ديرينه و عميق پيوندي
كتاب معرفي
بين نمايشگاه با روز ده
تهران كتاب المللي
ديرينه و عميق پيوندي
شعرا ديوان در موسيقي اصطلاحات
كه آنچه":ميگويد خود تمدن تاريخ كتاب در دورانت ويل
دور بسيار زمانهاي از انسان كه است اين ميباشد قطعي
از باشد مقبره و مجسمهسازي فكر به آنكه از پيش شايد
مرغان چهچهه و حيوانات بانگ از و است ميبرده لذت نعمات
شايد و است برده پي آواز به وسيله بدين و ميكرده تقليد
پرداخته خواندن آواز به درآيد سخن به آنكه از پيش خود هم
".است
هنر و ادب ميان ناگسستني پيوندي همواره ما مملكت در
و عميق پيوندي است ، داشته وجود موسيقي و ادب بخصوص
هيچ ديوان گفت ميتوان جرات به كه گونهاي به ديرينه ،
شعراي.نيست خالي موسيقي اصطلاحات و آلات نام از شاعري
مستقيم طور به اگر حتي جستهاند سود موسيقي از همواره ما
والا هنر اين تاثير تحت ولي باشند نگرفته الهام آن از
.داشتهاند هنر اين در دستي ايشان از برخي حتي و بودهاند
شگفت مدار اين و زير زاري
نخجير آورد اندر دشت ز گر
رودكي
موءثر و ارزشمند هنري را موسيقي كه است شاعري خود رودكي
:ميشمرد گويا زباني را آن و ميداند
نه زبانش و آور زبان آن
تفسير كند عاشقان سخن
هوشيار كند را ديوانه گاه
زنجير برنهد هشيار به گه
سازها ، نام با هنرمندانمان گرانقدر دواوين جاي جاي
است ، يافته زينت موسيقيايي اصطلاحات و...الحان پردهها ،
سخني فن دو اين از كدام هر از اگر كه است آن سزاوارتر پس
.نشود گرفته ناديده نيز ديگري آيد ميان به
ميگيرد انجام موسيقي مورد در كه تاريخي بررسيهاي در
باشند ادبي آثار منابع معتبرترين و بهترين از يكي شايد
تحريف دچار تاريخي آثار و كتب از كمتر گفت ميتوان زيرا
كه داشت نظر در را مهم نكته اين بايد همچنين.است شده
سخن دوره هر به متعلق مسائل تمام درباره بيش و كم ادبيات
.است گفته
سعي همواره است گرفته صورت شعرا مورد در كه تحقيقاتي در
بخصوص آنها زندگاني از بيشتري نكات كه است بوده آن بر
شاعر رودكي.شود روشن آنها ادبي و هنري زندگاني
نيست جدا امر اين از نيز سامانيان عهد بلندآوازه
و صفاريان از بعد خاندانها تاريخي تربيت در سامانيان عهد
توسط پايهگذاري از پس.است گرفته قرار غزنويان از قبل
فرمانروايي ايران در سال مدت 110 خدا سامان نوادگان
ولي نيست دست در زيادي مدارك دوره اين موسيقي از.كردند
موسيقي كه برميآيد چنين مانده باقي مطالب و نوشتهها از
گفت بتوان شايد و است داشته رواج عصر اين دربارهاي در
شعراي و مداحان "معمولا.است بوده ايشان واجبات از يكي
.ميكردهاند همراه موسيقي با را خود اشعار درباري
شاعر رودكي":مينويسد خود ايران موسيقي كتاب در خالقي
از يكي تنها نه خود پارسي شعر پدر و پارسيگوي بزرگ
از يكي نيز وي بلكه است بوده ساماني دربار بزرگ شعراي
".مينواخت عود و چنگ كه است بوده عصر آن معروف رامشگران
عنوان تحت مقالهاي در ايران موزيك مجله در همچنين
:است آمده چنين "ايراني مشهور موسيقيدانان"
دوره اين موسيقي مدارك معتبرترين و مهمترين از يكي شايد"
(نوازندگي بر علاوه) خوانندگي در وي.باشد رودكي وجود
احمد نصربن امير او نواي و شعر كه داشت مهارتي چنان
پاي در موزه كه آورد مي وجد به گونهاي به را ساماني
".ميشود روان بخارا جانب به و برمينشيند هرات از ناكرده
كه برميخوريم بسياري ابيات به شاعر اين ديوان مطالعه با
عنوان به است داده جاي خود در را موسيقيايي اصطلاحات
:ميكنيم نقل بزرگ هنرمند اين ديوان از را بيتهايي شاهد ،
زير بانگ به ميخور باده و گزين
عندليب باغ از و ناله سار دشت كز
نوبهار گاه به آيد لطيف چون
تر بانگ و كبك بانگ و رود بانگ
ترانه و آهنگ سرود ، نغمه ، معناي به بانگ موارد اغلب در
به كمتر امروز فوق معناي در اصطلاح اين است رفته كار به
ميشود گرفته كار
تو بربط خروش آن دوستان
تكبير از گوشم به آيد خوشتر
فوادي ولونهاي عيسي بربط
جانان چابك ناي و نير مدك چنگ
رشتهاي موسيقي آلات خانواده از است سازي (ب ب ، ) بربط
گفته (الاوتار ذوات) سازها نوع اين به اصطلاح در كه
كوتاه دستهاي و شكل گلابي كاسهاي داراي بربط.ميشود
رودكي گفتهاند رود پارسيان و عود تازيان را ساز اين است
رود نام از ديگر بعضي در و بربط نام از ابيات بعضي در
ذكر را اشعار اين از نمونه چند كه است كرده استفاده
:ميكنيم
سرود و رود به مه و سال تو گوش
را خروشان نيوه نشنوي
رود بزن تو مطرب و باده بده تو ساقي
ماست طرب وقت كه امروز ميخورم تا
خرم تو جان و باش توبيرنج باز
روز فنا بيند و رود با و ني با
است عود يا بربط همان شد ذكر "قبلا كه همانطور (ر) رود
اينكه اول دربرميگيرد نيز را ديگر معناي دو گاه ولي
به مطلق دوم ميشود ساخته فلز يا زه با كه است سيمي رشته
.موسيقياست آلت گونه هر يا ساز معناي
سازي ميآورد ، ميان به ني از حرف شاهد آخر بيت در رودكي
تعبيري يك هر و است بوده شاعران توجه مورد همواره كه
.دادهاند ارائه جداگانه و زيبا
احوالات براي ديگري و همدلي براي يكي طرب براي را ني يكي
.است خواسته ملكوتي
كه است گنجانده را ساز چندين نام قسمت يك در شاعر گاه
در شد ، اشاره آنها از نمونه چند به اوست هنرمندي بيانگر
.ميكنيم ذكر را ديگري نمونه ذيل
زدي خاشاك دشت به خرپدرت آن
زدي چالاك دورويه و دف مامات
خواندي تبارك گورها سر بر آن
زدي تبوراك خانها در بر وين
چنين (ب ت) تبوراك تعريف در سازها به مربوط كتب در
چوب دو توسط كه است كوچك طبلي تبوراك" كه است آمده
".مينوازند نيز دست با را آن گاه و ميشود نواخته
آلات يا (كوبهاي سازهاي) ضربي آلات خانواده از (د) دف
از ساز اين ميگويند نيز دايره آن به كه است ايقاعي
كف دو به كه است بوده قديم روزگار ضربي آلات متداولترين
آن پوست بر راست دست كف و انگشتان سر با و برميگرفتند
نوازندگان گروه و روستاها در نيز امروز !ميكوفتند
جشنهاي و آذربايجاني موسيقي در بخصوص سنتي موسيقيهاي
اندكي تفاوت كه گفت بايد البته.است متداول ايشان ملي
محيطي دف كه است اين آن و دارد وجود دايره و دف ميان
اطراف آويز فلزي حلقههاي همچنين و دارد دايره از بزرگتر
.است دايره از بيشتر دف
سازي ميباشد دوروي يا داريه دايره ، همان كه (ر) دورويه
.است شده داده توضيح آن مورد در اندكي بالا در كه است
سازها اين كه كرد استنباط ميتوان چنين كلام سياق از
نزد بيشتر بودهاند سازهايي دف و دورويه تبوراك ، يعني
زيرا كاخها ، و دربارها در تا ميشد استفاده مردم عوام
سازهاي جمله از. ميكند ياد تحقير نوعي با آنها از رودكي
كه برد نام چنگ از ميتوان سلاطين و درباريان علاقه مورد
و اشرافي سازي ساز ، اين كه پيداست چنين قراين از
اين به خاص توجهي و علاقه نيز رودكي است بوده گرانقيمت
.است داشته ساز
كه رشتهاي موسيقي آلات خانواده از است سازي (چ) چنگ
كه ميشود بسته آن طرف دو به سيمها كه دارد ستوني
ميباشد متفاوتي اشكال داراي سيمگير ستون اين "معمولا
همواره دارد كه خاصي شكل و انحناء خاطر به ستون اين كه
دست دو انگشتان توسط سيمها.است بوده شاعران توجه مورد
.ميشود نواخته
داشته مهارت نيز چنگ نواختن در عود بر علاوه رودكي گويا
.است
نواخت برگرفت چنگ رودكي
انداخت سرود كو انداز باده
بنشست و چنگ چنگ ، به بگرفت
مشت را چنگ نشست به بنواخت
آي من پيش و آر پيش لعل مي
چنگ يكدست به و جام يكدست به
نام به ميشويم آشنا ديگري ساز با رودكي ديوان در
.شاهرود
برآورد شاهرود سرو بر فاخته
طنبور به زندواف فروهشت زخمه
ني به شبيه را آن عدهاي گويند نيز شهرود را ساز اين
.بنوازند رزم و بزم در و دارند روميان كه دانستهاند
اين وصف در آرا انجمن و قاطع برهان جهانگيري ، فرهنگ ليكن
در و بندند سازها بر كه است تاري":نوشتهاند چنين تار
."ميشود گفته نيز بم تار آن به گيرد قرار زير تار مقابل
.گرفتهاند نظر در بزرگ رود را آن عدهاي كه است ذكر قابل
كه است شده استفاده طنبور و زخمه كلمات از بالا بيت در
.ميشود داده كلمه دو اين مورد در مختصري توضيح
پر دم ويا كائوچو فلز ، چوب ، از كه است آلتي زخمه ،
براي كه گويند نيز مضراب آن و ميشود ساخته بزرگ پرندگان
.ميشود استفاده زهي سازهاي نواختن
به كه الاوتاراست ذوات از يكي (ب ط) يا (ب ط) طنبور
شبيه است سازي.گفتهاند تا دو يا و طنبوره ، دنبره ، آن
امروز كه است بوده تار دو داراي كه امروزي كمانچه به
.است رسيده عدد شش تا تارها اين تعداد
بحث اين به مربوط كه ديوان اين ديگر اصطلاحات و اشعار از
.ميشود ياد مختصر صورت به ميباشد
(نوازنده) خنياگر
روي آورد نغز گري خنيا به
بگوي آن كند خوش دل كه چيزي كه
(نوازنده) رامشگر
بياراستند خرم بزم يكي
خواستند رامشگران و رود و مي
آن از اثري امروز كه كهن موسيقي انواع از) ماورالنهر
(است نمانده
زبان نداني پهلواني وگر
ماورالنهردان رود ز ور
(شاديآور و دلانگيز صوت آواز ، ) سماع
ماه چو لعبتان و گلگون باده و سماع
چاه در درافتد ببيند فرشته اگر
(كلان دهل بزرگ ، طبل) كوس
او كوس بود تندر ابرو علم
قير ژاله شود آينده كمان
كوس دشمن بر زد كه بس از تبر
خروس لالكان همچو شد سرخ
ترتيبي و خاص بمي و زير با كه مطبوع اصواتي اجتماع) لحن
(ملودي گرفتهاند ، قرار يكديگر پي در معين
كهن نغمه با بر ، سرومن به صلصل
غريب بالحنك بر ، گل شاخ به بلبل
با همدم و آشنا است بوده شاعري رودكي آنكه بحث خلاصه
اين شاهد ديوانش فراوان موسيقيايي اصطلاحات كه موسيقي
.مدعاست
:فهرست صورت به رودكي ديوان موسيقيايي اصطلاحات كليه
-خنياگر 7 -چنگ 6 -تبوراك 5 -بربط 4 -بانگ 3 -آوا 2 -1
-زير 13 -زخمه 12 -رود 11 -رامشگر 10 -دورويه 9 -دف 8
-لحن 19 -كوس 18 -طنبور 17 -شاهرود 16 -سماع 15 -سرود 14
.نوا -نغمه 23 -ناي 22 -مطرب 21 -ماورالنهر 20
آذر حقيقي سهيلا
كتاب معرفي
.شد منتشر "قله نشر" توسط "موريسن توني" اثر "سولا" كتاب
مراحل تمام در "زن" حضور كتاب اين برجسته ويژگيهاي از
اين ناشر و ويراستار مترجم ، نويسنده ، .است آن نضجگيري
.است مزين "زن" جنسيت به كتاب
رمزهاي و راز به كه است موريسن توني كتاب دومين "سولا"
مجموعه توجه قابل باخلاقيتي و ميپردازد زن دو دوستي
و ميگيرد خدمت به را روايت اين در معاصر داستان عناصر
امروزه.ميكشد نقد به را محيط با سازگاري و همرنگي ميل
و روانشناسي فلسفي ، درگفتمانهاي گذار اثر زباني رمان
اين تمامي از بهرهمند سولا رمان و است جامعهشناسي
.ويژگيهاست
:است چشمگير زير عبارات "سولا" در
"صرفا كه گرايشي با.داشت تفاوت وضوح به ديگران با سولا"
كاوش با را عمرش روزهاي بود ، خودش تخيل قدرت از ناشي
كامل آزادي آنها به.ميكرد سپري خود احساسات و افكار
.ميداد رنج بود ، رنج خواستار كه ميداد ، همانقدر
او زندگي.ميبخشيد شادي بود ، شادي خواستار كه همانقدر
به كه آموخت او به تجربهاش اولين.بود تجربي زندگي يك
خودش به كه آموخت او به دومين.كرد تكيه نميتوان كس هيچ
تا نداشت محوري و مركز هيچ سولا.كند تكيه نميتواند هم
ممكن كسي با دلنشين صحبتي ميان در.كند رشد آن دور به
اين به نه "ميجوي؟ باز دهن با غذاتو چرا":بگويد بود
دلش بلكه داشت ، علاقه طرف جواب شنيدن به كه خاطر
جاهطلب "اصلا او.ببيند را او چهره سريع تغيير ميخواست
يا و تعريف و توجه جلب به تمايلي و حرص هيچ.نبود
بررسي براي اجباري هيچ دليل همين بهنداشت خودپرستي
".نميكرد احساس خود با سازگاري يا و خويشتن
"قله" نشر سوي از تومان بهاي 980 به رقعي ، درقطع كتاب اين
.است شده منتشر
بين نمايشگاه با روز ده
تهران كتاب المللي
در اطلاعرساني مركز و شركت از125 بيش مشاركت
اطلاعات فنآوري و اطلاعرساني نمايشگاه هفتمين
و اطلاعرساني نمايشگاه هفتمين :فرهنگي و علمي گروه
نمايشگاه دوازدهمين با همزمان اطلاعات فنآوري
با جاري ارديبهشت تا 24 از 14 تهران ، كتاب بينالمللي
محل در خصوصي و دولتي اطلاعرساني مركز و شركت حضور 125
.ميشود برگزار تهران بينالمللي نمايشگاههاي دائمي
در امسال تهران ، كتاب بينالمللي نمايشگاه دوازدهمين
تخصصي علمي سمينار شش فنآوري ، و اطلاعرساني نمايشگاه
اطلاعات كاربرد و پردازش توليد ، مختلف زمينههاي درباره
.ميشود برپا اطلاعرساني كارشناسان و استادان حضور با
دانش آموزش هدف با آموزشي كارگاه از 40 بيش همچنين
ديگر از حوزه اين جديد پيشرفت با آشنايي و اطلاعرساني
مسابقه يك روز هراست اطلاعرساني نمايشگاه برنامههاي
برگزار بازديدكنندگان ميان نيز اطلاعرساني زمينه در
.ميشود
دوازدهمين ارزشيابي و نظارت گروه سوي از
تهران كتاب بينالمللي نمايشگاه
نمايشگاه در ناشران فعاليتهاي ارزشيابي ملاك
شد اعلام كتاب
بينالمللي نمايشگاه دوازدهمين ارزشيابي و نظارت گروه
در ارزشيابي شاخصهاي اطلاعيهاي طي تهران ، كتاب
.كرد اعلام را امسال كتاب نمايشگاه
در بازرسي كارشناسان ارزشيابي اطلاعيه ، اين براساس
كتابهاي عرضه چون ملاكهايي براساس امسال كتاب نمايشگاه
تعداد و تنوع مردم ، مختلف اقشار و جامعه جدي نياز مورد
برگزاري مناسبت به اول چاپ كتابهاي ميزان كتابها ،
نحوه و ناشران جنبي فعاليتهاي محتواي و ميزان نمايشگاه ،
.است بازديدكنندگان و مردم با ارتباط
بينالمللي نمايشگاه دوازدهمين ارزشيابي و نظارت گروه
اخلاقي ، شئون رعايت كتابها ، تخفيف ميزان تهران ، كتاب
غرفهها ، تزئين و فضاسازي نمايشگاه ، مقررات و ضوابط رعايت
ديگر از را نمايشگاه و سالن مديران با مشاركت و همكاري
.كرد اعلام امسال كتاب نمايشگاه در ارزشيابي ملاكهاي
نوجوان و كودك نويسندگان انجمن فعال حضور
كتاب نمايشگاه و مطبوعات جشنواره در
جشنواره در امسال نوجوان ، و كودك نويسندگان انجمن
خواهد شركت تهران كتاب بينالمللي نمايشگاه و مطبوعات
.كرد
كتاب بينالمللي نمايشگاه دوازدهمين خبر واحد گزارش به
ميدهد ترتيب برنامههايي خود غرفه در انجمن اين تهران ،
هيات اعضاي با امسال كتاب نمايشگاه از بازديدكنندگان تا
و كودك ادبيات نويسندگان انجمن مسئولان و بازرسان مديره ،
.باشند داشته ديداري نوجوان
كودك نويسندگان انجمن غرفه از بازديدكنندگان كلي ، طور به
آشنا نيز انجمن اين اهداف و فعاليتها با نوجوان و
جشنواره نوقلمان و نوجوان و كودك بخش داوري ميشوند ،
و كودك روزنامهنگاران و است انجمن اين عهده به مطبوعات
.درآيند انجمن اين عضويت به ميتوانند نيز نوجوان
|