شماره‌ 1941‏‎ ‎‏‏،‏‎29 Sep 1999 مهر 1378 ، ‏‎ چهارشنبه‌ 7‏‎
Front Page
National
International
Across Iran
Metropolitan
Features
Life
Free Tribune
Business
Stocks
Sports
Religion
Science/Culture
Arts
Articles
Last Page
ديني‌‏‎ حكومت‌‏‎ نظريه‌‏‎ و‏‎ امام‌‏‎

طهراني‌‏‎ مدرس‌‏‎ و‏‎ متعاليه‌‏‎ حكمت‌‏‎

ديني‌‏‎ حكومت‌‏‎ نظريه‌‏‎ و‏‎ امام‌‏‎


عميق‌‏‎ بسيار‏‎ نكته‌‏‎ يك‌‏‎ داشتن‌‏‎ فقه‌‏‎ به‌‏‎ حكومتي‌‏‎ و‏‎ اجتماعي‌‏‎ ديد‏‎ *
از‏‎ خود‏‎ به‌‏‎ خود‏‎ اشكالات‌‏‎ سري‌‏‎ يك‌‏‎ باشد ، ‏‎ ديد‏‎ اين‌‏‎ اگر‏‎.است‌‏‎
مي‌رود‏‎ بين‌‏‎
:اشاره‌‏‎
والمسلمين‌‏‎ حجت‌الاسلام‌‏‎ با‏‎ گفتگو‏‎ در‏‎ و‏‎ گذشته‌‏‎ شماره‌‏‎ دو‏‎ در‏‎
به‌‏‎ راجع‌‏‎ (‎ره‌‏‎)‎خميني‌‏‎ امام‌‏‎ نظريات‌‏‎ تفصيل‌‏‎ به‌‏‎ مهريزي‌‏‎ مهدي‌‏‎
آنچه‌‏‎.‎شد‏‎ گذاشته‌‏‎ بحث‌‏‎ به‌‏‎ (اسلام‌‏‎)‎ دين‌‏‎ با‏‎ آن‌‏‎ رابطه‌‏‎ و‏‎ حكومت‌‏‎
در‏‎ حكومت‌‏‎ اثبات‌‏‎ چگونگي‌‏‎ است‌ ، ‏‎ اهميت‌‏‎ حائز‏‎ باره‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎
در‏‎ نيز‏‎ انقلاب‏‎ و‏‎ فقيه‌‏‎ ولايت‌‏‎ چون‌‏‎ موضوعاتي‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ اسلام‌‏‎
بررسي‌‏‎ ضمن‌‏‎ پيشين‌‏‎ بخش‌هاي‌‏‎ در‏‎هستند‏‎ طرح‌‏‎ قابل‌‏‎ چارچوب‏‎ اين‌‏‎
آن‌‏‎ وتحليل‌‏‎ تجزيه‌‏‎ و‏‎ (‎فقيه‌‏‎ ولايت‌‏‎ و‏‎ حكومت‌‏‎ اثبات‌‏‎)‎ موضوع‌‏‎ اين‌‏‎
عنوان‌‏‎ به‌‏‎) امام‌‏‎ شناخت‌‏‎ نوع‌‏‎ ‎‏‏،‏‎(‎ره‌‏‎)‎خميني‌‏‎ امام‌‏‎ نگاه‌‏‎ در‏‎
نظر‏‎ مورد‏‎ نيز‏‎ دين‌‏‎ زمينه‌‏‎ در‏‎ (اسلام‌‏‎ تاريخ‌‏‎ در‏‎ بزرگ‌‏‎ احياگري‌‏‎
كه‌‏‎ آفتهايي‌‏‎ حذف‌‏‎ براي‌‏‎ مناسب‏‎ راهكارهاي‌‏‎ همچنين‌‏‎.‎گرفت‌‏‎ قرار‏‎
بحث‌‏‎ به‌‏‎ مي‌سازد ، ‏‎ مواجه‌‏‎ مشكل‌‏‎ با‏‎ را‏‎ ديني‌‏‎ حكومت‌‏‎ تشكيل‌‏‎ مسير‏‎
اين‌‏‎ گفتگوست‌‏‎ پاياني‌‏‎ بخش‌‏‎ كه‌‏‎ اين‌شماره‌‏‎ در‏‎.‎شد‏‎ گذاشته‌‏‎
فقه‌ ، ‏‎ به‌‏‎ راجع‌‏‎ (‎ره‌‏‎)خميني‌‏‎ امام‌‏‎ تلقي‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌شود‏‎ مطرح‌‏‎ موضوع‌‏‎
در‏‎ امام‌‏‎ پيشتازي‌‏‎ باعث‌‏‎ فقهي‌‏‎ مسائل‌‏‎ هويت‌‏‎ و‏‎ حكومتي‌‏‎ فقه‌‏‎
.است‌‏‎ حكومتي‌‏‎ و‏‎ ديني‌‏‎ عرصه‌نظريات‌‏‎
مقالات‌‏‎ گروه‌‏‎
يا‏‎ ديكتاتوري‌‏‎ حكومتهاي‌‏‎ برخلاف‌‏‎ بگوييم‌‏‎ مي‌توانيم‌‏‎ پس‌‏‎ *
داشته‌‏‎ ممنوعه‌اي‌‏‎ سئوالات‌‏‎ است‌‏‎ ممكن‌‏‎ كه‌‏‎ ديگر‏‎ حكومتهاي‌‏‎
و‏‎ مي‌دهد‏‎ اجازه‌‏‎ كه‌‏‎ دارد‏‎ را‏‎ طبيعت‌‏‎ اين‌‏‎ ديني‌‏‎ حكومت‌‏‎ باشند ، ‏‎
.آيند‏‎ پديد‏‎ مسايل‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌كند‏‎ باز‏‎ را‏‎ فضايي‌‏‎
ايرادها‏‎ طرح‌‏‎ از‏‎ هراسي‌‏‎ دفاع‌ ، ‏‎ قابل‌‏‎ و‏‎ منطقي‌‏‎ سخن‌‏‎ آري‌ ، زيرا‏‎ *
.ندارد‏‎ پرسشها‏‎ و‏‎
تغيير‏‎ (‎ص‌‏‎)پيامبر‏‎ عصر‏‎ با‏‎ امروز‏‎ شرايط‏‎ اينكه‌‏‎ به‌‏‎ توجه‌‏‎ با‏‎ *
مي‌ديدند‏‎ را‏‎ قوتي‌‏‎ چه‌‏‎ ديني‌‏‎ حكومت‌‏‎ در‏‎ (‎س‌‏‎)‎ حضرت‌امام‌‏‎ كرده‌ ، ‏‎
مي‌كردند؟‏‎ احساس‌‏‎ را‏‎ توانايي‌‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎
تلقي‌‏‎ يك‌‏‎:شد‏‎ گفته‌‏‎ قبلي‌‏‎ صحبتهاي‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ اصلي‌‏‎ چند‏‎ همان‌‏‎ *
فقهي‌ ، ‏‎ مسايل‌‏‎ هويت‌‏‎ در‏‎ يعني‌‏‎ ;بود‏‎ حكومتي‌‏‎ فقه‌‏‎ فقه‌ ، ‏‎ از‏‎ امام‌‏‎
برخي‌‏‎ مطلب ، ‏‎ شدن‌‏‎ روشن‌‏‎ براي‌‏‎.است‌‏‎ نهفته‌‏‎ بودن‌‏‎ حكومتي‌‏‎
:داد‏‎ توضيح‌‏‎ بايد‏‎ را‏‎ اصطلاحات‌‏‎
سياسي‌‏‎ فقه‌‏‎است‌‏‎ متفاوت‌‏‎ سياسي‌‏‎ فقه‌‏‎ با‏‎ حكومتي‌‏‎ فقه‌‏‎ اصطلاح‌‏‎
يعني‌‏‎ ;است‌‏‎ فقه‌‏‎ كل‌‏‎ وصف‌‏‎ حكومتي‌‏‎ فقه‌‏‎ اما‏‎ ;است‌‏‎ فقه‌‏‎ از‏‎ بخشي‌‏‎
است‌‏‎ عبادي‌‏‎ مسايل‌‏‎ كه‌‏‎ حج‌‏‎ و‏‎ نماز‏‎ روزه‌ ، ‏‎ مسايل‌‏‎ حتي‌‏‎ فقه‌‏‎ تمامي‌‏‎
اگر‏‎ رمضان‌‏‎ ماه‌‏‎ در‏‎ مثال‌ ، ‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎.‎دارد‏‎ را‏‎ حكومتي‌‏‎ جنبه‌‏‎
كه‌‏‎ است‌‏‎ اختلاف‌‏‎ فقها‏‎ بين‌‏‎.شود‏‎ تعزير‏‎ بايد‏‎ خورد ، ‏‎ روزه‌‏‎ كسي‌‏‎
به‌‏‎ است‌‏‎ ممكن‌‏‎ نه‌؟‏‎ يا‏‎ مي‌كند‏‎ باطل‌‏‎ را‏‎ روزه‌‏‎ كشيدن‌‏‎ سيگار‏‎ آيا‏‎
كسي‌‏‎ اگر‏‎ مقلد‏‎ شخص‌‏‎ اما‏‎ كند‏‎ جلوه‌‏‎ فردي‌‏‎ مساله‌‏‎ يك‌‏‎ ظاهر‏‎ حسب‏‎
صورت‌‏‎ به‌‏‎ رمضان‌‏‎ ماه‌‏‎ در‏‎ مي‌تواند‏‎ نيست‌ ، ‏‎ مبطل‌‏‎ بگويد‏‎ كه‌‏‎ باشد‏‎
جنبه‌‏‎ فردي‌‏‎ مساله‌‏‎ همين‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌بينيم‌‏‎.بكشد‏‎ سيگار‏‎ علني‌‏‎
بر‏‎ فقيه‌‏‎ يك‌‏‎ فتواي‌‏‎ است‌‏‎ ممكن‌‏‎ يعني‌‏‎ ;مي‌كند‏‎ پيدا‏‎ حكومتي‌‏‎
بود ، ‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ غير‏‎ حكومت‌‏‎ و‏‎ رايج‌‏‎ نظريه‌‏‎ اگر‏‎ اما‏‎ باشد ، ‏‎ جواز‏‎
نگاه‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ حكومتي‌‏‎ فقه‌‏‎ معناي‌‏‎ اين‌‏‎.‎كند‏‎ جلوگيري‌‏‎ مي‌تواند‏‎
حكومتي‌‏‎ و‏‎ اجتماعي‌‏‎ ديد‏‎.‎نيست‌‏‎ فردي‌‏‎ هم‌‏‎ فردي‌‏‎ مسايل‌‏‎ به‌‏‎ فقه‌‏‎
باشد ، ‏‎ ديد‏‎ اين‌‏‎ اگر‏‎.‎است‌‏‎ عميق‌‏‎ بسيار‏‎ نكته‌‏‎ يك‌‏‎ داشتن‌‏‎ فقه‌‏‎ به‌‏‎
اگر‏‎ "مثلا‏‎.‎مي‌رود‏‎ بين‌‏‎ از‏‎ خود‏‎ به‌‏‎ خود‏‎ اشكالات‌‏‎ سري‌‏‎ يك‌‏‎
و‏‎ دارد‏‎ تنافي‌‏‎ لاضرر‏‎ قاعده‌‏‎ با‏‎ زكات‌‏‎ پرداخت‌‏‎ كه‌‏‎ شود‏‎ گفته‌‏‎
شهيد‏‎ مرحوم‌‏‎ ‎‏‏،‏‎"في‌الاسلام‌‏‎ ضرار‏‎ لا‏‎ و‏‎ لاضرر‏‎":فرمود‏‎ پيامبر‏‎
باشيد‏‎ داشته‌‏‎ دين‌‏‎ به‌‏‎ اجتماعي‌‏‎ نگاه‌‏‎ شما‏‎ اگر‏‎:مي‌فرمايند‏‎ صدر‏‎
بخواهيم‌‏‎ كه‌‏‎ نيست‌‏‎ ضرر‏‎ اين‌‏‎ "اصلا‏‎ است‌ ، ‏‎ جامعه‌‏‎ براي‌‏‎ دين‌‏‎ كه‌‏‎
مالي‌‏‎ توان‌‏‎ كه‌‏‎ كساني‌‏‎ كمك‌‏‎ اجتماعي‌‏‎ زندگي‌‏‎ در‏‎.‎كنيم‌‏‎ مشكل‌‏‎ حل‌‏‎
ضرري‌‏‎ دستور‏‎ يك‌‏‎ نيز‏‎ جهاد‏‎نيست‌‏‎ ضرر‏‎ ;است‌‏‎ وظيفه‌‏‎ يك‌‏‎ دارند ، ‏‎
.اول‌‏‎ نكته‌‏‎ اين‌‏‎ نمي‌شود‏‎ تلقي‌‏‎
بود‏‎ مطلوب‏‎ اجتهاد‏‎ و‏‎ مصطلح‌‏‎ اجتهاد‏‎ خود‏‎ مساله‌‏‎ دوم‌ ، ‏‎ نكته‌‏‎
:مي‌فرمودند‏‎ و‏‎ داشتند‏‎ تاكيد‏‎ آن‌‏‎ روي‌‏‎ (‎س‌‏‎)امام‌‏‎ حضرت‌‏‎ كه‌‏‎
يعني‌‏‎ ;نيست‌‏‎ كافي‌‏‎ جامعه‌‏‎ امور‏‎ اداره‌‏‎ براي‌‏‎ مصطلح‌ ، ‏‎ اجتهاد‏‎
فهم‌‏‎ به‌‏‎ جديد ، ‏‎ دانشهاي‌‏‎ از‏‎ جداي‌‏‎ امروزه‌‏‎ نمي‌تواند‏‎ فقيه‌‏‎
.بود‏‎ مكان‌‏‎ و‏‎ زمان‌‏‎ تاثير‏‎ سوم‌ ، ‏‎ مساله‌‏‎.‎بپردازد‏‎ ديني‌‏‎ مسايل‌‏‎
به‌‏‎ منتهي‌‏‎ مي‌كردند ، ‏‎ مطرح‌‏‎ امام‌‏‎ مرحوم‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ عواملي‌‏‎ اينها‏‎
يك‌‏‎ اينها‏‎.‎دارد‏‎ واحدي‌‏‎ شيرازه‌‏‎ يك‌‏‎ اما‏‎.‎پراكنده‌‏‎ صورت‌‏‎
با‏‎ بايد‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ نظام‌مند‏‎ خودش‌‏‎ باطن‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ منظومه‌اي‌‏‎
نيز‏‎ را‏‎ عدالت‌‏‎ قاعده‌‏‎ مي‌رسد‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎.‎نگريست‌‏‎ آنها‏‎ به‌‏‎ دقت‌‏‎
;كنيم‌‏‎ مطرح‌‏‎ امام‌‏‎ نظريه‌‏‎ در‏‎ چهارم‌‏‎ اصل‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ مي‌توان‌‏‎
قاعده‌‏‎ و‏‎ مطلوب‏‎ اجتهاد‏‎ مكان‌ ، ‏‎ و‏‎ زمان‌‏‎ حكومتي‌ ، ‏‎ فقه‌‏‎ يعني‌‏‎
چنين‌‏‎ و‏‎ مي‌ديدند‏‎ دين‌‏‎ در‏‎ امام‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ اصلي‌‏‎ محورهاي‌‏‎ عدالت‌ ، ‏‎
با‏‎ حكومتش‌‏‎ گاه‌‏‎ هيچ‌‏‎ و‏‎ باشد‏‎ داشته‌‏‎ حكومت‌‏‎ مي‌تواند‏‎ ديني‌‏‎
.نشود‏‎ مواجه‌‏‎ بن‌بست‌‏‎

طهراني‌‏‎ مدرس‌‏‎ و‏‎ متعاليه‌‏‎ حكمت‌‏‎

كديور‏‎ محسن‌‏‎ دكتر‏‎ والمسلمين‌‏‎ حجت‌الاسلام‌‏‎ رساله‌‏‎ چكيده‌‏‎

مقدمه‌‏‎
فلسفي‌‏‎ يافته‌هاي‌‏‎ از‏‎ تسلط‏‎ با‏‎ كديور‏‎ محسن‌‏‎ دكتر‏‎ حجت‌الاسلام‌‏‎
خود‏‎ صفحه‌اي‌‏‎ رساله‌ 400‏‎ نگارش‌‏‎ براي‌‏‎ وي‌‏‎.‎كرد‏‎ دفاع‌‏‎ خود‏‎
سه‌‏‎ در‏‎ را‏‎ (‎زنوزي‌‏‎) طهراني‌‏‎ مدرس‌‏‎ آقاعلي‌‏‎ آثار‏‎ مجموعه‌‏‎ "قبلا‏‎
ذيل‌‏‎ مطلب‏‎ و‏‎ بود‏‎ كرده‌‏‎ منتشر‏‎ صفحه‌‏‎ بر 2000‏‎ بالغ‌‏‎ و‏‎ جلد‏‎
.مي‌باشد‏‎ وي‌‏‎ پايان‌نامه‌‏‎ رساله‌‏‎ از‏‎ چكيده‌اي‌‏‎
از‏‎ يكي‌‏‎ (‎ق‌‏‎.‎- -ه‏‎ ‎‏‏13071234‏‎)‎ (زنوزي‌‏‎) طهراني‌‏‎ مدرس‌‏‎ آقاعلي‌‏‎
متعدد‏‎ ابتكارات‌‏‎ بواسطه‌‏‎ متعاليه‌ ، ‏‎ حكمت‌‏‎ شاخص‌‏‎ چهره‌‏‎ پنج‌‏‎
وي‌‏‎.‎است‌‏‎ شده‌‏‎ معروف‌‏‎ موءسس‌‏‎ حكيم‌‏‎ به‌‏‎ حياتش‌‏‎ زمان‌‏‎ از‏‎ اش‌‏‎ فلسفي‌‏‎
سينا ، ‏‎ ابن‌‏‎ فارابي‌ ، ‏‎) فلسفي‌‏‎ مكتب‏‎ بنيانگذار‏‎ حكيمان‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎
جهان‌‏‎ اول‌‏‎ فيلسوف‌‏‎ ده‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎ (صدرالمتالهين‌‏‎ و‏‎ سهروردي‌‏‎
مصنفات‌‏‎ مجموعه‌‏‎ تحقيق‌‏‎ اين‌‏‎ مرحله‌‏‎ نخستين‌‏‎ در‏‎.‎است‌‏‎ اسلام‌‏‎
.شد‏‎ منتشر‏‎ و‏‎ تدوين‌‏‎ مجلد‏‎ سه‌‏‎ در‏‎ موءسس‌‏‎ حكيم‌‏‎
شد ، ‏‎ استخراج‌‏‎ وي‌‏‎ خاص‌‏‎ راي‌‏‎ بيست‌وهشت‌‏‎ تحقيق‌‏‎ مرحله‌‏‎ دومين‌‏‎ در‏‎
حكمت‌‏‎ در‏‎ وي‌‏‎ ابتكاري‌‏‎ آراي‌‏‎ اهم‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ آن‌‏‎ راي‌‏‎ چهارده‌‏‎ كه‌‏‎
جديد‏‎ برهان‌‏‎ ابتكاري‌ ، ‏‎ راي‌‏‎ از‏‎ مراد‏‎.‎شد‏‎ داده‌‏‎ تشخيص‌‏‎ متعاليه‌‏‎
از‏‎ تازه‌‏‎ تقرير‏‎ فلسفي‌ ، ‏‎ ادعاهاي‌‏‎ كردن‌‏‎ برهاني‌‏‎ كهن‌ ، ‏‎ مسائل‌‏‎ در‏‎
مسائل‌‏‎ ابداع‌‏‎ و‏‎ گذشته‌‏‎ مباحث‌‏‎ در‏‎ تازه‌‏‎ راه‌حل‌‏‎ كهنه‌ ، ‏‎ مسائل‌‏‎
.است‌‏‎ جديد‏‎
ذاتيه‌ ، ‏‎ اعراض‌‏‎ در‏‎ تازه‌‏‎ قولي‌‏‎:از‏‎ عبارتند‏‎ ابتكاري‌‏‎ آراي‌‏‎ اين‌‏‎
آن‌ ، ‏‎ بر‏‎ جديدي‌‏‎ براهين‌‏‎ و‏‎ وجود‏‎ اصالت‌‏‎ نزاع‌‏‎ از‏‎ جديدي‌‏‎ تحرير‏‎
برهان‌‏‎ و‏‎ تقرير‏‎ وجود ، ‏‎ بساطت‌‏‎ در‏‎ تازه‌اي‌‏‎ برهان‌‏‎ و‏‎ تقرير‏‎
قول‌‏‎ وجود ، ‏‎ اعتبارات‌‏‎ و‏‎ وجود‏‎ وحدت‌‏‎ وجود ، ‏‎ تشكيك‌‏‎ در‏‎ تازه‌اي‌‏‎
وجودي‌‏‎ اتحاد‏‎ مسئله‌‏‎ كردن‌‏‎ برهاني‌‏‎ ماهيت‌ ، ‏‎ اعتبارات‌‏‎ در‏‎ جديدي‌‏‎
مافوق‌‏‎ و‏‎ نفس‌‏‎ قاعده‌‏‎ بر‏‎ نو‏‎ برهاني‌‏‎ صعودي‌ ، ‏‎ قوس‌‏‎ و‏‎ نزولي‌‏‎ قوس‌‏‎
ضوابط ، ‏‎ ;رابط‏‎ وجود‏‎ احكام‌‏‎ و‏‎ ضوابط‏‎ هستند ، ‏‎ محض‌‏‎ وجود‏‎ آن‌‏‎
اعراض‌‏‎ وجودي‌‏‎ اتحاد‏‎ مسئله‌‏‎ كردن‌‏‎ برهاني‌‏‎ ;حمل‌‏‎ احكام‌‏‎ و‏‎ اقسام‌‏‎
;جوهري‌‏‎ حركت‌‏‎ موضوع‌‏‎ مسئله‌‏‎ از‏‎ تازه‌اي‌‏‎ تقرير‏‎ ;موضوعاتشان‌‏‎ با‏‎
نظريه‌‏‎ ;امكان‌‏‎ عالم‌‏‎ نظام‌‏‎ اتميت‌‏‎ مسئله‌‏‎ بر‏‎ جديدي‌‏‎ برهان‌‏‎
.جسماني‌‏‎ معاد‏‎ باب‏‎ در‏‎ ابداعي‌‏‎
مورد‏‎ رساله‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ موءسس‌‏‎ حكيم‌‏‎ ابتكاري‌‏‎ آراي‌‏‎ از‏‎ راي‌‏‎ هشت‌‏‎
.است‌‏‎ گرفته‌‏‎ قرار‏‎ انتقادي‌‏‎ تحليل‌‏‎
قول‌‏‎ ذاتيه‌‏‎ اعراض‌‏‎ و‏‎ علوم‌‏‎ موضوع‌‏‎ باب‏‎ در‏‎ موءسس‌‏‎ حكيم‌‏‎ (‎‏‏1‏‎
امر‏‎ ذاتيه‌‏‎ اعراض‌‏‎ وي‌‏‎ نظر‏‎ بنابر‏‎.است‌‏‎ كرده‌‏‎ تاسيس‌‏‎ چهارمي‌‏‎
.مي‌شود‏‎ محسوب‏‎ علم‌‏‎ موضوع‌‏‎ ذاتي‌‏‎ عرض‌‏‎ "مطلقا‏‎ موضوع‌ ، ‏‎ با‏‎ مساوي‌‏‎
شمرده‌‏‎ اعم‌‏‎ امر‏‎ ذاتي‌‏‎ عرض‌‏‎ اخص‌ ، ‏‎ امر‏‎ ذاتيه‌‏‎ اعراض‌‏‎ به‌علاوه‌‏‎
به‌‏‎ اعم‌‏‎ امر‏‎ به‌‏‎ نسبت‌‏‎ امراخص‌‏‎ اينكه‌‏‎ يكي‌‏‎:‎شرط‏‎ دو‏‎ به‌‏‎ مي‌شوند‏‎
اخذ‏‎ بشرطيت‌‏‎ لا‏‎ به‌‏‎ مقيد‏‎ اعم‌‏‎ امر‏‎ اينكه‌‏‎ ديگر‏‎ باشد ، ‏‎ لا‏‎ شرط‏‎
.باشد‏‎ نشده‌‏‎
مقام‌‏‎ دو‏‎ به‌‏‎ را‏‎ نزاع‌‏‎ محل‌‏‎ موءسس‌ ، ‏‎ وجود ، حكيم‌‏‎ اصالت‌‏‎ باب‏‎ در‏‎ (‎‎‏‏2‏‎
سوي‌‏‎ از‏‎ شده‌‏‎ اقامه‌‏‎ برهان‌‏‎.‎است‌‏‎ كرده‌‏‎ تقسيم‌‏‎ تقرر‏‎ و‏‎ تصور‏‎
باب‏‎ براهين‌‏‎ قوي‌ترين‌‏‎ جمله‌‏‎ از‏‎ بدايع‌الحكم‌‏‎ در‏‎ موءسس‌‏‎ حكيم‌‏‎
.مي‌آيد‏‎ حساب‏‎ به‌‏‎ وجود‏‎ اصالت‌‏‎
قول‌‏‎ مبتكر‏‎ طهراني‌‏‎ مدرس‌‏‎ ماهيت‌ ، ‏‎ اعتبارات‌‏‎ باب‏‎ در‏‎ (‎‏‏3‏‎
به‌‏‎ تلقي‌‏‎ اصول‌‏‎ علم‌‏‎ و‏‎ فلسفه‌‏‎ در‏‎ وي‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ تازه‌اي‌‏‎
ماهيت‌ ، ‏‎ سه‌گانه‌‏‎ اعتبارات‌‏‎ مقسم‌‏‎ وي‌‏‎ نظر‏‎ مطابق‌‏‎.‎است‌‏‎ شده‌‏‎ قبول‌‏‎
نيست‌ ، ‏‎ هي‌هي‌‏‎ حيث‌‏‎ من‌‏‎ ماهيت‌‏‎ مقسمي‌ ، ‏‎ لابشرط‏‎ ماهيت‌‏‎ يعني‌‏‎
به‌‏‎ نظر‏‎ با‏‎ هي‌هي‌‏‎ حيث‌‏‎ من‌‏‎ ماهيت‌‏‎ كه‌‏‎ چرا‏‎ است‌ ، ‏‎ آن‌‏‎ قسيم‌‏‎ بلكه‌‏‎
است‌‏‎ ماهيت‌‏‎ ذاتيات‌‏‎ و‏‎ ذات‌‏‎ از‏‎ خارج‌‏‎ آنچه‌‏‎ از‏‎ اغماض‌‏‎ و‏‎ ذات‌‏‎
ماهيت‌‏‎ قياس‌‏‎ با‏‎ سه‌گانه‌‏‎ اعتبارات‌‏‎ آنكه‌‏‎ حال‌‏‎ مي‌شود ، ‏‎ لحاظ‏‎
طبيعي‌‏‎ كلي‌‏‎مي‌شود‏‎ اعتبار‏‎ ماهيت‌‏‎ ذات‌‏‎ از‏‎ خارج‌‏‎ به‌‏‎
.باشد‏‎ هي‌هي‌‏‎ حيث‌‏‎ من‌‏‎ ماهيت‌‏‎ نمي‌تواند‏‎
تقرير‏‎ آقاعلي‌ ، ‏‎ صعودي‌‏‎ و‏‎ نزولي‌‏‎ قوس‌‏‎ وجودي‌‏‎ اتحاد‏‎ باب‏‎ در‏‎ (‎‏‏4‏‎
فلسفه‌ ، ‏‎ در‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ بار‏‎ نخستين‌‏‎ براي‌‏‎ و‏‎ كرده‌‏‎ ارائه‌‏‎ جديدي‌‏‎
قوس‌‏‎ از‏‎ مرتبه‌‏‎ هر‏‎ متاله‌‏‎ حكيم‌‏‎ اين‌‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎.‎است‌‏‎ كرده‌‏‎ برهاني‌‏‎
فاعل‌‏‎ صعودي‌‏‎ قوس‌‏‎ از‏‎ آن‌‏‎ مكافي‌ء‏‎ مرتبه‌‏‎ به‌‏‎ نسبت‌‏‎ نزولي‌‏‎
در‏‎ و‏‎ مي‌شود‏‎ محسوب‏‎ وجودي‌‏‎ محيط‏‎ و‏‎ مابالذات‌‏‎ مابه‌الوجود ، ‏‎
.است‌‏‎ الوجود‏‎ مامنه‌‏‎ فاعل‌‏‎ نزولي‌‏‎ مادون‌‏‎ مرتبه‌‏‎ با‏‎ مقايسه‌‏‎
حكيم‌‏‎ "محضه‌‏‎ وجودات‌‏‎ مافوقها‏‎ و‏‎ النفس‌‏‎" قاعده‌‏‎ درباره‌‏‎ (‎‏‏5‏‎
مبني‌‏‎ شيخ‌الرئيس‌‏‎ نظر‏‎ و‏‎ دانسته‌‏‎ صايب‏‎ را‏‎ سهروردي‌‏‎ قول‌‏‎ موءسس‌‏‎
را‏‎ است‌‏‎ ماهيت‌‏‎ و‏‎ وجود‏‎ از‏‎ تركيبي‌‏‎ زوج‌‏‎ ممكني‌‏‎ هر‏‎ اينكه‌‏‎ بر‏‎
قاعده‌‏‎ بر‏‎ كه‌‏‎ داده‌‏‎ تذكر‏‎ وي‌‏‎ دانسته‌ ، ‏‎ برهان‌‏‎ مخالف‌‏‎ و‏‎ غيرمسلم‌‏‎
اقامه‌‏‎ خاص‌‏‎ برهان‌‏‎ است‌ ، ‏‎ محض‌‏‎ وجوه‌‏‎ آن‌‏‎ مافوق‌‏‎ و‏‎ نفس‌‏‎ اشراقي‌‏‎
مشاهده‌‏‎ برهاني‌‏‎ چنين‌‏‎ وي‌‏‎ بجامانده‌‏‎ آثار‏‎ در‏‎ اما‏‎ كرده‌ ، ‏‎
.نمي‌شود‏‎
موءسس‌ ، ‏‎ حكيم‌‏‎ موضوعاتشان‌ ، ‏‎ با‏‎ اعراض‌‏‎ وجودي‌‏‎ اتحاد‏‎ مسئله‌‏‎ در‏‎ (‎‎‏‏6‏‎
را‏‎ مسئله‌‏‎ اين‌‏‎ بار‏‎ نخستين‌‏‎ براي‌‏‎ داده‌‏‎ به‌دست‌‏‎ ديگر‏‎ تقريري‌‏‎
و‏‎ مشخص‌‏‎ معين‌ ، ‏‎ متبوع‌ ، ‏‎ موضوع‌ ، ‏‎ وي‌‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎.‎است‌‏‎ كرده‌‏‎ برهاني‌‏‎
اين‌‏‎.‎است‌‏‎ عرض‌‏‎ مابه‌الوجود‏‎ فاعل‌‏‎ موضوع‌‏‎.‎است‌‏‎ خود‏‎ عرض‌‏‎ مقتضي‌‏‎
.است‌‏‎ متفاوت‌‏‎ فلسفي‌‏‎ اتحاد‏‎ ديگر‏‎ قسم‌‏‎ شش‌‏‎ با‏‎ اتصالي‌‏‎ اتحاد‏‎
امكان‌‏‎ عالم‌‏‎ نظام‌‏‎ اتميت‌‏‎ بر‏‎ خاص‌‏‎ برهان‌‏‎ سه‌‏‎ موءسس‌‏‎ حكيم‌‏‎ (‎‎‏‏7‏‎
هشت‌گانه‌‏‎ استدلال‌هاي‌‏‎ با‏‎ براهين‌‏‎ اين‌‏‎.است‌‏‎ كرده‌‏‎ اقامه‌‏‎
.است‌‏‎ متفاوت‌‏‎ وي‌‏‎ از‏‎ قبل‌‏‎ حكيمانه‌‏‎
نظام‌‏‎ مسئله‌‏‎ برهانهاي‌‏‎ قوي‌ترين‌‏‎ جمله‌‏‎ از‏‎ براهين‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎
.مي‌آيد‏‎ شمار‏‎ به‌‏‎ امكان‌‏‎ عالم‌‏‎ احسن‌‏‎
(زنوزي‌‏‎)‎طهراني‌‏‎ مدرس‌‏‎ علي‌‏‎ آقا‏‎ مسلمان‌‏‎ حكيمان‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ (‎‎‏‏8‏‎
وجود‏‎ بساطت‌‏‎ باب‏‎ در‏‎ مباحث‌‏‎ عميق‌ترين‌‏‎ و‏‎ مشروح‌ترين‌‏‎ صاحب‏‎
.مي‌باشد‏‎ وجود‏‎ بساطت‌‏‎ مسئله‌‏‎ در‏‎ جديد‏‎ برهاني‌‏‎ مبتكر‏‎ او‏‎است‌‏‎
در‏‎ صدرالمتالهين‌‏‎ برهان‌‏‎ مهم‌ترين‌‏‎ از‏‎ ديگر‏‎ تقريري‌‏‎ علاوه‌‏‎ به‌‏‎
.است‌‏‎ كرده‌‏‎ ارائه‌‏‎ باب‏‎ اين‌‏‎


Copyright 1996-1999 HAMSHAHRI, All rights reserved.
HTML Production by Hamshahri Computer Center.