:همشهري با وگو گفت در كردواني پرويز دكتر
نيست غيرعادي هم چندان امسال خشكسالي
مقابله شيوه بهترين آب ، از بهينه استفاده و صرفه‌جويي
در بايد دولتي دستگاههاي و شهروندان و است خشكسالي با
.كنند عمل و برنامه‌ريزي آن تحقق جهت
تهران ، دانشگاه جغرافياي رشته استاد -كردواني پرويز دكتر
ابعاد تشريح به همشهري ، روزنامه با اختصاصي گفت‌وگويي در
آن از كشور برون‌رفت وعوامل ايران در خشكسالي پديده
.پرداخت
و اقليم‌شناسان نگاه در خشكسالي تعريف در وي
اقليم‌شناسان ، تعريف براساس خشكسالي:گفت اكولوژيست‌ها
نمونه عنوان به.سالانه بارش متوسط از باريدن كمتر يعني
ميزان اگر شيراز در بارش متوسط ميلي‌متر احتساب 320 با
روي خشكسالي مي‌شود باشد ، گفته مذكور رقم از كمتر بارش
.است "ترسالي" كه مي‌شود گفته باشد ، بيشتر اگر و داده
بارندگي اينكه يعني نيز خشكسالي از اقليم‌شناسان تعريف
در مثال عنوان به.گيرد صورت گياه رويش دوره تمام در
صورت بارندگي ماه بايد 9 "طبعا داريم ، ديمي كشت كه جايي
نظر از باشد ، كم بارندگي اگر مدت اين در و گيرد
.است داده روي خشكسالي پديده اقليم‌شناسان ،
:گفت بارندگي ميزان از شده ارائه آمارهاي به استناد با وي
توزيع هم و داشتيم كمتري باران متوسط هم سال‌جاري در
ايران شرايط:گفت كردواني دكتر.است بوده نامناسب باران ،
با مبارزه براي را خود هميشه بايد كه است گونه‌اي به
يا خشك نوار در ايران كه چرا كنيم ، آماده خشكسالي
عرض درجه تا 40 عرض 25 در هوايي.دارد قرار بياباني
در نيز ايران.بيايد باران نمي‌گذارد كه است حاكم شمالي
ساختي ، زمين دوره طول در ايران اما.دارد قرار عرضي چنين
بين از اثر اين حدودي تا و افتاده اتفاق و 2 آورده شانس
و چين‌خوردگي ديگري و درياهاست اشتقاق يكي كه است رفته
و شدند شقه شقه و شدند خشك درياها.است شدن كوهستاني
به ايران شمال در دريا يك و جنوب در دريا يك خوشبختانه
به خوب جهت‌هاي با كوه سلسله دو همچنين.آمد وجود
كوههاي و درياها.آمد وجود به زاگرس و البرز نام‌هاي
وهوايي آب مختلف انواع داراي ايران شدند موجب مذكور
قهوه ، استثناي به كه گونه‌اي به باشد داشته را دنيا موجود
در مي‌آيد عمل به دنيا در كه كشاورزي محصولات تمام
.مي‌آيد عمل به نيز ايران
كه مناسبي ارتفاع با زاگرس و البرز كوههاي:كرد تصريح وي
كه (حاره‌اي مجاور زياد فشار)بياباني نوار اثر دارند
در كه چرا بردند ، بين از را گيرد صورت بارندگي نمي‌گذارد
(خنك) كاهش درجه يك هوا ارتفاع ، دماي متر هر 100
بلند بسيار ارتفاع به توجه با و بنابراينمييابد
مي‌شود ايجاد ارتفاعات در سرمايي زاگرس ، و البرز كوههاي
كه البرز كوه بخصوص.مي‌شود برف و باران بارش منجربه كه
پديدآمدن موجب مساله اين و است توام مازندران درياي با
جهت و است بارندگي ميلي‌متر هزار با 2 مرطوب هواي و آب
و غرب رطوبت مي‌تواند كه است گونه‌اي به زاگرس كوه
و ويژگي‌ها اين مجموع و كند تبديل باران به را مديترانه
.آيد وجود به بزرگ رود چندين كه شده‌اند سبب شرايط
ايجاد كه رودهايي و برف با شده ياد كوههاي وي گفته به
را زيرزميني و سطحي از اعم داخلي دشتهاي آب مي‌كنند ،
.مي‌كنند تامين
ايران در نقاطي:گفت تهران دانشگاه جغرافياي رشته استاد
بارندگي و است حاره‌اي زياد فشار تاثير تحت كه دارد وجود
مناطق اين به باران سالها حتي و دارد ناچيزي بسيار
بيابان نيمه كه نائين و يزد يا لوت بيابان كه نمي‌بارد
گونه‌اي به مناطقي چنين در شرايط.جمله‌اند آن از است ،
اتفاق هم "موءثر بارندگي" يك عادي شرايط در حتي كه است
نبارد آنقدر باران اينكه يعني "موءثر بارندگي".نمي‌افتد
شرايط داراي يزد بنابراين.برسد گياه ريشه منطقه به تا
.است بياباني مناطق جزو كه چرا است نامناسب هواي و آب
خشك و مرطوب فصل دو كه است فصل داراي 4 ايران:گفت وي
بارندگي بهار ، و زمستان فصول در ديگر عبارت به.دارد
آبهايي اگراست خنك هوا تابستان ، فصل در و مي‌گيرد صورت
امكان شود ، جمع‌آوري خوبي به مي‌شود حاصل بارندگي از كه
و كوهستاني مناطق بويژه ايران نقاط از بسياري در كه دارد
اما باشيم ، نداشته آب كمبود مساله آن ، به مشرف دشتهاي
به آبها از زيادي مقادير بارندگي هنگام به فعلي شرايط در
در آبخيزداري برنامه اجراي و كوهستان در سد نداشتن دليل
با زيرزميني سفره‌هاي مصنوعي تغذيه عدم نيز و كوهستان
تابستان ، فصل در هميشه بنابراين.مي‌رود هدر و هرز سيلاب ،
با مازندران و گيلان نظير كشور نقطه مرطوبترين در حتي
زيادي بارندگي شمال در كه چرا هستيم ، روبه‌رو آب كمبود
بيشتر يعني.است نامناسب سال طول در آن توزيع ولي داريم
فصولي ، چنين در و مي‌گيرد صورت زمستان و پاييز در بارندگي
كه تابستان فصل در اما نمي‌گيرد ، صورت شمال در زراعتي
گيلان شمال در فصل اين در كمي باران است ، برنجكاري فصل
.مي‌بارد
آن در گذشته سال در همچنين و امسال:گفت كردواني دكتر
در اصطلاح به كه گرفته‌ايم قرار هوايي و آب شرايط چنان
همچنين و بارش متوسط اينكه براي داريم ، قرار خشكسالي
.است نامناسب و ناكافي بارندگي ، توزيع
كشور در كشت سطح ميزان سويي از كه مطلب اين اظهار با وي
مراكز شمار بر و يافته‌اند توسعه شهرها يافته ، گسترش
آب مصرف شهرنشيني ، فرهنگ دليل به و شده افزوده صنعتي
وضعيت آبي منابع شدن باكم سويي از و است يافته افزايش
شده موجب عوامل مجموعه:افزود است ، آمده وجود به خشكسالي
در كه حالي در شويم ، روبه‌رو خشكسالي مساله با امسال تا
نياز زمان آن در ولي داشتيم خشكسالي نيز گذشته دهه‌هاي
محسوس كمتر خشكسالي لذا نبود ، امروز اندازه به آب به ما
.بود
بياباني يا خشك نوار در كه كشورهايي "اصولا:افزود وي
هستند ، خشك هواي و آب داراي عبارتي به و گرفته‌اند قرار
مراتب به خشك سالهاي كه است اينگونه طبيعي بطور و هميشه
.است مرطوب سالهاي از بيشتر
و كرد اشاره خشكسالي از ناشي پيامدهاي به كردواني دكتر
جبران غيرقابل ديگر باشد ، گرما با توام خشكسالي اگر:گفت
مناطق در سو يك از كه چرا مي‌شود حاد بسيار شرايط و است
و دارند بيشتري آب به نياز هوا ، شدن گرم با مردم شهري ،
شود تامين مردم مصرفي آب نخست درجه در بايد "معمولا چون
و شود استفاده (كشاورزي) توليدي آبهاي از بايد ناچار به
لطمه (اقتصادي منابع) دامداري و كشاورزي به رو اين از
با خشكسالي اگر نيز طبيعت در اما.مي‌شود وارد شديدي
گسترش اصطلاح به و گياهي پوشش نابودي باشد ، توام گرما
كيفيت موضوع فوق ، موضوع دو بر افزون.مي‌شود مطرح بيابان
همچنين و رودها از بسياري بستر چون.مي‌شود مطرح نيز آب
اثر بر رود آب مقدار و هستند شور زيرزميني آب منابع
منابع در و مي‌كند تغيير هم آب كيفيت مي‌شود ، كم تبخير
آبهاي خشكسالي ، بروز دليل به زياد برداشت با زيرزميني آب
خوردن برهم) آورده هجوم شيرين آب چاه‌هاي سمت به شور
عواقب با نتيجه در و (شيرين و شور آب تعادل
آب ، سفره‌هاي اگر زيراميشويم روبه‌رو جبران‌ناپذيري
وجود فعلي شرايط در آن كردن شيرين امكان ديگر شود شور
به را زمين‌ها شور ، آب با آبياري ديگر طرف از و ندارد
.شد خواهد كويري زمين و انداخت خواهد حاصلخيزي از تدريج
يا دشت گياهي پوشش زيرزميني آب سطح رفتن پايين با البته
.مي‌يابد گسترش بيابان و مي‌رود بين از نيز منطقه
ايران‌براي بياباني و كويري تحقيقات مركز بنيانگذار
هيچ مواردي در:مي‌گويد خشكسالي وضعيت از كشور برون‌رفت
اگر.ندارد وجود شرايط اين از برون‌رفت براي برنامه‌اي
ستاد تشكيل با نمي‌شود نيست ، كشاورزي آب داراي منطقه‌اي
در كه چرا كرد حل باره اين در را كشاورزان مشكل غيره و
هستيم مواجه آب كمبود و خشكسالي مساله با ما ايران تمام
ديگري منطقه براي كه نداريم مازاد آب كجا هيچ در و
برنامه يك و فوري برنامه يك بايد بنابراين دهيم ، انتقال
.شود اجرا بلندمدت
در آب درصد از 90 بيش چون كشاورزي مورد در:كرد توصيه وي
كشاورزي آبياري فعلي روش‌هاي و مي‌شود مصرف كشاورزي بخش
بهزراعي عمليات ولي كرد كم را كشت سطح بايد است ، پرمصرف
.دهيم رواج را مصرف كم آبياري روش‌هاي نيز و دهيم انجام
به گياه نياز موادآلي كردن اضافه با بايد اينها بر افزون
.كنيم كم را آب
جوامع در بايد خشكسالي ، پديده با مبارزه براي:افزود وي
و بحران‌ها و آب كمبود مساله با "كاملا را مردم شهري ،
همكاري دولت با آنان تا كرد آشنا آن از ناشي زيان‌هاي
.كنند
امكانات بايد طويل‌المدت برنامه در:گفت كردواني دكتر
كه دره هر در تا گيرد قرار نيرو وزارت اختيار در لازم
در وسيله اين به و بسازند سد دارد ، وجود سد احداث امكان
بر افزون.كرد جلوگيري آبها رفتن هرز از بارندگي مواقع
با مي‌شود دشت وارد كوهستان از كه سيلابهايي بايد اين ،
تا داد نفوذ زمين در زيرزميني ، آب سفره‌هاي مصنوعي تغذيه
دست پايين مناطق در و شوند مهار سيلابها وسيله ، اين به
.گيرند قرار استفاده مورد
مي‌شود مصرف كشاورزي بخش در آبها بيشتر چون:افزود وي
بيشتري تاثير خشكسالي كه مناطقي در آينده ، در بايد
با ضمن كه كرد استفاده زراعي گياهان نوعي از مي‌گذارد
اين بر علاوه.باشند داشته نياز كمتري آب به بودن ، ارزش
لذا.برود هدر هم كمتري آب كه مي‌شود سبب انهار پوشش
انجام آب رفت هرز از جلوگيري زمينه در اقدامات تمام بايد
اين به تا گيرد صورت آب مصرف در صرفه‌جويي نهايت تا گيرد
.كرد مبارزه خشكسالي با بتوان طريق
آب سطح كه مازندران و گيلان مانند مناطقي در:افزود وي
آب چاه ، زياد حفر با موقت طور به بايد بالاست ، زيرزميني
نرود ، پايين آب سطح آنكه براي و كرد تامين را نياز مورد
آب تا كنند احداث بالادست در زيادي آببندهاي بايد
.شود جبران شده برداشت
جمشيدپوراسكندر:از گفت‌وگو
|
