شماره‌ 2128‏‎ ‎‏‏،‏‎28 MAY 2000 خرداد 1379 ، ‏‎ يكشنبه‌ 8‏‎
Front Page
National
Across Iran
Metropolitan
Features
Accidents
Life
Business
Stocks
Sports
World Sports
Science/Culture
Arts
Environment
Articles
Last Page
محبوب‏‎ اما‏‎ پيشرو ، ‏‎ انديشه‌هاي‌‏‎ با‏‎ دردشمني‌‏‎
پيشروها‏‎


داستان‌نويس‌‏‎ بزرگترين‌‏‎ ادبي‌‏‎ و‏‎ اجتماعي‌‏‎ زندگي‌‏‎ تحليلي‌‏‎ بررسي‌‏‎
مكافات‌‏‎ و‏‎ جنايت‌‏‎ به‌‏‎ نگاهي‌‏‎ با‏‎ داستايفسكي‌‏‎ روس‌‏‎
اكتبر 1821‏‎ در 30‏‎ داستايفسكي‌‏‎ ميخائيلويچ‌‏‎ فئودور‏‎ :اشاره‌‏‎
مادري‌‏‎ با‏‎.آمد‏‎ دنيا‏‎ به‌‏‎ مسكو‏‎ در‏‎ سرشناسي‌‏‎ پزشك‌‏‎ خانواده‌‏‎ در‏‎
پدري‌‏‎ و‏‎ ;درگذشت‌‏‎ او‏‎ عمر‏‎ اوليه‌‏‎ سالهاي‌‏‎ همان‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ بيمار‏‎
مدرسه‌‏‎ به‌‏‎ سالگي‌‏‎ در 16‏‎.‎بود‏‎ سختگير‏‎ و‏‎ عبوس‌‏‎ كه‌‏‎ ميخواره‌‏‎
به‌‏‎ پدرش‌‏‎ بعد‏‎ سال‌‏‎ دو‏‎ اما‏‎.‎شد‏‎ فرستاده‌‏‎ پترزبورگ‌‏‎ سن‌‏‎ مهندسي‌‏‎
در 20‏‎ داستايفسكي‌‏‎.‎رسيد‏‎ قتل‌‏‎ به‌‏‎ خود‏‎ رعاياي‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎ دست‌‏‎
كار‏‎ مدتي‌‏‎ از‏‎ بعد‏‎ و‏‎.‎رساند‏‎ پايان‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ تحصيلات‌اش‌‏‎ سالگي‌‏‎
كه‌‏‎ او‏‎.آورد‏‎ رو‏‎ نوشتن‌‏‎ به‌‏‎ كرده‌‏‎ رها‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ رشته‌ ، ‏‎ اين‌‏‎ در‏‎
به‌‏‎ معاش‌‏‎ براي‌‏‎ مي‌زيست‌ ، ‏‎ كشور‏‎ مركز‏‎ در‏‎ فقير‏‎ و‏‎ تنها‏‎ اينك‌‏‎
كه‌‏‎ بود‏‎ كم‌‏‎ چنان‌‏‎ دستمزدش‌‏‎ اما‏‎ مي‌پرداخت‌ ، ‏‎ جرايد‏‎ براي‌‏‎ ترجمه‌‏‎
همين‌‏‎ در‏‎ بالاخره‌‏‎ تا‏‎.‎مي‌كرد‏‎ روبه‌رو‏‎ جدي‌‏‎ مشكلات‌‏‎ با‏‎ را‏‎ او‏‎
پس‌‏‎ و‏‎.نوشت‌‏‎ را‏‎ "بيچارگان‌‏‎" يعني‌‏‎ خود‏‎ داستان‌‏‎ اولين‌‏‎ دوران‌‏‎
روس‌‏‎ نامي‌‏‎ شاعر‏‎ به‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ نسخه‌اي‌‏‎ ترديد‏‎ ماه‌‏‎ چند‏‎ از‏‎
كه‌‏‎ داد ، ‏‎ نشان‌‏‎ "بلينسكي‌‏‎" زمانه‌‏‎ معروف‌‏‎ منتقد‏‎ و‏‎ "نكراسوف‌‏‎"
در‏‎)‎ نكراسوف‌‏‎ از‏‎ مقدمه‌اي‌‏‎ با‏‎ و‏‎ آنها‏‎ كمك‌‏‎ به‌‏‎ "بيچارگان‌‏‎"
استقبال‌‏‎ با‏‎ داستايفسكي‌‏‎ اثر‏‎ اولين‌‏‎ اين‌‏‎.يافت‌‏‎ انتشار‏‎ (‎‎‏‏1845‏‎
محفل‌‏‎ به‌‏‎ داستايفسكي‌‏‎ دوران‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ شد ، ‏‎ روبه‌رو‏‎ همگاني‌‏‎
كه‌‏‎ زماني‌‏‎ و‏‎.‎پيوست‌‏‎ سوسياليسم‌‏‎ مبلغ‌‏‎ "پطراشفسكي‌‏‎ بوتاشويچ‌‏‎"
گرفت‌ ، ‏‎ قرار‏‎ تزار‏‎ سياسي‌‏‎ پليس‌‏‎ ضربات‌‏‎ زير‏‎ سياسي‌‏‎ محفل‌‏‎ اين‌‏‎
و‏‎ دستگير‏‎ انقلابي‌‏‎ فعاليت‌هاي‌‏‎ خاطر‏‎ به‌‏‎ در 1849‏‎ نيز‏‎ فئودور‏‎
به‌‏‎ به‌‏‎ تزار‏‎ عفو‏‎ با‏‎ سپس‌‏‎ اما‏‎ شده‌‏‎ محكوم‌‏‎ اعدام‌‏‎ به‌‏‎ ابتدا‏‎
محكوميت‌‏‎.‎شد‏‎ محكوم‌‏‎ سيبري‌‏‎ به‌‏‎ تبعيد‏‎ و‏‎ شاقه‌‏‎ اعمال‌‏‎ با‏‎ زندان‌‏‎
زندگي‌اش‌‏‎ از‏‎ دوران‌‏‎ اين‌‏‎ همدم‌‏‎ كه‌‏‎ كشيد‏‎ طول‌‏‎ سال‌ 1854‏‎ تا‏‎ او‏‎
قرار‏‎ روحي‌‏‎ فشار‏‎ تحت‌‏‎ را‏‎ او‏‎ چنان‌‏‎ تبعيد‏‎ دوران‌‏‎ بود ، ‏‎ انجيل‌‏‎
مقيم‌‏‎ تزاري‌‏‎ ارتش‌‏‎ در‏‎ بعد‏‎.‎شد‏‎ صرع‌‏‎ مداوم‌‏‎ دچارحملات‌‏‎ كه‌‏‎ داد‏‎
كرد ، ‏‎ ازدواج‌‏‎ مهربان‌‏‎ بيوه‌زني‌‏‎ با‏‎ و‏‎ كرده‌‏‎ نام‌نويسي‌‏‎ سيبري‌‏‎
خاطرات‌‏‎ از‏‎ يادداشت‌هايي‌‏‎".‎شد‏‎ جدا‏‎ زن‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ بعدها‏‎ اما‏‎
از‏‎ پس‌‏‎ سالي‌‏‎ چند‏‎.‎اوست‌‏‎ سالهاي‌‏‎ اين‌‏‎ تجربه‌‏‎ حاصل‌‏‎ "زيرزمين‌‏‎
زندگاني‌اش‌‏‎ سال‌‏‎ چهلمين‌‏‎ پايان‌‏‎ در‏‎ همسرش‌‏‎ نخستين‌‏‎ از‏‎ جدايي‌‏‎
.كرد‏‎ ازدواج‌‏‎ داشت‌‏‎ سن‌‏‎ او‏‎ عمر‏‎ نيم‌‏‎ از‏‎ كمتر‏‎ كه‌‏‎ جواني‌‏‎ دختر‏‎ با‏‎
ميل‌‏‎ تا‏‎ شد‏‎ بهانه‌اي‌‏‎ مجلل‌‏‎ زندگي‌‏‎ به‌‏‎ همسرش‌‏‎ مفرط‏‎ ميل‌‏‎
.شود‏‎ تبديل‌‏‎ ناپذير‏‎ سيري‌‏‎ حرصي‌‏‎ به‌‏‎ قمار ، ‏‎ به‌‏‎ فئودور‏‎
در‏‎ "نهايتا‏‎ چنانكه‌‏‎.‎است‌‏‎ دوران‌‏‎ اين‌‏‎ بازتاب‏‎ "قمارباز‏‎"و‏‎
بود‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ و‏‎.‎باخت‌‏‎ قمار‏‎ در‏‎ را‏‎ خود‏‎ دارايي‌‏‎ تمام‌‏‎ ‎‏‏1865‏‎
.پرداخت‌‏‎ "مكافات‌‏‎ و‏‎ جنايات‌‏‎" نوشتن‌‏‎ به‌‏‎ داستايفسكي‌‏‎ كه‌‏‎
يا‏‎ "اعتراف‌‏‎" را‏‎ اثرش‌‏‎ اين‌‏‎ نام‌‏‎ مي‌خواست‌‏‎ ابتدا‏‎ داستايفسكي‌‏‎
كه‌‏‎ اثر‏‎ اين‌‏‎ سرانجام‌‏‎ اما‏‎ بگذارد‏‎ "راسكولنيكوف‌‏‎ داستان‌‏‎"
نام‌‏‎ مكافات‌‏‎ و‏‎ جنايات‌‏‎ بود ، ‏‎ كرده‌‏‎ شروع‌‏‎ پاييز 1865‏‎ را‏‎ طرحش‌‏‎
.گرفت‌‏‎
پرتوي‌‏‎ مسعود‏‎
نويسندگان‌‏‎ با‏‎ داستايفسكي‌‏‎ نگارش‌‏‎ و‏‎ نگرش‌‏‎ شيوه‌‏‎ تفاوت‌‏‎ عمده‌‏‎
ايشان‌‏‎ و‏‎ درون‌گراست‌‏‎ او‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ تولستوي‌‏‎ مانند‏‎ ديگر‏‎
.اجتماعي‌‏‎ و‏‎ برون‌گرا‏‎
در‏‎ را‏‎ خود‏‎ رمانهاي‌‏‎ تورگنيف‌‏‎ و‏‎ تولستوي‌‏‎ چون‌‏‎ نويسندگاني‌‏‎
جز‏‎ ايشان‌‏‎ داستان‌هاي‌‏‎ قهرمانان‌‏‎ و‏‎ نوشته‌‏‎ اشراف‌‏‎ طبقه‌‏‎ احوال‌‏‎
آن‌ ، ‏‎ ميان‌‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ اشرافيتي‌‏‎.‎نيستند‏‎ اضمحلال‌‏‎ حال‌‏‎ در‏‎ اشراف‌‏‎
به‌‏‎ و‏‎ آورده‌‏‎ رو‏‎ بورژوازي‌‏‎ نو‏‎ انديشه‌هاي‌‏‎ به‌‏‎ قشري‌‏‎
.مي‌نگرند‏‎ كهنه‌‏‎ نيك‌انديشي‌‏‎ عينك‌‏‎ پشت‌‏‎ از‏‎ نو‏‎ چشم‌اندازهاي‌‏‎
شگفتي‌‏‎ نماد‏‎ پير ، ‏‎ شاهزاده‌‏‎ "صلح‌‏‎ و‏‎ جنگ‌‏‎" رمان‌‏‎ در‏‎ چنانكه‌‏‎
به‌‏‎ نهايت‌‏‎ در‏‎ و‏‎ بوده‌‏‎ اشرافيت‌‏‎ درون‌‏‎ نو‏‎ انديشه‌هاي‌‏‎
برادر‏‎ آن‌‏‎ مقابل‌‏‎ نقطه‌‏‎.‎مي‌پيوندد‏‎ زمانه‌‏‎ مترقي‌‏‎ انجمن‌هاي‌‏‎
است‌‏‎ اضمحلالي‌‏‎ حال‌‏‎ در‏‎ اشرافيت‌‏‎ نمونه‌‏‎ واقع‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ اوست‌‏‎ زن‌‏‎
كه‌‏‎ مي‌نگرد‏‎ تزاريسم‌ ، ‏‎:‎محبوبش‌‏‎ تابوهاي‌‏‎ به‌‏‎ ناباوري‌‏‎ با‏‎ كه‌‏‎
.برداشته‌اند‏‎ ترك‌‏‎ راحت‌‏‎ چه‌‏‎
اقشار‏‎ درون‌‏‎ يابنده‌‏‎ رشد‏‎ تفكر‏‎ نماينده‌‏‎ چخوف‌‏‎ اگر‏‎ همچنين‌‏‎
است‌ ، ‏‎ اقشار‏‎ اين‌‏‎ بيچارگان‌‏‎ و‏‎ واخورده‌‏‎ مردم‌‏‎ و‏‎ شهرنشين‌‏‎ متوسط‏‎
در‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ عاصي‌‏‎ بورژوازي‌‏‎ خرده‌‏‎ فكري‌‏‎ نماينده‌‏‎ داستايفسكي‌‏‎
و‏‎ پذيرفته‌‏‎ را‏‎ شكست‌‏‎ و‏‎ نمي‌برند‏‎ جايي‌‏‎ به‌‏‎ راه‌‏‎ عصيان‌‏‎ جريان‌‏‎
و‏‎ جنايت‌‏‎" در‏‎ بخصوص‌‏‎.‎مي‌شوند‏‎ مانده‌‏‎ واپس‌‏‎ پندارهاي‌‏‎ تسليم‌‏‎
.دارد‏‎ بارز‏‎ نمايشي‌‏‎ موضوع‌‏‎ اين‌‏‎ "مكافات‌‏‎
است‌ ، ‏‎ داستايفسكي‌‏‎ داستانهاي‌‏‎ اصلي‌‏‎ خصيصه‌هاي‌‏‎ از‏‎ ذهن‌گرايي‌‏‎
و‏‎ سرانجام‌‏‎ و‏‎ گرفته‌‏‎ شكل‌‏‎ و‏‎ شروع‌‏‎ آن‌‏‎ با‏‎ داستان‌‏‎ روند‏‎ كه‌‏‎
داستايفسكي‌‏‎ براي‌‏‎.‎مي‌خورد‏‎ رقم‌‏‎ شروع‌‏‎ رواني‌‏‎ به‌‏‎ هم‌‏‎ پايانش‌‏‎
.اوست‌‏‎ وجدان‌‏‎ انسان‌‏‎ محاكمه‌گر‏‎ و‏‎ بازدارنده‌‏‎ عامل‌‏‎ بالاترين‌‏‎
اما‏‎ است‌ ، ‏‎ درست‌‏‎ شكلش‌‏‎ كلي‌ترين‌‏‎ در‏‎ موضوع‌‏‎ اين‌‏‎ اينكه‌‏‎ با‏‎
و‏‎ آن‌‏‎ دادن‌‏‎ قرار‏‎ اصل‌‏‎ با‏‎ رمان‌هايش‌‏‎ روند‏‎ در‏‎ داستايفسكي‌‏‎
اجتماع‌در‏‎ نقش‌‏‎ نمي‌تواند‏‎ "عملا‏‎ ديگر ، ‏‎ عوامل‌‏‎ از‏‎ غفلت‌‏‎
.بيابد‏‎ را‏‎ افراد‏‎ وجدان‌‏‎ و‏‎ شخصيت‌‏‎ شكل‌گيري‌‏‎
جمله‌‏‎ از‏‎ داستايفسكي‌ ، ‏‎ داستان‌هاي‌‏‎ اصلي‌‏‎ قهرمانان‌‏‎
نجات‌‏‎ راه‌‏‎ تنها‏‎ كه‌‏‎ بوده‌‏‎ هيستريك‌‏‎ شخصيتي‌‏‎ داراي‌‏‎ راسكولنيكوف‌‏‎
.است‌‏‎ بيمارگونه‌‏‎ و‏‎ دروني‌‏‎ عذابي‌‏‎ آنها‏‎ انساني‌‏‎ رشد‏‎ و‏‎
يك‌‏‎ براي‌‏‎ بدي‌ ، ‏‎ و‏‎ نيكي‌‏‎ اهرمن‌ ، ‏‎ و‏‎ اهورا‏‎ ميان‌‏‎ كه‌‏‎ قهرماناني‌‏‎
دروني‌‏‎ هيستريك‌‏‎ شديد‏‎ عذابهاي‌‏‎ راه‌‏‎ كوره‌‏‎ از‏‎ بايد‏‎ شدن‌‏‎ سو‏‎
و‏‎ نوسانند‏‎ در‏‎ پاندول‌وار‏‎ ابليس‌‏‎ و‏‎ خدا‏‎ ميان‌‏‎ ايشان‌‏‎بگذرند‏‎
.مي‌رسند‏‎ نهايي‌‏‎ آرامش‌‏‎ و‏‎ تعادل‌‏‎ به‌‏‎ دروني‌‏‎ مكاشفه‌‏‎ با‏‎ تنها‏‎
دروني‌‏‎ كشنده‌‏‎ رنج‌‏‎ و‏‎ درد‏‎ با‏‎ سراسر‏‎ كه‌‏‎ مكاشفه‌اي‌‏‎ با‏‎ هم‌‏‎ آن‌‏‎
جاي‌‏‎ اجتماعي‌‏‎ انديشه‌‏‎ و‏‎ آگاهي‌‏‎ روند‏‎ اين‌‏‎ در‏‎.‎است‌‏‎ همراه‌‏‎
داستايفسكي‌‏‎.‎مي‌گذرد‏‎ ذهنيت‌‏‎ در‏‎ همه‌‏‎ و‏‎ همه‌‏‎.‎ندارد‏‎ چنداني‌‏‎
معرفي‌‏‎ جامعه‌‏‎ اخلاقي‌‏‎ مطلوب‏‎ الگوي‌‏‎ را‏‎ مذهبي‌گونه‌‏‎ دگم‌هاي‌‏‎
از‏‎ اصلاحاتي‌‏‎ به‌‏‎ اتكا‏‎ با‏‎ را‏‎ جامعه‌‏‎ موجود‏‎ روابط‏‎ و‏‎ مي‌كند‏‎
الگوي‌‏‎ ليبرالي‌ ، ‏‎ -‎بورژوا‏‎ پدرسالارانه‌‏‎ اصلاحات‌‏‎ جمله‌‏‎
.مي‌كند‏‎ معرفي‌‏‎ مطلوب‏‎ جامعه‌اي‌‏‎
انجام‌‏‎ و‏‎ انجيل‌‏‎ به‌‏‎ "روديا‏‎" گرايش‌‏‎ فوق‌ ، ‏‎ اول‌‏‎ بخش‌‏‎ درباره‌‏‎
بخشوده‌‏‎ تا‏‎ مي‌كند‏‎ توصيه‌‏‎ او‏‎ به‌‏‎ "سونيا‏‎" كه‌‏‎ خرافي‌‏‎ اعمال‌‏‎
فرود‏‎ سر‏‎ دوم‌‏‎ بخش‌‏‎ براي‌‏‎ و‏‎.‎آورد‏‎ نمونه‌‏‎ مي‌توان‌‏‎ را‏‎ شود ، ‏‎
به‌‏‎ خود‏‎ نمودن‌‏‎ تسليم‌‏‎ و‏‎ جامعه‌‏‎ انگاره‌هاي‌‏‎ به‌‏‎ "روديا‏‎" آوردن‌‏‎
مرسوم‌‏‎ انگاره‌هاي‌‏‎ براساس‌‏‎ او‏‎ كه‌‏‎ چرا‏‎ آورد ، ‏‎ نمونه‌‏‎ را‏‎ پليس‌‏‎
.مي‌داند‏‎ گناهكار‏‎ را‏‎ خود‏‎ جامعه‌‏‎
كه‌‏‎ گوهري‌‏‎ تسليم‌ناپذير‏‎ خصلتهاي‌‏‎ از‏‎ دنباله‌روي‌‏‎ و‏‎ بيهودگي‌‏‎
مي‌شود‏‎ يافت‌‏‎ "متداوما‏‎ داستايفسكي‌‏‎ رمان‌هاي‌‏‎ شخصيت‌هاي‌‏‎ در‏‎
و‏‎ داشته‌‏‎ نزديك‌‏‎ ارتباطي‌‏‎ او‏‎ واپسگراي‌‏‎ جهانگرايي‌‏‎ با‏‎ كه‌‏‎
پيشرو‏‎ عقايد‏‎ عليه‌‏‎ مبارزه‌‏‎ براي‌‏‎ است‌‏‎ ديگري‌‏‎ دليل‌‏‎ برايش‌‏‎
.اجتماعي‌‏‎
و‏‎ "واپسگرا‏‎" "شديدا‏‎ تفكري‌‏‎ داراي‌‏‎ آنكه‌‏‎ با‏‎ داستايفسكي‌‏‎
او‏‎ بريدن‌‏‎ ثمره‌‏‎ خود‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ است‌ ، ‏‎ اجتماعي‌‏‎ انقلابات‌‏‎ مخالف‌‏‎
و‏‎ زندان‌‏‎ دوران‌‏‎ نتيجه‌‏‎ در‏‎ پيشرو‏‎ انديشه‌هاي‌‏‎ و‏‎ مبارزه‌‏‎ از‏‎
منسجمي‌‏‎ هدف‌مندي‌‏‎ و‏‎ انديشه‌‏‎ نتوانست‌‏‎ هرگز‏‎ اما‏‎.‎است‌‏‎ تبعيد‏‎
در‏‎ و‏‎.دهد‏‎ ارائه‌‏‎ زمانه‌اش‌‏‎ پيشرو‏‎ انديشه‌هاي‌‏‎ مقابل‌‏‎ در‏‎
واپس‌‏‎ و‏‎ سنتي‌‏‎ ايده‌آل‌هاي‌‏‎ تكرار‏‎ به‌‏‎ توانست‌‏‎ فقط‏‎ نهايت‌‏‎
آنكه‌‏‎ با‏‎.كند‏‎ توجيه‌‏‎ را‏‎ آنها‏‎ پرداخته‌ ، ‏‎ خود‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ مانده‌‏‎
اما‏‎ بوده‌ ، ‏‎ قوي‌‏‎ بسيار‏‎ داستايفسكي‌‏‎ پيشرو‏‎ ضد‏‎ انديشه‌‏‎
طرفداران‌‏‎ سوسياليست‌ها ، ‏‎ و‏‎ انقلابيون‌‏‎ بين‌‏‎ او‏‎ داستان‌هاي‌‏‎
اينكه‌‏‎ نخست‌‏‎:دارد‏‎ علت‌‏‎ دو‏‎ مساله‌‏‎ اين‌‏‎.‎دارد‏‎ و‏‎ داشته‌‏‎ بسياري‌‏‎
در‏‎ او‏‎ آنكه‌‏‎ ديگر‏‎ و‏‎.است‌‏‎ قوي‌‏‎ بسيار‏‎ قلمي‌‏‎ با‏‎ نويسنده‌اي‌‏‎ او‏‎
خود ، ‏‎ تواناي‌‏‎ قلم‌‏‎ با‏‎ و‏‎ بوده‌‏‎ موفق‌‏‎ بسيار‏‎ انساني‌‏‎ درون‌‏‎ ترسيم‌‏‎
به‌‏‎ انسان‌‏‎ درون‌‏‎ در‏‎ را‏‎ سالار‏‎ سرمايه‌‏‎ جامعه‌‏‎ ويرانگري‌هاي‌‏‎
بايد‏‎ عمده‌ ، ‏‎ دلايل‌‏‎ اين‌‏‎ كنار‏‎ در‏‎ البته‌‏‎.مي‌دهد‏‎ نشان‌‏‎ خوبي‌‏‎
داستايفسكي‌ ، ‏‎ نامنسجم‌‏‎ ديدگاه‌‏‎ و‏‎ بينش‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ كرد‏‎ اضافه‌‏‎
جامعه‌شناسي‌‏‎ ديدگاه‌هاي‌‏‎ از‏‎ اصيلي‌‏‎ رگه‌هاي‌‏‎ مي‌توان‌‏‎
سوسياليستي‌‏‎ زمينه‌هاي‌‏‎ پس‌‏‎ با‏‎ "بعضا‏‎ حتي‌‏‎ و‏‎ ترقي‌خواه‌‏‎
دشمني‌‏‎ آن‌‏‎ با‏‎ "قويا‏‎ خودآگاه‌‏‎ طور‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ ايدئولوژي‌‏‎)
.يافت‌‏‎ خوبي‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ (مي‌ورزيد‏‎
بر‏‎ (‎در 1881‏‎) زندگي‌اش‌‏‎ سال‌‏‎ شصتمين‌‏‎ در‏‎ بالاخره‌‏‎ داستايفسكي‌‏‎
از‏‎ پس‌‏‎درگذشت‌‏‎ پترزبورگ‌‏‎ سن‌‏‎ در‏‎ "الدم‌‏‎ نزف‌‏‎" بيماري‌‏‎ اثر‏‎
تشييع‌‏‎ تزاري‌‏‎ حكومت‌‏‎ و‏‎ داشتند‏‎ محترمش‌‏‎ ادبي‌‏‎ منقدين‌‏‎ مرگش‌‏‎
.داد‏‎ ترتيب‏‎ برايش‌‏‎ مفصلي‌‏‎ جنازه‌‏‎
"مكافات‌‏‎ و‏‎ جنايت‌‏‎" يعني‌‏‎ اثرش‌‏‎ بارزترين‌‏‎ بررسي‌‏‎ با‏‎ صورت‌‏‎ هر‏‎ در‏‎
.كوشيد‏‎ او‏‎ بازشناسي‌‏‎ در‏‎ مي‌توان‌‏‎
مكاني‌‏‎ -‎تاريخي‌‏‎ شرايط‏‎
"مكافات‌‏‎ و‏‎ جنايت‌‏‎"
رخ‌‏‎ پترزبورگ‌‏‎ در‏‎ ميلادي‌‏‎ قرن‌ 19‏‎ پاياني‌‏‎ دهه‌هاي‌‏‎ در‏‎ داستان‌‏‎
با‏‎ بود‏‎ امپرياليستي‌‏‎ امپراطوري‌‏‎ سالها‏‎ آن‌‏‎ در‏‎ روسيه‌‏‎.مي‌دهد‏‎
;بسياري‌‏‎ نادرست‌‏‎ برداشت‌‏‎ برخلاف‌‏‎.‎مستعمرات‌‏‎ از‏‎ وسيعي‌‏‎ قلمرو‏‎
بندگي‌‏‎ اصطلاح‌‏‎ به‌‏‎ نظام‌‏‎ نه‌‏‎ سالها‏‎ آن‌‏‎ در‏‎ روسيه‌‏‎ بر‏‎ حاكم‌‏‎ نظام‌‏‎
نوع‌‏‎)‎ سرمايه‌داري‌‏‎ نظام‌‏‎ كه‌‏‎ فئوداليته‌ ، ‏‎ نظام‌‏‎ حتي‌‏‎ يا‏‎
هم‌‏‎ ديگر‏‎ استعمارگران‌‏‎ برخلاف‌‏‎ روسيه‌‏‎ اما‏‎.‎بود‏‎ (‎امپرياليستي‌‏‎
به‌‏‎ چسبيده‌‏‎ جغرافيايي‌‏‎ نظر‏‎ از‏‎ مستعمراتش‌‏‎ چون‌‏‎ خود ، ‏‎ دوره‌‏‎
(مدني‌‏‎)‎ حقوقي‌‏‎ -‎اجتماعي‌‏‎ نظام‌‏‎ نمي‌توانست‌‏‎ بود ، ‏‎ مركزي‌‏‎ قلمرو‏‎
به‌‏‎ چنانكه‌‏‎.‎دهد‏‎ بروز‏‎ انگلستان‌‏‎ چون‌‏‎ كاملي‌‏‎ امپرياليستي‌‏‎
در‏‎ تناقض‌‏‎ اين‌‏‎ و‏‎بود‏‎ متناقض‌‏‎ نظامي‌‏‎ داراي‌‏‎ حقوقي‌‏‎ نظام‌‏‎ لحاظ‏‎
.مي‌داد‏‎ نشان‌‏‎ را‏‎ خود‏‎ "كاملا‏‎ نيز‏‎ اجتماعي‌‏‎ ديگر‏‎ حيطه‌هاي‌‏‎
و‏‎ كنيم‌‏‎ ارزيابي‌‏‎ را‏‎ روسيه‌‏‎ امپراطوري‌‏‎ اصلي‌‏‎ هسته‌‏‎ اگر‏‎ اما‏‎
ديد‏‎ خواهيم‌‏‎ بنگريم‌ ، ‏‎ آن‌‏‎ اجتماعي‌‏‎ -اقتصادي‌‏‎ روابط‏‎ به‌‏‎ همچنين‌‏‎
عرض‌‏‎ حال‌‏‎ در‏‎ انحصاري‌‏‎ سرمايه‌داري‌‏‎ يك‌‏‎ جز‏‎ چيزي‌‏‎ روسيه‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎
امپرياليستي‌‏‎ نظام‌‏‎ اين‌‏‎ قلب‏‎ پترزبورگ‌‏‎ و‏‎ ;نبود‏‎ بسط‏‎ و‏‎ اندام‌‏‎
.بود‏‎
.بود‏‎ پليدي‌‏‎ و‏‎ تناقض‌‏‎ از‏‎ آلياژي‌‏‎ سالها‏‎ آن‌‏‎ در‏‎ روسيه‌‏‎ جامعه‌‏‎
با‏‎ آن‌‏‎ در‏‎ انحصاري‌‏‎ سالاري‌‏‎ سرمايه‌‏‎ مناسبات‌‏‎ كه‌‏‎ جامعه‌اي‌‏‎
كه‌‏‎ رشدي‌‏‎.‎مي‌يافت‌‏‎ گسترش‌‏‎ بيشتر‏‎ هرچه‌‏‎ سرعتي‌‏‎ با‏‎ و‏‎ قوا‏‎ تمام‌‏‎
زير‏‎ را‏‎ خود‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ و‏‎ اجتماعي‌‏‎ اقتصادي‌ ، ‏‎ مناسبات‌‏‎
سالاري‌‏‎ سرمايه‌‏‎ مناسبات‌‏‎ رشد‏‎.‎مي‌كرد‏‎ خرد‏‎ گرفته‌ ، ‏‎ خود‏‎ شلاق‌‏‎
حال‌‏‎ ميانه‌‏‎ اقشار‏‎ و‏‎ ملاكين‌‏‎ از‏‎ بسياري‌‏‎ شد‏‎ باعث‌‏‎ روسيه‌‏‎ در‏‎
و‏‎ دهقانان‌‏‎ شامل‌‏‎ اين‌‏‎ البته‌‏‎.‎شوند‏‎ له‌‏‎ آن‌‏‎ سنگين‌‏‎ چرخ‌هاي‌‏‎ زير‏‎
.مي‌شود‏‎ نيز‏‎ پيشين‌‏‎ اجتماعي‌‏‎ مناسبات‌‏‎ هاي‌‏‎"نوفاكتور‏‎" كارگران‌‏‎
سرمايه‌سالاري‌‏‎ توسعه‌‏‎ و‏‎ رشد‏‎ چرخ‌‏‎ زير‏‎ كه‌‏‎ اقشار‏‎ اين‌‏‎
ذخيره‌‏‎ و‏‎ كار‏‎ نيروي‌‏‎ شده‌اند ، ‏‎ ساقط‏‎ هستي‌‏‎ از‏‎ روسيه‌‏‎ استعماري‌‏‎
از‏‎ آري‌‏‎.‎مي‌سازند‏‎ را‏‎ اقتصادي‌‏‎ لامپن‌هاي‌‏‎ و‏‎ جديد‏‎ صنايع‌‏‎ كار‏‎
دزدان‌‏‎ و‏‎ ولگردان‌‏‎ و‏‎ فواحش‌‏‎ سپاه‌‏‎ كه‌‏‎ همين‌هاست‌‏‎ ميان‌‏‎
(شده‌‏‎ اشاره‌‏‎ نيز‏‎ مكافات‌‏‎ و‏‎ جنايت‌‏‎ صفحه‌ 61‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ همانطور‏‎)‎
.مي‌شوند‏‎ آراسته‌‏‎
نيز‏‎ كالايي‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ سالاري‌‏‎ سرمايه‌‏‎ رشد‏‎ با‏‎ ديگر‏‎ جنبه‌اي‌‏‎ از‏‎
به‌‏‎ را‏‎ چيز‏‎ همه‌‏‎ شده‌ ، ‏‎ فئودالي‌‏‎ سالارانه‌‏‎ پدر‏‎ فرهنگ‌‏‎ جايگزين‌‏‎
و‏‎ انسان‌‏‎ تا‏‎ گرفته‌‏‎ مصرفي‌‏‎ مواد‏‎ از‏‎.‎مي‌كند‏‎ تبديل‌‏‎ كالا‏‎
عرضه‌‏‎ فروش‌‏‎ براي‌‏‎ چيز‏‎ همه‌‏‎ جامعه‌اي‌‏‎ چنان‌‏‎ در‏‎.‎را‏‎ احساساتش‌‏‎
همانند‏‎ را‏‎ احساساتش‌‏‎ و‏‎ را‏‎ خود‏‎ مي‌تواند‏‎ آدمي‌‏‎ حتي‌‏‎ ;مي‌شود‏‎
مورد‏‎ در‏‎ چنانكه‌‏‎.‎بگذارد‏‎ معامله‌‏‎ و‏‎ مزايده‌‏‎ به‌‏‎ كار‏‎ نيروي‌‏‎
مابين‌‏‎ معامله‌‏‎ راحتي‌‏‎ به‌‏‎"لوژين‌‏‎" با‏‎"دونيا‏‎" ازدواج‌‏‎
اين‌‏‎ به‌‏‎ نيز‏‎ خود‏‎ "دونيا‏‎" اينكه‌‏‎ جالب‏‎ و‏‎ دريافت‌‏‎ رامي‌توان‌‏‎
فروشي‌‏‎ خود‏‎ اين‌‏‎ توجيه‌‏‎ براي‌‏‎ تنها‏‎ و‏‎ كرده‌‏‎ اعتراف‌‏‎ موضوع‌‏‎
.مي‌كند‏‎ بيان‌‏‎ "دشوار‏‎..‎وضع‌‏‎" را‏‎ علت‌‏‎ قانوني‌‏‎ و‏‎ مادام‌العمر‏‎
هزاران‌‏‎ ترحمي‌‏‎ بي‌هيچ‌‏‎ روندخود‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ پوسيده‌اي‌‏‎ جامعه‌‏‎
كرده‌ ، ‏‎ ساقط‏‎ زندگي‌‏‎ از‏‎ و‏‎ له‌‏‎ پا‏‎ زير‏‎ را‏‎ "مارمالادف‌‏‎"
از‏‎ و‏‎.مي‌كند‏‎ خرد‏‎ خود‏‎ سوداگر‏‎ گام‌هاي‌‏‎ زير‏‎ را‏‎ شخصيت‌شان‌‏‎
چون‌‏‎ كه‌‏‎ انگل‌هايي‌‏‎.‎مي‌دهد‏‎ تشكيل‌‏‎ را‏‎ ولگردان‌‏‎ سپاه‌‏‎ ايشان‌‏‎
جامعه‌‏‎ تعفن‌‏‎ بر‏‎ گنديدگي‌شان‌‏‎ و‏‎ مي‌لولند‏‎ هم‌‏‎ در‏‎ كرم‌هايي‌‏‎
.مي‌افزايد‏‎
كه‌‏‎ است‌‏‎ چنان‌‏‎ تاريخي‌‏‎ شرايط‏‎ آن‌‏‎ در‏‎ روسيه‌‏‎ اجتماعي‌‏‎ نظام‌‏‎
تا‏‎ مي‌كند‏‎ فراهم‌‏‎ مقتول‌‏‎ پيرزن‌‏‎ مانند‏‎ كساني‌‏‎ براي‌‏‎ را‏‎ شرايط‏‎
جان‌‏‎ شيره‌‏‎ چسبيده‌ ، ‏‎ جامعه‌‏‎ پيكر‏‎ به‌‏‎ زالو‏‎ همچون‌‏‎ كرده‌‏‎ رشد‏‎
ايشان‌‏‎ پيش‌‏‎ از‏‎ بيشتر‏‎ روز‏‎ هر‏‎ و‏‎ مكيده‌‏‎ را‏‎ پاييني‌‏‎ توده‌هاي‌‏‎
"مكافات‌‏‎ و‏‎ جنايت‌‏‎" در‏‎ داستايفسكي‌‏‎ و‏‎.‎بنشانند‏‎ فنا‏‎ خاك‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎
جان‌‏‎ و‏‎ روح‌‏‎ بر‏‎ آنها‏‎ تاثير‏‎ داده‌ ، ‏‎ نشان‌‏‎ را‏‎ اين‌ها‏‎ تمام‌‏‎
.مي‌كند‏‎ ترسيم‌‏‎ خوبي‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ آدمي‌‏‎
داستان‌‏‎ شناختي‌‏‎ جامعه‌‏‎ بررسي‌‏‎
سرمايه‌‏‎ نظام‌‏‎ كريه‌‏‎ چهره‌‏‎ ترسيم‌‏‎ ضمن‌‏‎ "مكافات‌‏‎ و‏‎ جنايت‌‏‎" رمان‌‏‎
كه‌‏‎ مي‌دهد‏‎ نشان‌‏‎ را‏‎ نظام‌‏‎ اين‌‏‎ اثرات‌‏‎ ;زمان‌‏‎ آن‌‏‎ روسيه‌‏‎ سالار‏‎
نيست‌ ، ‏‎ ايشان‌‏‎ زندگاني‌‏‎ فلاكت‌‏‎ و‏‎ انسان‌ها‏‎ خودبيگانگي‌‏‎ از‏‎ جز‏‎
انگاره‌‏‎ نمي‌تواند‏‎ افتاده‌ ، ‏‎ تناقض‌‏‎ به‌‏‎ پايان‌‏‎ در‏‎ داستان‌‏‎ اما‏‎
به‌‏‎ تنها‏‎ و‏‎ بگذارد‏‎ پليدي‌‏‎ همه‌‏‎ اين‌‏‎ مقابل‌‏‎ را‏‎ مجسمي‌‏‎ و‏‎ نو‏‎
با‏‎ كليسايي‌‏‎ اخلاقي‌‏‎ -مذهبي‌‏‎ اصطلاح‌‏‎ به‌‏‎ و‏‎ خرافي‌‏‎ انگاره‌هاي‌‏‎
مي‌برد ، ‏‎ پناه‌‏‎ آن‌‏‎ به‌‏‎ كرده‌ ، ‏‎ بسنده‌‏‎ مابانه‌‏‎ درويش‌‏‎ نگرشي‌‏‎ چاشني‌‏‎
صفحه‌‏‎)‎ داستان‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ داستايفسكي‌‏‎ ديگر‏‎ زاويه‌اي‌‏‎ از‏‎ البته‌‏‎
چنان‌‏‎ توسعه‌‏‎ و‏‎ رشد‏‎ آشكار‏‎ تضاد‏‎ روشني‌‏‎ به‌طور‏‎ (‎اول‌‏‎ جلد‏‎ ‎‏‏20‏‎
اعتقادات‌‏‎ و‏‎ انساني‌‏‎ عواطف‌‏‎ با‏‎ را‏‎ سالاري‌‏‎ سرمايه‌‏‎
.مي‌دهد‏‎ نشان‌‏‎ انسان‌گرايانه‌‏‎
پاشيدگي‌‏‎ هم‌‏‎ از‏‎ و‏‎ خفقان‌‏‎ همراه‌‏‎ به‌‏‎ داستان‌ ، ‏‎ مه‌آلود‏‎ فضاي‌‏‎
براي‌‏‎ داستايفسكي‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ شيوه‌اي‌‏‎ بهترين‌‏‎ شخصيت‌ها ، ‏‎ دروني‌‏‎
مدنيت‌‏‎ با‏‎ سالارانه‌‏‎ سرمايه‌‏‎ توسعه‌‏‎ و‏‎ رشد‏‎ تضاد‏‎ دادن‌‏‎ نشان‌‏‎
.مي‌گيرد‏‎ كار‏‎ به‌‏‎ نوعدوستانه‌‏‎ و‏‎ اومانيك‌‏‎
بيگانگي‌‏‎ خود‏‎ از‏‎ داستان‌‏‎ "مكافات‌‏‎ و‏‎ جنايت‌‏‎" ديگر ، ‏‎ جهتي‌‏‎ از‏‎
;نمونه‌‏‎ براي‌‏‎.‎است‌‏‎ جامعه‌اي‌‏‎ چنين‌‏‎ مختلف‌‏‎ عرصه‌هاي‌‏‎ در‏‎ انسان‌‏‎
پايه‌‏‎ كه‌‏‎ بيگانگي‌‏‎ خود‏‎ از‏‎.‎است‌‏‎ بيگانگي‌‏‎ خود‏‎ از‏‎ دچار‏‎ روديا‏‎
خود‏‎ از‏‎ "مارمالادف‌‏‎" يا‏‎.‎دارد‏‎ او‏‎ "ابرمرد‏‎" اتوپياي‌‏‎ بر‏‎
همانا‏‎ كه‌‏‎ انساني‌‏‎ زندگي‌‏‎ واقعيت‌‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ چرا‏‎ است‌ ، ‏‎ بيگانه‌‏‎
درويشان‌‏‎ روش‌‏‎ به‌‏‎ مي‌برد‏‎ پناه‌‏‎ گريخته‌ ، ‏‎ است‌ ، ‏‎ مبارزه‌‏‎ و‏‎ تلاش‌‏‎
به‌‏‎ خويش‌‏‎ دروني‌‏‎ عذاب‏‎ افزايش‌‏‎ با‏‎ نشئگي‌‏‎ عالم‌‏‎ در‏‎ تا‏‎ بنگي‌ ، ‏‎
كاترينا‏‎" يا‏‎ و‏‎.‎كند‏‎ توجيه‌‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ پرداخته‌ ، ‏‎ وجدانش‌‏‎ تطهير‏‎
رفته‌‏‎ باد‏‎ بر‏‎ اما‏‎ خوش‌‏‎ روياهاي‌‏‎ با‏‎ زيستن‌‏‎ دليل‌‏‎ به‌‏‎ "ايوانونا‏‎
.است‌‏‎ بيگانگي‌‏‎ خود‏‎ از‏‎ غرق‌‏‎ گذشته‌ ، ‏‎
رمان‌‏‎ اين‌‏‎ شخصيت‌هاي‌‏‎ فضاسازي‌‏‎ بررسي‌‏‎
از‏‎ آثارش‌‏‎ در‏‎)‎ او‏‎ نظر‏‎ از‏‎ مي‌كاود ، ‏‎ را‏‎ درون‌ها‏‎ داستايفسكي‌‏‎
درون‌‏‎ ;تحول‌‏‎ و‏‎ تغيير‏‎ اصلي‌‏‎ جهان‌‏‎ ("مكافات‌‏‎ و‏‎ جنايت‌‏‎" جمله‌‏‎
آن‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ بستري‌‏‎ تنها‏‎ پيرامون‌ ، ‏‎ اجتماع‌‏‎ و‏‎.انسان‌هاست‌‏‎
آدم‌هاي‌‏‎.‎مي‌يابد‏‎ بروز‏‎ كرده‌ ، ‏‎ رشد‏‎ دروني‌‏‎ نگرش‌هاي‌‏‎
حركت‌‏‎ دروني‌‏‎ چرخه‌‏‎ يك‌‏‎ در‏‎ كدام‌‏‎ هر‏‎ داستايفسكي‌‏‎ رمان‌هاي‌‏‎
اما‏‎ حركتند ، ‏‎ حال‌‏‎ در‏‎ تكاملي‌‏‎ روندي‌‏‎ در‏‎ چند‏‎ هر‏‎.‎مي‌كنند‏‎
شروع‌‏‎ نوعدوستي‌‏‎ نقطه‌‏‎ از‏‎ "روديا‏‎".‎است‌‏‎ يكي‌‏‎ مقصد‏‎ و‏‎ مبدا‏‎
به‌‏‎ پايان‌‏‎ در‏‎ باز‏‎ خودخواهي‌‏‎ مرحله‌‏‎ يك‌‏‎ طي‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ و‏‎ مي‌كند‏‎
از‏‎ سونيا‏‎.‎(‎جديدتر‏‎ اشكالي‌‏‎ در‏‎ البته‌‏‎)‎ مي‌رسد‏‎ اول‌‏‎ نقطه‌‏‎
دوره‌‏‎ يك‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ سرانجام‌‏‎ كرده‌ ، ‏‎ شروع‌‏‎ جسم‌‏‎ و‏‎ جان‌‏‎ معصوميت‌‏‎
جان‌‏‎ و‏‎ جسم‌‏‎ معصوميت‌‏‎ همان‌‏‎ به‌‏‎ باز‏‎ (پليدي‌ها‏‎ به‌‏‎ جسم‌‏‎)‎ آلودگي‌‏‎
از‏‎ جسمش‌ ، ‏‎ پاكي‌‏‎ حفظ‏‎ عملي‌‏‎ امكان‌‏‎ با‏‎ بار‏‎ اين‌‏‎ ولي‌‏‎ ;مي‌رسد‏‎
راه‌‏‎ ميانه‌‏‎ در‏‎ اعتقاد‏‎ اين‌‏‎ اما‏‎ است‌ ، ‏‎ مجرم‌‏‎ روديا‏‎ بازرس‌‏‎ نظر‏‎
چرخه‌هاي‌‏‎ در‏‎ نيز‏‎ شخصيت‌ها‏‎ باقي‌‏‎.‎مي‌شود‏‎ آميخته‌‏‎ شك‌‏‎ به‌‏‎
.مي‌چرخند‏‎ خود‏‎ دروني‌‏‎
را‏‎ بزرگتري‌‏‎ چرخه‌‏‎ اجزايي‌ ، ‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ خود‏‎ كه‌‏‎ چرخه‌هايي‌‏‎
چرخه‌هاي‌‏‎ اين‌‏‎ ترسيم‌‏‎ به‌‏‎ اتكا‏‎ با‏‎ داستايفسكي‌‏‎ و‏‎مي‌سازند‏‎
.مي‌گذارد‏‎ نمايش‌‏‎ معرض‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ جامعه‌‏‎ يعني‌‏‎ اصلي‌‏‎ چرخه‌‏‎ مماس‌ ، ‏‎
و‏‎ نگرش‌ها‏‎ بيان‌‏‎ با‏‎ مي‌خواهد‏‎ داستايفسكي‌‏‎ اينكه‌‏‎ نه‌‏‎ البته‌‏‎
از‏‎ نوعي‌‏‎ به‌‏‎ پرداخته‌‏‎ اجتماع‌‏‎ ترسيم‌‏‎ به‌‏‎ دروني‌‏‎ روندهاي‌‏‎
چنين‌‏‎ هرگز‏‎ ;نه‌‏‎.‎برسد‏‎ جامعه‌شناسانه‌‏‎ (‎كل‌‏‎ به‌‏‎ جز‏‎)‎ استقراء‏‎
ترسيم‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ افراد‏‎ دروني‌‏‎ دنياي‌‏‎ اصل‌‏‎ او‏‎ براي‌‏‎ بلكه‌‏‎ نيست‌ ، ‏‎
دنياي‌‏‎ به‌‏‎ دستيابي‌‏‎ امكان‌‏‎ ساختن‌‏‎ فراهم‌‏‎ براي‌‏‎ فضاها‏‎ اين‌‏‎ تمام‌‏‎
به‌‏‎ است‌‏‎ بهتر‏‎ موضوع‌‏‎ شدن‌‏‎ تر‏‎ روشن‌‏‎ چه‌‏‎ هر‏‎ براي‌‏‎.است‌‏‎ دروني‌‏‎
پيرامون‌‏‎ هاي‌‏‎ شخصيت‌‏‎ داستان‌ ، ‏‎ اصلي‌‏‎ قهرمان‌‏‎ شخصيت‌‏‎ بررسي‌‏‎
.بپردازيم‌‏‎
دارد‏‎ ادامه‌‏‎


الهه‌‏‎ نگارخانه‌‏‎
تا 12‏‎ /كردستاني‌‏‎ روناك‌‏‎ و‏‎ سارادولت‌آبادي‌‏‎ نقاشي‌‏‎ نمايشگاه‌‏‎
گلفام‌ ، ‏‎ آفريقا ، ‏‎ خيابان‌‏‎:نشاني‌‏‎ / تا 20‏‎ ساعت‌ 16‏‎ از‏‎ /خرداد‏‎
.تلفن‌2054128‏‎ /پلاك‌ 47‏‎
فرنو‏‎ نگارخانه‌‏‎
آثار‏‎ / خرداد‏‎ تا 12‏‎ /حماسه‌‏‎ و‏‎ تعزيه‌‏‎ پرده‌نگاري‌‏‎ نمايشگاه‌‏‎
محمد‏‎ اسماعيل‌زاده‌ ، ‏‎ حسن‌‏‎ حاج‌‏‎ بلوكي‌فر ، ‏‎ عباس‌‏‎:اساتيد‏‎
خيابان‌‏‎:‎نشاني‌‏‎ /تا 19‏‎ ساعت‌ 9‏‎ از‏‎ /خليلي‌‏‎ احمد‏‎ و‏‎ فراهاني‌‏‎
هشتم‌ ، ‏‎ خيابان‌‏‎ كلينيك‌ ، ‏‎ تهران‌‏‎ روبه‌روي‌‏‎ فراهاني‌ ، ‏‎ قائم‌مقام‌‏‎
.تلفن‌8730693‏‎ /پلاك‌ 3‏‎
شهر‏‎ آيينه‌‏‎
منطقه‌ 15‏‎ شهرداري‌‏‎ عمراني‌‏‎ فعاليت‌هاي‌‏‎ معرفي‌‏‎ نمايشگاه‌عكس‌‏‎
:نشاني‌‏‎ / تا 18‏‎ ساعت‌ 10‏‎ از‏‎ /خرداد‏‎ از 18‏‎ /منطقه‌ 4‏‎ و‏‎
/شماره‌ 842‏‎ /نياوران‌‏‎ پارك‌‏‎ جنوبي‌‏‎ ضلع‌‏‎ پاسداران‌ ، ‏‎ خيابان‌‏‎
.تلفن‌2291358‏‎
درسا‏‎ گالري‌‏‎
فريدون‌‏‎ مس‌‏‎ و‏‎ شيشه‌‏‎ حجم‌هاي‌‏‎ رادپور‏‎ فاطمه‌‏‎ نقاشي‌‏‎ نمايشگاه‌‏‎
/بعدازظهر‏‎ الي‌ 9‏‎ ساعت‌ 4‏‎ از‏‎ /ماه‌‏‎ خرداد‏‎ دهم‌‏‎ تا‏‎ /ميرزالو‏‎
بهزاد‏‎ خيابان‌‏‎ محسني‌ ، ‏‎ ميدان‌‏‎ به‌‏‎ نرسيده‌‏‎ ميرداماد ، ‏‎:نشاني‌‏‎
.تلفن‌2255356‏‎ /يك‌‏‎ پلاك‌‏‎ هفتم‌ ، ‏‎ كوچه‌‏‎ ‎‏‏،‏‎(‎جنوبي‌‏‎ رازان‌‏‎)‎ حصاري‌‏‎
شيو‏‎ نگارخانه‌‏‎
/عاطفي‌‏‎ حميدرضا‏‎ و‏‎ بهزادفر‏‎ مينا‏‎ تذهيب‏‎ و‏‎ خوشنويسي‌‏‎ نمايشگاه‌‏‎
استاد‏‎:‎نشاني‌‏‎ /الي‌ 12‏‎ ساعت‌ 17‏‎ از‏‎ /ماه‌‏‎ خرداد‏‎ دوازدهم‌‏‎ تا‏‎
.تلفن‌8730864‏‎ /پلاك‌ 1/22‏‎ جم‌ ، ‏‎ خيابان‌‏‎ مقابل‌‏‎ مطهري‌ ، ‏‎





Copyright 1996-1999 HAMSHAHRI, All rights reserved.
HTML Production by Hamshahri Computer Center.