آيين‌هاي و مذاهب بنيانگزاران
تاريخ در مدني
در عرفاني مطالعات وضعيت
ايران
آيين‌هاي و مذاهب بنيانگزاران
تاريخ در مدني
پي‌يربريان ، اثر "هخامنشيان امپراتوري تاريخ" به نگاهي *
تهران 1377 زرياب ، انتشارات سمسار ، مهدي دكتر ترجمه
يونان مورخان مغرضانه سرايي‌هاي افسانه ترتيب اين به *
اسكندر نماياندن باشكوهتر هدف با "غالبا كه باستان
و پارسي بزرگ خاندانهاي نسب و اصل و گرفته صورت مقدوني
درپاي را ايشان پيشرفته و جهاني نظرگاههاي و مدني سنن
اين مجراي از مي‌كند ، مدفون ناپذيرفتني و حقير مدعاي چند
مي‌شود نمايانده آن پرشمار ضعفهاي و خارج بحث
ايران ، باستاني تاريخ از مهمي بخشهاي به نسبت بي‌توجهي
به اماميشود ديده ما خود ميان در ديگر ، هرجاي از بيش
رخشان جرقه‌هايي گاه علمي ، غم‌انگيز سهل‌انگاري اين رغم
تكاپو به را همگان نويني عطف نقطه همچون كه مي‌آيد پديد
دلها در را مجدد پويشي و تحرك اميد و وامي‌دارد تلاش و
پروفسور عميق و مفصل كتاب انتشار.مي‌كند زنده
برآمدن كيفيت و پارسها تاريخي خاستگاه درباره پي‌يربريان
از يكي بي‌گمان هخامنشيان ، امپراتوري گستردن و باليدن و
پرتوي زيرا.مي‌شود محسوب اميدبخش فرهنگي حوادث همين
تاريخي ، داده‌هاي از عظيم مجموعه‌اي مبناي بر تازه
دانش دهها و شناسي زبان و خط قوم‌شناسي ، باستانشناسي ،
پارس ره‌آوردهاي آخرين از بستي جمع و مي‌افكند ديگر
را باستاني و تاريخي پژوهش مجامع عاليترين در شناسي
درباره اثر مهمترين كتاب اين بيگمانميكند ارائه
جهان سطح در و دارد وجود فارسي زبان در كه است هخامنشيان
محسوب ممتاز و بفرد منحصر كتابي جهات بسياري از نيز
.مي‌شود
كم آثار برخي و عمومي تاريخ سواي اثر ، اين از پيش تا
موجود هخامنشيان درباره فارسي زبان در عالي اثر دو حجم ،
مشيرالدوله "باستان ايران" كتاب برهمه ، مقدم و اول.بود
كه بوده پرمايه و مفصل كتابي آن هخامنشيان بخش كه پيرنيا
قرار توجه مورد زبانان فارسي نخست مستند عنوان به همواره
.ا اثر "هخامنشي شاهنشاهي تاريخ" كتاب دوم و است مي‌گرفته
انتشارات توسط مقدم محمد دكتر ترجمه با كه اومستد.ت
سال در آن نوبت آخرين كه رسيده چاپ به بار سه اميركبير
.است بوده 1372
پيشينه ، از گوشه‌اي يك هر عالي ، و ذيقيمت آثار اين
اجتماعي ، روابط سياسي ، نظام آيين‌ها ، دينها ، فرهنگ ،
مربوط موضوعات ساير و اقتصادي و ارضي مناسبات و موقعيت
تاريخ" اما ;كرده‌اند بازگو را هخامنشيان عصر به
اين درباره دائرتالمعارفي بريان ، "هخامنشيان امپراتوري
اختيار در را زمين ايران شايسته و مقتدر و شكوهمند سلسله
.مي‌نهد خوانندگان
چند با كه آنجا هويداست ، كتاب صفحات نخستين از امر اين
فاقد يا و ابهام پر ادعاهاي و دستاوردها كليدي ، پرسش
مي‌كند ويران را مورخان و محققان از بسياري پشتوانه
را سرزميني قدرت يك ناگزير امپراتوري ، اصطلاح":ومي‌گويد
و پيدايش كه است بنيادي مسئله همان اين و ;مي‌كند ايجاب
تنوع.مي‌نهد ما برابر در هخامنشي امپراتوري ساختمان
اشكال استثنايي حياتي نيروي و فرهنگي -قومي فوق‌العاده
جنبه ، يك:مي‌دهند جنبه دو آن به امپراتوري ، محلي سازماني
در كه مي‌سازد جلوه‌گر مبهم فدراسيوني صورت به را آن
"منحصرا او حضور كه است بزرگ شاه دست دور فرمانروايي زير
جنبه و ;مي‌شود احساس سربازگيري و خراج دريافت طريق از
مداخلات يافته سازمان كارايي و تحرك بر تاكيد.. ديگر
آن "فرهنگ‌پذيري" پرقدرت فرايندهاي و مركز ، الشكل مختلف
مورخان مغرضانه سرايي‌هاي افسانه ترتيب اين به"دارد
اسكندر نماياندن باشكوهتر هدف با "غالبا كه باستان يونان
و پارسي بزرگ خاندانهاي نسب و اصل و گرفته صورت مقدوني
درپاي را ايشان پيشرفته و جهاني نظرگاههاي و مدني سنن
اين مجراي از مي‌كند ، مدفون ناپذيرفتني و حقير مدعاي چند
.مي‌شود نمايانده آن پرشمار ضعفهاي و خارج بحث
عصر در ميانه شرق تاريخ شامخ متخصص كه بريان پروفسور
از ديگر اثر چند كتاب ، اين از پيش است ، سلوكيان و پارسها
و (سال 1992 در) "امپراتوري و پارسيان داريوش ، " جمله
سال در) "باستاني ميانه شرق در شبانان و دولت پيرامون"
.بود ساخته منتشر را (1984
اثري نيز مقدوني اسكندر عصر و زندگي درباره وي مهم كتاب
خود به را قديم تاريخ پژوهندگان همه توجه و بوده ممتاز
.بود كرده جلب
"دقيقا) صفحه‌اي دوهزار اثر اين طي در بريان پروفسور
از پيچيده‌اي فرايند باطي (فارسي برگردان در صفحه 1968
اطلاعات و برداده‌ها استدلال و منابع نقادي مدارك ، ارائه
خوانندگان روياروي را چشم‌اندازي چنين تاريخي ، برگزيده
از ميلاد ، از پيش سال 550 از پارسي اقوام":مي‌گشايد باز
گامهاي با (پارس) جنوبي ايران در خود ، اوليه خاستگاه
و بزرگ كورش رهبري به و شدند جهان تاريخ وارد بلند
و مركزي آسياي ميان كه را عظيمي امپراتوري او ، جانشينان
بود ، شده گسترده دانوب و سند رودخانه‌هاي و عليا مصر
و زبان‌ها اقوام ، كه امپراتوري اين استقرار.آوردند پديد
يك مي‌گرفت ، بر در را متنوع و گوناگون بسيار فرهنگهاي
نخستين‌بار ، براي زيرا بود ، جهان تاريخ در بزرگ انقلاب
آن از قبل كه شد متمركز و واحد دولت يك پيدايش شاهد دنيا
هخامنشيان تاريخ...بود نشده ديده آن براي مثالي و مانند
هزاران شرق" اعتبار سنگين سايه زير در دراز ، تازماني كه
در بود ، مانده پنهان نظرها از "جاودان يونان" و "ساله
اسناد كشف و است يافته تازه كلي به خيزشي اخير ، سال بيست
آثار قلمرو در چه و متون زمينه در چه معتبر ، مدارك و
باز رونق نقش‌ها برجسته و مسكوكات شناختي ، باستان
.است داده پژوهندگان تجسس‌هاي به يافته‌اي
در را گوناگون و فراوان اسناد اين حاضر ، كتاب امروز ،
روايتها ياري به بتواند ، او تا مي‌گذارد خواننده اختيار
در تاريخي‌اش مسير در را نويسنده منقوش ، و مكتوب اسناد و
كه رود مطلب اين درك پي در و كند تعقيب مكان و زمان پهنه
گسترش مي‌شود ، زاده مقتدر ، و پهناور امپراتوري يك چگونه
".مي‌گذارد زوال به رو و مي‌يابد
تامل قابل بيشتر ديگر جنبه يك از شايد كتاب ، اين اهميت
گذشته درباره اخير ساله بيست پژوهشهاي اينكه آن و باشد
كمتر آسيا ، حتي و ميانه شرق كل بلكه و ايران باستاني
زمينه اين در فقط نه ما.است داشته ما كشور در انعكاسي
جدي مساعي تشريك هيچگونه ماست به مربوط "مستقيما كه
آنها ترجمه و انتشار و انعكاس زمينه در بلكه نداشته‌ايم ،
تاريخ" جلدي دو كتاب شايد.نكرده‌ايم چنداني جهد بذل نيز
فراهم بتواند را تحركي چنين منشاء "هخامنشي امپراتوري
.آورد
رضوي - م
در عرفاني مطالعات وضعيت
ايران
(بخش واپسين) تاريخ و جامعه انداز چشم در عرفان
فضايي يوسف دكتر با گفتگو پيشين بخشهاي در :جستارگشايي
جهان از عرفاني بينش رشد و خاستگاهها پيدايي ، چگونگي
اسلامي دوره به تا رودان ميان مصر ، هند ، ايران ، ;باستان
مفاهيم كه رفت اشاره نكته بدين آنگاه.شد گذاشته بحث به
برهم اسلامي دوره در اسلامي و قرآني ارزشهاي با عرفاني
و آثار نوشته‌ها ، در تصوف و عرفان ويژه زبان و شد نهاده
شكل... و سنايي باباطاهر ، مولوي ، چون بزرگاني سروده‌هاي
خوانندگان شما تقديم كه گفتگو اين بخش واپسين در.گرفت
مجراي از كه عرفاني گرايشهاي برخي به مي‌شود ، گرامي
ناآگاهي و بيخبري گونه‌اي شده‌و منحرف خود راستين
وضعيت نيز و مي‌آورد ارمغان به را فردي و اجتماعي
.است شده پرداخته ايران در عرفاني مطالعات
معارف گروه
مقامات و احوال و نظري و عملي عرفان باره در:معارف *
تجربه‌هاي چرا اينكه و بفرماييد صحبت قدري عارفانه
است؟ فرد به منحصر و فردي عرفاني
است عملي و نظري دوبخش داراي عرفان:فضايي يوسف دكتر -
از پيش عملي عرفان درباره.دارند هم با تامي پيوستگي كه
بيني جهان و ديدگاه همان نظري ، عرفان.گفتيم سخن اين
جهان‌شناسي.موجودات و خداوندگار هستي ، درباره است عارف
عارف كه است اين فلسفي جهان‌شناسي با فرقش عرفاني
شناخت نتيجه و بشناسد را برجهان حاكم كلي حقيقت مي‌خواهد
هدفش كه مي‌يابد تجلي عملي عرفان و تجربه صورت به او
قوانين شناسايي طريق از مي‌خواهد فيلسوف.است حق به تقرب
مي‌خواهد فيلسوف.برسد عام فلسفي شناخت يك به جهان كلي
و غايت ابتدا از عرفان در.بشناسد هست كه آنگونه را جهان
در حقيقت كه است باورمند عارف و است مطرح هدفمندي
قرار شناخت مقدمه را عمل عرفان.است جاري و ساري همه‌چيز
اساس براين.عمل مقدمه را تئوري و نظر فلسفه ولي مي‌دهد
، دارند توجه عملي عرفان به بيشتر عرفاني مكاتب سالكان
پاي و افشاني دست و ذكرجلي و نفس تصفيه و تزكيه يعني
طريقه از بايد عارفي هر.صوفيانه سماع آيين يعني كوبي
براي وي تجربه و كند تجربه را عرفاني مقامات فردي سلوك
.است به‌فرد منحصر لذا و نيست شدني تكرار ديگري فرد
راه از كه نيست علم و فلسفه مانند عملي عرفان مسائل
نمايد ، طريق طي تنهايي به بايد هركس يابد ، انتقال آموزش
:گويد سعدي
ببين را مجرد شو مجرد رو
اين است شرط را هرچيز ديدن
:گويد همو يا
گويي مصالح و دان سخن گرچه سعديا
نيست داني سخن به برآيد كار عمل به
به مقامات و احوال دوشكل عرفاني تجربه‌هاي راستاي در اما
الهي موهبتي و حالت احوال آن جمع و حال مي‌خورند ، چشم
بهره آن از بايد عارف ولي مي‌باشد آني و زودگذر كه است
براثر فقط بلكه نيستند الهي موهبتهاي مقامات ولي بردارد
مقام.مي‌آيند بدست رذائل از روحي تصفيه و يادخدا تزكيه ،
مخصوص عرفاني حال حاليكه در است مبتدي عارف مخصوص عرفاني
.است صافي صوفي و وارسته عارف
بويژه مردم از برخي گرايش علت شما نظر به:معارف *
عرفاني تفكرات از برخي به امروزه كشورمان در جوانان
راه اين در كه مي‌رسد نظر به چون و چيست؟ شرقي و ايراني
تفكر ، اين راستين سرچشمه‌هاي با اينان ناآشنايي دليل به
چه شما بشوند ، رواني و فكري لغزشهاي دچار است ممكن
به افراد و جوانان اين دستيابي براي روشهايي و رهيافتها
داريد؟ عرفاني اصيل تفكري منابع
تفكرات به گرايش علت‌هاي من نظر به:فضايي يوسف دكتر -
رد و بي‌آلايشي عرفان آنكه اول:از عبارت‌است عرفاني
دوم و مي‌كند توصيه را زندگي در بي‌تكلفي و تجمل‌پرستي
از و نيست تنگ‌نظري و ورزي تعصب واقعي عرفان در آنكه
رو اين از و است كوته‌نظرانه تعصبات نفي عرفان ويژگيهاي
عرفان ، و دارد وجود عمل و انديشه آزادي نوعي عرفان در
توصيه فرقه‌گرايي عرفان در.است تساهل و رواداري حكمت
:گويد مولوي ;است شده نهي فكري اختلافات از و نشده
شد رنگ اسير رنگي بي چونكه
شد جنگ در عيسيي با موسيي
برداشتي ميان از رنگي دو گر
آشتي كردند فرعون و موسي
محافل در شركت شناسان عرفان و عارفان قول به آنكه سوم
مي‌دهد تسكين را اجتماعي آلام عرفاني ، تجربيات و عرفاني
آرامش سبب نتيجه در و مي‌كند ايجاب را بيخبري گونه‌اي و
.مي‌گردد روح تصفيه و
هم كه كنند دقت و بدانند آگاهي با عزيز جوانان بايد اما
عرفان اصلي راه از درويشي و عرفاني طريقه‌هاي برخي اكنون
و درآمده مرادي و مريدي و دكان صورت به و شده خارج واقعي
دنبال خاصي اغراض آنها در و دارند استثمارگرانه حالت
.بردارند قدم آگاهي با عرفان علاقه‌مندان بايد كه مي‌شود
اكنون و گذشته در ايران ، در عرفاني مطالعات وضعيت *
هستند؟ كدام زمينه اين در كتابها مهمترين است؟ چگونه
كشف‌المحجوب ، قشيريه ، رساله كتابهاي:فضايي يوسف دكتر -
عرفاني كتابهاي برجسته‌ترين از...و التصوف في اللمع
ميراث ارزش" و "تصوف در جستجو" كتاب امروزه اماهستند
"عرفاني مباني بر مقدمه‌اي" كتاب كوب ، زرين دكتر "صوفيه
ترجمه استيس ، از "فلسفه و عرفان" كتاب سجادي ، دكتر
ذكاوتي علي از" تشيع و تصوف" كتاب خرمشاهي ، بهاءالدين
بعد به مغول زمان از را عرفاني طريقه‌هاي كه گوزلو قرا
.هستند مطالعه قابل مي‌آورد
ارشاد رضا محمد: از گفتگو
|
