فرصت؟ يك يا تهديد جهاني ، تجارت سازمان
موقعيت و (گات) جهاني تجارت سازمان پيشينه بر مروري
سازمان اين به پيوستن جهت در ايران
 
"گات" جهاني آزاد تجارت سازمان در كشورها شدن عضو *
اقتصادي مبادلات و صنعتي توليدات زمينه در را الزاماتي
است جهاني استاندارد يك مثابه به كه دارد پي در وتجاري
درآمد پيش
فرداي از كه جهان در اقتصادي قطببندي‌هاي تازه عصر
ضمن است ، شده آغاز سوسياليستي اقتصاد سامانه فروپاشي
بهبود زمينه در را الزاماتي اقتصادي رقابت‌هاي تشديد
همراه به نيز جهاني استاندارد يك قالب در كالاها كيفيت
از شبكه‌اي در مي‌توان را پيامدها قبيل اين.است داشته
تجارت سازمان سوي از كه قانونمندي‌هايي و ضوابط مقررات ،
اين به.كرد جست‌وجو است شده اعلام "گات" جهاني آزاد
نظام اين به كه جهان سراسر از كشور دهها ترتيب
"كپي‌رايت" به موسوم حقوق از آن الزامات به پيوسته‌اند
معرفي "ايزوها" عنوان با كه نوين استانداردهاي انواع تا
مقررات اين از اگر است بديهي و نهاده‌اند گردن مي‌شوند ،
حتي و اقتصادي و تجاري عمده مبادلات عرصه در كنند تخطي
.شد خواهند منزوي جهان فرهنگي
ايران اسلامي جمهوري است ، آمده حاضر گزارش در كه همچنان
در گات عضويت به هنوز كه است جهان كشورهاي معدود جزو
پذيرفتن براي كه زمينه‌هايي به توجه با اما است نيامده
بايد مي‌شود ، فراهم جهاني سازمان اين در ما كشور عضويت
خود تجارت و توليد بخش جانبه همه آماده‌سازي به نسبت
بهبود.كنيم اقدام قانونمند حيطه اين در گرفتن قرار براي
كه گوناگون استانداردهاي مراعات و صنعتي توليدات كيفي
مي‌باشد ، (زيست محيط استاندارد) ايزو 14000 آن تازه‌ترين
.مي‌باشد اقدامات اين جمله از
سراسر آثاردر اين پديدآورندگان هنري و فرهنگي حقوق رعايت
را ما هنرمندان و موءلفان حقوق تضمين مسلم طور به كه جهان
گات به پيوستن الزامات ديگر از داشت ، خواهد پي در نيز
.گيرد قرار توجه مورد بايد كه است
آمدند گردهم جهان كشور نمايندگان 56 ميلادي سال 1948 در
آن از.برسانند به‌تصويب را گات ماده‌اي منشور 38 تا
گروه اين نشست دور طي 8 و مي‌گذرد سال از 50 بيش زمان
.است شده افزوده اوليه موافقت‌نامه به زيادي ضوابط
شكل تفكر اين براساس آن توسعه و گات پيمان‌نامه تصويب
جهان ، اقتصادي رشد محركه نيروي قدرتمندترين كه گرفت
سالهاي در موافقت‌نامه اين كه دستاوردي و است تجارت
.مي‌باشد تجاري آزادسازي دارد همراه به بيستم قرن پاياني
نام كه تجارت و تعرفه و عمومي موافقت‌نامه همان يا گات
تغييرات منجربه است كنوني جهاني تجارت سازمان نخستين
اطلاعات و نقل و حمل ارتباطات ، حوزه در تكنولوژيك
.است شده جهان در تجاري آزادسازي
بيشتر (جهاني تجارت سازمان) گات اوليه نشست‌هاي در
اما بود صنعت زمينه در مصوب موافقت‌نامه‌هاي و تعرفه‌ها
(اروگوئه كشور در گات هشتم نشست برگزاري) اروگوئه دور در
مالكيت حقوق و خدمات پوشاك ، و منسوجات كشاورزي ، حوزه‌هاي
.داد قرار پوشش تحت نيز را معنوي
تجارت سازمان تشكيل براي مذاكراتي كه بود نشست همان در
ضوابطي و گرفت صورت ژانويه 1995 اول از (O.T.W) جهاني
آن در مصوب موافقت‌نامه‌هاي اجراي به‌منظورتضمين نيز
.شد گرفته درنظر
تمام در جهاني تجارت سازمان عضو كشور حدود 131 اكنون
سازمان اين عضويت به گات موافقت‌نامه سابق عضو كشورهاي
مورد در مي‌دهدكه نشان انجام‌شده بررسيهاي.درآمده‌اند
سابق رژيم حكومت زمان درO.T.W يا گات به ايران پيوستن
به‌دليل نيز انقلاب از پس و نشد موضوع اين به توجهي
مدتها تا دولتي اقتصاد غالب وجه به‌ويژه كشور خاص شرايط
احساس جهاني توافق‌نامه اين به پيوستن براي ضرورتي
تاكنون ايران رفته ، ازدست زمان گرفتن درنظر با.نمي‌شد
درحال.است دورمانده گات در مطرح موضوعات و اطلاعات از
كه يافته حضور گات در ناظر به‌عنوان شرايطي در نيز حاضر
.است نمانده حاضر قرن سالهاي پايان به چيزي
تقاضاي ميلادي سال 1995 در ايران موجود اطلاعات براساس
.كرد مطرح را خود عضويت
دلايل از يكي كشورمان اجتماعي امور و كار وزير تازگي به
داشته اعلام تجارت بخش ناكارايي را كشور صنايع ركود اصلي
ارائه و بيكاري بحران با مقابله براي كه كرده تاكيد و
مبادلات سايه در فقط اشتغال براي مناسب راهكارهاي
فراواني مشاغل مي‌توانيم كه است فعال تجاري و اقتصادي
صنايع رونق عدم كه است كرده تاكيد همچنين وي.كنيم ايجاد
كه است كرده فراهم را زمينه‌اي كالا ، فروش مشكلات بخاطر
كيفي و كمي بهبود به پرداختن به‌جاي صنايع مديران
و باشند خود محصولات فروش نگران چيز هر از بيش توليدات ،
فقط كشور در فعال و سالم تجارت بخش يك غياب در اكنون
.مي‌بردند سود تورم افزايش و احتكار با دلال گروهي
فلزات و صنايع وزارت خانگي لوازم و فلزي صنايع مديركل
ميزان كه‌هم‌اكنون است كرده نشان خاطر اين‌خصوص در نيز
تقاضاي برابر تا 3 كشور در خانگي لوازم از برخي توليد
افزايش را وضعيت اين علت وي.است داخلي مصرف بازار
مردم خريد قدرت به نسبت قيمت گراني و توليد هزينه‌هاي
بازارهاي به ورود براي كه كرده تاكيد وي.است كرده ذكر
لوازم اقلام از برخي فروش مشكل زيرا شود تلاش بايد منطقه
.خواهدشد نيز مشكل‌تر آينده در خانگي
آمارهاي و كارشناسي تحليل‌هاي از برخي بنابه ديگر سوي از
كالاي انواع تومان ميليون حدود 64 سالانه شده منتشر
يك فقط شده كشف ارقام اين اگر و مي‌شود ضبط و كشف قاچاق
گرفت نتيجه چنين مي‌توان باشد كشور قاچاق كالاهاي كل دهم
كالاها انواع دلار ميليارد حدود 2 مجموع در سالانه كه
ادامه با.مي‌شود خارج كشور از قاچاق و غيرمجاز به‌طور
آسيبپذيري كشور ، در تجارت بخش ركود وضعيت و روند اين
مسئولان كه شرايطي در و يافته افزايش روز روزبه بخش اين
نجات‌بخش و بهبود اساسي راهكار دارند نظر اتفاق كشور
است ضروري است ، ممكن تجارت ازطريق كشور اشتغال و توليد
بر تجارت بخش جهاني و داخلي تحولات كلي تاثيرات كه
.گيرد قرار جدي‌تري توجه مورد كشور اقتصادي كلي ساختار
عمومي منافع بررسي ضمن كه است شده تلاش گزارش اين در
آن به ايران پيوستن آثار به جهاني تجارت سازمان در عضويت
.گيرد قرار ارزيابي مورد كشور صنايع ساختار كلي وضعيت و
جهاني تجارت سازمان اهداف
متحد ملل سازمان اجتماعي و اقتصادي شوراي سال 1946 در
درصد كه 70 داد تشكيل را صنعتي كشور از 19 مركب كميته‌اي
.داشتند دست در را جهاني تجارت
براي جهاني بازرگاني سازمان يك ايجاد كميته اين وظيفه
و گمركي حقوق كاهش صادراتي ، محدوديت‌هاي و تبعيض‌ها رفع
اين توسط كه توافق‌نامه‌هايي.بود آزاد تجارت برقراري
اجرا مرحله به سال 1948 از شد تهيه سال 1947 در كميته
.درآمد
و ماده بر 38 مشتمل جهاني تجارت سازمان هدفهاي و اصول
هزاران دربرگيرنده و كالا فهرست و ضمائم زيادي تعداد
يكديگر به اعضا توسط متقابل به‌طور كه بود گمركي تخفيف
در تبعيض عدم اصل دو بر سازمان اين به‌واقع.مي‌شود اعطا
.است شده بنا متقابل امتياز اصل و تجارت
را زندگي سطح كه تدوين‌شده اساس اين بر مواد اين همه
را كامل اشتغال امكانات دهد ، ارتقاء عضو كشورهاي براي
دهد ، افزايش را تقاضا سطح و واقعي درآمدهاي آورد ، فراهم
تجارت درمجموع و شود بهره‌برداري موءثرتر جهاني منابع از
راه سر بر موجود موانع همچنين.يابد گسترش بين‌المللي
.شود برداشته بين‌المللي مبادلات
كشور كالااز واردات بر كشوري اگر تبعيض عدم اصل برپايه
واردات بر نسبت همان به بايد كند وضع گمركي تعرفه بخصوصي
.بگذارد تعرفه عضوسازمان كشورهاي تمام از كالا همان
تعرفه درصد كشوري اگر نيز متقابل امتياز اصل پايه بر
دهد تقليل را ديگر كشور از چندكالا يا يك واردات گمركي
واردات گمركي تعرفه‌هاي نسبت همان به بايد نيز دوم كشور
.دهد كاهش را اول كشور از
ملي منافع از حفاظت براي كه است شده پيش‌بيني همچنين
سازمان مقررات و قوانين شمول از موارد برخي ضرورت برحسب
.شود خارج جهاني تجارت
كه عمومي منافع كلي ، ديد از:مي‌گويد اقتصادي كارشناس يك
ارمغان به اعضا براي جهاني تجارت سازمان در عضويت با
عمومي منافع اين جمله از.است توجه قابل مي‌شود ، آورده
و مداوم دسترسي تبعيض ، عدم اصل از برخورداري مي‌توان
تجاري ، اختلافات فصل و حل و مشاوره بازارها ، به مطمئن
از برخورداري خصوصي ، و جانبه چند مباحثات براي مجمعي
.كرد اشاره توسعه حال در كشورهاي براي فني كمك‌هاي
جهاني تجارت سازمان به ايران پيوستن آثار
برگزار (جهاني تجارت سازمان)(OT.W) نشست نخستين وقتي
و داشتند قرار سازمان اين خارج در جهان كشور فقط 8 شد
براي انتظار حال در نيز كشور و 28 آن رسمي عضو كشور 131
تا كه بود كشور اين 8 از يكي ايران و بودند دائم عضويت
عمل به عضويت براي جدي اقدام (ميلادي 1995) هنگام آن
باقي كشور به 8 كه بود نشست اين جريان در.بود نياورده
سال 2000 تا) آينده سال تا 5 كه شد داده مهلت مانده
خاص تعرفه‌هاي وگرنه بدهند عضويت درخواست "رسما (ميلادي
.آمد درخواهد اجرا به آنها براي عضو غير كشورهاي به مربوط
محصولات بر گمركي سنگين تعرفه‌هاي روشن‌تر ، عبارت به
آن روشن معناي كه شد خواهد بسته كشورها اين صادراتي
!است جهان در اقتصادي و تجاري كامل انزواي
اطلاعات كليه از عقبماندن با و شرايطي چنين در ايران
تقاضاي -سازمان اين گذشته سال فعاليت 50 -جهاني تجارت
.كرد اعلام سازمان اين به را خود عضويت
سالهاي طول در ايران عضويت عدم علت صاحبنظران اعتقاد به
فعاليت بالاي سهم جهاني ، تجارت سازمان در انقلاب از قبل
سرشار درآمدهاي وجود نيز و كشور اقتصاد ساختار در دولت
تحت نيز اسلامي انقلاب پيروزي از پساست بوده نفتي
با روابط تيرگي ايران ، اقتصادي تحريم مانند عواملي تاثير
بلوكه ايران ، عليه عراق تحميلي جنگ بروز غربي ، كشورهاي
هزينه‌هاي افزايش خارجي ، بانكهاي در كشور دارائي‌هاي شدن
زمينه ارزي ، منابع كاهش كشور ، از سرمايه‌ها فرار دولتي ،
فراهم خصوص اين در تصميم اتخاذ و جهت‌گيري براي را مساعد
هيات اقتصادي كميته پيش سال حدود 6 رو همين از.نكرد
براي كميسيوني تشكيل مامور را بازرگاني وزارت دولت ،
.كرد سازمان اين به عضويت و الحاق زمينه‌هاي بررسي
اين در صنايع مهندسي ارشد كارشناس حيدري همايون مهندس
در و شگرف بسيار تحولات آيا كه ديد بايد:مي‌گويد باره
كشور براي جهان تجاري و اقتصادي اوضاع در سريع حال عين
اين اينكه يا و مي‌آيد حساب به تهديد يك يا چالش يك ما
و بهبود براي خوبي فرصتهاي نويدبخش مي‌تواند تحولات
قابل خدمات و محصولات شده تمام قيمت كاهش و كيفيت ارتقاء
باشد؟ جهاني مشتريان براي عرضه
ماه دي تاريخ 11 از و است راه در كه تحولاتي:مي‌گويد وي
.Wجهاني تجارت سازمان توسط (ميلادي سال 2001 آغاز) 1379
كشورهاي وضعيت حتم به‌طور شد خواهد آغاز "رسما ((O.T
است آن مهم نكته اما داد خواهد قرار تاثير تحت را جهان
و زمينه توانست خواهند نيز توسعه حال در كشورهاي آيا كه
مشكلات از بتوانند تا آورند بوجود خود در را لازم آمادگي
!بردارند خود اقتصاد توسعه و رشد براي نردباني چالشهاي و
ژانويه اول از گات جانشين عنوان به جهاني تجارت سازمان
اين جايگاه كه است ضروري و كرد آغاز را خود فعاليت 1995
مورد جهان تجاري و اقتصادي تحولات در آن نقش و سازمان
.بگيرد قرار كارشناسي و دقيق بررسي
اين اعضاي بين جهاني تجارت اعظم بخش:مي‌افزايد وي
اگر.داشت خواهد جريان (كشور از 130 متشكل) سازمان
ويژگي دو كشورها ملي اقتصاد شدن جهاني و تجارت آزادسازي
تجارت سازمان آن محركه نيروي قرن 21باشد اول دهه مهم
ميلادي سال 1997 در جهان صادرات حجم.بود خواهد جهاني
سهم ميزان اين از و بود دلار ميليارد هزار از 75 بيش
يك ما اگر است بوده دلار ميليارد حدود 12 فقط كشورها
-داريم كه -باشيم داشته اختيار در را زمين كره جمعيت درصد
داشته نيز را جهاني ناخالص توليد درصد يك حداقل بايد
ناخالص توليد درصد دهم يك فقط اكنون كه صورتي در باشيم ،
يك حداقل بايد كه حالي در !ماست كشور به متعلق جهاني
به متعلق دلار ميليارد معادل 75 يعني جهاني صادرات درصد
.باشد ما كشور
ما كشور اقتصاد ويژگيهاي
گذشته ، دهه دو طول در آمده عمل به بررسيهاي نتايج طبق
حركت صنعت بهبودبخش جهت در كشورمان اقتصادي تحولات گرچه
و پيوسته هيچ‌گاه بخش اين در بهبود روند اما است كرده
شوك‌هاي تاثير تحت همواره بخش اين زيرا نبوده ، پايدار
بخش اين وابستگي.است بوده ارزي نوسانات جمله از گوناگون
روند دوران طول در گرچه خارجي اوليه مواد واردات به
كم ، بازدهي مجموع در اما داده افزايش را بهره‌برداري
نياز ، حد از بيش اشتغال خصوص در متعدد مشكلات بيانگر
.است مقررات و قوانين انعطاف‌ناپذيري مديريتي ، مسايل
زير توليد نسبي مزيت لحاظ به كارشناسان اظهارنظر بنابه
و مزيت بيشترين داراي اساسي فلزات و نساجي صنايع بخش‌هاي
شيميايي صنايع و است مزيت كمترين داراي ماشين‌آلات صنايع
سياستهاي اتخاذ با و است بالقوه مزيت داراي غذايي و
.مي‌باشند دارا را جهاني بازارهاي در رقابت امكان مناسب
دارد ادامه
|
