كشورهاي كاركردي - ساختاري ناهمگوني
جنوب
(17) بحران از عبور
كشورهاي كاركردي - ساختاري ناهمگوني
جنوب
براساس نيافته توسعه جوامع در تصميم‌گيري فرايند *
جوامع در حاليكه در مي‌باشد احساسي و ارزشي ايستارهاي
عقلاني آن وسايل تمام با بوروكراسي نظام يافته توسعه
است گرديده
به و نيست روشن جامعه ملي منافع و اهداف جنوب جوامع در *
وجود جامعه كلان اهداف پيرامون اجماع‌نظري لحاظ همين
ندارد
متعددي ديدگاههاي از جنوب كشورهاي مسائل تاكنون :اشاره
پژوهش ايناست گرديده ارائه رشته اين صاحبنظران توسط
از برخي علت سيستمها تئوري به عنايت با تا است برآن
پژوهش اين مفروضهدريابد را جنوب كشورهاي ناموزونيهاي
.مي‌باشد جنوب كشورهاي دراغلب ناهمگون ساختارهاي وجود
چنين كه مي‌رسد بنظر مفروضه‌اي ، چنين براساس
انطباق عدم بعلت جنوب كشورهاي اغلب در ناموزوني‌هايي
.كشورهاباشد اين مختلف نظامهاي خرده ساختاري -كاركردي
اين اصلي فرضيه بعنوان زير مقاله در احتمالي پاسخ اين
.است شده واقع بررسي مورد كلان و خرد تحليل سطح دو در بحث
مقالات گروه
:جنوب كشورهاي اجتماعي نظام ناموزونيهاي *
و تعارضات مي‌توان وضوح به جنوب كشورهاي بر كلان نگرش با
نظام در.داد تشخيص كشورها اين در را متعددي ناهمگونيهاي
و اقتصادي سياسي ، نظامهاي خرده جوامع ، اين اجتماعي
را جامعه واقع در آنها سنتز كه قومي يا ملي ايدئولوژيكي
اين شخصيت عدم.هستند بيگانه بسي يكديگر با مي‌دهد تشكيل
گذار ، دوران در سرمايه‌داري كه است سبب بدان نظامها خرده
دربر يكسان به را دولت يك اجتماعي شالوده متنوع جنبه‌هاي
(1).است نگرفته
بورژوازي اجتماعي انقلاب كشورها اين در ديگر عبارتي به
تركيب در نظامها خرده و است داده روي ناقص گونه‌اي به
اجتماعي بحرانهاي كه چند هر.ناهمگونند اجتماعي ساختار
سرمايه‌داري نظام سراسري بحرانهاي از جنوب كشورهاي
ليكن.مي‌باشد متمايز (...اكولوژيكي -مالي -انرژي بحران)
گوناگوني تاثيرات خود رشد مراحل طول در سرمايه‌داري نظام
.است گذارده بجا جنوب كشورهاي اجتماعي ساختار در را
:است كرده طي را رشد مرحله سه كل در سرمايه‌داري نظام
شرطهاي پيش ايجاد "مرحله‌اصولا اين:مرحله‌اول (الف
گسترش با عمده بطور كه دربرمي‌گيرد را استعمار سياسي
-مستعمرات ويراني طريق از -بازرگاني سرمايه و دادوستد
اندك با توليد محلي شيوه‌هاي فاز اين در.مي‌شود مشخص
.مي‌ماند باقي نخورده دست استثناهايي
سرمايه‌داري دوران آغاز با مرحله اين:مرحله‌دوم (ب
خام مواد عرضه.مي‌شود گشوده اروپايي كشورهاي در صنعتي
تقسيم از نمونه‌اي و جديد نوع متروپل كشورهاي نياز مورد
توليد به فقط سوم جهان كه آورد بوجود را كار استعماري
.داشت اشتغال خام مواد
امپرياليسم مرحله به اروپا مرحله اين در:مرحله‌سوم (پ
مشخص سرمايه صدور با انحصاري ، سرمايه‌داري نهاد ، گام
جوامع ساختار در را عيني جايي‌هاي جابه امر اين مي‌شود ،
.مي‌كند ايجاب استعماري
به مرحله به مرحله يك از سرمايه‌داري نظام فرارويي با
برضد مسلحانه مبارزه و بخش رهايي جنبش‌هاي مرحله‌خصلت
:مثال بعنوان (2).مي‌يافت دگرگوني نيز استعمارگران
اين.بود بيگانه‌ستيز و فئودالي مبارزه‌اي:مرحله‌اول
اين هدفشد پيرامون جهان در قوم‌گرايي درك به منجر جنبش
مي‌شد رهبري سنت‌گرا اصلي نيروهاي جانب از كه جنبش‌ها
ستيزي بيگانه بود ، اجتماعي اساسي سنت‌هاي تقويت و حفظ
:مي‌شد تركيب جريان دو از "معمولا
فشار نگران كه عناصري بالايي ، لايه‌هاي آگاهانه جنبش -1
.بودند امپرياليستي نيروي فزاينده
سنت‌گرا شعارهاي پيرامون توده‌اي ، خودانگيز جنبش -2
موقعيت در يافت تبلور استعماري سنتز كه همين:مرحله‌دوم
آرامش نيز رهايي جنبش در و ثبات نوعي دروني اجتماعي
.آمد بوجود
آن در كه پديدآورد را موقعيتي استعماري رشد:سوم مرحله
ملي نيروهاي با همراه سنت‌گرا ، نيروهاي گوناگون انواع
در دادند ، ادامه امپرياليسم عصر در خود عمل به همچنان
تشكيل كه زير اساسي تضادهاي مي‌توان آشكارا رابطه اين
اجتماعي ساختارهاي سازي مدرن راه در مبارزه جوهر دهنده
(3).داد تشخيص را است يابنده رشد كشورهاي در
نيروهاي و يكسو از مدرن‌سازي پشتيبان نيروي ميان تضاد -1
ديگر سوي از سنتي
كه آنهايي و سازي مدرن كردن غربي هواداران ميان -2
هستند -بورژوايي ملي -اصيل حالت طرفدار
هوادار كه آنهايي و سرمايه‌داري طرفداران ميان -3
هستند سوسياليستي سمت‌گيري
قول به جنوب كشورهاي كه است تضادهايي چنين جهت به
از جوامع اين.مي‌باشند اساسي مشكل سه داراي سميرامين
ناموزونيها اين و نابرابرند و گسيخته هم از افتاده ، ريخت
نظامهاي خرده سطح در يكي.مي‌باشد مداقه قابل سطح دو در
در ديگري و -..و فرهنگي اقتصادي ، سياسي ، -جوامع اين
.يكديگر با ناموزون نظامهاي خرده اين تركيب و تلفيق
آفاتي دچار خود درون در كشورها اين سياسي ساختار "مثلا
با جوامع اين اقتصادي ساختارهاي زير "مثلا يا.مي‌باشد
زير) بخش "عمدتا كه معنا بدين نيافته‌اند رشد شكل يك
كه حالي در است داشته را بي‌رويه‌اي رشد توزيعي (ساخت
بي‌رونق و رمق كم بسيار جوامع اين توليدي بخش (ساخت زير)
و طفيلي صنعتي آن باشد پررونق صنعتي اگر يا و مي‌باشد
دو اين تلفيق و تركيب در و است مادر كشور به وابسته
.مي‌نماياند رخ ديگري ناموزونيهاي نامتعادل ، ساختار
ساختار از كه است متعادل نظامي دانشمندان ، اعتقاد به بنا
از قدري تا است لازم پس.باشد برخوردار همگون كاركردي و
.يابيم اطلاع سوم جهان نظامات خرده كاركردهاي و ساختارها
مداقه مورد اقتصادي و سياسي نظام خرده دو راستا اين در
.گرفت خواهد قرار
:سياسي نظام ساختار *
ذيل بشرح مختلفي نهادهاي شامل مي‌تواند سياسي نظام يك
(4):باشد
دهندگان راي -
اداري سازمانهاي -
ذي‌نفوذ گروههاي -
مقننه مجالس -
گوناگون احزاب -
اجرايي قوه -
قضائيه قوه -
بايستي سياسي ، نظام خرده در زيرساختها وجود به توجه با
:باشيم شاهد را زير كاركردهاي
(5).باشد گرفته سازمان خوبي به احزاب (1
وجود همگاني امور در مردم اشتراك از بالايي درجه (2
(6).باشد داشته
و جانشيني مشكل حل براي موءثري و خردمندانه روش (3
(7).باشد داشته وجود سياسي كشمكش‌هاي مهاركردن
(8).باشد شده نهادي بايد نهادها پيوستگي هم به (4
مصلحت و توافق كننده منعكس و مستلزم كه سياسي نهادهاي (5
.باشد داشته وجود مي‌باشد متقابل
مقصود به تازه‌اي معناي خودشان نوبه به نهادها اين (6
افراد خاص مصالح ميان را جديدي پيوند و مي‌بخشند همگاني
.مي‌سازند برقرار گروهها و
نظامي برامور نظاميان غير "عمدتا كارآمد نظامهاي در (7
كاركردهاي جنوب كشورهاي سياسي نظامهاي در.دارند نظارت
ساختارهاي در امري چنين علتهستيم شاهد را ناموزوني
غير قدرت ساختار "معمولا كشورها اين در.است ناموزون
اين در هم اگر ديگر سوي از.مي‌باشد يكطرفه و منعطف
ناموزوني كاركردهاي باشند ، موزون ساختارها "عمدتا جوامع
صورت به مي‌توانيم را كاركردها اينميدهند ارائه را
:نماييم طبقه‌بندي زير
.مي‌باشند دولتي سياسي نهادهاي اغلب جوامع اين در (الف
سياهي عنوان به اماميشوند طلبيده مشاركت به گروهها (ب
جهت گروهها يافته توسعه كشورهاي در حاليكه در لشكر ،
مي‌كنند ، مشاركت سياسي ، تصميم‌گيريهاي در منافعشان تحقق
اجتماعي گروههاي منافع بازتاب جوامع اين در ديگر بعبارتي
.دارد نمود سياسي تصميم‌گيريهاي در
براساس نيافته توسعه جوامع در تصميم‌گيري فرايند (پ
جوامع در حاليكه در مي‌باشد احساسي و ارزشي ايستارهاي
عقلاني آن وسايل تمام با بوروكراسي نظام يافته توسعه
و نظم و محاسبه بنيان بر تصميم‌گيريها و است گرديده
.مي‌گيرد صورت برنامه‌ريزي و كارآيي چگونگي
كارآمد ايدئولوژيك دستگاههاي از دولت جنوب كشورهاي در (ت
...و پرورش و آموزش و گروهي رسانه‌هاي مانند ، گسترده و
به توسل امري چنين نبود جهت به و نمي‌باشد برخوردار
.مي‌خورد چشم به بشدت قهر و اجبار
قدرت‌يابي اجازه قدرت صاحب گروههاي سوم جهان جوامع در (ث
بيشتر تمركزگرايي به ميل و نمي‌دهند را گروهها ساير به
.مي‌باشد زدايي تمركز از
در مي‌شود ، عنوان نيافتني دست چيزي قدرت سوم جهان در (ج
به دستيابي و مي‌گردد تلقي الهي موهبت يك قدرت حقيقت
(10).دارد افسانه‌اي حالت سياسي قدرت
و نيست روشن جامعه ملي منافع و اهداف جنوب جوامع در (ح
وجود جامعه كلان اهداف پيرامون اجماع‌نظري لحاظ همين به
(11).ندارد
با كلي‌تر سطح در جنوب كشورهاي سياسي ناموزون ساختار
كشورهاي اقتصادي ساختار مي‌گردد ، تركيب اقتصادي ساختار
.است آفاتي دچار نيز جنوب
فرهادي احمد *
:منابع فهرست *
:تهران برزگر ، ترجمه خاور ، در سرمايه‌داري سيمونيا ، (1
.ص 132 (1367) اراني نشر
.ص 131 جا ، همان (2
.ص 135 جا ، همان (3
:تهران سياسي ، دگرگوني و نوسازي سيف‌زاده ، سيدحسين (4
.ص 80 (1368) سفير ، نثر
ثلاثي ، محسن ترجمه سياسي ، سامان هانتينگتون ، ساموئل (5
.ص 6 (1368) علم نشر تهران ،
.ص 6 جا ، همان (6
.ص 6 جا ، همان (7
را سياسي نظام هر نهادمندي سطح هانتينگتون بنظر (8
:كرد تعيين زير عوامل با مي‌توان
يا سازمان يك هرچه انعطاف‌ناپذيري ، -تطبيق‌پذيري (الف
بالاتر نيز آن نهادمندي سطح باشد تطبيق‌پذير عمل شيوه
.نوپاست سازمانهاي مخصوص انعطاف‌پذيري است ،
عزت‌الله ترجمه سياسي ، رشد ايچ ، .داد سي:از اقتباس (9
.ص 17 نو ، 1370 ، نشر:تهران فولادوند ،
بين‌الملل ، نظام و سوم جهان سريع‌القلم ، توسعه محمود (10
.ص 28 (1373) سفيد نشر:تهران
علم كليات.اصل قديري باقر -:از تلخيص و اقتباس (11
.(1366) سپهر ، نشر:تهران اقتصاد ،
(17)
تير شنبه 13
...رفتم مجلس به نيم و نه ساعت حدود.نداشتيم علني جلسه
و سحابي [يدالله ] دكتر بازرگان ، [مهدي ] مهندس بعدازظهر
و زمينه همين در چاره‌جويي براي آمدند ، سامي [كاظم] دكتر
يا و بگويد چيزي امام داشتند توقع.اجتماعي فشار كردن كم
باز را راه امام گفتم من.كنم تعريف آنها از من
ضدانقلاب ، مقابل در را موضعشان كردم پيشنهاد و گذاشته‌اند
جنايت.بنويسند چيزي شد قرار.نمايند اعلان "صريحا
همه اين شهادت و اسلامي جمهوري حزب دفتر انفجار هولناك
بوده‌اند ، هم آنها علاقه مورد كه انقلاب نيروهاي
...داده قرار فشار تحت را وجدانشان
مسجد در شهيد ، دو و هفتاد براي امام كه فاتحه‌اي جلسه در
پرشوري و عظيم جمعيت.كردم شركت بودند ، گرفته مطهري شهيد
فقيهي آقاي خودمان همسايه منزل در افطار.بودند شده جمع
.است انقلاب از قبل همراهان از.بوديم مهمان
تير يكشنبه 14
وضع از گزارشي و آمد منزل به رضايي محسن آقاي صبح اول
دفتر انفجار عامل كه شد معلوم.داد گروهكها با مبارزه
از (كلاهي [محمدرضا] فراري منافق) اسلامي ، جمهوري حزب
كه پرونده‌اي از.است خلق مجاهدين [سازمان نيروهاي]
چنين داده‌اند ، تشكيل برايش دانشگاهش اسلامي انجمن "قبلا
.مي‌شود مشخص
تصويب كه بود مطرح خارجه وزير معرفي.داشتيم علني جلسه
جمهوري روزنامه سردبير موسوي ، ميرحسين مهندس آقاي.شد
را ايشان رجايي آقاي كار ، اول ازشد خارجه وزير اسلامي ،
[دكترحسن] آقايان.نمي‌كرد قبول بني‌صدر.بود كرده معرفي
;داشت بدي عكس‌العمل و كردند مخالفت كاشاني احمد و آيت
...است حزب مركزي شوراي عضو كه آيت آقاي از "مخصوصا
و كرد تلفن خميني آقا احمد.آمدم خانه به را افطار
مجاهدين وسيع حركت تصميم بر مبني فلاحي آقاي از گزارشي
محارب كردهاي و عراق همكاري با تهران خيابانهاي در خلق
امام به آزادي نهضت از نامه‌اي [ارسال] خبر و مي‌كرد نقل
پخش پيشنهاد و [رساند ] كرده‌اند محكوم را مجاهدين كه را
.داد را آن
تير دوشنبه 15
داشتيم علني جلسه.نوشتم را مانده عقب خاطرات از روز دو
...شد تصويب ماده چند.بود مطرح احزاب لايحه و
ظهيرنژاد تيمسار.داشتيم دفاع عالي شوراي بعدازظهر ،
آقاي و ايشان نظرهاي اختلاف بررسي براي.بود شده احضار
پيشرفتي اختلاف رفع در.شد زيادي بحث فلاحي [ولي‌الله]
...نكرديم
.رفتم بيمارستان به خامنه‌اي آقاي عيادت به غروب نزديك
جمعي شهادت با را حزب دفتر انفجار خبر.است بهتر حالشان
قرار.مجروحند بهشتي آقاي كه شد گفته ولي گفتم ، ايشان به
نامجو سرهنگ امروزبگويند ايشان به را چيز همه "بعدا شد
جديدش سمت مورد در راهنماييهايي و بودند كرده احضار را
.شد خواهند جاري امور به مشغول كم‌كم.بودند نموده
ما منزل به را افطار هم با.آمدند هم خميني احمدآقا
.كنيم زيادي بحثهاي كه شد فرصتي آمديم
گله و آمد هم سيما و صدا عامل مدير لاريجاني [علي] آقاي
عضو دو روحاني [حسن] و جنتي [علي] آقايان ناسازگاري از
.داشت سرپرستي شوراي
تير سه‌شنبه 16
و سه ساعت خوردن ، سحري از بعد.شدم بيدار خواب از دير
.پريدم خواب از صبح هشت ساعت نزديك بودم ، خوابيده صبح نيم
تاخير ساعت نيم با.شود شروع علني جلسه بايستي هشت ساعت
...بود دستور در احزاب طرح.رسيدم مجلس به
خط مردم اهانت از.آمد گرگان نماينده گرگاني ، محمدي آقاي
.مي‌كرد چاره‌جويي و بود گله‌مند خويش به نسبت گرگان امام
و بود نگران مي‌شود ، وارد خلق مجاهدين روي كه فشاري از
نابود و مي‌كند وسيعتر را تروريسم مي‌داشت ، اظهار
"بعدا شد قرارنداد ارائه چاره‌اي و راه ولي نمي‌شوند ،
با زندان در بود ، مجاهدين بالاي سطح افراد از.كنيم صحبت
...ندارد عضويت ديگر مي‌گويد ، "اخيرا ولي بوديم هم
دكتر با ملاقات براي قراري و آمد ميرخاني مصطفي آقاي
عزت‌الله كردن آزاد براي و گذاشت پيمان [حبيبالله]
شده ، بازداشت فرزندانش بودن مجاهد با رابطه در كه خليلي
...خواست كمك
وضع درباره مقداريرفتم خامنه‌اي آقاي ديدن به عصر
دست.است بهتر حالشان.كرديم صحبت خارجي امور و موجود
.بماند گچ در بايد ماه دو.گرفته‌اند گچ را راستشان
آقاي مهمان مبارز ، روحانيت و نخست‌وزير با را افطار
بحث بعدي كابينه و جمهوري رياست درباره.بوديم ناطق‌نوري
.بودند خودم و عفت بستگان.آمدم خانه به دير شب.بود
.خوابيديم و كرديم صحبت مقداري
از بودند ، آمده بلژيك از كه خانم قدسي و امينيان آقاي
انقلابيون كمكهاي و ايراني ضدانقلاب خصومت‌آميز فعاليت
.گفتند خارج در
تير چهارشنبه 17
.نرفتم عميقي خواب هم ، سحر از بعد و خوابيدم دير خيلي شب
جلسه بعدازظهر.بود مطرح احزاب طرح و داشتيم علني جلسه
درباره.است بودجه آينده هفته برنامه.داشتيم رئيسه هيات
گرفتيم ، تصميم و شد بحث مجلس شهداي خانواده‌هاي وضع
زميني در نمايندگان براي مجلس طرف از مسكوني خانه دويست
.شود ساخته بود ، شده خريده "قبلا كه
آقاي دفتر در جمهوري ، حزب مركزي شوراي جلسه در وقت ، آخر
شهادت از بعد كادر تكميل درباره.كردم شركت باهنر دكتر
بحث مجلس دوره‌اي ميان و جمهوري رياست انتخابات و دوستان
...كرديم
بعد زندگي كمبودهاي درباره و آمد بهشتي دكتر شهيد خانم
ارث به خانواده‌اش براي چيزي.داشت دل درد ايشان ، از
.بازنشستگي حقوق و خانه جز ;نگذاشته
امير كار درباره و آمدند فرزندش امير و عراقي شهيد خانم
سحري تنهايي به سحرداشتند حرفهايي ديگر ، چيزهاي و
من خاطر به بگيرد ، روزه نمي‌تواند و است ضعيف عفت.خوردم
تنها كه ماند ، بيدار من با و كرد تهيه سحري و شد بيدار
.رفته‌اند مسافرت به همگي بچه‌ها.نباشم
تير پنجشنبه 18
ورود سالن نامطلوب وضع درباره نخست‌وزير با ظهر...
از.كردم مذاكره مي‌كنند ، معطل را مردم كه خارجي مسافران
توضيح بازداشتي چند درباره لاجوردي [اسدالله] آقاي
به داشت ، پيشنهاد شيرازي حائري [محمدصادق] آقاي.خواستم
از قبل سخنراني خوئيني‌ها موسوي[محمد] آقاي ايشان جاي
موسوي آقاي با كند ، ايراد را جمعه نماز خطبه‌هاي
.نداشت آمادگي كردم ، صحبت [خوئيني‌ها]
صحبت آينده نخست‌وزير درباره [خوئيني‌ها] موسوي آقاي با
مسئولان با بعدازظهر.رسيديم باهنر آقاي به بيشتر.كرديم
وزارت به متعلق كامپيوتري ، دولتي شركت كه ايزيران شركت
مانع انفورماتيك ، شوراي اينكه از.كردم صحبت است ، دفاع
اطلاعات.داشتند شكايت است ، آنها خودكفايانه فعاليتهاي
...دادند مفيدي
روي مقداري كه شد فرصتي.بودم تنها.آمدم خانه به افطار
خطبه‌هاي براي نفاق و آزمايش به راجع قرآنيم ، فيشهاي
.كنم مطالعه فردا ،
تير جمعه 19
نماز خطبه‌هاي براي ساعت دو و نخوابيدم سحري صرف از بعد
غرب جبهه در ماه دو كه زاده اخوي علي ، .كردم مطالعه جمعه
.شدم خوشحال و آمد بوده ، پاسداران سپاه با
آقاي از قلب بيمارستان در جمعه ، نماز در شركت از قبل
كامل ، سلامت تا ولي نيست بد حالشانكردم عيادت خامنه‌اي
.دارند فاصله خيلي
شركت مشترك ستاد در دفاع عالي شوراي جلسه در بعدازظهر ،
فرمانده ظهيرنژاد آقاي:مي‌گويد فلاحي تيمساركردم
مي‌داند ، بهتر و نيست ارتش حركت به معتقد زميني ، نيروي
از حبشي يعقوب سرهنگ از نامه‌اي و بماند محفوظ كنوني وضع
كنوني ، وضع در را ارتش كه خواند زميني نيروي ستاد افسران
لشكر سه دو به محتاج و نمي‌داند عراق ارتش اخراج به قادر
آن ايجاد امكان زوديها ، اين به كه جديدالتاسيس‌مي‌باشد
...نيست
آقاي من كه كرديم بحث وزير نخست درباره رجايي آقاي با
.بودم خانه در را شب.كردم پيشنهاد را باهنر
|
