...است شده چه را استعدادها
(اول بخش) كشور در سينما آموزش مسائل به نگاهي
درباره گزارشهايي سلسله صفحه همين در پيش چندي:اشاره
سينماگر آنها چرا عنوان تحت عاليسينما آموزش مشكلات
مطالبي گزارش ، اين چاپ از پس.رسيد چاپ به نميشوند ،
ما دست به كشور در سينما آموزش مسائل و مشكلات درباره
.آنهاست از يكي ميخوانيد ذيل در آنچهرسيد
از برخي اخير بررسيهاي و پژوهش كه باشد اعجابانگيز نبايد
كشور در فيلمسازي آموزش بازدهي عدم مسئله خصوص در نشريات
اين دانشجويان و استادان از بسياري مزمن عقدههاي ناگهان
نام ذكر با مستقيم يا و پرده در را آنها و گشوده را رشته
كرده خود اعتراضات اعلام به وادار آن بدون يا و
عدم تدريس ، چگونگي آموزشي ، محافل مديريت به اعتراض.باشد
قانوني حقوق استادان ، معنوي و مادي حقوق از حقباني
و وسايل مناسب ، درسي مفاد از برخورداري در دانشجويان
از بسياري و آموزشي مدرن و منسجم برنامههاي و امكانات
محافظه ويژه به كه ميرسد نظر به ديگر طرف از.مشابه مسائل
برخورداري شرايط از كه پژوهشها اين در شده اعمال كاريهاي
از برخي حال نيز و گذشته كننده مرعوب و آميز توهين
نيزكمك و فاجعه برعمق پردهكش ميگيرد سرچشمه مديريتها
سعه با كه است لازم بنابراين.باشد شرايط استمرار به كننده
ديدگاه از موضوع ابعاد آيندهنگر و جامع و وسيع ديدي و صدر
شده شكافته سينما حرفه به آگاهان و مسئولان و دستاندركاران
.شود معضلاتبرطرف و
و دانشجو طبقه در چه كشور شگرف استعدادهاي وحقانيت حقوق
اساسي قوانين و انساني اصول اساس آموزندهبر گروه در چه
امكانات و وسايل راهكارها ، كه است اين ايران اسلامي جمهوري
مديران طرف از و تدبير مسئولان سوي مفيداز برنامههاي و
كشور فرهنگي آينده و موجود استعدادهاي سود به و شود اجرا
.يابد توسعه
تا پنجاه دهه سينماي.نيست تعارف به استعدادها اين وجود
كه است واقعيت اين نمايشگر شصتايران دهه اواخر
به ما سينمايي مدارس و دانشكدهها در تحصيلكرده فيلمسازان
اين در خارج تحصيلكرده يا فيلمسازتجربي اندكي تعداد اضافه
زمينههاي در عمل و آموزش حيطه در ما زمامدارسينماي دوره
فيلمبرداري ، )توليد طراحي ، كارگرداني ، فيلمنامهنويسي ،
پستهاي حتياحراز و (تهيه و تدوين مونتاژ ، صدابرداري ،
خود با هيچ ما سينماي ايشان بدون كه بودهاند دولتي مربوطه
روشني به ما سينماي اخير سيساله تاريخ.ندارد و نداشته
تعالي گرو در همواره نيز ما تعاليسينماي كه ميدهد نشان
دراماتيك ، دانشكدههنرهاي فعال روزهاي ;است بوده آن آموزش
آموزشي اسلامي مركز و تلويزيون ، و سينما عالي مدرسه
سمندريان ، حميد بيضايي ، بهرام همچون كساني فيلمسازيباحضور
كاووسي ، هوشنگ شيردل ، تقوايي ، كامران ناصر خسروسينايي ،
كامبيز هوشنگطاهري ، كلك ، زرين نورالدين خسروي ، ركنالدين
ديگران و شفا پرويز بهار ، شميم ناصري ، فريدون روان ، روشن
فرهيختگان اين حضور حاصل.امرند اين بر زنده و گواهصادق
است بوده قرين دوران اين در (وتئاتر)سينما آموزش صحنه در
جوان سينماي برجستگان از ملاحظهاي قابل تعداد پيدايش با
حاتميكيا ، طالبي ، پناهي ، بنياعتماد ، يعني ما امروز
...و جليلي مهرانفر ،
دهه مثلا آموزشي ، صحنه در استادان آن نبود زمان در
آمار لحاظ به.شمرد بر ميتوان را همسنگي نامهاي چه هفتاد ،
استعداد بودهاست؟ چه زمان اين در ما مدارس حاصل.ارقام و
است؟ خشكيده چه است ، نخشكيده كه ما جوانان
با و است پژوهش قابل همه شرايطي چنين پيدايش دلايل و اسباب
مسير يك در.يافت دست حقيقت كنه به ميتوان تحقيق اندكي
كه بود نخواهد واقعيت از دور به هماكنون دست دم و عجولانه
:شود جمعبندي و تقسيم زير گونه به اساسي معضل
پشتيبان محافل و برنامهريزان مديران ، -1
تدريس شرايط و معنوي و مادي حقوق و افراد:استادان -2
آنها
ديدگاهها و برنامهها -3
انتخاب روشهاي دانشجويان ، -4
عمومي افكار -5
به است ضروري عوامل اين شكافتن و بحث به ورود از پيش
كنوني جامعه در عملكردسينما و روانشناسي حتي ، اجمال
.گيرد قرار نظر مورد انساني
وزادههاي خود طريق از اكنون ، سينما ، كه نيست ترديدي
هنر عنوان به.(ماهواره تلويزيون ، ويدئوو)جهانگيرش
فرهنگي ، وعمده عظيم تحولات سببساز (آينده و حاضر قرن)قرن
تصور هماكنون آنچنانكه است بوده سياسي و اقتصادي اجتماعي ،
به سينما.نيست امكانپذير سينما وجود بدون بشري تمدن
هنرهاي در استتيكي تحولات ايجاد از گذشته مادر ، هنر عنوان
.است بوده (اخلاقيات در)انساني شرايط تغذيهكننده ديگر ،
در آن فرد به منحصر و گسترده شگرف ، توان به توجه با زيرا ،
صورت به مخاطب ، در ديدگاهها باورها ، نظرات ، تنفيذ و تثبيت
تحت را روشها و سياستها سو يك از غيرمستقيم ، يا مستقيم
را پروپاگاند و تبليغات ناپذير گريز صورت به ميگيردو سلطه
تاثير و ميبخشد تشكل تاثيرگذار و پذيرفتني وجههاي در
.ميگذارد
سياسي ، عرصههاي در روزمره زندگي سبد سينما ديگر ، كلامي به
خود دلخواه از لبريز را امروز تجاريانسانهاي عقيدتي ،
در ناگهان كه تعجبانگيزنيست و بيدليل رو اين از.ميكند
تلويزيون ، طريق از و اخير سال پنجاه در جهان ، سراسر
به وابسته مكتوبات و نشريات و راديو ماهواره ، ويدئو ،
و نقليه وسايل آرايش ، منازل ، تزئينات خوراك ، لباس ، سينما ،
.شدهاند هارمونيزه و همرنگ يكسان ، همه..و عمومي افكار
هيجانزا ، آرامشانگيز ، لذتبخش ، است رسانهاي سينما
نمايش راه از كه زدا تنهايي و وقتكش شگفتيآور ،
بازسازي يا زنده مثالهاي تحليلگر تخيلي يا واقعگرايانه
زير را روشها و نظرها و ديدگاهها انسانها ، سرنوشت از شده
و علوم در همچو را خود مخاطب و ميكند تحليل ميبرد ، سوال
طراحي در ضروري تصميمهاي اتخاذ به تحريك و ، تشويق فنون
بيشماري فيلمهاي تاثير نميتوان شك بي.ميسازد خويش آينده
پردههاي بر جنگ عواقب و ماهيت تحليل و نمايش با كه را
مسئولان ، و تودهها برانگيختن و آگاهي ايجاد با جهان سينماي
افكار فروپاشي مسير اخيردر دهههاي تحولات پايهگذار
جنگهاي.گرفت ناديده شدهاند ، جنگ عوامل طرد و جنگطلبانه
.يافتند تبلوراتيخاتمه چنين اساس بر دقيقا ويتنام كره ،
كه شود اشاره نيز سكه ديگر روي به جهت همين در است ضروري
غيرافتد دست به چنانچه سينما ، تاثيرگذار و توانبينظير
.باشد ويرانگر و اندازهمخرب همان به ميتواند
-سينما خطرناك -مفيد ماهيت همين ديگر عوامل از گذشته
-بخش رسانهتعالي اين از چگونگيبهرهگيري و شناخت انديشه
و فرهنگيقرارداده سياسي ، عمده مسائل از را قتاله
تدريس دبستانها در حتي سينما پيشرو ، درجهان كه ميبينيم
هنرهاتدريس ديگر و نقاشي ادبيات ، كه همانگونه ميشود ،
كشور ، در آن درك وچگونگي ديدگاهها اين به توجه با.ميشوند
به را خطرناك و خلائيعظيم گفته ، پيش پنجگانه فهرست بررسي
وظيفه آن رفع به كوشش و شناخت كه ميگذارد نمايش
.است سينما آموزشي مديران و مسئولان خدائيانساني
عملكرد در اجمالي حتي ديدگاههاپژوهشي و برنامهها
طلايي ازدوران پس كشور در سينما آكادميك آموزشي سيستم
هشداردهنده كه ميسازد نمايان را نزولي متاسفانه شصت دهه
نزول يا درتحول ميتوان سهولت به را نزول اين پايههاي.است
مشاهده مديران طرف از بويژه دانشجو-استاد انتخاب سيستم
در.آنها اجراء وچگونگي ديدگاهها و برنامهريزيها در و كرد
فراخواني در نظرها ودقت سختگيريها آن همه انتخاب ، سيستم
عمق آن همه و اندوخته تجربه و تحصيلكرده فرهيخته ، استادان
دانشجو گزينش در آيندهنگريها و روانكاويها و نگريها
بستانهاي بده و سياسي مصالح فردي ، سليقههاي قرباني
جابجايي برنامههاي خصوص در و است ، شده اقتصادي اجتماعي
با آموزشي تجربي عملي ، هنري ، علمي ، (مدرن) تئوريك ابعاد
پرداخته خود تئوريهاي هم آن محض ، تئوريك جنبههاي
و عمل اساسي و زيربنايي مراحل نفي و غيرذيربط آموزندگان
آموزش اقتصادي ، شرايط و گراني بهانهء و اندوزي تجربه
از شنا آموزش مثلا با است ساخته همگون كشور در را سينما
طريق از روشها نمايش و سياه تخته روي بر استخر طراحي طريق
نيز پا نيم يك خود كه مربياني وسيله به گفتوگو و سخنراني
مسابقهها تماشاي به تماشاگران جمع در تنها و نداشته آب در
!رفتهاند
نهاده كنار يا برجسته و مجرب استادان از بسياري متاسفانه
و سينما آموزش بهانهگراني.رفتهاند خودكنار يا و شدهاند
انساني غير تنها نه واقعا آن به مربوط اقتصادي مسائل
به بيسواد جوانان سيل روانهسازي زيرا.است غيرقانوني بلكه
داريم ياد به.است خطرناكتر و گرانتر بسيار كشور آينده
زمامداري سرفصل در را كشور جمهوري محترم رياست نغز سخنان
كه بشود كاري بايد:گفتند چنين ايشان مضمون لحاظ به.خويش
اين و.شود جاري آن عكس بر كه اقتصاد سلطه تحت فرهنگ نه
شده بيان آن گوناگون حيطههاي و سينما درباره بهويژه گفته
بهانه همان به اخير ، ساله چند اين در كه حالي در.است
شده مصالح خلع سينما آموزش ديگر ، مصالح بنابر و اقتصاد
نه و سياه تخته بر جز ما اخير ساله چند سينماي آموزش.است
ميان از نتيجه در.است بوده جاري مجرب استادان بوسيله
و سينما درباره ميتوانند كه پذيرفتهشدهاند آنان استادان
!فقطحرفبزنند مايلند خود كه طور آن
طرد را پنجاه سنهاي از استادانبالاتر كه ميشود ديده گاه
سن ، جهان ، آموزشي سيستمهاي تمامي در كه حالي در.ميكنند
معلم كدام كشور ، در اكنون هم.است تجربه ونماينده بارز
فلان تجربه و بينش دانش ، كه است سالهاي هشت -هفت و بيست
اكنون او.سهلاست بسيار اين آزمودن باشد؟ دارا را پيشكسوت
تدريس كشور سينمائيتئاتري رسمي دانشكدههاي از يك هيچ در
شده رانده ازتدريس كه سالهاي وچند پنجاه استادندارد
كه آموختهام است منمدتي آنكه اول:ميگويد شوخي به است ،
بازنشستگي ساله اينچند در اينكه ديگر و كنم زندگي بيدرامد
كوتاه فيلم چند خود هزينه به خانهام زمين زير در اجباري
قرار بسيار توجه مورد داخلي محافل از غير به كه ساختهام
داستاني غير سينماي فقط اشتغال زمان در ايشاناست گرفته
سالهاي ، هفت و بيست استاد اما.ميكرد تدريس (وريته-مستند)
سينمايي دانشكدههاي همه در تقريبا دائم حضور بر علاوه
كارگرداني ، انگليسي ، فيلمبرداري ، مونتاژ ، دروس كشور
چيز هر و همه و انيميشن فيلمنامهنويسي ، هنر ، تاريخ طراحي ،
هم با گذارده جاي بر پيشكسوتان حضور فقدان كه را ديگري
!سياه تخته روي بر هم را آنها وهمه.ميكند تدريس
آموزش و فرهنگ وزارت باكيست؟ واقعا امور اين مسئوليت
كانون سينما؟ خانه ارشاداسلامي؟ و فرهنگ وزارت عالي؟
طبق كه خبر؟ چه اينكانون از سينما؟ ايراني مدرسان
ومعنوي مادي ازحقوق دفاع مسئول خود شده تصويب اساسنامه
چنين بازرس ، بهعنوان خود من.است كشور سينماي استادان
و جلسه دو تنها كانون اين اخير ، يكساله دوره در كه ديدهام
.است داده تشكيل انتخابات براي هم آن
وزارت با كشور هنري مسئوليتدانشكدههاي گذشته سالهاي در
با كهبود اسلامي ارشاد و فرهنگ با بعد و هنر و فرهنگ
نيازها ، سينما ، آموزش و عملي هنري ، مسائل با كامل آشنايي
خود زيرا.داشت عهده به را مربوط سياستگذاريهاي و هزينهها
وزارت به وظائف اين آن از بعد.بود كشور وهنر فرهنگ مسئول
.شد چنين نيز پزشكي رشته در.شد سپرده عالي آموزش و فرهنگ
واقع و بلافاصله ومسئولان پزشكان وهمت ، معضل درك با لكن
بدست را خود استقلال آنها و پذيرفت صورت لازم تفكيك نگرانه
بود هنر مستقل دانشگاه تشكيل بر قرار نيز هنر درآوردند
كه اسلامي ، ارشاد و فرهنگ وزارت به هنر آموزش بازگرداندن و
.است افتاده تعويق به تاكنون
طرف از بيشتر كه است عمومي افكار از ناشي ديگر معضل
تحقير آن و ميشود ، ترويج حرفهايغيرآكادميك سينماگران
و فلان مگر كه ادعاميكنند آنها است ، حرفه اين درسخواندههاي
!است؟ رفته مدرسه بزرگ هنرمند بهمان
رفيعا بزرگمهر
|