در شايعه سيلاب و زلزله تب
تهران
و قرار روزي چند پيشگو ، يك اظهارات گشتن دهان به دهان
گرفت تهران شهر ساكنان از را آرام
پيش‌بيني‌بود ، قابل خاص زماني محدوده در لرزه زمين اگر
همه آن وكوبه‌ژاپن امريكا آنجلس شهرهاي‌لوس در زلزله
نمي‌آورد بار به خسارت
ناپايدار شبهاي و پيشگويان
منطقه شديد زمين‌لرزه از پس روز چند ماه 1341 ، شهريور در
عنقريب كه شد شايع درتهران ناگهان قزوين ، زهراي بويين
قول‌ها پاره‌اي مي‌كوبد ، هم در را اين‌شهر شديدي لرزه زمين
بيشتر.مي‌شد نقل امريكا ارتش تلويزيون به منابع‌مربوط از
شهرپناه حومه به بيمناك شب جمعه آن در تهران مردم
رساندند صبح به خيابان‌ها در را شب هم نفر هزاران و بردند
طرز به تهران در سرقت‌ها آمار تنها و نيامد زلزله‌اي اما
يخبندان و سخت زمستان در ايضا...!يافت افزايش بي‌سابقه‌اي
كه شد شايع تهران استان از مناطقي و پايتخت در سال 1342
شهرها فضاي در كركننده و مهيب صدايي ماه ، بهمن شب 15 نيمه
و پنجره‌ها و درها پوشاندن به كه كساني و مي‌افكند طنين
شنوايي آسيبهاي دچار دستكم ، نكنند ، مبادرت خود گوش‌هاي
هنگام ، مردم صبح و گذشت خوش و خير به نيز شب آن شد خواهند
و پنجره‌ها و درها مدخل از لحاف‌ها و پتوها برچيدن براي
تابستان در آن از پيش ايضا..!افتادند زحمت به روزن‌ها
نيمه‌هاي احتمالا) روز فلان در كه شد شايع ناگهان 1340 ،
جهاني شايعه يك اينفراميگيرد آب را دنيا ،(بود مرداد
هم شب آن.بود شده نقل پيشگو يك از شايعات ديگر مثل و بود
و كردند طريق طي خود قانونمند جايگاه در آبها و شد سپري
.برنيامد شهرها بلعيدن قصد به موجي هيچ
را تهران زلزله تب و شايعه تب اخير ، روزهاي در اما و
دقيق پيش‌بيني با هم آن پيشگو ، يك قول از هم باز فراگرفت ،
پيشگويي از برآمده وتاب تب آن !(..بامداد 2) وقوع لحظه
از را حاضر گزارش تا شد شرقي ، بهانه‌اي اروپاي شهروند يك
.بگذرانيم نظرتان
فوتبال ، زمزمه‌هاي جهاني جام مسابقات برگزاري آستانه در
نام به چك ساله‌اهل شهروند 74 يك پيشگويي درباره پنهاني
در لرزه زمين وقوع احتمال بر مبني مناروويچ لوبومير
ماه 1377 ، مرداد تاهفتم تير هفتم زماني فاصله در تهران
از نقل به شده كپي نوشته يك‌برگ با همراه شايعه و شد آشكار
.گشت دست به دست مردم درميان چك شهروند همان
دست بعضي در كرد ، پيدا تازه‌اي برگ و شاخ روز هر شايعه
مكان حتي مي‌گشت ، دهان به دهان كه نانوشته‌هايي و نوشته‌ها
شده مشخص نيز براساس‌ريشتر آن ميزان و لرزه زمين وقوع
!بود
تا قدرت 5 به بزرگ زلزله كه داشت آن از حكايت بعدي شايعات
در 50 تيرماه تا22 روزهاي 19 در ريشتر مقياس به درجه 7
.مي‌دهد رخ تهران غربي جنوب كيلومتري
بود گفته قبلا
خانه‌به و محله به محله شايعه سهمگين ابواح كه حالي در
برگ و گردشي‌شاخ هر در و مي‌نورديد در را بزرگ تهران خانه
خارجي و داخلي كارشناسان علمي توضيحات مي‌يافت ، تازه‌اي
شايعات همه ميان در.كند مقابله امواج اين با نمي‌توانست
سال اهل‌چك ساله پيشگوي 74 كه داشت وجود مشترك نكته يك
بود ، كرده پيش‌بيني هم را رودبار منطقه مهيب زلزله 1369
كتبي سندي هرگز اما نكرد ، توجه او هشدارهاي به هيچكس اما
طومار نتيجه ، در و نشد ارائه قول نقل اين درباره شفاهي يا
قول نقل اين برپايه مي‌شد ، درازتر لحظه هر كه شايعات
.بود گرفته شكل جعلي احتمالا و نامعتبر
شايعات از فارغ
درباره روز چند اين در كه گوناگوني شايعات از فارغ
وهنوز بود يافته رواج تهران در لرزه زمين وقوع احتمال
پرجمعيت بزرگ‌و شهر كه است اين واقعيت دارد ، ادامه هم
بسياري مثل علمي‌زلزله‌شناسان گزارش‌هاي اعتبار به تهران
بر آلپ كوههاي تا هيماليا جبال سلسله از جهان مناطق از
آنها فعاليت اثر بر است ممكن كه دارد قرار گسل‌هايي روي
تا تهران مورد در احتمال اين كه همانقدر.شود حادث زلزله
كه مناطقي و شهرها كليه براي دارد ، وجود آينده دويست‌سال
واقع‌شده‌اند ، آلپ و هيماليا كوههاي ميان طولاني فاصله در
كافي توان بشري هنوزدانش و است پيش‌بيني قابل احتمالي چنين
به.ندارد را زلزله يك ميزان‌قدرت و زمان پيش‌بيني براي
شهر در پرقدرت زلزله دو سال‌هاي‌اخير در مثال عنوان
وقوع به ژاپن در بندري‌كوبه شهر وهمچنين امريكا لوس‌آنجلس
زمين اگر تعبيري به نهاد برجاي سنگيني وخسارات پيوست
ومسلط يافته توسعه كشور دو اين در بود ، پيش‌بيني لرزه‌قابل
زمان ابزارارتباطي ، و بشري دانش يافته‌هاي تازه‌ترين بر
تخليه مناطق اين و پيش‌بيني لرزه ، زمين وقوع تقريبي
محدوده در لرزه زمين كه‌هنوز است اين واقعيت اما مي‌شدند ،
مورد در احتمالي پيش‌بيني‌هاي و پيش‌بيني‌نيست قابل خاص زماني
زمين‌شناسي علوم در يافته‌ها سلسله يك گسل‌ها ، تابع فعاليت
زمين كره شده سرد پوسته زير در آن ، از وفراتر مي‌باشد
كره اين فعال و مذاب هسته تاثير تحت لايه‌هاي‌ديگري
تغييرات اين و هستند دايمي دستخوش‌تغييرات
زمين‌لرزه وقوع موجب طبيعت و هستي جهان برپايه‌قانونمندي‌هاي
.مي‌شود زمين كره مختلف نقاط در
سازه‌هاي انتخاب مناسب ، يابي مكان با مي‌تواند تنها بشر
فني دانش گرفتن كار به و سرپناه و خانه احداث براي مقاوم
پديده اين فاجعه‌آميز و سنگين زيانهاي از امكان حد تا خود
.بكاهد طبيعي اجتنابناپذير
قول‌ها نقل
روزهاي در كه شنيده‌هايي و گفته‌ها با بيشتر آشنايي براي
بود ، زبانها سر بر تهران لرزه زمين شايعه درباره اخير
.مي‌كنيم نقل را آنها از بعضي
همانطوركه:مي‌گويد زلزله‌شناسي استاد -عكاشه دكتر
و نيست‌زمان قادر هنوز زلزله‌شناسي دانش گفته‌ام بارها
پيشگويي‌ها مورد در.كند تعيين را زمين‌لرزه وقوع دقيق مكان
اين كشورها ، بسياري مانند كه است آن صحيح و اصولي كار هم ،
ذيربط موسسات اختيار در را گزارش‌ها يا پيشگويي‌ها گونه
آنها مورد در كارشناسان و دهند قرار ژئوفيزيك موسسه نظير
اين وجه هيچ به نبايد و بدهند پاسخ علمي يافته‌هاي برپايه
وحشت به را آنان و داد انتقال مردم به را پيشگويي‌ها گونه
.باشيم قانونمند هم زمينه اين در بايدانداخت
زلزله‌شناسي پژوهشكده مدير -اسلامي علي‌اكبر
:مي‌گويد زلزله مهندسي و زلزله‌شناسي بين‌المللي موسسه
پيش‌بيني دقيق مكان و زمان تعيين با نمي‌توان را وقوع‌زلزله
تمامي در هرلحظه در و هميشه زمين‌لرزه وقوع احتمال و كرد
زمين‌لرزه ، پديده‌پيچيده.دارد وجود جهان زلزله‌خيز نقاط
اختلالات درمقابل پديده‌هاي‌آشوبناك و است آشوبناك پديده‌اي
مثال به‌طور دارند نشدني پيش‌بيني پاياني و هستند حساس كوچك
و است آشوبناك سيستم‌هاي از پيچيده‌اي بسيار نيزنمونه هوا
كه سببمي‌شوند كوچك اختلالات جوي ، سيستم‌هاي بررسي وجود با
راه سر در اختلالات‌تاثيرگذار اين البته.نباشد ميسر پيش‌بيني
به بنابراين هستند وناشناخته زياد بسيار زمين‌لرزه وقوع
احمقها ، تنها حاضر درحال پروفسورريشترمعروف گفته
.مي‌كنند پيش‌بيني را زمين‌لرزه حقه‌بازها ، و دروغگوها
زمين‌لرزه بالقوه خطر واسطه به وجود اين با:مي‌افزايد او
مقاوم‌سازي در است لازم جهان مناطق از بسياري مثل تهران در
.باشيم احتمالي‌كوشا زمين‌لرزه مقابل در بناها
علاوه تهران ، زمين‌لرزه احتمالي وقوع پيشگويي درباره
مبتني‌بر كافي دلايل بيان با كشورمان علمي شخصيت‌هاي براينكه
قبيل اين كردند ، كاملارد را مذكور پيشگويي علمي ، يافته‌هاي
نيز جهان علمي و پژوهشي سوي‌كانون‌هاي از بي‌پايه پيشگويي‌هاي
.شد شناخته مردود
در وقوع‌زلزله پيشگويي كرد اعلام ژاپن در پژوهشي مركز يك
خود اطلاعيه در انجمن اين.است علمي اعتبار فاقد تهران
شدت و مكان پيشگويي‌زمان ، و تعيين زمينه در گرچه:مي‌گويد
تعيين حاضر حال در است‌اما آمده پديد پيشرفت‌هايي زلزله
اين.نيست امكان‌پذير ماه و روز درحد زمين‌لرزه وقوع زمان
اندازه‌گيريهاي و آزمايشها انجام:مي‌افزايد پژوهشي انجمن
تغييرات زمين ، امواج سرعت تغييرات مقايسه و محل در دقيق
و حيوانات رفتار زيرزميني ، آبهاي غيرعادي‌سطح
و مغناطيسي الكتريكي ، پرتوهاي‌راديواكتيويته ،
به است ممكن فقط موارد از برخي الكترومغناطيسي‌در
هر بهكند كمك زمين‌لرزه وقوع زمان براي‌پيش‌بيني پژوهشگران
دسترسي‌به بدون ايران در زلزله وقوع شايعه اينكه روي‌به‌علت
اساسا و علمي اعتبار فاقد است گرفته صورت محلي اطلاعات
.نيست امكان‌پذير
بار هر كه است طبيعي عامل مخربترين زمين‌لرزه ، يا زلزله
كمتر.موجبمي‌شود بسيار خسارتهاي با را حوادث هولناك‌ترين
آشنا آن از ناشي زيانهاي و پديده اين با كه است كسي
شگرف پيشرفتهاي تاكنون‌عليرغم متاسفانه حال اين با.نباشد
و عوامل لحاظ از طبيعي مبهم‌ترين‌پديده زلزله علمي ، ژرف و
.است آن بروز زمان علل
و براساس‌بررسي‌ها:مي‌گويد اين‌باره در نيز زلزله‌شناس يك
بر كه تهران در زلزله وقوع احتمال شده انجام علمي تحقيقات
تاكنون اما دارد ، وجود قراردارد ، زلزله‌خيز گسل يا 3 سطح 2
زمان نتوانسته‌اند رشته اين متخصصان‌عالي‌رتبه از يك هيچ
گفتماني و شايعه چنين گسترش و كنند آن‌پيش‌بيني براي خاصي
وكشورهايي شهرها بسياري در بلكه تهران در نه‌تنها بي‌اساس
بعضي در دارند ، بويژه قرار زلزله‌خيز مناطق در معمولا كه
.داد آنهااهميت به نبايد كه مي‌يابد گسترش مواقع
زمين ميليون‌بار يك حدود سال هر برآوردها تازه‌ترين براساس
از ناشي اين‌زلزله‌ها درصد كه 90 مي‌شود لرزش و تكان دچار
ريزش از ناشي درصد آتشفشان‌و 3 به‌علت درصد زمين ، 7 ساختار
براساس و ترتيب اين به.است زمين‌لغزش و زيرزميني حفره‌هاي
زلزله تقريبا 2 وقوع احتمال سال هر موجود ، در آمارهاي
.است پيش‌بيني قابل ريشتر باقدرت 8 بزرگ
جهان وكنار گوشه در ساله همه زلزله كارشناس ، يك گفته به
از يكي نيز ايران.مي‌گيرد بسياري قربانيان و مي‌دهد رخ
يك سال هر 10 در تقريبا.دنياست مناطق زلزله‌خيزترين
خسارات و وتلفات مي‌افتد اتفاق ايران در بزرگ زلزله
در 31 كه عظيمي و مهيب زلزلهمينهد برجاي فراواني
سال زلزله نيز و وزنجان گيلان استانهاي در خردادماه 1369
.جمله‌اند آن از داد ، روي واردبيل خراسان استانهاي در 1375
گرفتن قرار دليل به ايران سرزمين:مي‌گويد عكاشه دكتر
زلزله‌خيز به‌نحوچشمگيري هيماليا ، -آلپ زلزله كمربند روي
نشان ايران فلات در تاريخ 2هزارساله‌زلزله مطالعه.است
اين در گوناگوني و قوي گذشته ، زلزله‌هاي سده‌هاي طي كه مي‌دهد
زلزله‌هاي بررسي.است پيوسته به‌وقوع كمربندزلزله ، از قسمت
زلزله ايران 13 در كه است حقيقت اين جاري‌بيانگر قرن
خطه در زلزله‌آن كه 3 داده رخ ريشتر درجه از 7 بيش بابزرگي
همه‌گونه برابر در بايد به‌هرحال.است بوده البرز پرجمعيت
مناطق در لازم زمين‌لرزه‌آمادگي جمله از طبيعي حوادث
.باشد داشته وجود زلزله‌خيز
ترس جاي به آمادگي
اين‌واقعيت به توجه با..پيشگويي و شايعات از نظر صرف
روي بر قرارگرفتن دليل به ما كشور مناطق از بخش‌هايي كه
انجام دارند ، قرار آسيبهاي‌احتمالي معرض در زلزله كمربند
توان و آگاهي افزايش براي عملي و علمي برنامه‌هاي و آموزش
ضرورت احتمالي زمين‌لرزه‌هاي با مقابله منظور به عمومي
و خفيف زلزله‌هاي ژاپن پايتخت شهرتوكيو در امروزه.دارد
مردم زندگي با طبيعي عادي وقايع عنوان به پي‌درپي
باربه نخستين براي كه مسافراني تنها و است درآميخته
دچاراضطراب زمين لرزش برابر در مي‌گذارند قدم شهر اين
ويرانگر و زلزله‌مهيب از پس كه داشت توجه بايد.مي‌شوند
همراه به سنگيني كه‌خسارات ميلادي دهه 60 در توكيو شهر
و زلزله برابر در مقاوم سازه‌هاي ايجاد ژاپن دولت داشت ،
زيانبار اما طبيعي پديده اين به نسبت مردم همگاني آموزش
سال ، طي 15 و داد قرار خود اساسي برنامه‌هاي صدر در را
و مطبوعات صميمانه و وسيع همكاري با كه همگاني آموزش‌هاي
و ارتباطي وسايل تمامي از بهره‌گيري و تلويزيون راديو
آگاهي‌هاي شگفت‌انگيزي طرز به بود ، درآمده اجرا به تصويري
جريان در كه طوري به داد ، افزايش زلزله برابر در را عمومي
به نيز كودكان حتي زمين‌لرزه خطر برابر در شهري تمرين‌هاي
دستپاچگي ، و هراس بدون و مي‌پردازند مكان‌يابي به سرعت
زلزله برابر در ايمني افزايش براي بايد كه را كارهايي
.مي‌آورند در اجرا به لازم سرعت و دقت و نظم با گيرد ، انجام
بايد اساسي آموزش‌هاي و لازم طرح‌هاي اجراي و تهيه با
و داد افزايش زلزله مورد در را تهران شهر مردم آگاهي‌هاي
و تهران در گسل چند وجود كه انداخت جا را واقعيت اين
مردم همچون تهران شهر ساكنان كه مي‌كند ايجاب آن ، پيرامون
بجاي بايد مشابه ، وضعيت با مناطق و شهرها از بسياري
زلزله خطر برابر در...غيره و پيشگويي خرافات ، از هراسيدن
تا است ممكن كه خطري حتي باشند ، داشته را لازم آمادگي‌هاي
.نيايد پيش هم آينده سده يك
|
