دلبستگي به كار و احساس
رضايت زمينهسازبهرهوري
برنامهريزي ، ميل به پيشرفت ، افزايش مهارت ، آموزش و
بهرهگيري از تجربههاي ديگران از عوامل موثربهرهوري است
:پيشدرامد
چند سالي از اواخر دهه 60 به اين سو ، بهرهوريبهعنوان يكي
از اهرمهاي مهم و اساسي توسعه درايران مورد توجه همگاني
كتابهايي در اين زمينه انتشار يافت و.قرار گرفت
گردهماييهاي متعددي برگزارشد و پايگاه ويژهاي براي پيگيري
و بهثمر رساندن اينرويكرد همگاني به بهرهوري و تبديل آن
اما با مرور.به ابزارمفيدي براي توسعه ، نيز پديد آمد
زمانتاحدودي آن گرايش شتابان كند شده است و ظاهرا ، ساز و
كارهايي لازم است تا بهرهوري بهمفهوم واقعيآن جايگاه مناسب
اما ، بهسادهترين بيان ، در بدنه.خود را در كشور ما بيابد
كارمندي و كارگري كشور ما ، اگر رضايت از كار و دلبستگي
نسبت به شغل ، مديريتدرست ، ابزار و امكانات لازم فراهم
باشد ، بهترينبهرهوري نيز حاصل ميشود اما مديريت نادرست ،
تبعيض ، عدم دلبستگي به شغل بهدلايل پيش گفته و نبودامكانات
بهاين ترتيب.را نميتوان با عوض كردن شيوهها بهبودبخشيد
بهنظر ميرسد كه براي نتيجهگيري و دستيابي به بهرهوري
مطلوب ، وجود زمينه و عواملمناسب از ضروريات است و روشها
در.بدون زمينه و عوامل مناسب كارايي لازم را نخواهند داشت
گزارش اين شماره ، شناخت و تعريفهايي كه از بهرهوري ارائه
.شده است در قالب گفتوگو و نقلقولبررسي شده است
بهرهوري موضوعي است كه تاكنون درباره آن بسيار صحبت شده و
ميشود و هدف از طرح مطلب بهرهوري آشنايي با مقوله بهرهوري
حال بايد ديد.و استفاده از اين ابزاردر پيشبرد اهداف است
اين.بهرهوري چهجنبههايي از زندگي انسان را دربرميگيرد
بهرهوريتنها شامل اقتصاد ، صنعت ، تكنولوژي است يا
.ميتواندجنبههاي ديگر زندگي انساني را پوشش دهد
انسان در طول تاريخ ، درصدد كسب حداكثر سود و گريزاز ضرر
است و در بدست آوردن سود ، حداكثر آنرا در نظر دارد و
اين حداكثر تنها مختص به پول يا ثروت نيست بلكه ميتواند
حداكثر استفاده در وقت ، انرژي ، تكنولوژي ، توان ، وضعيت
.باشد...فعلي و
بهرهوري چيست و مفاهيم آن كدامند؟ اقشار مردم در گفتوگو
:با همشهري به اين پرسش پاسخ دادهاند
بهرهوري چيست؟
بهرهورياستفاده از:رضا بياتي استاديار دانشگاه ميگويد
مجموعه امكانات ، ظرفيتها ، قابليتها ، سرمايهها ، نيرو و
حال.يعني بهترين استفاده از وضعيت ممكن.فرصتهاست
استفاده من.استفاده ميتواند در قالب موضوعات مختلفي باشد
بهعنوان استاد ازوقت ممكن براي آموزش بهتر ، يا استفاده
دانشجو برايفراگيري بهتر ، استفاده جوان از وقت و انرژي يا
خانمخانهدار براي ايجاد آرامش براي اهل خانه است
كه بايد درسرلوحه;بهرهوري ضرورتي اجتنابناپذير است...و
كارهاي هر فرد قرار گيرد و استفاده از بهرهوري باعث رشد ،
خلاقيت ، ابتكار و افزايش بازدهي پايداري و بالندگي بيشتر
.خواهد شد
بهرهوري ضرورتي است كه باعثافزايش بازدهي:وي ميافزايد
كار و استفاده مطلوب از هر آنچه كه در اختيار داريم ،
ميشود تا با تكيه بر آن درزمينههاي انساني ، فرهنگي ،
.اجتماعي ، اقتصادي ، سياسي پيشرفت كنيم
بهرهوري يعنيحداكثر: ، ميگويد...عليجاني كارمند بانك
استفاده از حداقل امكانات براي رسيدن بهمنفعت ، يعني اين
كه هر فرد با شناخت ، برنامهريزي واجراي صحيح بتواند
هر فرديميتواند با شناخت از بهرهوري.بهترين را كسب كند
.از زندگي خود بيشتريناستفاده را بهدست آورد
موارد عيني بهرهوري
...آيا تابهحال در مصرف ، خريد ، وقت ، انرژي ، برنامهريزي و
خود دقت لازم را كردهايد؟ چقدر به اين موضوعات توجه داريد
و اهميت ميدهيد؟ با يك رقم سرانگشتي ميتوان نشان داد كه
نمونه آشكار آن.بهرهوري در زندگي ما بسيار كمرنگ است
آب وجود دارد ، اما بيوقفه و بدون اصول.روند مصرفماست
آرد و گندم توليد يا وارد ميشود ، .مصرفميشود
نانوائيهاميپزند و چون قيمت آن كم است بايد به جاي 2 نان ،
4نان خريد؟ آيا براي مصرف يك وعده بايد از موادمصرفي چند
وعده استفاده كرد؟ يا براي رفتن به محل كار بهجاي استفاده
از خودروي عمومي از خودروي خصوصياستفاده كرد؟ و آياهاي
ديگر كه نمونههاي ملموس وبارزي است كه هر لحظه با آن
بهرهوريچگونگي ، چگونه ، چه مقدار و چطور را به.درارتباطيم
ما ميآموزد
خانم عالياني كه در يكي از مراكز علمي ، آموزشيتدريس
هميشه از بهرهوري صحبتشدهاما بهرهوري در:ميكند ميگويد
خانه و خانواده ، در محيط كار ، دراستفاده فردي كمتر صحبت
چرا نبايد يك فرد از وقت خود بهترين استفاده را.شده است
كند و اين نياز به آموزش و ارائه اطلاعاتي دارد كه در آن
كوتاهي شدهاست و قبل از بهرهوري ، آموزش و دادن آشنايي
.واطلاعات به مردم در اولويت قرار دارد
موارد بسيار و شواهد گوناگونيدر:صادق فريماني ميگويد
فرهنگ و آداب و رسوم ما يافت ميشود كه با زباني ساده
كه با الهام گرفتن از آن ميتوان در.گوياي بهرهوري است
.استفاده مطلوب از آنها بهرهجست
بهرهوري در بستر فرهنگي پويا
بهرهوري با ماهيت و روند توسعه فرهنگ هر جامعهايرابطه
از سويديگر ، بهرهوري.مستقيم داشته و از آن نشات ميگيرد
يكي از ساز و كارها و عوامل بنياديتوسعه و شكوفايي فرهنگ
.و جامعه نيز محسوب ميشود
براي:يك كارشناس مسايل اقتصادي در اين باره ميگويد
;شناخت بهرهوري تحول و توسعه جامعه از دو جهتضرورت دارد
يك شناخت و تحليل و تبيين بهرهوري وديگر ارائه الگوهاي
براي رسيدن به.راهبردي و كاربردي براي توسعهپايدار
بهرهوري در ابتدا بايد بهرهوري را به طريقي شناساند تا
شناخت بيشتر براي استفاده بهتر و.بهرهوري كامل صورتگيرد
.اين نياز بهبسترسازي ، ايجاد ساختار و ساز و كار دارد
فرهنگي-بهرهوري پديدهاي اجتماعي:وي در ادامه ميگويد
اقتصادي جامعه-است كه از روابط و مناسبات اجتماعي
انساني نشات گرفته و ميزان آن از يكسو به ماهيت و كيفيت
ساختار و از سوي ديگر به بسترتاريخي بهرهوري در جامعه
.بستگي دارد
با روندي كه جامعه ما درپيش:وي در ادامه تاكيد دارد
گرفته و ميخواهد پلههاي ترقي را با سرعت طيكند امر مهم
و حياتي از بهرهوري ، همياري ، همكاري وهمبستگي و استفاده
از توانهاي افراد ، گروهها ، سازمانها و نهادهاست تا به هر
آنچه كه ميخواهيمبرسيم و در اين زمينه بايد همه با هم با
.حداقلامكانات ، حداكثر بهرهوري را داشته باشيم
با:شاهرضايي از فارغالتحصيلان رشته علوم اجتماعي ميگويد
فرهنگ پويا و دامنهداري كه داريم از بهرهورينشانههاي
بسياري در دست است كه با دستورالعملهايساده ميتواند ما را
بهرهوري پديده نويينيست كه امروز آن هم در.ياري دهد
بلكه بهرهوري ريشه تاريخي در;اقتصاد و صنعت مطرح شدهباشد
.تمامي اركان زندگي ما در طول تاريخ ايراني داشته است
ضرورتها و الزامات
با روند روبه رشد جامعه ايراني به سوي توسعه وترقي
ضروري است كه به صورت اصولي و مدون بهرهوريبه عنوان يكي
از اركان و اصل اساسي در تمامي زندگي هر ايراني مطرح شود
با شناخت بيشتر از بهرهوري و.تا به اهداف مورد نظر برسيم
بهرهگيري از مفهوم اينواژه ، بايد آن را در تمامي اركان
.زندگي حاكم و از آن سود جست
همه چيز مقطعي ، كم و كوتاه است اگر ضرورت و الزام آن
وقت ، انرژي ، زمين كار ، .شناخته نشود از بين خواهد رفت
همه اينها مقطعي...نيروي انسان ، جواني ، توليد ، سرمايه و
و محدود هستند كه بايد ضرورت آن و نحوه به كارگيري آن
.مدنظر قرار گيرد تا بهرهوري حاصل شود
عوامل موثر در افزايش بهرهوري
بهبودوارتقاء.عوامل بسياري در افزايش بهرهوري موثر است
نگرشهاي همه.بهرهوري نياز به برنامه همهجانبه دارد
جانبه ، ميل به پيشرفت ، ارتقاء مهارت ، آموزش ، استفاده از
تجربيات ديگران ، برنامهريزي ، مديريت و نگرش مديرانه از
در اين زمينه بايد از دادهها و.جمله عوامل موثر است
.اطلاعات روز استفاده كرد تا بتوان به بهرهوري كامل رسيد
برايرسيدن به:عليرضا راد كارشناس برنامهريزي ميگويد
بهرهوري بايد علاوه بر شناخت بهرهوري ، عواملي كه باعث
افزايش بهرهوري ميشود را در نظر گرفت يكي از نكات
برنامهريزي باعث كاهش.برنامهريزي در افزايش راندمان است
برنامهريزي به عنوان.اتلاف وقت و انرژي و هزينه خواهد شد
يك عامل كمتر مورد توجه قرار گرفته در حالي كه از پايههاي
.انسان است...هر گام در زندگي اجتماعي ، اقتصادي و
براي جامعه در حال توسعه استفاده از اين عوامل يكضرورت
است تا بتوان فاصله بين در حال توسعه تاتوسعهيافته را
كاهش داد و در كنار آن علاوه براجراي عدالت ، از بروز
نابرابري و فقر جلوگيري ميشود و زمينه رشد و شكوفايي در
.تمامي اركان جامعه فراهم خواهد شد
با مقايسهايكه بين:پرويز زارعي كارشناس تشكيلات ميگويد
دو نظام كارا و ناكارا صورت گرفته ، مشخصاست كه در نظام
ناكارا اهداف سازمان مشخص نيست ، كاركنان در تصميمگيري
دخالت ندارند ، احساسمسئوليت وجود ندارد ، فرهنگ خوشخدمتي
تبعيض يكي از.حاكم و ازابداع و اختراع خبري نيست
اما.حركتهاياين نظام است و سرپرست حكم بازجو را دارد
درنظام كارا ، اهداف مشخص ، كاركنان در تمام سطوح در
تصميمگيري مشاركت داشته ، احساس مسئوليت در اهداف ، ابداع و
اختراع ، آموزش ، مسئوليتپذيري در اين نظام حاكم است كه
رويكرد اين روند باعث افزايش توان و بهرهوري فردي در
جامعه ، افراد و خود جامعه خواهد شد در اين صورت ميتوان
انسان توسعهيافته.گفت اين كشور يك كشور توسعه يافته است
در آنعضو بوده ، در كارها مشاركت داشته و باعث افزايشحركت
.اين روند خواهد بود
اين حركت بايد به صورتپيوسته:وي در ادامه ميافزايد
.تداوم يابد تا بهرهوري در زندگي فردي ارتقاء يابد
نقش خانواده
بهرهوري مقولهاي فراگير و جامع است وبايد بهصورت يك
فرهنگ درآيد تا همهابعاد زندگي فردي و اجتماعي را در
....خانواده ، كارگاه ، مكان تحصيل ، محل كسبو غيره
درواقع همگان درهمه جا بايد براي بهرهبرداري.دربرگيرد
بهينه ازمنابع موجود بكوشند و مساعي خود را بهمنظور
ساده و كوتاهكردن شيوههاي انجامكار و افزايش توليد به
بافراهم شدن اين شرايط بهرهوري به صورتيك.كار بگيرند
فرهنگ درميآيد و جامعه و كشور به مجموعهاي پويا تبديل
ميشود كه در آن از هر فرصت و هر امكان به نفع عموم
در اين ميان خانواده به عنوان.بهرهبرداري خواهد شد
كوچكترين و بنياديترين واحد اجتماعي در تعميم فرهنگ
بهرهوري نقش بسيار موثري دارد ، زيرا زمينههاي ذهني و
عاطفي انسانها كه بر كار آنها تاثير اساسي دارد ، در
اهميت بهرهوري در خانواده از جهات.خانواده شكل ميگيرد
گوناگون درخور بررسي و مطالعه است اما خانواده در زمينه
استفاده صحيح از وسايل ، اسباب و اثاثيه منزل ، خريد
برنامهريزي شده كالا و خدمات ، مصرف صحيح ، توليد بعضي از
كالاها و خدمات به منظور استفاده در خانواده و همچنين
بر.توليد كالا و خدمات به منظور فروش نقشي اساسي دارد
همين پايه ، ايجاد فرهنگ بهرهوري به گونهاي كه ضامن تداوم
ارتقاي بهرهوري باشد ، نيازمند توجه عميق در زمينه آموزش
كودكان و بهينهسازي تعليم و تربيت فرزندان در خانواده
اين كار مقدمهاي است تا به مرور بهرهوري را به صورت.است
.يك نگرش عمومي درآورد
:صادق تبار كارشناس برنامهريزي دربخش صنعت ميگويد
بالابردن بهرهوري از ديدگاه خانواده به مفهوم حداكثر
استفاده از سعي و تلاش افراد براي به كارگيري توان بيشتر
اين كوشش بايد به صورت متعادل و.در عرضه كالا و تلاش است
ايجاد انگيزه در اعضاي خانواده همراه باشد ، چون وارد
ساختن هرگونه فشار و برخلاف رضايت اعضاي خانواده منتهي به
در عين حال:وي ميافزايد.نتايج منفي و معكوس خواهد شد
بايد توجه داشت كه يكي از مهمترين دستاوردهاي نظام
بهرهوري در خانواده ، ثابتماندن و حتي كاهش فشار ناشي از
به گفته اين.كار و بازدهي بيشتر و مطلوبتر ميباشد
كارشناس ، آشناساختن واحد كوچك خانواده با شيوههاي دستيابي
به بهرهوري ، ميتواند زمينه را براي رشد و ارتقاي بهرهوري
بر اين اساس ، .در مدارس و درنهايت در كل جامعه فراهم كند
انجمنهاي اولياء و مربيان در انتقال تجارب خانواده و
مدرسه به صورت متقابل براي ارتقاء بهرهوري ميتوانند نقشي
از سوي ديگر با توجه به گستردگي.مهم و اساسي داشته باشند
ابعاد بهرهوري ، ميتوان گفت توليد و بازدهي خانواده در سطح
جامعه نتيجه كم و كيف مديريت زنان در اين واحد كوچك
اجتماعي است و بخش قابل ملاحظهاي از توليد ملي به مثابه
بخشي از ارزش افزوده ملي ، نتيجه فعاليتهاي اين واحد
.بنيادي اجتماعي ميباشد
زهرا جعفري:گزارش از
|