ملي كتابخانه در فارسي زبان گنجينه
فرانسه
خطي كتب بخش رئيس ريشار ، فرانسيس با گفت‌وگويي
فرانسه ملي كتابخانه در فارسي
خطي كتابهاي بخش مسئول و مدير ريشار ، فرانسيس :درآمد
در دهه دو به نزديك كه است پاريس ملي كتابخانه در فارسي
نسخه‌هاي تفصيلي فهرست موءلف او.است كرده فعاليت بخش اين
منتشر آن جلد يك كه مي‌باشد كتابخانه اين در فارسي خطي
حاشيه در ريشار فرانسيس با.است چاپ زير آن مجلد دو و شد
سپتامبر اوايل در كه ايرانشناسي اروپايي مطالعات سمينار
آن حاصل كه داشتيم ديداري شد برگزار پاريس در 1999
و روان بسيار را فارسي زبان ريشار ، .است حاضر گفت‌وگوي
اوضاع از دقيقي و جالب "نسبتا اطلاعات و مي‌كند صحبت خوب
اين.دارد ايرانشناسي پژوهشهاي و مطالعات و ايران
حوزه در فني "كاملا و تخصصي گفت‌وگويي اگرچه گفت‌وگو
مفيد و جالب نكته چند دربردارنده اما نيست ، ريشار تخصص
يك ديدگاههاي بازتابدهنده مي‌تواند اينكه به‌ويژه است ،
.باشد فارسي زبان و ايران فرهنگ حوزه در اروپايي پژوهشگر
درباره او انتقادي ديدگاههاي و ملاحظات برخي بي‌گمان
فارسي ، زبان و فرهنگ مطالعه به مربوط مشكلات و ايرانشناسي
.گذشت آن كنار از به‌سادگي نمي‌توان كه است هشدارهايي
رضوي سيدمسعود :از گفت‌وگو
معرفي را خودتان كنم خواهش مي‌خواهم بحث ابتداي در *
.بفرماييد
كتابخانه در فارسي خطي كتب مسئول ريشار ، فرانسيس من *
فعاليت مركز اين در قبل سال بيست از و هستم پاريس ملي
دارد ، قرار من دوش بر "عمدتا كه خطيري مسئوليتكردهام
پاريس در فارسي خطي نسخه‌هاي از جديدي فهرست كردن تهيه
كه شد منتشر فهرست اين از مجلد نخستين سال 1991 ، در.است
ان‌شاءالله كه مي‌كنم آماده دارم را آن سوم و دوم جلدهاي
درباره مفصل بحث يك فهرست اين درميرسد چاپ به به‌زودي
خود به هم خاص ، به‌طور و مي‌شود ارائه نسخه‌ها از هريك
اينكه و كتاب تاريخ از موردي به‌عنوان كتاب به هم و متن
صوري‌اي مشخصات چه و مي‌كردند تهيه چگونه آن‌را مردم
ارائه جامعي اطلاعات و كرده‌ام اعتنا غيره و دارد
.داده‌ام
چه و شده جمع چگونه و زماني چه از خطي نسخه‌هاي اين *
دارد؟ امتيازاتي و مشخصات
طي پاريس ، كتابخانه در فارسي خطي نسخه‌هاي كلكسيون *
.دارد توجهي قابل قدمت و شده جمع طولاني‌اي "نسبتا زمان
اولين ميلادي ، سال 1660 درحدود چهاردهم ، لويي زمان از
فرانسه ملوك كتابخانه وارد فارسي خطي نسخه‌هاي از مجلد
انقلاب زمان در فرانسه ، ملوك كتابخانه اين بعدها.شد
به هم هنوز و شد بدل فرانسه ملي كتابخانه به فرانسه كبير
زمان همان در كه مي‌دانيم ما.مي‌شود شناخته نام همين
خطي نسخه جلد هزار حدود "تقريبا فرانسه كبير انقلاب
بزرگترين يعني.است داشته وجود كتابخانه اين در فارسي
.است بوده زمان آن در اروپا در فارسي خطي نسخ كلكسيون
آن اهميت و ارزش به‌دليل هم كتابها اين از فهرست‌نگاري
پژوهشگران از تن چند.بود شده شروع زمان همان در
متون چاپ و فهرست‌نويسي به اقدام زمان آن در دانشگاهي
كار دراين ويژه‌اي اهتمام آنها.بودند كرده فارسي مهم
زبان و ايران تمدن به اعتنا بيانگر امر اين و داشتند
مهم بسيار فارسي ادبيات بخصوص ايران فرهنگ و بود فارسي
و تدريس نوزدهم ، قرن يعني گذشته ، قرن در.مي‌شد تلقي
كلاسيك متون و زبان ازجمله و شرقي زبانهاي درباره تحقيق
شد خريداري زيادي خطي كتابهاي و داشت ويژه‌اي رونق فارسي
با آشنايي و علمي كتب گردآوري براي هم و متن انتشار براي
تاريخ به هم خاصي توجه ديگر طرف از.زمين مشرق فرهنگهاي
نوزدهم ، قرن پايان درآمد به‌وجود فارسي و ايراني هنر
شد پايه‌گذاري اروپا در اسلامي و فارسي هنر كلكسيون چند
براي فرانسه و انگلستان بين مسابقه‌اي معنا يك به و
سال اين كه شد آغاز شرق خطي و مصور كتب و آثار جمع‌آوري
البته زمان آن از.است اول جهاني جنگ شروع زمان حقيقت در
خطي نسخه‌هاي به توجه اما كرد پيدا كاهش جريان اين
انگلستان ، بلكه فرانسه فقط نه و داشته تداوم همچنان
نيز اروپايي كشورهاي ساير و آلمان اسپانيا ، ايتاليا ،
به توجه اين.پرداخته‌اند مسئله اين به نوعي به هركدام
علمي نظر از چه -ايراني بخصوص -شرقي خطي و مصور نسخه‌هاي
دانشگاهها در كتاب تاريخ نظر از چه و تاريخي و فرهنگي و
نظر از حقيقت در.است بوده برخوردار خاصي اهميت از
و خطي نسخه‌هاي و كتابها روي تحقيق يعني -كوديكولوژي
بر غربي پژوهشگران از خيلي توجه -پالئوگرافي يا خط تاريخ
جريان اين كه اميدواريم ما.است شده متمركز آثار اين
محتواي و آثار اين بهتر فهم و شناسايي به معطوف بيشتر
اينكه نه و باشد آنها شكل‌گيري و آمدن پديد شرايط و آنها
!كنند فرض اقتصادي و عتيقه كالاهاي را اينها
پاريس ملي كتابخانه ازطرف نمايشگاهي قبل ، سال دو
كتاب جلد صدوچهل نمايشگاه آن در كه شد برگزار (فرانسه)
و ارائه فارسي زبان به مصور و خطي بفرد منحصر و نفيس
و مردم سوي از كه جالبي و عجيب استقبال.شد معرفي
را اميدواري اين شد ، ابراز كتابها اين به دانشجويان
اعتناي اسلام و ايران تمدن به "مجددا كه آورد به‌وجود
و ايران تمدن ارزشمند ابعاد از مناسبي شناخت و بشود كافي
نيازمند كه است ضرورت يك اين.بيايد به‌وجود آن هنرهاي
نظير مراكزي در امكانات و انگيزه ايجاد و تحقيقات
كتابشناسان و دانشجويان و پژوهندگان براي پاريس كتابخانه
زيادي چيزهاي زمينه اين در بايد پژوهشگرانميباشد
رونق ايران فرهنگ و غرب بين فرهنگي مبادله و بياموزند
.بيابد بيشتري
فصيح و صحيح بسيار را فارسي زبان شما ريشار ، آقاي *
به چگونه و آموختيد را زبان اين چگونه.مي‌كنيد صحبت
شديد؟ علاقه‌مند فارسي آموختن
روي كه كارت‌پستال تعدادي بودم ، كودك كه هنگامي من ، *
بودند زيبا فوق‌العاده و بود ايراني مينياتورهاي آنها
به مربوط اينها كه مي‌دانستم.بودم نگه‌داشته و كرده جمع
به نسبت علاقه‌اي جهت همين به و است ايران هنر و فرهنگ
تا شد باعث بعدها بسياري عوامل البته.مي‌كردم احساس آن
در بودم ، دانشجو كه وقتي من.شود تقويت من در گرايش اين
تدريس هم فارسي زبان شرقي ، زبانهاي مدرسه در پاريس ،
.پرداختم فارسي زبان آموختن به هم من همان‌جا در كه مي‌شد
سال يك.آمدم تهران دانشگاه به من و پيش‌آمد فرصتي سپس
ابعاد با كردم سعي آنجا در و ماندم تهران دانشگاه در
به من علاقه.بشوم آشنا زبان اين ادبي و گفتاري مختلف
اين در من تخصص به به‌طوري‌كه كرد پيدا افزايش تدريج
مي‌كنم احساس من.شد تبديل فارسي نسخه‌هاي و آثار و زبان
.است زياد بسيار من در هنوز علاقه اين كه
و پاريس ملي كتابخانه كنوني وضع درباره است ممكن آيا *
"ضمنا و بدهيد توضيح كتابخانه اين فارسي كتابهاي بخش
بجز برنامه‌هايي و نگرش چه و فعاليتها چه كه بگوييد
داريد؟ آنجا در مي‌كنيد تهيه كه فهرستي
مجزا قسمت دو پاريس ، ملي كتابخانه در حاضر ، حال در *
كتابهاي به مربوط بخش يك.دارد وجود فارسي زبان درباره
در فارسي ، ضروري كتابهاي از مجموعه‌اي آن در كه است چاپي
شده فراهم كتابها اين از متوسطي حد "تقريبا و امكانات حد
داشته نگاه فارسي مصور و خطي نسخه‌هاي ديگر ، بخش در.است
مي‌تواند را پژوهشگران نيازهاي كه ما عمده كار كه مي‌شود
ما البته.است توضيحي و دقيق فهرست‌نگاري همان كند برطرف
مهمترين كه داريم برنامه‌هايي اما نداريم ، زيادي بودجه
نقاط ساير و پاريس بازار از خطي كتابهاي مرتب خريداري آن
جهت در بين‌المللي مبادله و خطي نسخه‌هاي روي تحقيقات و
كنفرانسها ، ايجاد "مثلا.است زمينه اين در اطلاع‌رساني
هميشه آثار اين بررسي به دانشجويان تشويق و نمايشگاهها
براي مناسبي زمانبندي و برنامه كرده‌ايم سعي و شده دنبال
.باشيم داشته فعاليتها نوع اين
زمينه در طولاني سالهاي طي كه فعاليتي به توجه با شما *
داشته‌ايد ، فرانسه در فارسي زبان فرهنگي ميراث و فرهنگ
آشنايي نيز فرانسوي ايرانشناسان فعاليتهاي با "حتما
حال در ايرانشناسي فعاليت كه بگوييد "لطفا.داريد مطلوبي
عرصه اين در بيشتر كساني چه است؟ چگونه فرانسه در حاضر
زبان به علاقه هنوز مي‌كنيد فكر آيا مي‌كنند؟ فعاليت
زبانها فرانسه ميان در گذشته مثل ايرانشناسي ، و فارسي
دارد؟ وجود
مشكل هم آن به پاسخ و گسترده بسيار شما سئوال البته *
در.مي‌كنم اشاره مسئله اين منفي جنبه به ابتدا من.است
و خاورميانه زبانهاي به كه هستند كمي دانشجويان حاضر حال
نشان علاقه فارسي زبان بخصوص و مركزي آسياي جمله از
زمينه اين در كه سال دو يا يك از پس آنها اكثرميدهند
.نمي‌رسند نتيجه به و مي‌كنند رها را آن مي‌خوانند درس
از پس كه چرا.داشت اميدواريهايي بتوان شايد ديگر طرف از
اخير دهه طي در و دارد متعددي ريشه‌هاي كه امروزي مشكلات
زمينه‌اي يك دارد الان شده ، موضوع اين به علاقه كاهش سبب
كه مي‌شود پيدا خاورميانه دنياي به تازه علاقه‌هاي از
روي ايراني و شرقي كتابهاي و هنر به جوانها از خيلي
ميان در معماري به خاصي توجه مثال برايآوردهاند
از خيلي در.است شده پيدا دانشجويان و پژوهشگران
در گرايش و علاقه اين هم هنري و فرهنگي ديگر زمينه‌هاي
كمبود علت ديگر نظر از اما.مي‌شود ديده اخير سالهاي
تدريس مراكز و امكانات كمبود موضوعات ، اين در دانشجويان
حال در فرانسوي دانشجويان كه باشيد داشته توجه شما.است
در اين.بياموزند فارسي مي‌توانند پاريس در فقط حاضر
و هستند زيادي جمعيت فرانسه در ايرانيها كه است حالي
و دانشمند زيادي تعداد كه مي‌باشند چشمگيري مهاجر اقليت
مختلف ، مهاجرين البته.دارد وجود آنها بين در هم متفكر
گذاشتند پاي فرانسه به كه هنگامي ارمنيها ، مثال براي
آنها فرزندان تدريج به بود ، زندگي و تحصيل و كار براي
زندگي فرهنگ اين در هم آنها خود و مي‌شدند فرانسوي
نسلهاي يعني -بچه‌ها اين بچه‌هاي بعدها اما.مي‌كردند
و ملي ريشه‌هاي و ميراث و فرهنگ سوي به مرتب -بعدي
نشان علاقه خودشان مادري زبان به بخصوص و فرهنگي
و ملي ريشه‌هاي و هويت جستجوي به شروع آنها.مي‌دادند
فكر منبرميگردند سمت آن به و مي‌كنند خودشان قومي
انتظار در بايد و بود خواهد همينطور فرانسه در مي‌كنم
رشد دارد و شده شروع الان معني يك به كه باشيم رخداد اين
ملي علاقه‌هاي كه ايرانيها مورد در مسئله اين.مي‌كند
به آينده سالهاي در وسيعي نتيجه‌هاي "مسلما دارند شديدي
.مي‌آورد بار
كساني چه فرانسوي ايرانشناسان بزرگترين ريشار ، آقاي *
را فرانسه در ايرانشناسي كنوني وضعيت شما و بوده‌اند
مي‌كنيد؟ ارزيابي چگونه گذشته به نسبت
گذشته در و بوده‌ام لازار ژيلبر استاد شاگرد خودم بنده *
نام مي‌توانم هم آن از قبل.بودم روبن ژان شاگرد هم
شارل مثل كساني و ساسي دو نام جلوتر كمي و ماسه هانري
كساني مجموع در آنها.كنم ذكر را زيادي اسامي و شفر
و مي‌دادند نشان توجه فارسي زبان و تاريخ به هم كه بودند
كلي بطور.بودند علاقه‌مند عربي تمدن و تاريخ به هم
مهمي رشته فرانسه در هميشه ايرانشناسي كه بگويم مي‌توانم
آن استمرار علت.پرداخته‌اند آن به بزرگي استادان و بوده
هنوز كه بوده استادان همان زياد تلاش هم حاضر دوره در
حال با گذشته زمان مقايسه اما.مي‌شود ديده آن نشانه‌هاي
حال در كه است تفكر و مطالعه نيازمند كه مي‌رسد نظر به
.كنم نظر اظهار باره آن در نتوانم شايد دقت به من حاضر
دارد ادامه
|
