بي‌پايان فروغ
ذهني محفوظات بر تكيه با "صرفا نمي‌توانسته‌اند محققان *
تفاسير و پژوهشها در كريم كتاب كل به مكرر رجوعهاي يا و
به.رسانند هم به ملاحظه‌اي قابل توفيق خود بررسيهاي و
روز هر فرهنگنامه‌ها و مرجع كتب فراوان رونق منظور همين
اين كيفيت و روش در انقلابي كه حاضر عصر تا شده افزوده
آمد پديد آثار نوع
كه فرصتي.است رستگاري و وحي بزرگ ماه رمضان ، :جستارگشايي
بارگاه به مجيد كلام‌الله با انس و تقواپيشگي با انسانها
اين در.مي‌جويند تقرب كمال و تعالي سرزمين‌هاي و ربوبيت
دست در بسيار توصيه‌هاي و تاكيدها ارجمند ، و گرامي فرصت
فراخوانده مجيد قرآن در تدبر و قرائت به را همگان كه است
انسانها ، جسماني و روحاني آمادگي به‌دليل حقيقت دراست
وحياني ژرف مدركات و معارف درك براي شرايط متناسبترين
مكرمي و عزيز فرصت چنين نبايد انسانها و مي‌گردد فراهم
گرسنگي و صيام ضمن در الهي ضيافت سربدهند دست از را
پالايش روزه با جسم.بازمي‌گردد دقيقه همين به نيز
طعام از اندرون.مي‌پذيرد آرامش قرآن با روح و مي‌يابد
مناسبت همين به.مي‌كند تجلي ضمير در معرفت نور و خالي
در كه قرآني اثر آخرين درباره كوتاه بحثي ذيل مقاله در
آثار به نسبت متمايزي خصوصيات و يافته انتشار كشورمان
يا "بي‌پايان فروغ" اثر اين.آمده ميان به دارد مشابه
اهتمام به كه است "قرآن‌كريم مفاهيم تفصيلي فهرست"
ماه حلول تبريك ضمن گرديده ، تدوين معاديخواه حجت‌الاسلام
.مي‌كنيم جلب مقاله اين به را گرامي خوانندگان توجه رمضان
معارف گروه
رضوي.م
هر فرايند در پژوهشي كليدهاي و فرهنگها مهم نقش امروزه
تصاعدي صورت به نقش اين اهميت بر و مي‌شود ديده تحقيقي
به -مدرن اطلاعاتي دستگاههاي ورود با.مي‌گردد افزوده
كيفيت و سرعت تحقيقات ، و پژوهش صحنه به -رايانه‌ها ويژه
هر لذا و يافته افزايش شگفت‌انگيزي صورت به روند اين
دستيابي براي كميتي و كيفيت هر با بزرگي و برجسته پژوهش
امكانات اين از بهره‌گيري نيازمند نسبي يا مطلق توفيق به
.است امروزين لوازم و
اين از نيز پژوهي دين جمله از انساني ، علوم پژوهشهاي
متون از عظيمي مجموعه آنكه بويژه.نيست مستثني قاعده
قابل محتواي و حجم "بعضا كه دارد قرار محققان روياروي
يكي نيز اديان مقدس و پايه متوندارند قطوري و ملاحظه
و مي‌شود محسوب پژوهشها اينگونه اصلي زيرمجموعه‌هاي از
كمال كه است متون اين با نهايي ارتباط در محققي هر
عميق‌ترين به مي‌تواند و مي‌كند مشاهده را خود تحقيقات
.برسد نظريه‌پردازي و شناخت و معرفت لايه‌هاي
ديني ، مدركات در اصلي نقش بي‌ترديد اسلامي ، فرهنگ حوزه در
تاريخ تمام در "مسلما كه متني.است "مجيد قرآن" با
از كه است الهي وحي كامل و خدشه بدون متن تنها اديان
سال چهارصد و يكهزار طول در و ماند مصون ايام دستبرد
مدني و فرهنگي عظيم مجموعه بدان اتكاي با مسلمانان اخير
كريم ، قرآن در پژوهش و تحقيق.كرده‌اند عرضه و بنا را خود
اين.شد متعددي دانشهاي و علوم پيدايش موجد تدريج به
انكشاف هدف با و كريم قرآن محور بر اگرچه دانشها
بود ، گرديده تدارك عظيم متن اين در معرفتي مختلف لايه‌هاي
گذر در و داشتند يكديگر با عميقي تفاوتهاي و تنوع اما
و متعدد نظرگاههاي نيز علوم اين از يك هر در زمان ،
و تحقيق خصايص از اين.شد ملاحظه متضادي حتي و متفاوت
يا و نقد از نمي‌توانند نو انديشه‌هاي هيچگاه و است دانش
علوم تحول و تكامل.بردارند دست متقدم انديشه‌هاي انكار
و منتقدانه روح چنين از برگرفته و امر اين به وابسته
.نوجويانه‌ايست
و اسلامي تمدن در مختلف علوم گسترش منشا كه كريم ، قرآن
هزارها نزد شگفت‌انگيز و متعدد نظريه‌هاي پيدايش مبدا
همان و جذابيت همان نيز امروزه است ، بوده برجسته متفكر
انسان برابر در ديگر كيفيتي و سطح در را گذشته مسائل
زندگي تحول عليرغم بشر ، ديني نيازهاي.مي‌دهد قرار
چالشهاي با انسان و است عميق و ريشه‌دار همچنان معاصران ،
آنها تفسير نيازمند لاجرم و گريبان به دست متعددي معنوي
طبيعي پس.است شناسانه هستي عميق سوءالات پاسخ يافتن براي
انگيزه‌هاي با پژوهشگر و متفكر هزارها هم هنوز كه است
خويش پرسشهاي و زده حلقه منير مصباح اين گرد در متفاوت
كشف.بجويند الهي و عميق كتاب اين نوراني ضمير از را
جز بشر ، ناآرام روح براي اطمينان ايجاد و زندگي رازهاي
و نبوده امكان‌پذير مقدسات به پيوستگي و ايمان و ساحت در
.نيست
در سهولت براي مجيد ، قرآن پژوهشگران ايام ، قديمترين از
راههاي و سهلتر روشهاي نيازمند خود تحقيقي فعاليتهاي
همين به.بوده‌اند مجيد الله كلام آيات به سريعتر ارجاع
و تلخيص و فرهنگنامه و فرهنگ هزارها و صدها منظور
...و امثال و مصطلحات مجموعه‌هاي و موضوعي كتابنامه‌هاي
در بررسي و غور بدان ، تكيه با و مي‌شده تهيه قرآن از
محققان.است مي‌شده گرفته پي قرآن سوره چهارده و يكصد
يا و ذهني محفوظات بر تكيه با "صرفا نمي‌توانسته‌اند
و تفاسير و پژوهشها در كريم كتاب كل به مكرر رجوعهاي
به.رسانند هم به ملاحظه‌اي قابل توفيق خود بررسيهاي
روز هر فرهنگنامه‌ها و مرجع كتب فراوان رونق منظور همين
اين كيفيت و روش در انقلابي كه حاضر عصر تا شده افزوده
آثار ، نوع اين به رجوع با محقق كار و آمد پديد آثار نوع
ادوار همه از بيش اخير سده يك در.گرديد آسان نظر هر از
قرآن از موضوعي تدوينهاي و فرهنگنامه‌ها اسلام ، تاريخ
عربي زبان به فقط نه هم آن.است يافته انتشار و شده تهيه
دوم زبان كه پارسي زبان جمله از و مختلف زبانهاي به بلكه
.مي‌شود محسوب بشر تاريخ كل السنه زيباترين از و اسلام
كل در هم هنوز كه اثري مشهورترين و مهمترين حال هر به
كتاب مي‌گيرد قرار محققان استفاده مورد اسلام جهان
فوءاد محمد اثر "الكريم القرآن لالفاظ المعجم‌المفهرس"
ريشه مبناي بر و كرد كسب وثيق توفيقي كه است عبدالباقي
از الفبايي واژه‌نامه‌اي صورت به كلام‌الله ، لغات صرفي
فوءاد محمد كار.آمد قرآن پژوهشگران ياري به قرآن ، مشتقات
به آن در فراوان دقت كه بود ارزشمند آنرو از عبدالباقي
با همراه را واژه هر درباره آيه اصلي بخش و رفته كار
خواننده به را قرآن آيه‌هاي و سوره‌ها در آن دقيق مشخصات
پژوهشهاي امكان مشابه ، آثار و اثر اين.مي‌نمود عرضه
در مبتديان حتي -پژوهشگران همه به را قرآن باب در گسترده
كه كرد فراهم باب اين در رونقي و مي‌داد -قرآني تحقيقات
.بود امكان‌پذير كمتر گذشته در
ريشه‌هاي بر مبتني واژه‌نامه يك تنها كه پذيرفت بايد اما
متنوع نيازهاي برآورنده نمي‌تواند قرآني ، واژگان صرفي
خاصه.باشد پژوهي قرآن متفاوت و متعدد عرصه‌هاي و پژوهشي
كه پديدي نو عرصه‌هاي با ما زمان در پژوهشگران كه آن
و هستند روبه‌رو نيست متقدمان ميان در سابقه به مسبوق
و معنايي مختلف لايه‌هاي با برخورد نيازمند لاجرم
اين.مي‌باشند آيات در تاويلي و تفسيري متفاوت امكانات
است محقق درك عمق و ذوق و دقت به وابسته سو يك از امر
ابزارهاي و امكانات فرايند در مي‌بايد ديگر طرف از اما
كيفيت و سرعت مي‌تواند ايندو تلفيقگردد متحقق دسترس در
انرژي و وقت اتلاف از و دهد افزايش را پژوهشي كارهاي
با نيز نوين نرم‌افزارهاي و رايانه‌ها آنكه خاصه.بكاهد
به مراجعه در سنتي روشهاي يا انسان ذهن برابر دهها سرعتي
پژوهشگر روياروي را تحقيق دستمايه‌هاي مي‌تواند كتابها ،
تازه‌اي متعالي و ناشناخته واديهاي به را او و دهد قرار
.دهد سوق
فارسي ، زبان در مجيد قرآن نگاري فرهنگ زمينه در اثر آخرين
است معاديخواه عبدالمجيد حجت‌الاسلام جالب و مفصل اثر
"كريم قرآن مفاهيم تفصيلي فهرست" ثانوي عنوان با كه
چاپ وزيري صفحه در 860 را آن ذره نشر و گرديده منتشر
مدرن امكانات از مجموعه‌اي با همراه كتاب ايناست كرده
جديد و ويژه پژوهشي مجموعه يك صورت به ديگر ابزارهاي و
فراست و دقت و بسيار زحمت و كار كه است واضح و شده عرضه
كار به آن تكميل و درتدوين نظر دقت و ذوق با همراه وافري
است "بي‌پايان فروغ" كتاب اين اصلي عنوان.است شده گرفته
را آن -دقيقتر ولي -ثانوي عنوان است ممكن البته كه
"بي‌پايان فروغ" مجموعه رو ، هر به.دهد قرار تحت‌الشعاع
كريم قرآن مفاهيم فهرست كه كتاب جلد يك شامل جعبه ، يك در
با عناوين مجموعه كه (CD) ليزري ديسك يك با همراه است ،
متن شامل ويژه جعبه يك و مي‌شود شامل را آيات به دسترسي
كارتهاي در معاديخواه آقاي توسط آن ترجمه و كريم قرآن
فيشهاي واقع در كه كارتها اين.است گرديده تدارك خاص
استخراج منظور به هستند ، آيات به سريع دسترسي براي جالبي
و آيات ملاحظه و تحقيق مورد موضوع به مربوط آيه‌هاي
.است شده پرداخته و ارائه هم كنار در آنها مطالعه
در زحمت و ذوق مايه چه كه دانست مي‌توان مشخصات ، اين با
بهره‌گيري با فرهنگي چگونه و است متراكم "بي‌پايان فروغ"
در قرآني پژوهشهاي سهولت براي جالب و مدرن امكانات از
قرار...و پژوهشگر استاد ، طلبه ، دانشجو ، خواننده ، اختيار
امكان و CD وجود بويژه مجموعه ، اين در.است شده داده
گونه هر امروزه كه دهد نشان مي‌تواند پژوهش رايانه‌اي
و رفع مستلزم و دشوار كاري رايانه ، بدون گسترده‌اي تحقيق
افقهاي گسترش با است لازم لذا.گرانبهاست اوقات اتلاف
محققان همه زودتر چه هر ابزارها ، و امكانات بهبود و ديد
آن وافر بهره‌هاي از و سازند مجهز امكانات اين به را خود
.نيست تجملي و گرانقيمت ابزار يك ديگر رايانه.شوند منتفع
مطمئن و مهم كار هر در ابتدايي و ضروري ساده ، امكان يك
از نمي‌توانند كه كساني.است گسترده و عميق تحقيق هر و
و نيستند حاضر نسل به متعلق كنند استفاده رايانه‌ها
داشت خواهد كاستيها پژوهشهايشان دقت و سرعت و قدرت لاجرم
بسيار زماني در را كاستيها آن مي‌توانند رايانه‌ها كه
صدها و دهها براي وسيع اوقاتي و ببرند ميان از نازل
.دهند قرار پژوهنده اختيار در را تازه پژوهش
و شخصي روشي خود ، اثر تدوين در "بي‌پايان فروغ" موءلف
ديگر جهات از و تازه جهات برخي از كه كرده دنبال را ويژه
از پس وي.است زمينه همين در ديگر كارهاي مكمل و مشابه
استخراج را كلي مفاهيم آيه ، هر از قرآن ، آيه‌هاي مرور
به فرعي ، شماره‌هاي ذيل در آنها تنظيم از پس و كرده
اهتمام زمينه آن در ويژه موضوعي فرهنگ و فهرست ارائه
پژوهشهاي در روشي چنين كارآمدي درباره اما.است كرده
تا مي‌باشيم درنگي و زمان نيازمند راستي به قرآني ،
آن تا.گردد سنجيده اثر اين استعمال و استقبال برآيند
عبدالمجيد ديباچه بر مروري با اثر اجمالي معرفي زمان
:است چنين معاديخواه
با اثر اين در مفاهيم و مصطلحات واژگان ، فهرست -
در الفبايي ، ارائه ضمن و شده تبويب رايانه ، از بهره‌گيري
ذيل در سپس و كلي مدخلهايي زير و موضوعات مدخل ، هر ذيل
آمده فراهم دقيقتر و جزيي‌تر مفاهيمي و مدخلها نيز آنها
مفهومي حوزه ، 7"آب" يعني "ماء" واژه ذيل مثال براي.است
در مندرج مفاهيم دربردارنده مجموع در كه آمده مهم و كلي
بر علاوه.مي‌باشد موءلف برداشت اساس بر مربوطه ، آيه 105
علايم با و بوده اشاره مورد نيز مفاهيم پيوستگي اين
و نامها با آب پيوند "مثلا است شده اشاره بدان ويژه‌اي
مفاهيم.جويبار و چشم دريا ، باران ، ابر ، همچون مفهومهايي
توجه و اشاره مورد رمزگاني سيستم همين با نيز مترادف
.است بوده موءلف
آيات ، از موءلف برداشتهاي ارائه در افزونتر دقت براي -
.است شده ذكر نيز بدان پيوسته در آيه‌هاي
صورت به كتاب افزوده‌هاي پي در فقهي موضوعات فهرست -
همچون كلي موضوعات آن بر علاوه.است آمده جداگانه
فرهنگ جغرافيا ، و تاريخ عرفان ، و كلام فلسفه ، جهان‌بيني ،
مورد...و سياست حقوق ، هنر ، و ادبيات طبيعت ، اخلاق ، و
زودي به اثر اين انتشار در "ظاهرا كه است موءلف توجه
نظر مطمح حاضر اثر تكمله عنوان به نيز آنها انجام
.بادا چنين اميدواريم.مي‌باشد
:است چنين "بي‌پايان فروغ" فني ويژگيهاي -
موضوع اصلي2300 موضوعات -1
حدود 750:ارجاعي موضوعهاي -2
عنوان از 21600 بيش:زيرعنوانها و عنوانها مجموع -3
.مورد حدود 180000:عنوانها با قرآن آيه‌هاي پيوند -4
.ماست بحث مورد اثر فني و صوري و محتوايي ويژگيهاي اينها
كه است بوده واقف خود موءلف همه ، اين بر علاوه اما
تاويل غيرقابل و ظاهري صورت و تاويلي و تنزيلي دوگانگي
فرا بسياري دشواريهاي آن ، ذوبطون و لايه لايه ذات با آيه
در اثري هيچ كه است واضح لذا.مي‌كند فراهم محققان راه
براي الهي وحي شيفتگان سوي از پيشنهادي جز زمينه ، اين
.بود نمي‌تواند الهي كلام بي‌پايان و ژرف نسوج در نفوذ
جز آن ، الهي و كامل معناي در را كريم قرآن كه است درست
در برگزيده اولياء و معصومان و ملكوت موءيدان و موفقان
ناس آحاد همه بر كتاب اين خطاب حال هر به اما نمي‌يابند ،
داد قرار تعطيل بهانه نبايد را تاويل دشواريهاي لذا.است
تكميل گامي ، هر.ماند باز عرصه اين در پژوهشي كار از و
و دانشوران نقد و بهبود نيازمند و است سلف عالمان تكاپوي
و است تقدير خور در خود جاي در اما.خلف پژوهشگران
دنيا و دين لباس كه برهوت روزگار اين در خاصه ارجگذاري ،
هر شريعت ، و طريقت و حقيقت اصحاب و شده پوشانده هم به
...مي‌غلطند فرو رازناكتر سكوتي در روز
|
