و تاريخ كتاب يك يادداشت ، يك
ارمنستان فرهنگ
با 45 قبل سال به 800 سفر
...تاخير دقيقه
و تاريخ
كتاب يك يادداشت ، يك
ارمنستان فرهنگ
نوري‌زاده احمد تاليف
تاريخ كتاب قاضي محمد زنده‌ياد توانا ، مترجم و نويسنده
سوي از سال 1366 در را ماجيان پاسدر اثرهراند ارمنستان ،
.كرد عرضه كتاب بازار به ايران تاريخ نشر
گرفته انجام ميلادي سال 1949 در كه را كتاب اين چاپ نخستين
در تنها نه و گرديد ويژه‌اي جايزه به‌دريافت موفق بود ،
مواجه گرمي استقبال با ديگرهم كشورهاي در بلكه فرانسه ،
مفيد تحقيقي كتاب هر مانند -كتاب اين ويژگيهاي از.شد
و منابع با را خواننده كه است سودمندي زيرنويسهاي -ديگر
را شبهه‌اي و ابهام هرگونه و مي‌كند آشنا استفاده مورد ماخذ
ميان از آن مترجم يا و محقق نويسنده ، كار به نسبت
.برمي‌دارد
نوري‌زاده احمد تاليف نيز ارمنستان فرهنگ و تاريخ كتاب
قرار ادبي نوع اين علاقه‌مندان اختيار در گذشته سال كه است ،
مقدمه در اجمالي اشاره‌اي جز مولف كه تفاوت اين با گرفت ،
همت است ، آن صفحه هر لازمه كه مشخصي ماخذ و منبع به كتاب ،
.نورزيده‌اند
اشاره مولف خود چنانكه كتاب ، اين در مهم‌تر نكته البته
سال صد كتاب مقدمه شده كامل مذكور كتاب كه است اين كرده ،
كتاب اين انتشار از قبل سال ده ايشان كه است ارمني شعر
سال صد كتاب مي‌رسد نظر به كه ، بودند كرده بازار روانه
شده كوتاه نسخه از قبول‌تر قابل و مفيدتر بسيار ارمني شعر
زبان ، فارسي ذوق با خواننده حداقل زيرا.است آن دوم
شعرها از ارمني ، گمنام يا بنام شاعران شناختن ضمن مي‌تواند
.شود بهره‌مند نيز ديدگاههايشان و
شعر سال صد كتاب همان نوري‌زاده آقاي اگر فن ، اهل گمان به
ياد نواقص تكميل و زوائد حذف و كلي نظر تجديد با را ارمني
-شعرها بخش در بخصوص -لازم ويراستاري مقداري با همراه شده ،
را خود احتمالي مي‌توانستندوظيفه مي‌رساندند ، مجدد چاپ به
كتاب حوزه ، اين به و داده انجام خوبي به مورد اين در
.نمايند اضافه ماندگاري
جهت در كوشش و اشعار ترجمه در ايشان زحمات حال هر به
با ارمني شعر صدسال كتاب در زبان ، شاعران‌ارمني شناساندن
.دارد تحسين جاي و است ارزش
همداني محمود
با 45 قبل سال به 800 سفر
...تاخير دقيقه
تهران واوان شهرك در باستان‌شناسي كاوشهاي از گزارشي
ثبت به شروع حالا همين از اگر:فرهنگي ميراث كارشناس يك
درايران شده كشف اشياي و تپه‌ها بناها ، آثار ، فهرست‌بندي و
داريم وقت‌نياز سال به 20 حداقل بكنيم ،
دعوت بازديدي يا جلسه نهادي‌به يا سازمان توسط گاه هر
نكات جمله از.كنيد حرفه‌اي‌رفتار يك مثل كنيد سعي شديد ،
محل در مقرر ساعت سر است‌كه اين كردن ، رفتار حرفه‌اي
شما شوند ، شما منتظر بيشتر ديگران چقدر هر.نشويد حاضر
جريان در.است بيشتر هم قربتان و ارج و هستيد تر حرفه‌اي
ازيافته‌هاي بازديد براي فرهنگي سازمان‌ميراث كه دعوتي
حتي‌خبرنگاران بود ، داده انجام شهرك‌واوان ، در باستان‌شناسان
ولي‌متاسفانه كردند ، رعايت دقيقا مسئله‌را اين نيز خارجي
چند وحتي ساعت سر آماتور عده يك مثل ديگر ، نفر چند و من
ساعت از زمان‌حركت نهايت در و شديم محل‌حاضر در زودتر دقيقه
واقع واوان طرف‌شهرك به اتوبوس و رسيد به 45/8دقيقه صبح 8
.كرد حركت تهران جنوب كيلومتري در 30
از شهرك اين اوليه ساكنان چون و است كردي كلمه‌اي واوان
اين محلي ، علايق دليل بودند ، به سردشت روستاهاي اهالي
به غاري وسيله به اين‌شهرك.گذاشته‌اند شهرك براي را اسم
مرتبط غار دروازه به معروف تهران قديم ازدروازه‌هاي يكي
مطالب اين البته ، .است نشده كشف غار اين هنوز ولي بوده ،
تيم مسئول مهركيان جعفر مهندس محل ، به رسيدن از پس را
وي.داد توضيح شديد غبار و گرد و باد ميان در باستان‌شناسي
كار ايده‌آل هواي يك در هميشه باستان‌شناسان:مي‌گفت
نامطلوب موقعيتهاي انواع و شديد سرماي يا گرما نمي‌كنند ،
.است عادي باستان‌شناسان ، براي جوي
شديد باد ميان در گروه‌اكتشاف ، اعضاي چهره‌هاي مشاهده خود
براي معلوم قرار از ولي مي‌نمايد غيرعادي ما براي اگرچه
اكتشاف گروه اعضاي كه ودقتي صبر ديدن.است عادي آنهابسيار
دردفترچه مندرج جملات مي‌دادند ، نشان خود از دركارشان
در كه مي‌آورد ياد به را دانشگاهها رشته‌هاي انتخاب راهنماي
شناخت تاريخي ، آثار مرمت و باستان‌شناسي رشته‌هاي توضيح
رشته‌ها اين انتخاب اصلي شرط را كامل و قلبي علاقه و درست
.است دانسته
شده كشف بناي ديوارهاي روي درست‌بر را ما مهركيان ، مهندس
جلوگيري منظور به كه اطمينان‌مي‌دهد ما به و مي‌برد راه
ديوار مجددا بالا از نيز و طرف دو از ديوارها ازتخريب ،
ديده براي البته.است بي‌خطر آنها روي ايستادن و شده چيني
خالي پنجره ، يك مانند را قسمتي طرف هر در اصلي ، ديوار شدن
.باشد رويت قابل اصلي ديوار تا گذاشته‌اند
است بنايي آمده ، دست كه‌به آنچه:مي‌دهد توضيح كيان مهر
تپه 5 اين نقطه بالاترين.متر عرصه 2500 با تپه‌اي درزير
متر قطر 5/4 به وسيله‌ديواري به بنا.دارد مترارتفاع
xابعاد 4545 با داراي‌خشتهايي آن ديوارهاي و محصوربوده
.است بوده تا 12سانتيمتر ضخامت 10 و سانتيمتر
چيده هم روي بر شده ورزداده گل يا چينه وسيله به خشتها
ولي نيست ، مشخص برايمان هنوز ديوار دقيق ارتفاع.شده‌اند
تا 20 حتي آن ارتفاع است ممكن ديوار زياد قطر به توجه با
.برسد هم متر
محل تحميلي ، جنگ درزمان تپه اين:مي‌دهد ادامه وي
جريان در و جنگ بعداز و بوده ضدهوايي توپ استقراريك
قرار استفاده شهرك‌مورد انبار عنوان به وسازها ، ساخت
و شمالي موقع ، قسمتهاي به شناسايي عدم به‌دليل و گرفته
ما و است شده تخريب ساختمان‌سازي توسطماشين‌آلات آن ، شرقي
دليل به فرهنگي و تاريخي آثار تخريب شاهد هميشه ، مثل
.بوده‌ايم اقتصادي توسعه
دليل خود توضيحات درادامه شناسي باستان گروه مسئول
مختلف نقاط از ادواري بازديدهاي را ، تپه اين كشف اصلي
حفاريهاي قراين‌پيداست ، از آنچه ولي مي‌كند ، كشوربيان
.است كرده بنا البته‌تخريب و كشف به زيادي ساختمان‌سازي ، كمك
تشريح چنين را شده بناي‌كشف ويژگيهاي مهركيان مهندس
هم اطاقهاي است‌داراي مكاني تپه ، اين زير بناي:مي‌كند
تمام درهاي كه مترمربع ، وسعت 13 به اندازه‌تقريبا
.است مي‌شده باز طرف يك از اطاقها
افرادي و بوده زندان يا محل‌نظامي يك شبيه جايي احتمالا
طبقه هم اجتماعي ، لحاظ از مي‌زيسته‌اند اينجا در كه
و بود زندگي‌خانواده محل بنا هم ، خاصي دردوره.بوده‌اند
شده كشف زنانه النگوي مانند زنان زندگي به مربوط آثاري
.است
اين.بود مسدود آن راهروهاي و درها تمامي محل ، كشف هنگام
صورت در اينكه براي شايد اينجا ، ساكنان آخرين توسط كار
باشد ، استفاده قابل مجددا خودشان توسط فقط اينجا لزوم ،
.گرفته‌است انجام
مذهبي مكان يك اينجا اينكه احتمال ديوار ، قطر به توجه با
از شهرري با بنا اينمنتفياست تقريبا باشد بوده
نقطه و 16 است بوده درارتباط ساساني دوره مهم شهرهاي
كيان جعفرمهر.است شده محل‌كشف اين با ارتباط در ديگر
سال 1372 در كه‌كارشناسان مي‌كند اشاره خود درتوضيحات
سال از و گمانه‌زني به سال 1373 از و شده‌اند تپه متوجه‌اين
.پرداخته‌اند حفاري تا 77به 75
فصل يك كه است اين‌ترتيب به باستان‌شناسان كار شيوه
كار فصل البته تحقيق‌مي‌كنند ، سال يك آن پيرو و مي‌كنند كار
.نيست فصل‌طبيعي بر منطبق دقيق باستان‌شناسان
براثر ديوارها تخريب جلوگيري‌از هدف با اكتشاف گروه
شن با را آنها و حفر كف‌بنا در را چاههايي جوي ، نزولات
.شود زمين جذب سريع خيلي باران و برف و آب تا پركرده‌اند
آوردن دست به طمع به عده‌اي كارشناسي ، گروه غياب در ولي
.كرده‌اند تخليه را چاهها گرانبها ، اشياي
تعدد دليل به كه مطلباست اين گوياي چاهها ، تخليه
حفاظت امكان هنوز كشور ، در باستاني بناهاي و آثار فراوان
از اگر:مهركيان‌مي‌گويد.نيست ميسر آنها ازهمه حراست و
اشياي و بناها ، تپه‌ها آثار ، فهرست و ثبت شروع‌به حالا همين
.داريم نياز سال‌وقت به 20 حداقل بكنيم ، درايران شده كشف
سلجوقي ، ساساني ، دوره‌هاي مربوطبه آمده دست به كه آثاري
در.است صفوي سلسله به مربوط هم كوتاه دوره يك و آل‌بويه
.مي‌كند توجه جلب حكومتي مهر يك آمده دست به اشياي ميان
مهر ، اثر در حيوان سر وجودتصوير باستان‌شناسان گفته به
داده قرار شده مهرهاي‌كشف كم‌نظيرترين زمره در آن‌را
مسي سكه يا فلوس پهلوي ، خط با استروكا يا نوشته سفال.است
مشك مانند خانواده زندگي به مربوط اشياي كم‌بها ، و بي‌نظم
از چهاردسته ، ديزي پيه‌سوز ، چراغ ساب ، كشك كره‌گيري ، براي
.است شده كشف جمله‌دفينه‌هاي
شمشير ، خنجر ، پيكان ، مانند جنگ‌افزارهايي همچنين
و شيشه خورده گاو ، گوسفند ، سگ ، مانند استخوانهاي‌حيواناتي
جمله از است ، كشف‌شده قبلا آن مشابه كه المان‌مذهبي يك
.است آمده دست به اشياي مهمترين
شمار به مهم كشفيات از نيز اطراف‌بنا در چاه حلقه دو كشف
محلي همواره كه نظر اين از را چاهها باستانشناسانميرود
چاه 5/12 عميق‌ترين.مي‌شمارند مهم اشياست ، ريختن دور براي
زمان آن در آب سطح بودن بالا دهنده نشان و دارد عمق متر
مانند بزرگي شهر وجود كه است مطلب اين مويد ضمنا و است
سفره‌هاي از استفاده باعث واوان ، شهرك كنار در تهران
.است شده آن آب سطح رفتن پايين و شهرك زيرزميني
كردستان از كه ارشدرشته‌باستان‌شناسي كارشناس بهرام‌زاده
سفر واوان شهرك به گروه‌اكتشاف ، با همكاري منظور به
و شيشه حيوانات ، استخوانهاي سفالها ، خرده:مي‌گويد كرده
نقشه‌اي يا پلان در دقيقا مي‌آيد ، بدست بنا محل در كه آنچه
وجود به صاف سطحي روي بر و نزديك محلي در بنا ، روي از كه
و معني‌دار شماره‌هاي با و منظم تقسيم‌بنديهاي در است ، آمده
.مي‌گيرد قرار كشف اصلي محل با منطبق كاملا
موثري كمك ما به مطالعات‌بعدي براي تقسيم‌بنديها اين
مي‌تواند ما يافته‌هاي ساير يا سفالها خرده كه چرا مي‌كند ،
مختلف محلهاي كه‌در ديگري نمونه‌هاي شبيه زيادي اندازه تا
با را آنها ودوره قدمت تشخيص واقع در و مي‌شوند ، باشد كشف
.مواجه‌كند مشكل
مي‌شود ، كشف محل يك در آنچه‌كه مجموعه از دليل ، همين به
...و سفالها خرده فلز ، حيوانات ، استخوان شيشه ، قبيل از
و اشياء تاريخي دوره و قدمت تخمين در تا مي‌شود گرفته كمك
.ندهد رخ محل ، اشتباهي
يك به آينده ، در محل امكان‌اين صورت در اميدواريم ما
را كشفيات علاقه‌مندان‌بتوانند تا شود ، تبديل روباز موزه
.ببينند محل‌كشف در
همكاري گروه با اكتشاف محل در كه زني تنها كردستاني ، خانم
ميز كه وي.است تاريخي آثار مرمت رشته آموخته دانش مي‌كند ،
كاملا غبار و گرد كه حالي در دارد ، قرار باز فضاي در كارش
از استفاده با:مي‌دهد توضيح چنين ما به پوشانده ، را صورتش
مرمت به ممكن جاي تا داريم ، اختيار در اينجا كه وسايلي
مواردي‌هم در.مي‌پردازيم آمده دست به آثار و اشياء ظروف ،
روي بر بيشتر وآزمايش تحقيق انجام به احتياج كه
منتقل سازمان آزمايشگاههاي‌مجهز به را آنها كشفيات‌داريم ،
.مي‌كنيم
اعضاي توضيحات و گزارش به‌نحوه شهرك ، از بازگشت راه در
و امانت‌داري در سعي چقدر كه مي‌كنم فكر باستان‌شناسي گروه
در و دارند خود كشفيات دادن جلوه بزرگ گونه هر از پرهيز
شعار به ترغيب را ايشان مي‌توانست سوالات از برخي كه حالي
و ، شايد كلمات‌احتمالا با را خود جوابهاي كند ، دادن
گرو در را بيشتر سوالات جواب و كردند علمي‌تر است ممكن
.دانستند آينده در وسيع مطالعات و تحقيقات
حيدري محرم
|
