سياسي دگرگوني نظريات
(20)بحران از عبور
سياسي دگرگوني نظريات
نقطه به‌عنوان دولت حيثيت اعاده عصر را دهه 1970 اواخر *
سوم جهان در سياسي دگرگوني تحليلهاي و تجزيه تمركز
مي‌دانند
تئوريهاي شكل‌بندي جهت دوم جهاني جنگ از پس كه تلاش‌هايي
رشته از وسيعي بطور گرفت انجام سياسي توسعه و نوسازي
رهيافت.گشتند متاثر كاركردگرايي به‌ويژه و جامعه‌شناسي
از آنها آنكه نخست.داشت اصلي نقيصه دو مذكور نوسازي
به آرام انتقال بر مبتني كه دگرگوني تكاملي نظريات
توسعه ملل كه مطلوبي شرايط مفهوم به مدرنيته) مدرنيته
بود (يافتند آن در را خود و 1960 دهه 1950 در يافته
تئوريهاي اينكه اصلي نقيصه دومين و.پذيرفتند تاثير
به چارچوبه‌شان ساختن مرتبط جهت تلاشي هيچگونه نوسازي
ملاحظه نيافتگي توسعه وضعيت محور به‌عنوان اكنون كه آنچه
نرسانيدند انجام به است سوم جهان اقتصاد مشخصه و مي‌شود
به غيرمرتبط را اقتصادي جنبه‌هاي ساده‌نگرانه بگونه‌اي و
ميان مهم شكافي سبب امر اين و كردند تلقي سياسي مطالعات
.گرديد اقتصاد و سياسي علوم
تئوري خام گمانه‌هاي نمود سعي نوسازي تجديدنظرگرايي
دادن نشان با را مدرنيته و سنت دوگانگي بويژه نوسازي
و بقا امكان نماياندن بوسيله "مخصوصا و سنت ابعاد
(سياسي احزاب و دولت) مدرن وضعيت با سنتي نهادهاي همزيستي
كه دارد تاكيد نوسازي تجديدنظرگرايي.بردارد ميان از
كاست ، همچون پديده‌هايي در سياسي دگرگوني مداوم برجستگي
اشتراكيت اشكال ساير و قبيله‌گرايي سالاري ، ارباب
با.است نموده منسوخ را نوسازي تئوري بررسي مورد موضوعات
مفهومي اشتباهات با "مطمئنا نوسازي تجديدنظرگرايي اينكه
را خود نتوانست هرگز ولي نمود مقابله نوسازي تئوري بزرگ
سد پشت در.نمايد آزاد "كاملا بعدي تكاملي دورنماي از
فرض اين سنت قدرت ابقاء از نوسازي تجديدنظرگرايي حمايت
كاست ، اجتماعي اشكال نظير سنت "نهايتا كه دارد وجود
منطقي -عقلي الگوهاي و نوسازي به‌نفع و شد خواهد كمرنگ
اينكه ديگر پراهميت مسئله.كرد خواهد عقبنشيني
و سياست مابين ارتباط مسئله حل به نوسازي تجديدنظرگرايي
.نكرد توجهي اقتصاد
تجسم مقتدر حكومت رهيافت در نوسازي تئوري نقد دوم خط
مدرنيته و سنت مفهومي ضعف روي بر نظر دقتمييابد
دهه 1960 دوم نيمه در سوم جهان در "عملا كه آنچه برپايه
كه داشت آن بر را رهيافت اين نويسندگان افتاد ، اتفاق
جوامع اين در غرب سبك به دموكراسي بودن مناسب درخصوص
تجربيات كنار در اجتماعي بسيج بالاي درجه.نمايند ترديد
جدي ، بي‌ثباتي به حزبي چند سيستم‌هاي به‌همراه اوليه
منجر داخلي جنگ به موارد بعضي در و نظاميان مكرر دخالت
سياسي توسعه فوري هدف دموكراسي از بيش سياسي نظم و گشت
مشاركت نهادينه‌سازي مستلزم "معمولا سياسي توسعه و شد
.گرديد مي‌گشت خلق بالا از كه واحد حزبي چارچوب در عمومي
تئوري فرضيه‌هاي بودن غيرواقعي كه تحليل اين مطابق
بي‌ترديد سياسي نظم طرفداران مي‌ساخت آشكار را نوسازي
نقيصه.دادند قرار استقبال مورد را سياسي دگرگوني فهم
و كم‌جاذبه جوانب كه بود اين در رهيافت نوع اين اصلي
.گرفت ناديده عمده‌اي بطور را مقتدر حكومت ضعيف
پيرو منتقدين و تجديدنظرگرايان ظهور با همزمان "تقريبا
به را خود حركت نيز وابستگي تئوري مقتدر ، حكومت رهيافت
نقدهايي آن ، مقابل درنمود آغاز اجتماعي علوم هسته سوي
تئوري ادعاهاي برابر در كه شد عنوان تجديدنظرگرايان توسط
و توسعه جامعه‌شناسي كتاب بويژه.مي‌گرفتند قرار وابستگي
قابل زمينه اين در فرانك اثر جامعه‌شناسي نيافتگي توسعه
تئوري اصلي محركهاي بهرحال.(فرانك ، 1971) است ذكر
اصلي محرك بلكه نبود نوسازي تئوري عمده ايرادات وابستگي
اقتصادي ، بعد از نوسازي تئوري عيار تمام غفلت را آن
توسعه جهان بوسيله نيافته توسعه جهان استثمار بويژه
در.مي‌داد تشكيل بود وابستگي تئوري ادعاي مورد كه يافته
جامعه‌شناسي عليه را خود شديد حمله "تلويحا فرانك حاليكه
خلاصي تير شكل در موءثري به‌طور او حملات مي‌داد سوق
تئوري براساس شده اتخاذ سياستهاي پيكر بر درآمدكه
.نمود اصابت داشت زخمي‌كشنده نوسازي‌كه
از را خود القائات از خيلي رهيافت اين كه چرا
بدون وابستگي تئوري گرچه گفت بايد.مي‌گرفت جامعه‌شناسي
اقتصاد دورنماي ترسيم به نياز ايجاد در حياتي مساعدتي شك
بزرگ نقص دو خود نارساي تفاسير در ولي داد انجام جهاني
اين آن ، كلان و سريع جهت‌گيري آنكه اول:گذارد نمايش به
سوم ، جهان جوامع تضادهاي و مسائل با مواجهه در را تئوري
وابستگي ، منطقي نيروي آنكه ديگر و مي‌داد نشان غيرمجهز
روي بر محسوسي بطور آن اوليه برنامه‌هاي در حداقل
-مركز توسعه‌يافتگي ، عدم و يافتگي توسعه قبيل از قطبهايي
اينها و بود شده ترسيم غيره و اقمار -متروپل پيرامون ،
مورد آن اصلي نويسندگان توسط حتي ملاحظه‌اي قابل بطور
تئوري اين در ،(برنشتاين ، 1979 مثل) گرفته‌اند قرار نقد
مورد دوگانگي بر متكي و بزرگ پايه‌اي ويژگي وابستگي
داشت سعي ويژگيها اين عليرغم و مي‌داد تشكيل ادعايش ،
بايد.سازد بي‌اعتبار را نوسازي تئوريهاي از را بسياري
بي‌ارزش به آن تمايل وابستگي تئوري نقص مهمترين گفت
.بود پيرامون در دولت و سياست نقش نمودن
نقطه به‌عنوان دولت حيثيت اعاده عصر را دهه 1970 اواخر
سوم جهان در سياسي دگرگوني تحليلهاي و تجزيه تمركز
سياسي اقتصاد چارچوب در سياست آن از پيش كه چرا مي‌دانند
درخصوص (هيگات ، 1983) هيگات ريچارد.بود شده داده قرار
نخست.است گفته سخن متفاوت "كاملا سياسي اقتصاد نوع دو
را متجانس گرايشات است آن بر كه ماركسيستها سياسي اقتصاد
امر اين و دهد قرار هم روبروي وابستگي تئوري چارچوب در
به‌عنوان اجتماعي طبقات شكل‌گيري روي بر تمركز بوسيله را
دومين.مي‌دهد انجام توليد شيوه سرمايه‌داري ماقبل اشكال
روند بر مي‌پردازد آن به هيگات كه سياسي اقتصاد مكتب
آموزه‌هاي از بسياري و دارد تاكيد عمومي سياست شكل‌گيري
در و مي‌پذيرد تاثر سياسي جاافتاده و عرفي مطالعات از آن
سياسي اقتصاد همانند.نيست محوري نقش يك اقتصاد نقش آنها
بررسي از نيز مغاير سياسي مطالعات راديكال ، يا ماركسيستي
رهيافتي بسوي وابستگي تئوريهاي و نوسازي كلان دورنماي
سياسي مطالعات رهيافت واقع در.تحولند حال در بسرعت خرد
در و نموده عمل بخوبي خويش جهت‌گيريهاي كردن خرد در
كردن محدود با رابطه در راديكال ، سياسي اقتصاد با مقايسه
چارچوب در سياسي شكل‌بندي‌هاي و تصميم‌گيري‌ها در خود
.است داشته بيشتري كارآيي دولت دستگاه
چنانكه.است ساده اندكي است كرده طرح هيگات كه دوگانگي
از يكي در روشني نحو به نمي‌توان را نويسندگان از تعدادي
نمي‌تواند بنابراين نظريه دو اين.داد جاي مكتب دو اين
.دهد ارائه سوم جهان از مناسبي تحليل
قريشي فردين
(20)
مرداد شنبه 10
.دادم انجام كارهائي خانه ، در.نداشتيم مجلس جلسه امروز
خامنه‌اي آقاي عيادت براي سپس و اصلاح براي آمد سلماني
اشراقي آقاي.ضعيف و شده‌اند افسرده.رفتم بيمارستان به
.هستند اغماء در هنوز هم
در بني‌صدر خط ادامه از و آمدند بانكها اسلامي انجمن...
هم ، نوربخش [محسن] با دارند كم‌كم.داشتند شكايت بانكها ،
همراه هم ، نظامي صنايع اسلامي انجمن.مي‌كنند مخالفت
.مي‌گفتند را نارضايتها و آمدند بشارتي [علي‌محمد] آقاي
و ترور.خواندم را پارس خبرگزاري و شهرباني گزارشهاي
و آمدند هم پاسداران سپاه تحقيقات از.است زياد تخريب
كارمند يك درباره.داشتند ناسالم افراد تصفيه عدم از گله
جلوي بايد ;است بي‌تقصير "ظاهرا كردم ، بررسي هم اخراجي
....شود گرفته كاريها افراط اين
مرداد يكشنبه 11
لباس خامنه‌اي آقاي.زدم قلب بيمارستان به سري..
مراسم در شركت براي امام ، منزل به رفتن آماده و پوشيده
.آمدم شعف به.بودند رجائي آقاي جمهوري رياست حكم تنفيذ
شركت براي جماران ، در امام منزل به سپس و برگشتم خانه به
مجلس ، نمايندگان.رفتم جمهوري رياست حكم تنفيذ مراسم در
و ارتش فرماندهان نگهبان ، شوراي قضائي ، عالي شوراي وزرا ،
و داشتند حضور كشور ، شخصيتهاي از كثيري جمع و سپاه
;امنيتي ملاحظات خاطر به نمي‌دادند ، راه را متفرقه
مخالف تروريسم ، شروع اوضاع اين در كلي طور به خيلي‌ها
رواني و سياسي ملاحظات اما.بودند جلسه‌اي چنين تشكيل
.داشت مجلس تشكيل براي ترجحي
.بود جالب هم خامنه‌اي آقاي حضور.آمدند امام يازده ساعت
خوبي اظهارات رجائي ، آقاي و كردند خوبي صحبتهاي امام ،
و سعيد و فاطي با را ناهار و آمدم خانه به ظهر.داشت
.بود خالي ياسر و مهدي محسن ، عفت ، جاي.كرديم صرف فائزه
نيازهاي درباره و آمد حكيم باقر سيدمحمد بعدازظهر ،
هاشمي ، سيدمهدي آقاي با.خواست كمك من از عراقي مجاهدان
از يكي ايشانكند توجه بيشتر خواستم و كردم صحبت تلفني
محمد شهيد.است آزاديبخش نهضتهاي به كمك ستاد مسئولان
....است خالي جايش كه بود ، ديگر عضو هم منتظري
مرداد دوشنبه 12
.داشتيم هم را رجائي آقاي جمهوري رياست تحليف مراسم
حضور هم وزرا هيات و نگهبان شوراي كشور ، عالي ديوان رئيس
.داشتند
فعاليت از گزارشي.آمدند توده حزب از عموئي و كيانوري
و كمونيستها اتحاديه نام به كمونيستي گروه يك ضدانقلابي
جنگ براي دموكراتها از كردستان ، انشعابيون به اسلحه دادن
.دادند ايران با تركيه مرزهاي در ضدانقلاب حركت و آنها با
.كردم شركت دفاع عالي شوراي در ظهر ، از بعد پنج ساعت
فرماندهي پيشنهاد.است راكد كه دادند را جبهه‌ها گزارش
نظاميان كه نموديم شيرازي صياد سرهنگ آقاي براي را غرب
نيامد خوش را
و داشتيم جلسه باهنر آقاي با رجائي آقاي دفتر در شب ،
در عصر.داشتيم پيشرفتهائي و كرديم بحث كابينه درباره
دو مرگ باعث و شد منفجر نيرومندي بمب نخست‌وزيري ، نزديكي
اتومبيل چند تخريب و عابران از جمعي جراحت و عابر نفر سه
و شده منفجر آزادي ميدان در كرمانشاه در هم بمبي و گرديد
[ميرحسين] مهندس.كرده زخمي را نفر و 35 كشته را نفر دهها
تحليلي و كرد شركت ما جلسه در شب خارجه ، وزير موسوي
.نبود قوي خيلي كه داد ارائه خلق ، مجاهدين تروريسم درباره
.خوابيديم رجائي ، آقاي دفتر همان در را شب
مرداد سه‌شنبه 13
به صبحانه صرف از پس جمهوري ، رياست دفتر از زود ، صبح
خبر.شد شروع علني جلسه نيم ، و هفت ساعت.رفتم مجلس
ترور اثر در كازرون جمعه امام و بهبهان جماعت امام شهادت
نجات و اروميه نماينده حسني آقاي جان به سوءقصد و رسيد
بر مبني رجائي آقاي نامه.پاسدارش و فرزند جراحت و ايشان
بحث و شد مطرح وزير نخست عنوان به باهنر دكتر معرفي
غيررسمي جلسه وقت ، آخر.بود شهري اراضي طرح درباره
.داشتيم باهنر آقاي نخست‌وزيري امر در مشورت براي غيرعلني
تحرك كم ادعاي و بودن روحاني دليل به دوستان از عده‌اي
مشورت عدم خاطر به عده‌اي و بودند مخالف ايشان ، بودن
.آنها با قبلي
كابينه ، تركيب درباره و كرد تلفن [:خميني] آقا احمد..
تلفن بيات [اسدالله]و الويري [مرتضي] آقايانداشت حرف
از بعضي مخالفت و شهيد چهلم 72 مراسم درباره و كردند
شب ، آخر.كردند صحبت باهنر آقاي وزيري نخست با رفقا ،
مخالفتها اين از و كردند تلفن باهنر و رجائي آقايان
اسدالله آقاي.بكنيم فكري فردا شد قرار.بودند نگران
.داشت پيشنهاد كميته‌ها ، تقويت درباره و آمد تجريشي
مرداد چهارشنبه 14
جلسه ، شروع از قبل اينكه براي رفتم ، مجلس به وقت اول
باهنر آقاي وزيري نخست به نسبت را نمايندگان آراء وضع
از عده‌اي.نيايد پيش بدي وضع كه بكنم فكري و بسنجم
اگر.كنيم استفسار مجلس از شد قرار و بودند مخالف دوستان
مجلس.كنيم بحث غيرعلني و غيررسمي مقداري است ، موافق
حرف مخالفان.كردند صحبت موافقان و مخالفان و كرد موافقت
هم رجائي آقاي.بودند موافق هم ليبرالها.نداشتند حسابي
نفر كرديم ، 130 رايگيرينمود خوبي صحبتهاي و كرد شركت
نفر و 24 مخالف نفر و 14 بودند موافق راي ، صاحب از 168
نشده ، تصويب اعتبارنامه‌شان كه آنها از هم نفر و 29 ممتنع
.داشتند اعلام را خود موافقت نامه‌اي با
شده شهيد و كرده‌اند ترور را آيت [حسن] دكتر كه رسيد خبر
مجاهدين ، كه اينجاست هم مشكل مجروح ، پاسدارش دو و است
و بوده‌اند ما بين در خودي ، نيروي عنوان به سالها
به وصول راه و افراد موقعيت و ما وضع از كامل اطلاعات
اراضي طرح درباره بعدبحث ، ودارند اختيار در را آنها
بيشتر و داشتيم رئيسه هيات جلسه بعدازظهربود شهري
تصميماتي و بود نمايندگان امنيت تامين درباره بحثها
يا مجلس در كه شود پيشنهاد همه به اينكه جمله من.گرفتيم
شدت از كه هفته‌اي چند تا بمانند ، مجلس اطراف خانه‌هاي
.شود كاسته تروريسم
در سپس.دادم انجام پاسداران براي ازدواج عقد چند عصر
.كردم شركت باهنر ، آقاي دفتر در جمهوري حزب شوراي جلسه
.بود كابينه و امنيت در بحث هم آنجا
موسوي باهنر ، رجايي ، آقايان شركت با مشاوره‌اي جلسه شب ،
من دفتر در نبوي بهزاد و [خميني]آقا احمد اردبيلي ،
انقلاب دادگاههاي و كابينه سپاه ، ارتش ، درباره.داشتيم
جا همان در هم بقيه و خوابيدم دفترم در را شب.كرديم بحث
.خوابيدند
مرداد پنجشنبه 15
كه كرديم اعلان -هشت ساعت -ديرتر ساعت يك را جلسه امروز
لحظات در نباشند ، مجبور مجلس به آمدن براي نمايندگان
داشته اختيار در بيشتري زمان و بيايند خيابانها خلوت
...كنند حركت مختلف ساعات در كه باشند
سازمان گرايي گروه به راجع و آمدند دوستان از جمعي ظهر ،
را آنها كردم سعي من.كردند صحبت اسلامي انقلاب مجاهدين
.بازدارم اختلاف‌انگيز ، كارهاي از
و آمد هم كبوترآهنگ و بهار نماينده اكرمي [سيدكاظم] آقاي
از گروهي عصر.داشت مشورت اجرايي كار به برگشتن به راجع
از.داشتند حرف بهداري وزير به راجع و آمدند پزشكان
مدرسي آقايان.نبودند راضي بهداري فعلي وزير عملكرد
و آزاديبخش نهضتهاي از بيشتر حمايت به راجع و آمدند
...داشتند پيشنهاد خارجي ، تبليغات
مرداد جمعه 16
خطبه‌هاي.شدم مطالعه مشغول كارم دفتر در وقت ، اول
دفترم در نيم و ده ساعت تاكردم تنظيم را نمازجمعه
[عبدالمجيد] آقاي.رفتم تهران دانشگاه به.ماندم
آيت شهيد فرزند و بود خطبه‌ها از پيش سخنران معاديخواه ،
تروريسم و تن شهادت 72 درباره خطبه دو.كرد صحبت كمي هم
بعدازظهر.آمدم منزل به و خواندم جمعه نماز و كردم ايراد
.داشت حفاظتي و امنيتي سفارشهاي و آمد مطهري شهيد خانم
بيمارستان به خامنه‌اي ، آقاي عيادت به نيم ، و سه ساعت
از بناست همين‌روزها ، و است بهتر حالشان رفتم ، قلب
.بيايند بيرون بيمارستان
.رفتم ارتش مشترك ستاد در دفاع ، عالي شوراي جلسه به
را عمليات گزارش و بودند آمده لشكرها همه فرماندهان
اسلحه خريد براي خارج در كه طباطبائي صادق آقاي.دادند
برگشتن گزارش.داد خريدها از گزارشي و آمد مي‌برد ، به‌سر
را خلبان دو با رجوي و بني‌صدر توسط شده ربوده هواپيماي
ربودن درباره ،[شد داده] تحقيقات از هم گزارشي.دادند
پس را شده ربوده هواپيماي مصر كه شد گفته و هواپيما
.شد تمام جلسه شب ، نيم و ده ساعت.نمي‌دهد
|
