انساني عاطفه تجلي جامي بهارستان
خانوادگي سينماي براي موفقيت
انساني عاطفه تجلي جامي بهارستان
بهارستان از انتشار دست در انتقادي نسخه انگيزه به
جامي عبدالرحمن نورالدين
زاد افصح خان پروفسوراعلا ياد زنده
و شاعران جمله از جامي عبدالرحمن مولانا :اشاره
آثار كه است فارسي كهن ادبيات كلاسيك و بنام نويسندگان
نثر و به‌نظم عرفان و اخلاق شعر ، حوزه‌هاي در را بسياري
ميراث نشر دفتر" كه شديم باخبر بهتازگياست درآورده
ارزنده خطي نسخ انتشار و تصحيح است سالي چند كه "مكتوب
با داده قرار خود همت وجه را فرهنگي فكري حوزه‌هاي در
قراردادن مبنا نيز و تاجيكي اديب و استاد چند همكاري
و متفكر اين آثار مجموعه جامي ، آثار از معتبر نسخه‌هايي
نوشته.دارد انتشار دست در مجلد هفت در را هفتم قرن اديب
اعلاخان دكتر "جامي بهارستان" مصحح كه است مقدمه‌اي زير
شديم باخبر متاسفانه كه است نوشته اثر اين بر افصح‌زاد
دفتر از سپاس با كه شتافت باقي سراي به روزها همين در
و ادب گروه اختيار در را نوشته اين كه مكتوب ميراث نشر
به زاد افصح استاد درگذشت تسليت نيز داده‌اندو قرار هنر
اين از تلخيصي به را خوانندگان شما توجه فرهنگي جامعه
.مي‌نماييم جلب نوشته
عبدالرحمان مولوي نفيس و مشهور اثرهاي از يكي بهارستان
آن از ترجمه‌هايي يا و اثر اين متن تاكنون كه است ، جامي
.است گرديده نشر غرب و شرق مختلف كشورهاي در چندين‌بار
اين بيشتر كردن فراهم در كه گفت ، بايد بسيار تاسف با اما
در جهت اين از نشده ، استفاده معتبر نسخه‌هاي از نشرها
مي‌خورد ، به‌چشم بسياري اشتباهات و خطاها متن‌ها اين
صدها مانند جامي بهارستان نسخه‌هاي كه شد ، يادآور بايد
رسيده‌اند ، ما به پيش قرن چندين از كه ديگر كلاسيك اثر
اغلب غيرمسئول نسخه‌برداران و كاتبان بي‌توجهي سبب به
آثار بررسي اما.شده‌اند نابجا تصرفات و تحريفات دستخوش
اثرهاي در تصرفات و تصحيف تحريف ، كه مي‌دهد ، نشان كلاسيك
آثار در بنابرآن.داده‌اند رخ بيشتر بديعي منثور
او ديگر اثرهاي از بهارستان متن نيز جامي عبدالرحمان
قرن از نسخه شش يا پنج ما اگر و است گرديده مشوش بيشتر
مي‌بينيم ، كنيم مقايسه هم با گرفته را او ميلادي شانزده
خسته‌كننده آنها درج و بسيار بي‌اندازه آنها بين فرق كه
حتي است ، دشوار دادن تشخيص نادرست از را درست بوده ،
و تحريف خطا ، و سهو از نيز موءلف قريبالعهد نسخه‌هاي
به موءلف قريبالعهد نسخه‌هاي اما و نيستند مبرا تصحيف
اين‌گونه مقايسه و مقابله براساس و نزديكترند اصل
.كرد فراهم مي‌توان نيز را اصل به نزديك متني نسخه‌ها ،
اين نويسنده كه بهارستان ، انتقادي علمي متن.م سال 1972
و بود داده ترتيب و تصحيح قديمي نسخه چهار روي از سطور
خيلي مدتي در بود ، يافته انتشار "دانش" نشريات به‌وسيله
ناياب رفته به‌فروش اثر اين شده چاپ جلد هزار چهار كوتاه
در كه بهارستان جالب قديمي نسخه يك باز فاصله اين در.شد
ما دست به شده استفاده آن از " -ه" علامت با متن اين
.رسيد
محترم خوانندگان به كه بهارستان انتقادي علمي حاضره متن
قديمي ممتاز و معتبر نسخه پنج مقابله با مي‌شود عرضه
.است شده تصحيح
متن اين ترتيب و تصحيح در شده استفاده نسخه‌هاي توصيف
:است زيرين شرح به
خطي نسخه‌ايست مي‌شود مشخص "الف" علامت با كه نسخه‌اي -1
xپهناي 115/21 و درازا به ورق شامل 84 مذهب و مجدول
شرقي دستنويسهاي گنجينه در I/شماره 9780 به و سانتيمتر
كتابت تاريخ.مي‌شود نگاهداري ازبكستان علوم فرهنگستان
شده ثبت (.(14891490م -سال 895ه a84 ورق در نسخه اين
ديگري شخص خط به همانجا در موءلف حيات زمان در يعني است ،
اين سال سه به تصنيف از بعد":است گرديده قيد جمله اين
كمال‌الدين نسخه كاتب."شده نوشته كتاب
خط با نسخه اين.مي‌باشد جورقاني محمودبن‌جلال‌الدين
هراتي رنگ نخودي كاغذ بر زيبا بسيار و پخته نستعليق
.است شده كتابت
و مجدول است دستخطي شده مشخص "ب" علامت با كه نسخه‌اي -2
دستنويسهاي گنجينه در اينچنين ،I/شماره 3386 به مذهب
شامل 83 و مي‌باشد محفوظ ازبكستان علوم فرهنگستان شرقي
خط به كه است ، سانتيمتر xپهناي 1117 و درازا به ورق
درويش قلم به هراتي ، زرد به متمايل كاغذ بر زيبا نستعليق
ولي نشده ، قيد نسخه تاريخاست يافته نگارش طاقي محمد
هجري نهم عصر اواخر در اين كه داشت يقين مي‌توان
.است شده نوشته (ميلادي پانزدهم)
شامل 38 است كلياتي شده مشخص "ج" علامت با كه نسخه‌اي -3
درازا به ورق داراي 631 و جامي عبدالرحمان مولوي از اثر
گنجينه در شماره 1331 به كه سانتيمتر ، xپهناي 2839 و
.مي‌شود نگاهداري ازبكستان علوم آكادمي شرقي دستنويسهاي
سال 908 يعني جامي ، مولوي وفات از پس سال ده نسخه اين
هرات در الهروي الكاتب محمد خط به (.م 1503-1502) هجري
.است يافته نگارش
در 422Dorn.است شده مشخص "د" علامت با كه نسخه‌اي -4
شچيدرين سالتيكوف نام به لنينگراد عمومي دولتي كتابخانه
-ه سالهاي 932939 طي در نسخه اين.مي‌شود نگاهداري
شده ، نوشته زيبا بسيار نستعليق خط به (.م 1532-1525)
يافته نگارش شنگرفي و طلايي قلم با سرلوحه‌ها و عنوانها
اين آخرين ورق در 39 بهارستان.است مجدول كتاب تمام و
.است شده استنساخ نسخه
قلمي نسخه شده ، اشاره " ه" علامت با كه نسخه‌اي -5
شرقي‌جمهوري دستنويسهاي گنجينه در كه است ، بهارستان
حجمش 144.مي‌شود نگاهداري M-10/3483 رقم به آذربايجان
.است زيبا بسيار نستعليق اش خط.است سانتيمتر xدر 915 ورق
شده ثبت چنين كاتب نام اما نيست ، معلوم نسخه كتابت سال
"عيوبه ستر و غفرذنوبه الخوارزمي كتبه‌العبدالكريم":است
جامي زمان مشهور خطاط خوارزمي عبدالكريم اين يقين به‌طور
عبدالرحيم برادرش و خوارزمي عبدالرحمن پدرش كه است ،
عبدالكريم و بودند نامدار خوشنويسان از نيز انيسي
( ه 884896) آق‌قويونلو يعقوب سلطان دربار در خوارزمي
سلطان آنكه بنابر و بود مشهور يعقوبي لقب با كرده خدمت
نسخه اين مي‌رود گمان داشت ، نزديك دوستي جامي با يعقوب
جامي فرستاده تحفه نسخه روي از شايد و او زندگي زمان در
.باشد شده استنساخ يعقوب سلطان به
انتقادي علمي متن تهيه كار اساس كه قديمي ، نسخه پنج اين
صد دو از "تقريبا برگزيده‌ايست مي‌دهند ، تشكيل را حاضره
دوشنبه ، :شهرهاي دولتي كتابخانه‌هاي در كه نسخه‌اي ،
غازان ، تفليس ، عشق‌آباد ، باكو ، بخارا ، سمرقند ، تاشكند ،
جماهير اتحاد شهرهاي ساير و لنينگراد مسكو ، ايروان ،
اشخاص به متعلق نسخه‌هاي اينچنين و بوده موجود شوروي
شده‌اند واقع نگارنده تحقيق و بررسي مورد كه مختلف
و قدمت همه با شد ، متذكر بايد تاسف كمال با.مي‌باشند
دقت عدم و بي‌توجهي اثر در بازهم نسخه پنج اين نفاست
نمونه براي اينك.نمانده‌اند مصون خطا و تحريف از كاتبان
گمان ج و ب الف ، نسخ:مي‌شود اكتفا مورد چند ذكر به
نزديكان از است شخصي نام (مهرگان)مهرجان كه كرده‌اند ،
ديگر.است آشفته را حكايت مضمون سوءتفاهم اين انوشيروان ،
بزرگان و شهرها نام در بالا نامبرده نسخه پنج هر در آنكه
به‌جاي:"مثلا.است داده رخ اشتباهات و تحريفات تصوف
به‌جاي حافظ ، -جاحظ به‌جاي گرگاني ، فرخي -گرگاني فخري
-تيغ به‌جاي دزد ، -درد كلمات به‌جاي نيز و عميق -عمعق
غيراز.مي‌شوند ديده بسيار خطاها اين امثال و بيع
قسمتهاي از بعضي مواردي در تصحيفات و تحريف اين‌گونه
مولوي عبارت هفتم روضه در "مثلا است ، افتاده ازقلم جمله
و است بخاري ناصر ماوراءالنهر شعراي واز":است چنين جامي
عصمت خواجه ديگري و هست تصوف از چاشني‌اي وي اشعار در
"ب" نسخه در ولي "مي‌كند خسرو تتبع غزل در وي و است بخاري
شعراي از و":است شده تحريف چنين جمله اين ورق 74
خسرو تتبع غزل در وي و است بخاري ناصر ماوراءالنهر
نسخه پنج هر مقابله با خطاها و نواقص اين‌گونه "مي‌كند
.شده‌اند تصحيح حاضره متن در كامل دقت با
متن‌هاي تصحيح در كه شد ، يادآور بايد نيز را اين
كلمه چپ سمت در صفحه هر در كه چنين‌است ، قاعده انتقادي
مي‌شود داده قرار عددي ترتيب به شده حذف يا اختلاف مورد
يا و افتادگي يا اصل با بدلها اختلاف عدد همان با و
متن در اما مي‌شود ، داده نشان حاشيه در تصحيح چگونگي
افتاده بدلها يا اصل نسخه از جمله چند يا يك گاهي حاضره
جمله‌ها ، آن دادن نشان براي بنابرآن است ، دگرگون يا
تا داديم قرار مكرر عدد يك آنها آخر و اول در "ابتكارا
عدد همان با حاشيه در و شود معلوم جمله‌ها آن حدود اينكه
.داديم نشان را بدلها يا اصل افتادگي يا اختلاف مشخص
:مي‌شود نقل صفحه 128 از جمله چند اين نمونه براي:"مثلا
بيت هزار شد ، مامور شاهنامه نظم به برآمد گاهي چند چون"
سرخش زر دينار هزار و يافت تحسينها آورد سلطان پيش و گفت
و ساخت تمام را شاهنامه سي‌سال مدت در پس فرمود انعام
در بود شده واقع پيش آنچه دستور به و آورد سلطان پيش
حاشيه در "مي‌داشت توقع سرخ زر دينار يك بيتي هر مقابله
:است شده قيد چنين
نفاست و اصالت لحاظ از بالا موصوف نسخه پنج اين اينكه با
به نسبت "الف" نسخه چون اما همطرازند ، يكديگر به نسبت
بهارستان موجوده نسخه‌هاي همه از كتابت سال و قدمت
متن تصحيح و ترتيب كار اساس را آن بود مشخصتر و ممتازتر
.داديم قرار حاضره
در اينك كه جامي ، بهارستان متن اين دارد يقين نگارنده
متن به نسبت مي‌گيرد قرار دانشوران و فرهنگ‌پژوهان دسترس
است ، كاملتر و صحيحتر پيشين نشرهاي و خطي نسخه‌هاي همه
متن همان "عينا متن اين كه كرد ، ادعا نمي‌توان اما
است ، كشيده تحرير رشته به جامي مولوي كه است ، بهارستاني
نسخه حصول به كه رسيد ، آرزو اين به مي‌توان موقعي فقط
.شويم نايل موءلف خود دستنويس
ادب برجسته پيشروان بديع آثار علمي دقيق تصحيح ضرورت
و زبان‌شناسي فن محيط و مطلع استادان مهم وظايف از يكي
ما كلاسيك حكيمانه و غني آثار بيكران بحر لالي عاشقان
واقعي حيات نمايشگر و انديشه‌ها مبلغ كه آثاري ، مي‌باشد ،
و تاريخي درك نظر از كه ماست ، نياكان معنوي و مادي
ادبي و اجتماعي علمي ، اهميت بشري تمدن تكامل درجه چگونگي
جامي ، عبدالرحمان نورالدين بهارستان.دربردارد توجهي قابل
شيرازي سعدي مصلح‌الدين شيخ‌اجل گلستان پيروي در كه
جامي كه نادريست ، شكوفه‌هاي آن از يكي نيز يافته تاليف
را شيراز شيخ انساندوستي و انساني عاطفي سنن تجلي آن در
شكل در را حكيمانه نكات و ظريف امثال داده ، ادامه
دلپذير شيوا لحني با شيرين مطايبه‌هاي و لطيف حكايتهاي
شوق‌آور مضامين با بهارستان جهت اين از است ، كرده افاده
فارسي خوانندگان و دوستداران بين در نه‌فقط خود وحياتي
خلقهاي بوم و مرز از بلكه يافته ، ومحبوبيت شهرت زبان
و شرقي زبانهاي از بسياري به رفته فراتر نژاد ايراني
چكي ، فرانسوي ، آلماني ، لاتيني ، انگليسي ، :جمله از غربي ،
در شده ، ترجمه نيز غيره و آذربايجاني ازبكي تركي ، روسي ،
در را بهارستان امروز.است يافته انتشار عالم اقصاي
در ادبي نفيس آثار بهترين رديف در زبان دري كشورهاي
معاني جواهر از و مي‌كنند آموزش دانشسراها و دانشگاهها
.مي‌شوند بهره‌ور آن
بهارستان حاضره متن تصحيح در كه كرد ، ذكر بايد خاتمه در
(فاخر)تربيت احمد حسين محترم فاضل ارزنده كوشش و دقت جامي
مورد و توجه داشتندقابل عهده بر را آن بازخواني كه
صميمانه ايشان زحمات از دليل همين به مي‌باشد ، سپاسگزاري
.مي‌نماييم تشكر
خانوادگي سينماي براي موفقيت
قسمت اگر !دارد را خود "شبح تهديد" هم هند سينماي صنعت
با خود نمايش اول هفته سه در "ستاره‌اي جنگهاي" چهارم
بسيار فيلم يك لقب و شد روبه‌رو بالايي بسيار فروش
فيلم يك با هم هند سينماي گرفت ، را (سوپرهيت) پرفروش
(يك شماره همسر) "نامبروان بيوي" نام به خانوادگي
در.بشكند كشور اين در را فروش ركوردهاي است توانسته
مورد بسيار كه) كريكت بين‌المللي مسابقات كه شرايطي
هفته دو در توانست فيلم اين داشت ادامه (هندي‌هاست علاقه
.بكشاند سينماها داخل به را تماشاگران صددرصد نمايش اول
و ساخته هندي سرشناس كمدي‌ساز "دهاون ديويد" را فيلم
كاريشما خان ، سلمان آنيل‌كاپور ، مثل مطرحي بازيگران
.كرده‌اند بازي آن در سوشيتاسن و خان سف‌علي تابور كاپور ،
از پس كه است فرزند دو و همسر با مردي درباره فيلم قصه
متوجه مي‌گذرد سر از كه حوادثي و تجربه سري يك كسب
در.نيست خانواده گرم كانون از بهتر چيز هيچ مي‌شود
سينماي تسلط و نفوذ تحت مختلف كشورهاي سينماي كه شرايطي
سينماي صنعت "نامبروان بيوي" موفقيت دارد ، قرار هاليوود
اميدوارتر كشور داخل در سينما اين كلي موفقيت به را هند
خوبي فروش هم انگلستان و آمريكا در فيلم اين.است كرده
هفته پرفروش فيلم ده فهرست وارد توانست قبل هفته و كرده
.شود انگلستان سينماي
|
