بازدهي جويي صرفه تومان ميليارد 2500
حمل‌ونقل
الگوي اصلاح
جست‌وجو را ايران اقتصاد ساماندهي طرح كليدي محورهاي
(پاياني بخش) كنيم
اصلاح بازدهي محل از تومان ميليارد صرف 900 با تنها *
كشور مصرف الگوي شورايعالي مصوبات كشور ، نقل و حمل الگوي
بود خواهد اجرا قابل توسعه اول برنامه در
گزارش اين درباره
و حمل و انرژي نقش به مربوط گزارش از قسمت آخرين درج با
يادآور را نكته اين ايران ، اقتصادي مشكلات در نقل
و حمل با انرژي رابطه گزارش اين در اساسي بحث كه مي‌شويم
گزارش بخش آخرين در اعتبار همين به و مي‌باشد كشور نقل
حمل الگوي اصلاح با كه كرده‌ايم اشاره داريد ، رو پيش كه
صرفه‌جويي تومان ميليارد به 2500 مي‌توان ايران نقل و
بخش‌هاي در سرمايه‌گذاري ميليارد امكان 1000 و يافت دست
.آورد فراهم را كشور صنعت بخش به‌ويژه مولد
ماه شهريور همشهري 20 در مندرج گزارش اول بخش در همچنين
به كه بود داده رخ اشتباهاتي "سهوا ارقام و آمار ذكر در
:مي‌شود تصحيح زير شرح
توسعه اول برنامه عملكرد به مربوط شرح در هفتم ستون در
...محقق آن درصد درصد 90 عملكرد 3/7 با..." عبارت دربند1
..." عبارت ستون همان بند 2 در همچنين.است درست "
در.مي‌باشد صحيح "..جنگ دوران در ناخالص سرمايه‌گذاري
اول 9/81 برنامه آغاز در كه مصرف كاهش" عبارت هشتم ستون
درصد هدف‌گذاري 6/67 ميزان رقم و مي‌باشد صحيح "..درصد
.است
توسعه 2/0 اول برنامه در مصرف رشد ميزان ستون همان در
.است صحيح درصد
از ناشي پيامدهاي گزارش اين گذشته شماره ادامه در
اختصاص محصول كه را كشور نقل و حمل نارسايي و بيماري
و نفت و بنزين درصد حجم 67 در كشور كليدي انرژي يارانه
:برمي‌شماريم مي‌باشد بخش اين به گاز
هزار استهلاك 947 و مصرف بابت ريال ميليارد هزار 14-
جاده‌اي عمومي نقليه وسيله دستگاه
ميليون استهلاك 5/2 و مصرف ريال ميليارد هزار 14-
نبودن دسترس در دليل به) شخصي نقليه وسيله دستگاه
(است شده فرض عمومي ناوگان معادل ثبتي اطلاعات
نقل و حمل شبكه نگهداري و استهلاك ريال ميليارد هزاران -
.شهري بين و شهري
هزار با 45 اي جاده نقل و حمل كه گفت بايد مجموع در
پيامد و عوارض دلار ميليارد يا 15 ريال ميليارد
.مي‌باشد كشور اقتصادي بيماري از مهمي بخش علت‌العلل
مصرف 13 كارشناسي پژوهش‌هاي برپايه شد گفته كه همچنان
حمل دلاري ميليارد شفاف 15 هزينه و انرژي دلاري ميليارد
مصرف دلار ميليارد كه 5 دلار ميليارد مجموع 28 با نقل و
بنياد دو اين بيماري از مي‌باشد ، مشترك آنها در انرژي
از مهمي بخش حل دليل همين به.برمي‌دارد پرده اقتصادي
در نارسايي‌ها ساختن برطرف مستلزم ايران اقتصادي مشكلات
.مي‌باشد پيش‌گفته بخش دو
و خون مثابه به نقل و حمل و انرژي از توسعه ادبيات در
و است قلب منزله به نقل و حمل آن در كه مي‌كنند ياد قلب
با را كشور اقتصادي حيات آن ، در عارضه‌اي هرگونه بروز
كنوني مشكلات به توجه با بنابراين مي‌كند ، روبرو مخاطره
بخش اين كه گفت بايد صراحت با نقل و حمل انرژي مصرف در
فرصت شدن زايل با وگرنه دارد ، فوري جراحي عمل به نياز
ريالي ميليارد هزار هزينه‌هاي 45 افق 1385 ، چشم‌انداز
براي فرصتي انرژي ، ريالي ميليارد هزار و 39 نقل و حمل
.گذاشت نخواهد باقي توسعه و رشد
و انرژي از ناشي گوناگون مشكلات از فهرستي به توجه با
را ريالي ميليارد هزار رقم 69 كه كشور نقل و حمل بخش
اين حل براي كه مي‌رسد ذهن به سوءال اين مي‌دهد ، تشكيل
گرفت؟ كار به بايد را موءثر و مفيد راهكار كدام مشكلات
برابر نقل و حمل الگوي اصلاح كارشناسان از بسياري نظر به
توسعه اول برنامه در كشور مصرف الگوي عالي شوراي مصوبات
:باشد راهكاري چنين مي‌تواند
شهري بين حمل الگوي عنوان به راه‌آهن قطار -1
شهري حمل الگوي عنوان به (شهري قطار) تراموا و مترو -2
شهري بين و شهري حمل عنوان به اتوبوس -3
براي سنگيني زيان‌هاي پيش‌گفته مصوبه اجراي در تاخير
اقتصادي منافع برخي از را ما و داشته همراه به جامعه
اشاره آنها از بعضي بهاست كرده محروم مزيت‌ها و عظيم
:مي‌كنيم
اتوبوسي و ريلي الگوهاي مصرف شدت:انرژي آزادسازي -1
6/9(كيلومتر نفر يا كيلومتر تن) حمل واحد هر به‌ازاي
(وانت‌بار و سواري كاميون ، ) معارض الگوهاي مصرف و سي‌سي
انرژي اتلاف درصد با 90 و بوده برابر يا 10 سي‌سي 94
با آن درصد حداقل 35 الگوها اصلاح با كه مي‌باشد همراه
پنجاه و دويست و هزار ارزش 4 به ليتر ميليارد حجم 5/8
.مي‌گردد آزاد ريال ميليارد
مصرف درصد آزادسازي 35 با:نفت سرمايه‌گذاري كاهش -2
توليد ظرفيت درصد معادل 20 كه زميني حمل‌ونقل
كوره نفت استثناي به) پالايشگاهها در نفتي فراورده‌هاي
هزار معادل 3 دلار ، ميليارد يك حداقل مي‌باشد ، (پسماند
.مي‌گردد آزاد آن سرمايه‌گذاري‌هاي از ريال ميليارد
و پيش‌نيازها از:نقل و حمل در انرژي يارانه حذف -3
حمل‌ونقل انرژي يارانه حذف الگوها ، ترويج الزامات
زميني ونقل حمل مصرف ليتر ميليارد ازاي 16 به كه مي‌باشد
شهر نقل و حمل ساماندهي بويژه الگوها ، اجراي هنگام به
.مي‌شود آزاد ريال ميليارد چهارصد و هزار تهران 6 بزرگ
ازاي به:رانندگي حوادث و محيطي زيست زيان‌هاي كاهش -4
روبه آلودگي عمومي و شخصي ناوگان آزادسازي درصد 35
جاني و سنگين خسارات از و يافته كاهش زيست محيط افزايش
.مي‌شود پيشگيري كشور جاده‌هاي در رانندگي حوادث از ناشي
درصد آزادسازي 35 ازاي به ناوگان استهلاك مصرف كاهش -5
از ريال ميليارد هشتصد و هزار عمومي 9 و شخصي ناوگان
تحول موجب و آزاد معارض ناوگان خسارات و استهلاك مصارف
.مي‌شود كشور اقتصاد در مثبت بسيار و ژرف
كه ونقل حمل و انرژي ريالي ميليارد هزار آزادسازي 25
ريالي ميليارد هزار ملي 224 ناخالص توليد درصد معادل 11
مصرف از منابع اين مي‌باشد ، دوم برنامه قانون سال 1377
موجبات و مي‌شوند آزاد ملي ناخالص توليدي درصدي 82
توليد معادله در جانشيني رابطه اثر بر خالص سرمايه‌گذاري
از خالص سرمايه‌گذاري سهم مي‌گرددو فراهم ملي ناخالص
ناخالص توليد درصد حداكثر 6 برپايه) ريال ميليارد 13500
نتيجه در و مي‌يابد افزايش ريال ميليارد به 38500 (ملي
توليد درصد معادل 11 ريالي ميليارد هزار آزادسازي 25
خالص سرمايه‌گذاري با آن جايگزيني و مصرف از ملي ناخالص
همپايه تحولي و مي‌شود درصد برابر 185 رشدي ايجاد موجب
مي‌آوردو وجود به كشور اقتصادي عرصه در ثمربخش انقلاب يك
از است عبارت ملي ناخالص توليد كه واقعيت اين به توجه با
با استهلاك ، علاوه به خالص سرمايه‌گذاري علاوه به مصرف
الي 11 با 10) استهلاك و ملي ناخالص توليد كردن فرض ثابت
به "عينا بكاهيم مصرف از كه ميزان هر به (درصد
.مي‌شود افزوده خالص سرمايه‌گذاري
سه و خالص سرمايه‌گذاري درصدي افزايش 185 از ناشي تحول
تسريع براي جديدي منابع ايجاد به منجر خود آن شدن برابر
افزوده ارزش با صنايع ايجاد بخصوص كشور شدن صنعتي در
.شد خواهد پتروشيمي همچون بالا
پتروشيمي ، صنايع گسترش و ايجاد براي مناسبي بستر ويژه به
تزييني سنگ‌هاي سبك ، آلومينيوم چون رنگي نوع از فلزات
شده شناخته دنيا در توليدكننده دومين عنوان به ما كشور)
و شد خواهد خودروسازي و فروكروم بخصوص فروآلياژها ،(است
بالا كيفيت با صنعتي فراورده‌هاي انبوه توليد با
توسعه سوم برنامه در شده مطرح صادراتي جهش به مي‌توانيم
.يابيم دست
هوايي و دريايي نقل و حمل *
جايگاه به نگاهي با حمل‌ونقل جامع طرح يك منظر از
كه مي‌يابيم در كشور هوايي و دريايي نقل و حمل اقتصادي
داخلي آبراهه‌هاي خلاء در ايران دريايي نقل و حمل
از بيش اختصاص با و داشته را كالا حمل مرزي برون ماموريت
و صادرات و واردات) بين‌المللي نقل و حمل درصد 95
اقتصادي‌ترين و قدرتمندترين از خود نوع در (ترانزيت
آن ساماندهي و جايگزيني خصوص در بحثي و مي‌باشد الگوها
.ندارد وجود
مسافر حمل در مرزي برون ماموريت با نيز هوايي نقل و حمل
با داخلي نقل و حمل در اما مي‌باشد ، بي‌رقيب الگوي يك
.بود خواهد جايگزيني قابل سريع‌السير قطارهاي
با كه صرفه‌جويي تومان ميليارد از 2500 داشت توجه بايد
ميليارد مي‌توان 900 مي‌شود حاصل ونقل حمل الگوي اصلاح
اختصاص نقل و حمل برتر الگوهاي به زير تفكيك به را تومان
:داد
راه‌آهن براي تومان ميليارد 300-
اتوبوس براي تومان ميليارد 300-
وانت‌بارها تجهيز براي تومان ميليارد تا 300 حدود 200 -
.همراه تلفن و بي‌سيم به
.مي‌دانيم ضروري را نكات بعضي يادآوري وانت‌بارها مورد در
خود به را كشور مصرفي بنزين درصد از 52 بيش وانت‌بارها
/ارزش 5 به بنزين ليتر ميليارد حدود 5/7 و مي‌دهند اختصاص
درصد اما 75مي‌رسانند مصرف به را دلار ميليارد 1
مانده باقي سفر درصد از 25 و است خالي وانت‌بارها سفرهاي
بازدهي مجموع در و مي‌گيرد صورت بارگيري درصد تنها 50
آنها 5/12 مصرفي انرژي با مقايسه در وانت‌بارها اقتصادي
كه حالي در انرژي اتلاف درصد معادل 90 يعني است درصد
به را وانت‌بارها جهان ، كشورهاي از بسياري مثل مي‌توان
با و ساخت مجهز همراه تلفن و بي‌سيم مثل ارتباطي وسايل
تلفني ، تاكسي ايستگاههاي مثل مشخص ايستگاههاي تعيين
از و رساند ممكن حداكثر به را خودروها اين كار بازدهي
ضررهاي بر علاوه كه وانت‌بارها زيانبار و خالي سفرهاي
دارند ، شهرها هواي آلودگي در عمده‌اي سهم اقتصادي ،
.آورد عمل به پيشگيري
موسوي سيدعلي‌اصغر مهندس پژوهش براساس
|
