني بي‌تفاوتي است بررسي قابل كه آنچه
ديگري كه است منتظر يك هر شايد.هستند مرتبط مسئله اين به
پيشگيري و اصلاح براي راهي هيچ ديگر كه آنجا تا شود متولي
.نباشد
عنوان تحت راه‌حل‌هايي جامعه‌شناسان و روانشناسان
در كه كرده‌اند ارائه مدت كوتاه و مدت بلند راهكارهاي
و است نهفته آرمان‌گرايي نوعي واقع در مدت دراز راهكارهاي
فقر كاهش باشد ، مطرح آرزو يا و هدف يك درحد مدتي تا شايد
اما.دسته‌اند اين از اجتماعي رفاه عدالت‌در تامين و
.مدت كوتاه راهكاري
سرشماري و شناسايي:موردمي‌گويد اين در قاسم‌زاده دكتر
در دقيقي آمار ما كه وقتي.است مهم بسيار بچه‌ها از دقيق
اطلاع ، نبودن صورت ودر نداريم اطلاع واقع در دست‌نداريم
.نداريم منسجمي آمار ما.دهيم انجام كاري‌نمي‌توانيم هيچ
اين حال هر به نيست‌اما منفي تبليغ آمار جمع‌آوري از ما قصد
به نياز آن براي‌درمان و است كرده مبتلا را جامعه‌ما مسئله
.اطلاعات‌داريم
كه است ديگري مسئله وخانواده جنس تحصيلات ، ميزان شناسايي
مثال طور به شود انجام بنيادي فعاليت‌هاي آن جهت در بايد
بايد.شود تشكيل آنها شناسنامه ديدن و شناسايي براي گروهي
آيا است خوابيده خيابان در زني كنار در كه بچه‌اي كه فهميد
نه؟ يا است او بچه واقعا
كشورها ساير مانند بي‌سرپناه بچه‌هاي براي پناهگاه ساخت
جلوگيري كودكان وكج‌روي‌هاي سرگرداني‌ها از بسياري از شايد
.شوند بهره‌مند خدمات‌مددكاران از مي‌توانند مراكز اين.كند
.شود ارائه آنها در بهداشتي‌نيز و آموزشي رفاهي ، وخدمات
را بچه‌هايشان و هستند داراي‌خانواده كه دسته آن مورد در
صورت عميق فرهنگي كار مي‌آورندبايد خيابان به تكدي براي
اين به رفاهي خدمات جهت‌انجام در كميته‌هايي و بگيرد
سال بالاي 15 نوجوانان حتي‌براي و.شود تشكيل خانواده‌ها
كارشناسان كه حل‌هايي راه مورد در.كنيم اشتغال‌زايي
از منظم و مثبت استفاده است مهم كه آنچه مي‌كنند ارائه
دسترس در زيادي بالقوه امكانات كه چرا است موجود امكانات
صورت به امكانات اين مورد اين در كم دست اما است ما
و همدردي حس علت به ما مردم حتي.است نيامده در بالفعل
كه برخوردارند مناسبي بالقوه امكانات از دارند كه مشاركتي
اين بزرگ مانع اما.كرد استفاده آن از راه اين در مي‌توان
عنوان به مشخصي دفتر و عنوان داشتن و مركزيت عدم مقوله ،
قول به و آنهاست ، به رسيدگي و خيابان بچه‌هاي مسايل متولي
به كه باشد آن بهتر شايد.همگاني و ملي بسيج يك كارشناسان
از استفاده با مسئله ، اين از سطحي گذر و بي‌اعتنايي جاي
در موثري و مثبت موج گروهي رسانه‌هاي و مردم كارشناسان ،
در تلويزيون راديوبيفتد راه به شرايط اين بهبودي جهت
اما.باشد كارآمد و موثر بسيار مي‌تواند اينكه با راه اين
پيش خيابان بچه‌هاي بودن مرز تا فيلمبرداري دوربين‌هاي گويي
مسئله‌اي.مي‌شود كات حرفه‌اي‌ها قول به پس آن از مي‌روندو
شود حلاجي شود ، آورده خاكستربيرون زير از بايد چنين‌پراهميت
.برسد به‌نتيجه و
خيابان‌ها در كودكان از بسياري سرگرداني بر علاوه امروز
بزهكاري‌هاي زمينه‌ساز كه آنها بي‌سرپرستي و بي‌پناهي و
به نيز كودكان به‌حقوق اجحاف و كودك‌آزاري.است فراوان
موضوع با شايدبي‌ارتباط كه كرده پيدا چشمگيري‌شيوع طرز
قربانيان از نوعي نيزبه آنها كه چرا نباشد بچه‌هاي‌خيابان
.مي‌روند شمار به حقوق‌كودكان تضييع
در نوجوانان از حمايت خاصي‌براي مقررات به مراجعه با
كار ، سن جمله از مواردي به برخوردن ايران ، كار قوانين
يك در شب در كار و كاري اضافه و كار ساعت پزشكي ، معاينات
و نشده گرفته جدي قوانين اين كه مي‌بريم پي مقايسه
كارخانه‌ها در كه كم‌سني كودكان مشاهده با واقع در نمي‌شوندو
خود كارفرمايان اجيرشده يا و هستند كار به مشغول
.مي‌بازند رنگ هستندقوانين
درازا به سخن چه اگر باقي‌است همچنان حال‌حكايت هر به
به مسئولين و مردم كافي دقت.است مهم كه آنچه اما كشيده
تولد در كه كودكانياينبچههاست زيستي وشرايط زندگي
خود گردن به بودنشان تقصير بار اما نداشته‌اند قصوري خود
.است آنهاافتاده
آقا شيخ‌الاسلامي‌آل مرجان:از گزارش
|
