كنوني عصر تحولات و (ره) امام
و الاسلام حجت خطابه - (ره)خميني امام سياسي اصول‌تفكر
(3) روحاني حسن دكتر المسلمين
روحاني حسن دكتر سخنراني گذشته بخشهاي در :جستارگشايي
كه شد اشاره (ره)خميني امام سياسي تفكر اصول باره در
و دين پيوستگي و همگامي (ره)امام سياسي نگره مهمترين
جدا هم از را دو اين اگر واقع در.است يكديگر با سياست
بود ، خواهد بي‌معنا اسلامي انقلاب شكل‌گيري فلسفه بدانيم ،
سياسي -عبادي آييني اسلام ، (ره)خميني امام ديدگاه در
.بود خواهد بي‌وجه سياست ، از اسلام جداانگاشتن و است
امام نظر در.است آزادي و مدنيت سياست ، دين اسلام
اسلامي حكومت در همواره مردمي و ملي مصلحت (ره)خميني
از مردم‌سالاري رو اين از.مي‌زند را حرف نخستين
سخنراني ، دنباله در.مي‌آيد شمار به اسلامي نظام پايه‌هاي
ديدگاه‌هاي به روحاني حسن دكتر والمسلمين حجت‌الاسلام
ضرورت مكان ، و زمان مقتضيات با رابطه در (ره)خميني امام
گرامي خوانندگان شما توجه.است پرداخته...و احزاب تشكيل
.مي‌كنيم جلب به خطا اين دنباله به را
معارف گروه
دولت تصدي گستردگي
بخش واگذاري است ذكر قابل مبحث اين در كه ديگري مساله
اداره بار همه چرا.است مردم خود به كشور اداره بزرگ
مردم خود به را مردم امور بايد ما باشد؟ دولت بردوش كشور
در "تقريبا ايران در دولت تصدي گستردگيكنيم واگذار
شرق بلوك فروپاشيده نظام در فقط.است كم‌نظير امروز جهان
سمت به هم آنها كه است داشته سابقه امري چنين سابق
سياست تغيير درحال مردم به امور واگذاري و خصوصي‌سازي
اين ايران مثل كه مي‌يابيد را كشوري كمتر امروز.هستند
از بسياري در امروزه.باشد دولت بردوش مسئوليت بار همه
گاز برق ، آب ، قبيل از زيربنايي بخشهاي اداره حتي كشورها
عربستان مثل كشوري حتي.است شده واگذار مردم به هم نفت و
در.مي‌كند واگذار خصوصي شركتهاي به تدريج به را امور هم
اتوبانها ، اداره و ساخت راه‌آهن ، سالهاست غربي كشورهاي
دفاع ، صنايع حتي مادر كارخانجات بيمه ، بانك ، هواپيمايي ،
بخش به رانندگي و راهنمايي امور مثل پليس كار از بخشي
روز هر ما كشور در متاسفانه ولي.است شده واگذار خصوصي
روز هر دولتي بخش و مي‌كنيم سنگين‌تر را دولت بار
كنيم سنگين‌تر را دولت بار چه هر.مي‌شود متورم‌تر
مردم به امور چه هر.كرده‌ايم پذيرتر صدمه را حاكميت
حد در دولت مسئوليت و شود كم دولت تصدي و شود واگذار
حاكميت آسيبپذيري باشد نظارت و برنامه‌ريزي سياستگزاري ،
اساسي قانون در كه مواردي از غير به.كرده‌ايم كمتر را
به سرعت به بايد را امور بقيه است ، شده واگذار دولت به
.كنيم واگذار خصوصي بخش
مي‌خواهيم اگر.كردم ذكر نمونه عنوان به را مورد چند اين
و شكاف نگذاريم و كنيم قويتر را دولت و مردم رابطه
اين دقيق برنامه‌ريزي يك طي بايد آيد وجود به فاصله‌اي
بود اين امام‌قدس‌سره استراتژي.كنيم تامين را مهم هدف
و مردم عمومي بسيج طريق از حكومت حفظ و حكومت اداره كه
خط بهترين استراتژي اين.گيرد انجام صحنه در مردم حضور
استراتژي اينگرديد انتخاب امام‌قدس‌سره توسط كه بود مشي
اين بايد ما.است جهان سطح در و منطقه در ما افتخار مايه
و طراحي كار ، اين براي.كنيم حفظ را مهم و صحيح استراتژي
و سياسي مديريتي ، برنامه دهها به.است لازم برنامه‌ريزي
ادامه براي صحنه در همواره را مردم تا داريم نياز فرهنگي
نظام حفظ براي فداكاري و ايثار وادامه حكومت از حمايت
.نگهداريم
فقه پويايي
كه ايدئولوژيكي اصل زيربنايي‌ترين تبيين سوم ، مساله اما
جديد معضلات حل براي اسلامي حكومت توانمندي اساس و پايه
در چالش قدرت و اجتماعي جديد مشكلات و مستحدثه مسايل و
مهم بسيار اصل اين.مي‌باشد معاصر پيچيده دنياي برابر
تفسير.است "فقه بودن ديناميك و حكومتي فقه پويايي اصل"
احكام كه بود به‌گونه‌اي فقه و اسلام از امام‌قدس‌سره
را مشكلات زماني و عصر هر در بود خواهد قادر اسلام
.باشد پاسخگو
فوق‌العاده‌اي سرعت با آن تغييرات كه جهاني برابر در
مواجه جديد فضاي و جديد مسايل با روز هر و مي‌شود انجام
هر در مي‌تواند چگونه استاتيك و پويا غير احكام مي‌شويم ،
باتفسير اسلام بگذارد؟ ما پيش‌روي را مناسب راه‌حل مقطعي
همه با مي‌تواند چگونه اخباريها تفسير با اسلام متحجرين ،
دهد؟ ارائه حل راه آن براي و شود مواجه جديد معضلات
بر زيربنايي اصل اين تثبيت و تبيين براي امام‌قدس‌سره
چند كه نمود تاكيد و تكيه مختلف مقاطع در مهمي نكات
:مي‌رسانم عرض به را آن نمونه
مديريت اصل
جامعه اداره و مديريت امام‌قدس‌سره آنكه ، نكته اولين
بر حاكم اصل عنوان به و مهم اصل يك را اسلام احكام توسط
.مي‌كردند تلقي باشد تعارض در اصل اين با كه فرعي حكم هر
هدي ائمه و پيامبر وسيره روايات و آيات مجموعه از امام
اسلام اجتماعي احكام و حكومت زمينه در كه عليهم‌السلام
مقام در را آن و نموده استخراج را اصل اين مي‌باشند ،
و الفاظ بر جمود.مي‌دادند ترجيح احكام ، ديگر بر تعارض
نتواند اسلام جهان ، فعلي شرايط در شود باعث كه ظواهر
اسلام روح خلاف گيرد ، برعهده را جامعه مديريت و حكومت
و فضلا از يكي براي كه نامه‌اي ضمن امام.مي‌دانستند
و ظاهري برداشت مساله به مي‌نويسند قم علميه حوزه مدرسين
مي‌فرمايند و مي‌كنند اشاره اسلامي متون از عميق غير
و دواني اسب و كمان و تير به مختص "رمايه و سبق" احكام
.نيست است ، مي‌شده استفاده آنها از درجنگها قديم در آنچه
و قرارداد توجه مورد امروز خاص شرايط با بايد را انفال
صادر را جنگل تخريب مجوز نمي‌توان روايتي به استناد با
زيست محيط حفظ در مهمي عامل جنگل درختان امروزه كه كرد
تخريب جلوي متون ، ظواهر به استناد با نمي‌توان.مي‌باشند
دارند قرار خيابان مسير در كه گرفت را خانه‌هايي و منازل
هر بهدارد بستگي خيابان آن احداث به ترافيك مشكل حل و
به و جامعه جديد شرايط در مي‌شود باعث كه استنباطاتي حال
حلال نتواند اسلام جديد ، تمدن در امام‌قدس‌سره تعبير
ج 2 ، نور ، صحيفه)باشند معتبر نمي‌توانند باشد معضلات
(ص34
ظاهري برداشت‌هاي با نيز زيرزميني مهم معادن بحث در امام
و نفت معدن كشف فرض در و مي‌كنند مخالفت اسلام احكام از
و است ملي معادن اين مي‌فرمايند فردي ، شخصي ملك در گاز
نمي‌تواند معادن اين و است ملت فرداي و امروز به متعلق
است معادن مالك اسلامي دولت و باشد افراد شخصي ملك تابع
اين گرفتن نظر در بدون را زمين اجاره يا زمين پول فقط و
ج 20 ، نور ، صحيفه)نمايد پرداخت ملك صاحب به بايد معادن
(ص 155
حكومتي احكام
را اسلامي حكومت اختيارات امام‌قدس‌سره آنكه ، دوم نكته
اوليه احكام چارچوب در را اختيارات اين و وسيع بسيار
اسلام ، و كشور مصالح چارچوب در بلكه نمي‌دانستند اسلام
اوليه احكام با مخالف آنكه ولو را حكومتي احكام اجراي
وظيفه خدمت.مي‌دانستند واجب و لازم مردم بر را باشند
منع ماليات ، جبهه ، به سربازان اجباري اعزام و عمومي
حقوق دهد ، تشخيص ضروري حكومت كه موردي هر به نسبت احتكار
فروش و خريد از جلوگيري ارز ، معاملات از جلوگيري گمركي ،
برابر در نرخ تعيين قيمت‌گذاري ، آنها ، حمل و اسلحه
كه اينها امثال و دولتي خدمات و امكانات از مردم استفاده
اسلامي دولت ندارند ، قرار اوليه احكام چارچوب در
الزامي حكومتي حكم عنوان به را موارد اين همه مي‌تواند
مي‌تواند اسلام مصالح حفظ براي خاص شرايط در حتي و نمايد
نور ، صحيفه).نمايد تعطيل را الهي فرائض از برخي "موقتا
(ص 165 و ص 170 ج 20 ،
فقه "كاملا مي‌تواند اسلامي حكومت در مصلحت اصل بنابراين
مشكل امام‌قدس‌سره حتي.نمايد ديناميك و پويا را حكومتي
حل نظام مصلحت تشخيص مجمع تشكيل با هم را اصل اين اجرايي
اساسي قانون اصل 112 در اساسي قانون دربازنگري كه نمودند
.گرديد تبيين نهاد اين اختيارات و وظايف
ثانويه احكام
گرچه.مي‌باشد ثانويه احكام زمينه ، اين در سوم نكته
نيز گذشته فقهاي زبان از ثانويه احكام تبيين و معرفي
در "عمدتا ثانويه احكام بحث گذشته در ولي است شده انجام
امور زمينه در و شده بيان فردي و شخصي وظايف زمينه
فقهاي.است شده بحث زمينه اين در كمتر حكومتي و اجتماعي
معضلات حل براي احكام اين بر (قدس‌سره)امام حضرت و معاصر
از برخي (قدس‌سره)امام حضرت حتي. نمودند تاكيد اجتماعي
حكومتي حكم عنوان به را "لاضرر" مثل ثانويه احكام
از را جندب ثمره‌بن داستان در پيامبر دستور و مي‌دانند
از نه مي‌دانند اسلامي جامعه بر حاكم و امر ولايت باب
.نبوت و پيامبري باب
به قوانين تدوين و نظام مصلحت تشخيص مجمع تشكيل از قبل
از اجتماعي معضلات حل "عمدتا اسلامي ، نظام مصالح مبناي
مجلس به (قدس‌سره)امام.مي‌گرفت انجام ثانوي حكم طريق
شرايطي با كه بودند داده را اجازه اين اسلامي شوراي
كه كند وضع ثانويه احكام برمبناي را موقتي قوانين بتواند
احكام برمبناي قوانين رد حق نگهبان شوراي موارد آن در
.نداشت را اوليه
در هم ثانويه احكام و مصلحت ظرف در حكومتي احكام اگرچه
اين ضرورت يا مصلحت انقضاي از پس و دارد اعتبار خودش ظرف
دائمي احكام بنابراين و مي‌شوند لغو طبيعي طور به احكام
حكومتي فقه پويايي براي اصل ، دو همين ولي نمي‌باشند
احكام طريق از جديدي مشكل و مساله هر و مي‌كند كفايت
.بود خواهد حل قابل ثانويه احكام يا حكومتي
مكان و زمان اصل
مساله به راستا اين در (قدس‌سره)امام آنكه ، چهارم نكته
حتي و داشتند تاكيد نيز مكان و زمان اصل و زمان مقتضيات
مصلحت كه است كسي حكومتي مسايل در مجتهد مي‌فرمايند
است ممكن كسي.نيست مجتهد والا كند درك بتواند را جامعه
ولي باشد مجتهد حوزه‌ها در معهود مفهوم به فقهي احكام در
براينكه مي‌كند تاكيد امام.نباشد مجتهد حكومتي امور در
در مجتهد دهد تشخيص نتواند را جامعه امروز مصلحت كسي اگر
.نيست حكومتي امور
از پس دوران به مربوط جديد مفهوم به اجتهاد واقع در
حكومتي فقه و حكومتي نيازهاي راستاي در و انقلاب پيروزي
شده موجب شيعه فقه در اجتهاد باب انفتاح خوشبختانه.است
همواره تكامل روبه زنده موجود يك همانند شيعه فقه كه
جهشهاي با خود تكاملي مسير در و گرديده متكامل و متحول
قرن در طوسي شيخ توسط كه تحولاتي.باشد همراه بالنده
مرتضي شيخ يا و هشتم قرن در حلي علامه توسط يا و پنجم
شدند انجام (قدس‌سره)امام حضرت توسط بالاخره و انصاري
اين.گرديد جديد بامشكلات چالش جهت فقه توانمندي باعث
نيازهاي جوابگوي عصري هر در توانسته غني و پويا فقه
.باشد جوانب تمام از جامعه
مكان و زمان بحث اهميت
به گذشته دهه‌هاي حتي و گذشته قرون در مكان و زمان بحث
اصل اين مستقل طرح به نيازي و نداشت مهمي جايگاه دليل سه
آشنايي و ملل و اقوام با تماس آنكه دليل به "اولا.نبود
ميان در.بود مشكل بسيار آنان مشكلات و مسايل به
به تاريخ‌نويس و جهانگرد عنوان به نفر چند نفر ميليونها
به مي‌توانستند اگر و مي‌كردند سفر عالم كنار و گوشه
سفرنامه‌اي خود سياحت و سير محدوده در برگردند سلامت
و چاپ مشكلات دليل به هم سفرنامه‌ها آنميكردند تنظيم
.مي‌گرديد محصور خاصي افراد كتابخانه گوشه در توزيع و نشر
جهان به ديروز بزرگ دنياي امروز ، جهان در كه حالي در
هر به مي‌توان ساعت از 24 كمتر در كه شده تبديل كوچكي
مي‌توان رسانه‌ها طريق از و نمود مسافرت جهان از نقطه‌اي
طريق از و بود اطلاع با جهان نقاط اقصي از لحظه هر
.گرديد اطلاع با جهان مهم صاحبنظران همه نظرات از اينترنت
.داشت كند بسيار حركتي گذشته جوامع در تحولات ، "ثانيا
و بود قدرتمندان و ديكتاتوران فتوحات حد در مهم تغييرات
محدود بسيار "معمولا صنعت و دانش و علوم زمينه در تحولات
دگرگوني و علمي و سياسي تحولات سرعت كه حالي در.بود
رشد آنچنان اخير دهه‌هاي طول در زمان بستر در حوادث
به را صاحبنظران خود حتي كه است گرفته خود به فزاينده‌اي
روزافزون شتاب و تحول واقعيت امروزه.است واداشته شگفتي
بسيار ارتباطات خاطر به و نيست انكار قابل كسي براي آن
تحولات اين تاثير تحت جهان مردم و كشورها همه جهان نزديك
محصور بركه‌اي در هرگز موج اين يعني.گرفت خواهند قرار
.رسيد خواهد جا همه به و ماند نخواهد
حد در فقهاء و علماء مراجعه مورد مسايل گذشته ، در "ثالثا
هم سوءالات بود ، منحصر شاگرد چند يا مريد چند سوءال
به نگاهي.بود فردي و عبادي وظايف زمينه در "معمولا
مراجع از انقلاب پيروزي از قبل گذشته دهه‌هاي استفتائات
كه‌شرايط حالي در مي‌سازد ، روشن را واقعيت اين عظام
يك اداره و انقلاب از بعد شرايط ويژه به و جهان امروزه
سوءال هزاران با را حوزه‌ها و فقها و علما اسلامي ، نظام
و اجتماعي دفاعي ، بين‌المللي ، سياسي ، اقتصادي ، مسايل در
كه اسلامي ايران در ويژه بهاست كرده مواجه فرهنگي
نظام مديريت عهده‌دار و است اسلام جهان ام‌القراي امروزه
مشكلات و معضلات و مسايل و شبهات همه به پاسخگويي مدعي و
.مي‌باشد
دارد ادامه
|
