متقابل كنش ;عمومي افكار
عمومي اراده و سياسي نظام
موضوع طرح و مقدمه
و بنيادين مفاهيم از يكي "Public Opinion"عمومي افكار
اجتماعي ، روانشناسي جامعه‌شناسي ، سياسي ، علوم در رايج
آن موضوع كه است ، بازرگاني اقتصاد حتي و ارتباطات
خواستهاي كيفيت و شكل‌گيري بستر شناخت و بررسي مطالعه ،
تحليل و ارزيابي در اساسي متغيرهاي از يكي عنوان به عمومي
عرصه در موضوع اين.است اجتماعي زندگي و سياسي مناسبات
Propaganda سياسي نام‌تبليغات به عميق‌تري مفهوم با سياست
رسانه‌هاي پيشرفت مقتضاي به و خورده پيوند Political
تبليغاتي ابزارهاي و شيوه‌ها كيفيت ، در تحول و ارتباطي
افزوده سياسي شگرف نيروي يك عنوان به آن اهميت و برعظمت
پديده ممتاز موقعيت و منزلت حال اين با اما.است گشته
و رشد مديون هرچيز از بيش معاصر جهان در عمومي افكار
و استقرار فلسفه كه است مردم‌سالاري باورهاي و نظام‌ها گسترش
و عمومي اراده تحقق به معطوف را خود استمرار مشروعيت
.مي‌دانند سياسي شهروندان اجتماعي خواستهاي
رويداد بويژه اخير يكساله تحولات متعاقب نيز ما كشور در
افكار موضوع و مفهوم ;جمهوري رياست انتخابات نظير كم
بيان و شعار در حداقل عمل ، در تمامي به نگوئيم اگر عمومي
سخن ايناست حركت در خود واقعي جايگاه بازيابي سوي به
و بخت كه كساني همه و سياسي جناحهاي و گروهها همه توسط
است مرتبط مردم افكار و عقيده راي ، با موقعيتشان و مقام
با گروهها برخي ميان اين از اما كرده‌اند ، اعلام بارها
و مردم گسترده حمايت به حد از بيش بودن مستظهر و دلگرم
فريب به آنان نهايي داوري به امور همه دادن حواله
با گروهها برخي مقابل در و شده‌اند متهم افكارعمومي
با حداقل يا عمومي افكار به نسبت وبي‌تفاوتي بي‌توجهي
به خود هواداران سليقه‌هاي و خواستها دادن وقرار جلوه‌دادن
افكار و خواستها وراي حمايتي نيروي به افكارعمومي جاي
قضاوتهاي از گذشته مي‌آيد نظر به.دلخوش‌كرده‌اند عمومي
عمومي افكار مقابل در فريبكارانه رفتارهاي بايدگفت ارزشي ،
نظام‌هاي همه براي عمومي افكار به‌تنوير يابي‌توجهي و
براي عمومي افكار به بي‌توجهي اما است سياسي‌مصيبت‌بار
در گشته‌اند استوار عمومي راي و حمايت برپايه نظامهايي‌كه
سياسي مقبوليت و مشروعيت پايه‌هاي شدن سست سبب كوتاه‌مدت
.خواهدگشت آنها اضمحلال و انهدام تخريب ، باعث مدت دراز ودر
عمومي 11 افكار شناخت و مطالعه تاريخي پيشينه:1
عمومي افكار با مدارا و كلاسيك برداشت‌هاي
ناميده عمومي افكار امروزه كه مفهومي پيشينه و قدمت
تبليغاتي كنش‌هاي و دولت تشكيل تاريخچه با همزاد ;مي‌شود
كهن‌ترين وجود اين بااست انسان سياسي زندگي عرصه در آن
است كرده اشاره بدان مستقيما تاريخي نظر از كه مطلبي
تاريخدان هرودت كه است ميلاد از پيش پنجم قرن به متعلق
فضيلت Otanes نام‌اوتانس به ايراني يك زبان از مشهور
از نيز يونان حكماي (1).مي‌كند بازگو را عامه سياسي
تعبير با روميها اما.نمانده‌اند غافل عمومي افكار مطالعه
بيشتر امروزي سياسي محتواي مقابل در عمومي به‌اجتماع آن
برده‌اند كار به و داشته نظر مد را آن قضايي مفهوم
عنوان به عمومي افكار از بار نخستين براي لاتيني نويسندگان
قرن يك حتي و كردند ياد سياسي قدرت تحكيم عامل و بقاء راز
در:كرد اعلام روم سناي به خطاب مسيح‌سيسرون ميلاد از پيش
.(2)شماست آن از ملت پشتيباني كاتيلينا ، سرزمين برابر
از تعابير و تعاريف زيباترين و عميق‌ترين حقيقت در اما
خلق اروپا جديد قرون انديشه‌پردازان را عمومي افكار مفهوم
پيروي به خود نوشته‌هاي در چنانكه‌ماكياولي هم.كرده‌اند
مردم صداي"Voxpopuli و Voxde" ميانه سده معروف شعار از
مهم:نوشت آن قدرت و عظمت بيان در و خواند خدا راصداي
نيرومندتر چيزي هر از كه ملت محبت شايسته كسي كه است اين
رياضي‌دان و فيلسوف دوران‌پاسكال همان در و (3)باشد است ،
راملكه عمومي افكار زيبا توصيف يك در فرانسوي معروف
افكار كه كرد ادعا بعدهابز قرن نيم (4)نهاد نام جهان
او از پيروي به و است جهان واقعي كننده اداره عمومي
سنديت و قدرت منبع عنوان به آن از انگليسي تمپل ويليام
اداره و خواست بر مبني فرانسه انقلاب وقوع با.يادكرد
وژان شده افزوده عمومي افكار منزلت و اهميت بر عمومي
انقلاب فرايند در آن نقش بررسي به بار اولين براي روسو ژاك
و نظامي سردار بناپارت بعدهاناپلئون.پرداخت فرانسه
مي‌توان را حكومت:كه نمود اعتراف هم پرآوازه‌فرانسوي
به بايد ناچار آن حفظ براي اما ;آورد بدست بازورسرنيزه
قرن اواخر تا ترتيب اين به و (5)كرد تكيه افكارعمومي
درك غيرقابل مرموز ، قدرت عمومي افكار پديده هيجدهم‌ميلادي
انديشمندان‌سياسي حكومت‌ها ثبات و صيانت براي كه بود ومخربي
.بود كرده آن با مداراي و شناخت به مجبور را
عمومي افكار كنترل و مدرن بازشناسي -21
عمومي افكار ماهيت و مبناي ميلادي نوزدهم قرن اوايل از
ديگر بعد به دوره اين از بطوريكه گشت بنيادين تحول دچار
كه نمي‌شد تصور دركي غيرقابل و مرموز قدرت عمومي افكار
بلكه ;وادارد آن با مدارا و تحمل به صرفا را حكومت‌ها
راستاي در مي‌توانست كه بود دركي و شناخت قابل نيرويي
و شده هدايت و كنترل حكومت سياستهاي و اهداف از حمايت
را حقيقت اين.درآيد سياسي دستگاه استخدام به كلي بطور
صراحت با امريكا نوزده قرن جمهور رئيس لينكلن آبراهام
همه‌چيز عمومي افكار:او گفته به كه چرا نمود تبيين تمام
سياستي هيچ بي‌آن و است دولتمردان موفقيت دليل وجودش است ،
مي‌دهد ، شكل را عمومي افكار كه كسي نتيجه درنميشود پيروز
عمومي افكار به توجه بدون كه است سياستمداري از مهمتر
.(6)مي‌دارد اعلام را تقسيماتي و مي‌كند تصويب را قوانيني
ضمن فرانسوي انديشمند تارد قرن‌گابريل همان اواخر در
براي روح مثابه به انسانها براي عقيده كه مطلب اين بيان
كه است عقايدي همان عمومي افكار كه كرد تصديق آنهاست جسم
كليه و روز مسائل به نسبت را جامعه يك مردم داوريهاي
.(7)برمي‌گيرد در است مرتبط آنان سرنوشت بر كه مسائلي
افكار پديده مطالعه و بررسي ميلادي بيستم قرن اوايل در
عمومامتوجه مطالعات اين.گرفت پرشتابتري روند عمومي
عواملي سلسله يا عوامل چه اينكه اول.بود اساسي جريان دو
چه اينكه دوم و مي‌انجامد عمومي افكار شكل‌گيري بر مستقيم
تاثير عمومي افكار از مستقيما سياستهايي و تصميمات دسته
در امريكايي نويسنده Dicey ميان‌ديسي اين از.مي‌پذيرد
بررسي ضمن نوزده قرن انگلستان در عقيده و كتابقانون
نقش تا كوشيد كرداراجتماعي بر ايدئولوژيكي زمينه‌هاي تاثير
تصويب و شكل‌گيري بر يافته‌را سازمان و متشكل عمومي افكار
تلاشها اين پيرو.ارزيابي‌نمايد اجتماعي مقررات و قوانين
كه فرضيه اين طرح با كتابافكارعمومي در نيز ليپمن والتر
و دانسته‌ها مفروضات ، به‌كشف منوط انسان اعمال درك
و شناخت مستلزم امر به‌اين حصول و رفتاري انگيزه‌هاي
اصطلاح بار نخستين است ، براي آن ذهني قالبهاي ارزيابي
كه كرد مطرح را شهروندان‌سياسي ميان در قالبي تفكرات
افكار تحليل و مولفه‌هاي‌شناخت مهمترين از يكي مي‌توانست
.باشد عمومي
انتشاركتاب با تونيس ميلادي‌فرديناند سال 1935 در اما
شكل مهمترين‌عامل عنوان به مطبوعات از جامعه و اجتماع
دليل به كه كرد ياد عمومي افكار اصلي ركن واقع در و دهنده
و دولت از مراتب به خود فراملي خصلت و جهاني گرايش‌هاي
عمومي افكار تشكيل و تهييج در قدرتمندانه‌تري نقش ارتش
گسترش با بيستم قرن دوم نيمه در بالاخره و.مي‌نمود ايفا
مجدد كشف و توده‌وار جوامع ايجاد و گروهي رسانه‌هاي چشمگير
افكار پديده بارديگر عمومي باورهاي اثربخشي و قابليت‌ها
.(8)گرفت قرار موشكافانه و دقيق بررسي مورد عمومي
عظيم مراكز جهان كشورهاي بيشتر در امروزه بطوريكه
شناخت ، مطالعه بكار عمومي‌دست افكار وسنجش نظرسنجي
به و بوده سياسي اين‌پديده استخدام و بكارگيري تحليل ،
آن اهميت و منزلت بر آراءعمومي و خواست به اعتقاد مقتضاي
.است گشته افزوده
عمومي افكار ماهيت و مباني:2
معناشناختي رويكردهاي -12
در كلي‌گرا مفاهيم از يكي را عمومي اصطلاح‌افكار اگر
و تحول‌مخصوص دچار بلندمدت در طبعا بدانيم علوم‌اجتماعي
انديشمندان امروزه‌نيز هم‌چنانكه است ، گشته معنايي تعدد
دست كامل اجماع آن‌به از واحدي تعريف بيان در اجتماعي علوم
در عمومي سنتي‌افكار مفهوم گذشته در به‌هرحال.نيافته‌اند
قبيله‌اي -عقايدقومي و احساسات اداره ، معادل چيزي خرد سطح
هر ملي وتعصب ديني باورهاي محض روح شامل كلان سطح در و
ضمير را عمومي افكار تقريب به هم امروزه.مي‌شد تصور ملتي
بخش طبيعي عكس‌العمل را آن وظهور ملت يك پنهان و باطني
احساس كه رويدادهايي و پيامها برابر در جامعه از عمده‌اي
باز اما.مي‌دانند ;(9)دارد حياتي جنبه آنان براي مي‌كنند
بستر براساس عمومي افكار نوين مفهوم ابداع‌كنندگان هم
تعاريف خود تخصصي و فني نگرش‌هاي و ارزشي رويكردهاي فكري ،
.گذاشته‌اند برجاي آن از متنوعي
قرار راستا يك در تعاريف‌الزاما اين اينكه مهمتر
.دارند خنثي‌كننده‌اي و جنبه‌نفي‌كننده برخي حتي و نداشته
عمومي‌را افكار كه‌فلويدآلپورت زماني مثال به‌عنوان
با كتابخود در لاپير;فردي‌مي‌دانست افكار جمع حاصل
كردكه اعلام نظريه اين رد جمعي‌ضمن عنوان‌رفتار
نبوده ، افراد جداگانه جمع‌داوريهاي حاصل افكارعمومي
و ارتباطات محصول و سازمان‌يافته است پديده‌اي بلكه
و كه‌والترليپمن آنجا يا و.آن (10)متقابل اثرات
درباره ملت اخلاقي احساسات بيانگر آنرا مك‌دوگار ويليام
;مي‌دانند قالبي داوريهاي به‌عبارتي يا و بد و خوب مسايل
افراد يا گروه داوري عقلايي جنبه‌هاي بر بيشتر لود چارلز
آنرا سادگي به لاندبرگ هنگامي‌كه‌جرج بالاخره و مي‌كند تاكيد
و گشته آن قبول به ملزم دليل هر به مردم كه مي‌داند افكاري
مردم قبول مورد افكار كردن محدود ضمن بريس;پذيرفته‌اند
كه است باور براين معين ، منافع و موضوع زمان ، اصل سه به
آشكارا كه ناميد عمومي افكار را اعتقادي مي‌توان زماني
(11).باشد جامعه يك در موجود اعتقاد رايج‌ترين و قويترين
از كامل و جامع تعريف يك ارائه كه درمي‌يابيم ترتيب اين به
را نقص اين اما.است پيچيده به‌مراتب عمومي افكار مفهوم
در موجود افكار و عقايد انواع طبقه‌بندي با يك‌سو از مي‌توان
تشكيل و نضج عوامل تفكيك و بررسي با يك‌سو از و جوامع
.كرد جبران عمومي افكار
نسخ‌شناختي رويكردهاي -22
جوامع همه در معمولا كه عقايدي و افكار نوع نخستين
ميان در جاري و دائمي عمومي عقايد و افكار است قابل‌درك
گذشته ملاحظاتي‌از به دائمي عقايد اين از دسته يك.مردم‌است
فرهنگ و فرهنگ با درازمدت در و گرفته شكل تاكنون دور
و قصار كلمات ضربالمثل‌ها ، قالب در و گشته عجين مردم سياسي
سياست منفي ، شكل در.مي‌گردد عنوان آنان عاميانه تمثيل‌هاي
نظام كردار و گفتار به بي‌اعتمادي و دولت‌ستيزي گريزي ،
و جبرانگاري قدري ، و قضا تفكرات توطئه‌انديشي ، سياسي ،
كه است جوامع برخي درميان جاري عقايد مهمترين از..غيره
و گفتار در واقع امر خلاف و معكوس كنش‌هاي شكل به معمولا
تفكر و عقايد حالت اين در.مي‌كند بروز جامعه آن مردم بيان
و سياسي گروههاي عقايد نه) جامعه در فراگير و موجود
معكوس‌بيان بازتاب (روشنفكران و نخبگان اجتماعي ،
اما.است حكومت رسمي واعلاميه‌هاي برنامه‌ها سياست‌ها ،
است ممكن جامعه يك در وجاري دائمي عقايد ديگر دسته
شكل سياسي نظام و حكومت نسبت‌به بي‌اعتمادي سر از هميشه
مردم‌يك ميان در مختلف به‌انحاء هميشه اما باشد نگرفته
مالياتي مقررات با دائمي مخالفت.باشد جاري و ساري جامعه
هر بهاست دسته اين از بوروكراسي ، دست‌وپاگير قوانين و
سياسي تحقيقات نظام ازبديهيات جاري و عمومي حال‌عقايد
هميشه براي يكبار آن شناسايي كه مي‌شود محسوب
آن ، براي راهجويي فقدان و شناخت عدم اما (12).كفايت‌مي‌كند
برنامه‌هاي اجراي و اعمال راه برسر فراواني مشكلات
.مي‌آورد به‌وجود نظام‌سياسي
جوامع بيشتر در هم باز عقايدي‌كه و افكار از نوع دومين
و جاري آنان حيات‌سياسي و تاريخي گذشته به باتوجه
يا حادثه يك متعاقب يا كه است بالقوه‌اي است ، عقايد موجود
كه است نارسي و خفته عقايد شامل يا مي‌كند بروز جديد رخداد
خشن ، به‌صورت درازمدت در خود پنهان و ملايم رشد با نهايتا
(13).مي‌شوند متظاهر جامعه سطح در تخريبكننده و تحقيرآميز
بي‌شماري رويدادهاي و حوادث وقوع است ممكن جامعه‌اي هر در
تهييج و تحريك غليان ، جوشش ، به غيرسياسي يا سياسي از اعم
سرنگوني و كودتا غيرمنتظره وقوع.شود منجر عمومي افكار
رهبران ، بي‌مقدمه قتل يا و تعقيب دستگيري ، قانوني ، رژيم
-سياسي گروههاي و احزاب جنبش‌ها ، متنفذين و نخبگان
اخلاقي يا و مالي فساد به‌يكباره و بي‌پرده افشاي اجتماعي ،
كه سياستهايي و برنامه‌ها اعلام كشوري ، صاحبمنصبان و مقامات
و اعمال انجام گاه بالاخره و دارد منافات عمومي خواست با
جريحه‌دار و عمومي وجدان تحقير باعث كه جناياتي وقوع يا
خاص شرايط يك در مي‌تواند همگي ;مي‌شود عمومي عفت كردن
منجر جامعه در عمومي افكار از خاصي نوع شكل‌گيري به زماني
التهاب از كاستن براي مي‌بايست حكومت اين‌صورت در كه شود
.ورزد مبادرت بحران كنترل و فوري رفع به عمومي
خرمي قاسم
دارد ادامه
|
