شماره‌ 2177‏‎ ‎‏‏،‏‎27 JUL 2000 مرداد 1379 ، ‏‎ شنبه‌ 6‏‎ پنج‌‏‎
Front Page
National
International
Metropolitan
Features
Accidents
Life
Business
Stocks
Sports
World Sports
Science/Culture
Arts
Articles
Last Page
Advertisements

زمين‌‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎ هنر‏‎



مرزبان‌‏‎ پرويز‏‎ استاد‏‎ با‏‎ گو‏‎ و‏‎ گفت‌‏‎
مي‌بينيد ، ‏‎ كه‌‏‎ را‏‎ منظره‌اي‌‏‎ ايراني‌ ، ‏‎ مينياتور‏‎ در‏‎ شما‏‎
اسلامي‌‏‎ -‎ايراني‌‏‎ هنر‏‎ در‏‎.ديده‌ايد‏‎ چشم‌‏‎ با‏‎ كه‌‏‎ نيست‌‏‎ هماني‌‏‎
داريم‌‏‎ سروكار‏‎ هندسي‌‏‎ و‏‎ انتزاعي‌‏‎ اشكال‌‏‎ ارقام‌ ، ‏‎ حروف‌ ، ‏‎ با‏‎
هزاره‌‏‎ از‏‎ ايران‌زمين‌ ، ‏‎ در‏‎ هنري‌‏‎ نمودهاي‌‏‎ نخستين‌‏‎ :درآمد‏‎
هر‏‎ بسان‌‏‎ ايران‌ ، ‏‎ در‏‎ هنر‏‎.است‌‏‎ بازمانده‌‏‎ ميلاد‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ چهارم‌‏‎
قدسي‌‏‎ اسطوره‌اي‌و‏‎ باورهاي‌‏‎ ناگسستني‌با‏‎ پيوندي‌‏‎ ديگر‏‎ جاي‌‏‎
بن‌مايه‌هاي‌‏‎ بازتابگر‏‎ ايران‌ ، ‏‎ هنر‏‎ رو‏‎ اين‌‏‎ از‏‎.‎است‌‏‎ داشته‌‏‎
.است‌‏‎ باورشناختي‌‏‎ و‏‎ ژرف‌اسطوره‌اي‌‏‎
بيان‌‏‎ و‏‎ طبيعي‌‏‎ بازنماييهاي‌‏‎ پايه‌‏‎ بر‏‎ نه‌‏‎ هنري‌‏‎ گونه‌‏‎ اين‌‏‎
انديشه‌هاي‌‏‎ بيان‌‏‎ بنيان‌‏‎ بر‏‎ بلكه‌‏‎ آن‌‏‎ ازمشاهده‌‏‎ جزييات‌ناشي‌‏‎
به‌‏‎ درآمدن‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ ايراني‌‏‎ اقوام‌‏‎.‎است‌‏‎ تخيلي‌‏‎ انتزاعي‌و‏‎
برارزشها‏‎ ميراث‌‏‎ ميلادي‌ ، ‏‎ نخست‌‏‎ هزاره‌‏‎ در‏‎ ايران‌‏‎ پهندشت‌‏‎
.شدند‏‎ ايران‌‏‎ اقوام‌بومي‌‏‎ هنري‌‏‎ ونمودهاي‌‏‎
اسلامي‌ ، ‏‎ آموزه‌هاي‌‏‎ بنيان‌‏‎ بر‏‎ آوردن‌ ، ‏‎ اسلام‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ ايرانيان‌‏‎
هنر‏‎ ومبدع‌‏‎ دادند‏‎ گسترش‌‏‎ را‏‎ خود‏‎ نمودهاي‌هنري‌‏‎ از‏‎ بسياري‌‏‎
پرويز‏‎ استاد‏‎ با‏‎.‎گشتند‏‎ اسلامي‌‏‎ -‎ايراني‌‏‎ هنر‏‎ نام‌‏‎ به‌‏‎ نويني‌‏‎
در‏‎ ونويسنده‌‏‎ مترجم‌‏‎ و‏‎ ايران‌‏‎ هنر‏‎ مرزبان‌متخصص‌‏‎
.مي‌خوانيد‏‎ پي‌‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ داشتيم‌‏‎ اين‌باره‌گفت‌وگويي‌‏‎
هنر‏‎ و‏‎ هنر‏‎ درباره‌موضوع‌‏‎ كتاب‏‎ چندين‌‏‎ تاكنون‌‏‎ مرزبان‌‏‎ استاد‏‎
جمله‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎.‎است‌‏‎ فرستاده‌‏‎ نشر‏‎ بازار‏‎ به‌‏‎ و‏‎ ترجمه‌‏‎ ايران‌‏‎
جايزه‌هاي‌‏‎ كه‌‏‎ ايران‌‏‎ هنرهاي‌‏‎ كتابهاي‌‏‎ ترجمه‌‏‎ به‌‏‎ مي‌توان‌‏‎
به‌‏‎ را‏‎ سال‌‏‎ ترجمه‌‏‎ بهترين‌‏‎ و‏‎ فرهنگي‌‏‎ ميراث‌‏‎ سال‌ 1375 ، ‏‎ كتاب‏‎
(ايران‌‏‎ مينياتور‏‎ سال‌‏‎ هفتصد‏‎)‎ خيال‌‏‎ باغهاي‌‏‎ داد ، ‏‎ اختصاص‌‏‎ خود‏‎
"ايران‌‏‎ هنر‏‎" كتاب‏‎ هم‌اكنون‌‏‎كرد‏‎ اشاره‌‏‎ هنر‏‎ تاريخ‌‏‎ وخلاصه‌‏‎
به‌‏‎ به‌زودي‌‏‎ شده‌كه‌‏‎ ترجمه‌‏‎ مرزبان‌‏‎ استاد‏‎ توسط‏‎ پوپ‌‏‎ پروفسور‏‎
.رسيد‏‎ خواهد‏‎ چاپ‌‏‎
محمدرضاارشاد‏‎ :‎از‏‎ وگو‏‎ گفت‌‏‎
فرهنگ‌ايران‌زمين‌ ، برآيند‏‎ و‏‎ هنر‏‎ كه‌‏‎ مي‌دانيم‌‏‎ استاد ، ‏‎*
رو‏‎ اين‌‏‎ واز‏‎ است‌‏‎ بي‌شماري‌بوده‌‏‎ تمدنهاي‌‏‎ و‏‎ فرهنگها‏‎ برخورد‏‎
بفرماييد‏‎.‎مي‌دانند‏‎ آسيا‏‎ فرهنگ‌‏‎ و‏‎ هنر‏‎ پيوند‏‎ پل‌‏‎ را‏‎ ايران‌‏‎
دوراني‌‏‎ چه‌‏‎ از‏‎ -‎نخست‌‏‎ هزاره‌‏‎ در‏‎ -‎آمدن‌آرياييها‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ كه‌‏‎
روبه‌روييم‌؟‏‎ پهندشت‌ايران‌‏‎ هنري‌در‏‎ نوع‌آفرينه‌هاي‌‏‎ چه‌‏‎ وبا‏‎
هزاره‌‏‎ به‌‏‎ ايران‌ ، ‏‎ در‏‎ يافت‌شده‌‏‎ هنري‌‏‎ آثار‏‎ نخستين‌‏‎ *
رودان‌‏‎ ميان‌‏‎ درنواحي‌‏‎ آثار‏‎ اين‌‏‎.مي‌رسد‏‎ ميلاد‏‎ از‏‎ چهارم‌پيش‌‏‎
و‏‎ كاشان‌‏‎ سيلك‌‏‎ فارس‌ ، ‏‎ و‏‎ خوزستان‌‏‎ ‎‏‏، شوش‌ ،‏‎(‎بين‌النهرين‌‏‎)
از‏‎ متنوعي‌‏‎ موجهاي‌‏‎ ايران‌‏‎ پهندشت‌‏‎ در‏‎.شده‌اند‏‎ زيوه‌پيدا‏‎
گوناگوني‌‏‎ آيين‌هاي‌‏‎ و‏‎ دينها‏‎ زبانها ، ‏‎ آن‌‏‎ پي‌‏‎ در‏‎ و‏‎ اقوام‌‏‎
پيش‌‏‎)‎ ايران‌‏‎ در‏‎ ساكن‌‏‎ اقوام‌‏‎ هنر‏‎.‎داشت‌‏‎ وجود‏‎
اعتقادات‌آنها‏‎ باورداشتهاو‏‎ از‏‎ برگرفته‌‏‎ (ازآمدن‌آرياييها‏‎
اشياء‏‎ سفالينه‌ها ، ‏‎ نخست‌باردر‏‎ آنچه‌‏‎ واقع‌‏‎ در‏‎.‎است‌‏‎ بوده‌‏‎
به‌‏‎ واول‌‏‎ هزاره‌دوم‌‏‎ در‏‎ آنگاه‌‏‎ عاجي‌و‏‎ و‏‎ واستخواني‌‏‎ سنگي‌‏‎
مختلف‌‏‎ اقوام‌‏‎ باورهاي‌‏‎ و‏‎ تخيلات‌ديني‌‏‎ رسيده‌ ، بازتاب‏‎ فلزها‏‎
.است‌‏‎ بوده‌‏‎ وانسان‌‏‎ طبيعت‌‏‎ درباره‌‏‎
ميراث‌بر‏‎ منطقه‌ ، ‏‎ اين‌‏‎ به‌‏‎ آمدن‌‏‎ در‏‎ پس‌‏‎ ايراني‌نيز‏‎ قوم‌‏‎
اين‌‏‎ روي‌‏‎ هر‏‎ به‌‏‎.گرديد‏‎ شده‌‏‎ ياد‏‎ هنري‌‏‎ ويژگي‌هاي‌‏‎ و‏‎ ارزشها‏‎
اجسام‌‏‎ نه‌‏‎ شكل‌مي‌بخشيد‏‎ معتقدات‌خويش‌‏‎ به‌‏‎ هنري‌‏‎ آثار‏‎
.خويش‌‏‎ پيرامون‌‏‎
هنر‏‎ را‏‎ هنري‌‏‎ گونه‌‏‎ اين‌‏‎ مي‌توان‌‏‎ واقع‌‏‎ در‏‎ يعني‌‏‎ *
انگارش‌امر‏‎ بيان‌و‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ هنري‌‏‎.ناميد‏‎ (Sacred art)‎قدسي‌‏‎
ديگري‌نامتناهي‌مي‌پردازد؟‏‎ آن‌‏‎ و‏‎ بي‌پايان‌‏‎
جنبه‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ بوده‌‏‎ باوري‌‏‎ و‏‎ آيين‌داري‌‏‎ هنر‏‎ همان‌‏‎ بله‌ ، ‏‎ *
معتقداتشان‌شكل‌‏‎ از‏‎ هنرشان‌‏‎است‌‏‎ ملموس‌نداشته‌‏‎ و‏‎ مشهود‏‎
يا‏‎ ستاره‌‏‎ و‏‎ خورشيدوماه‌‏‎ تصاوير‏‎ اگر‏‎ شما‏‎.‎مي‌گرفته‌است‌‏‎
سفالينه‌هاي‌‏‎ و‏‎ كوزه‌ها‏‎ روي‌‏‎ بر‏‎ را‏‎ طبيعي‌‏‎ عناصر‏‎ ديگر‏‎
به‌‏‎ هيچكدام‌اشاره‌‏‎ ببينيد ، ‏‎ دوران‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ بازمانده‌‏‎
پيكرينه‌هاي‌‏‎ براي‌نمونه‌‏‎.‎شناختي‌شان‌ندارد‏‎ ويژگي‌طبيعت‌‏‎
.كرد‏‎ مشاهده‌‏‎ به‌وفورمي‌توان‌‏‎ اين‌اقوام‌‏‎ هنر‏‎ در‏‎ را‏‎ زن‌‏‎ عريان‌‏‎
زيباييهاي‌‏‎ دادن‌‏‎ نشان‌‏‎ قصد‏‎ به‌‏‎ هيچكدام‌‏‎ تنديسكها‏‎ اين‌‏‎
براي‌نشان‌‏‎ بلكه‌‏‎ نبوده‌‏‎ آن‌‏‎ جزييات‌‏‎ تصويرپردازي‌از‏‎ و‏‎ جسماني‌‏‎
شكل‌‏‎ در‏‎ جاودانگي‌‏‎ حيات‌ ، ‏‎ اسطوره‌باروري‌ ، ‏‎ اهميت‌‏‎ دادن‌‏‎
.است‌‏‎ مي‌كرده‌‏‎ باروري‌جلوه‌‏‎ و‏‎ زندگي‌‏‎ ايزدبانوي‌‏‎
آفرينه‌هاي‌‏‎ و‏‎ درباورداشتها‏‎ بانو‏‎ ايزد‏‎ اين‌‏‎ وجود‏‎ آيا‏‎ *
كهين‌ ، ‏‎ مركزي‌و‏‎ آسياي‌‏‎ در‏‎ حتي‌‏‎ يا‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎ ساكن‌‏‎ اقوام‌‏‎ هنري‌‏‎
برخي‌‏‎ چنانكه‌‏‎ است‌؟‏‎ بوده‌‏‎ وجودساختارمادرسالارانه‌‏‎ بر‏‎ دليلي‌‏‎
ساختارمادرسالارانه‌‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ باورند‏‎ اين‌‏‎ ايرانشناسان‌بر‏‎ از‏‎
اين‌‏‎ كوچنده‌به‌‏‎ ايرانيان‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ و‏‎ اجتماعي‌‏‎ ساختار‏‎ بر‏‎
.است‌‏‎ داشته‌‏‎ بسزايي‌‏‎ مناطق‌تاثير‏‎
.ساخت‌‏‎ مطرح‌‏‎ را‏‎ ادعايي‌‏‎ چنين‌‏‎ نمي‌توان‌‏‎ دقيقا‏‎ من‌‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎ *
داشته‌‏‎ وجود‏‎ اقوام‌‏‎ همه‌‏‎ زندگي‌بخش‌در‏‎ باروري‌و‏‎ ايزدبانوي‌‏‎
از‏‎ بسياري‌‏‎ البته‌‏‎نبوده‌اند‏‎ استثنا‏‎ نيز‏‎ ايرانيان‌‏‎است‌‏‎
مهاجر‏‎ برآريايي‌هاي‌‏‎ اقوام‌بومي‌‏‎ هنري‌‏‎ فرهنگي‌و‏‎ داده‌هاي‌‏‎
.گذاشت‌‏‎ تاثير‏‎
انديشه‌اسطوره‌اي‌‏‎ به‌‏‎ سخت‌‏‎ هنري‌كه‌‏‎ انگاره‌هاي‌‏‎ اين‌‏‎ آيا‏‎ *
يا‏‎ بودند‏‎ باورها‏‎ آن‌‏‎ بازتابگر‏‎ تنها‏‎ بودند ، ‏‎ وابسته‌‏‎ وقدسي‌‏‎
مي‌شدند؟‏‎ جلوه‌گر‏‎ آييني‌نيز‏‎ رفتار‏‎ و‏‎ عمل‌‏‎ حكم‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ آن‌‏‎
واعتقادات‌‏‎ باورها‏‎ منعكس‌كننده‌‏‎ تنها‏‎ كه‌‏‎ مي‌رسد‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎ *
اخلاقي‌‏‎ و‏‎ رفتاري‌‏‎ نتايج‌عملي‌ ، ‏‎ كننده‌‏‎ القاء‏‎ بلكه‌‏‎ نبودند ، ‏‎
گونه‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ پيشترگفتيم‌‏‎.بودند‏‎ نيز‏‎ آن‌‏‎ بر‏‎ مترتب‏‎
بلكه‌‏‎ نمي‌شدند ، ‏‎ تقليد‏‎ پديدارهاي‌طبيعي‌‏‎ و‏‎ هنري‌جانوران‌‏‎
است‌واز‏‎ بوده‌‏‎ باوري‌‏‎ و‏‎ انديشه‌‏‎ بيان‌‏‎ آنها ، ‏‎ تصويرگري‌‏‎ از‏‎ هدف‌‏‎
در‏‎.‎ناميد‏‎ نيز‏‎ هنرانتزاعي‌‏‎ را‏‎ هنر‏‎ اين‌‏‎ شايدبتوان‌‏‎ رو‏‎ اين‌‏‎
گرفته‌‏‎ قرار‏‎ خورشيد‏‎ نماد‏‎ شير‏‎ و‏‎ ماه‌‏‎ نماد‏‎ گاو‏‎ هنرمثلا‏‎ اين‌‏‎
را‏‎ آثارهنري‌‏‎ اين‌‏‎ هسته‌بنيادين‌‏‎ ومرگ‌‏‎ مساله‌زندگي‌‏‎ چون‌‏‎.است‌‏‎
شكلي‌‏‎ با‏‎ جمشيد‏‎ تخت‌‏‎ در‏‎ نمونه‌‏‎ براي‌‏‎ رو‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ مي‌داده‌ ، ‏‎ شكل‌‏‎
از‏‎ خوب‏‎.‎است‌‏‎ جسته‌‏‎ گاوي‌‏‎ گرده‌‏‎ بر‏‎ شيري‌‏‎ كه‌‏‎ هستيم‌‏‎ روبه‌رو‏‎
در‏‎ شير‏‎ بوده‌ ، ‏‎ مساله‌مطرح‌‏‎ اين‌‏‎ روزگار‏‎ آن‌‏‎ انسان‌‏‎ براي‌‏‎
تصوير‏‎ پس‌آن‌‏‎ زمستان‌ ، ‏‎ فصل‌‏‎ در‏‎ وماه‌‏‎ مي‌شود‏‎ نيرومند‏‎ تابستان‌‏‎
.است‌‏‎(‎گاو‏‎) ونيستي‌‏‎ مرگ‌‏‎ بر‏‎(‎شير‏‎) زندگي‌‏‎ غلبه‌‏‎ انديشه‌‏‎ بيانگر‏‎
زندگي‌بخش‌‏‎ جنبه‌هاي‌‏‎ از‏‎ برخي‌‏‎ انسان‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ بوده‌‏‎ رو‏‎ اين‌‏‎ از‏‎
دوري‌‏‎ آفرين‌‏‎ نيستي‌‏‎ و‏‎ مرگزا‏‎ جنبه‌هاي‌‏‎ واز‏‎ ستايش‌مي‌كرده‌‏‎ را‏‎
.مي‌گزيده‌است‌‏‎
اول‌‏‎ هزاره‌‏‎ آرياييان‌در‏‎ ازورود‏‎ پس‌‏‎ زمينه‌ها ، ‏‎ اين‌‏‎ همه‌‏‎ خوب‏‎
در‏‎.‎آنهامنتقل‌مي‌شود‏‎ به‌‏‎ پهندشت‌ايران‌ ، ‏‎ ميلادبه‌‏‎ از‏‎ قبل‌‏‎
ومردم‌‏‎ وزاگرس‌‏‎ لرستان‌‏‎ مفرغ‌‏‎ با‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ هزاره‌‏‎ همين‌‏‎ آغاز‏‎
ومعتقدات‌اين‌‏‎ آيين‌ها‏‎ در‏‎.‎هستيم‌‏‎ روبه‌رو‏‎ كوهپايه‌نشين‌‏‎
پايه‌ ، ‏‎ اين‌‏‎ بر‏‎.‎ايزدي‌نمادجانوري‌دارد‏‎ و‏‎ هرخدا‏‎ اقوام‌ ، ‏‎
وآرايه‌ها‏‎ دست‌ساخته‌ها‏‎ هنري‌تا‏‎ ازآفرينه‌هاي‌‏‎
نقش‌‏‎ و‏‎ نگاره‌ها‏‎.‎.‎.‎ و‏‎ دستبند‏‎ سنجاق‌سر ، ‏‎ وزيورهايي‌چون‌‏‎
.مي‌خورد‏‎ چشم‌‏‎ به‌‏‎ آنها‏‎ در‏‎ جانوران‌‏‎
ورودآرياييان‌ ، ‏‎ آستانه‌‏‎ در‏‎ را‏‎ لرستان‌‏‎ مفرغ‌‏‎ آيادوره‌‏‎ *
آن‌‏‎ از‏‎) وهنرجديد‏‎ ايران‌‏‎ بومي‌‏‎ هنر‏‎ مي‌توانيم‌ ، حلقه‌ميانجي‌‏‎
بدانيم‌؟‏‎ (آريايي‌‏‎ مهاجران‌‏‎
از‏‎ هنري‌پيش‌‏‎ نمودهاي‌‏‎ دنباله‌‏‎ لرستان‌‏‎ مفرغ‌‏‎ دوره‌‏‎ هنر‏‎ نه‌ ، ‏‎*
.نداريم‌‏‎ ناب‏‎ آريايي‌‏‎ هنر‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ هنري‌‏‎ ضمن‌‏‎ در‏‎.‎خودش‌است‌‏‎
مهاجر‏‎ اقوام‌‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ رايج‌در‏‎ هنري‌‏‎ شكل‌بنديهاي‌‏‎ اين‌‏‎ همه‌‏‎
هنر‏‎ به‌‏‎ وفزود‏‎ بي‌كاست‌‏‎ ايراني‌ ، ‏‎
شكل‌بنديهاي‌نمادين‌‏‎ اين‌‏‎.تازه‌واردان‌آريايي‌منتقل‌مي‌شود‏‎
از‏‎ است‌ ، ‏‎ مانده‌‏‎ باقي‌‏‎ نيز‏‎ كنوني‌‏‎ زمان‌‏‎ تا‏‎ ايراني‌‏‎ هنر‏‎ در‏‎
... و‏‎ موسيقي‌‏‎ فرش‌بافي‌ ، ‏‎ شعر ، ‏‎ در‏‎ مينياتور ، ‏‎ در‏‎ جمله‌‏‎
داشته‌‏‎ فراطبيعي‌وجود‏‎ تصورات‌‏‎ نمادهاو‏‎ از‏‎ آبشخوري‌‏‎ همواره‌‏‎
نيست‌ ، ‏‎ هدف‌‏‎ طبيعت‌‏‎ از‏‎ تقليد‏‎ و‏‎ پيروي‌‏‎ هنر‏‎ نوع‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎.‎است‌‏‎
صورتهاي‌‏‎ در‏‎ آنها‏‎ تركيب‏‎ وانديشه‌و‏‎ ساختن‌مضامين‌‏‎ بلكه‌‏‎
مثلا‏‎ هنر‏‎ اين‌‏‎ در‏‎.‎مي‌گيرد‏‎ قرار‏‎ هدف‌‏‎ هنري‌‏‎ مختلف‌‏‎
مطرح‌‏‎ بز‏‎ و‏‎ گاو‏‎ طبيعت‌شناختي‌‏‎ به‌عنوان‌‏‎ بز‏‎ و‏‎ هيچگاه‌گاو‏‎
.است‌‏‎ نبوده‌‏‎
با‏‎ آريايي‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ همكنشي‌‏‎ و‏‎ برخورد‏‎ از‏‎ روي‌‏‎ هر‏‎ به‌‏‎ خوب‏‎ *
نظر‏‎ به‌‏‎ است‌ ، ‏‎ گشته‌‏‎ فراهم‌‏‎ آنها‏‎ از‏‎ آميزه‌اي‌‏‎ بومي‌ ، ‏‎ فرهنگهاي‌‏‎
از‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ داشته‌كه‌‏‎ تازه‌اي‌‏‎ مشخصه‌‏‎ چه‌‏‎ نوپديد‏‎ هنر‏‎ اين‌‏‎ شما‏‎
است‌؟‏‎ مي‌ساخته‌‏‎ متمايز‏‎ پيش‌‏‎ دوره‌هاي‌‏‎
از‏‎ مشخصه‌هنري‌‏‎ هيچ‌‏‎ مهاجر ، ‏‎ تازه‌‏‎ اقوام‌‏‎ من‌ ، ‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎ *
درتخت‌جمشيد ، ‏‎ كه‌‏‎ آنها‏‎ معماري‌‏‎ اوج‌‏‎ حتي‌‏‎.‎نداشته‌اند‏‎ خودشان‌‏‎
ازويژگيهاي‌‏‎ مي‌آيد ، آميزه‌اي‌‏‎ چشم‌‏‎ به‌‏‎ ديگر‏‎ جاهاي‌‏‎ و‏‎ هگمتانه‌‏‎
اين‌‏‎ آرياييان‌‏‎ فقط‏‎ است‌ ، ‏‎ بومي‌منطقه‌‏‎ اقوام‌‏‎ معماري‌‏‎ هنر‏‎
.آورده‌اند‏‎ گرد‏‎ مجموعه‌‏‎ يك‌‏‎ در‏‎ را‏‎ ومشخصه‌ها‏‎ داده‌ها‏‎
پايه‌‏‎ بر‏‎ واقتصادآنها‏‎ يكجانشين‌‏‎ چون‌قومي‌‏‎ آرياييان‌‏‎
هنري‌‏‎ آثار‏‎ در‏‎ جنبه‌‏‎ بود ، مسلمااين‌‏‎ وچوپاني‌‏‎ شبانگردي‌‏‎
جنگلي‌‏‎ نهايت‌‏‎ تخت‌جمشيد ، در‏‎ !ببينيد‏‎.‎است‌‏‎ داشته‌‏‎ آنهابازتاب‏‎
تا‏‎ كرده‌اند‏‎ برپا‏‎ را‏‎ درختها‏‎ صورت‌‏‎ هر‏‎ به‌‏‎ ولي‌‏‎ ستون‌‏‎ از‏‎ است‌‏‎
گنبدي‌‏‎ بام‌‏‎ هنوز‏‎ ما‏‎ است‌و‏‎ تخت‌‏‎ هنوز‏‎ بام‌‏‎ دارد ، ‏‎ نگه‌‏‎ را‏‎ سقف‌‏‎
.نداريم‌‏‎ مي‌گيريم‌ ، ‏‎ رودان‌‏‎ ميان‌‏‎ از‏‎ بعدها‏‎ كه‌‏‎ را‏‎ هلال‌دار‏‎ و‏‎
سقفي‌‏‎ با‏‎ نتيجه‌‏‎ در‏‎ بوده‌اند ، ‏‎ شبانگرد‏‎ قومي‌‏‎ چون‌‏‎ هخامنشيان‌‏‎
در‏‎ نيز‏‎ را‏‎ شيوه‌‏‎ همين‌‏‎ مي‌كردند ، ‏‎ زندگي‌‏‎ درختان‌‏‎ پايه‌هاي‌‏‎ از‏‎
از‏‎ بهره‌گيري‌‏‎ با‏‎ البته‌‏‎ برده‌اند ، ‏‎ كار‏‎ به‌‏‎ تخت‌جمشيد‏‎ عمارت‌‏‎
معماري‌‏‎ هنرهاي‌‏‎ تلاقي‌‏‎ محل‌‏‎ تخت‌جمشيد‏‎.‎خارج‌‏‎ تزئيني‌‏‎ عناصر‏‎
هنر‏‎ اين‌‏‎ البته‌‏‎است‌‏‎.‎.‎.‎و‏‎ سوريه‌‏‎ عيلام‌ ، ‏‎ بابل‌ ، ‏‎ مصر ، ‏‎ سومر ، ‏‎
مثال‌‏‎ براي‌‏‎ است‌ ، ‏‎ درآمده‌‏‎ ايراني‌‏‎ صورت‌‏‎ به‌‏‎ التقاطي‌ ، ‏‎ معماري‌‏‎
قرار‏‎ تخت‌جمشيد‏‎ ستونهاي‌‏‎ سر‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ را‏‎ گاوهايي‌‏‎ تنديس‌‏‎ شما‏‎
.نمي‌كنيد‏‎ پيدا‏‎ ديگري‌‏‎ جاي‌‏‎ هيچ‌‏‎ در‏‎ مي‌گيرد ، ‏‎
و‏‎ نقشها‏‎ ديگر‏‎ جاهاي‌‏‎ يا‏‎ تخت‌جمشيد‏‎ ديوارهاي‌‏‎ برروي‌‏‎
باورشناختي‌‏‎ مضمونهاي‌‏‎ همان‌‏‎ باز‏‎ كه‌‏‎ مي‌بينيد‏‎ را‏‎ نگاره‌هايي‌‏‎
همان‌‏‎ دنباله‌‏‎ ايرانيان‌ ، ‏‎ هنر‏‎ روي‌‏‎ هر‏‎ به‌‏‎.‎دارند‏‎ اسطوره‌اي‌‏‎ و‏‎
.است‌‏‎ بومي‌‏‎ اقوام‌‏‎ هنر‏‎
دوره‌‏‎ آغاز‏‎ و‏‎ ايران‌‏‎ به‌‏‎ يونانيان‌‏‎ تاز‏‎ و‏‎ تاخت‌‏‎ با‏‎ آيا‏‎ *
نابود‏‎ و‏‎ تباه‌‏‎ سراسر‏‎ هنري‌‏‎ ميراث‌‏‎ اين‌‏‎ سلوكي‌ ، ‏‎ گرايي‌‏‎ يونان‌‏‎
آميخت‌؟‏‎ هم‌‏‎ در‏‎ يوناني‌‏‎ هنر‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ با‏‎ آنكه‌‏‎ يا‏‎ شد‏‎
و‏‎ توصيف‌‏‎ از‏‎ بهره‌مند‏‎ ايران‌ ، ‏‎ هنر‏‎ برخلاف‌‏‎ يوناني‌‏‎ هنر‏‎ *
تقليد‏‎ بنيان‌‏‎ بر‏‎ ديگر‏‎ عبارت‌‏‎ به‌‏‎.است‌‏‎ طبيعت‌‏‎ جزيي‌‏‎ بازنمايي‌‏‎
محور‏‎ را‏‎ انسان‌‏‎ يوناني‌‏‎ هنر‏‎.‎بود‏‎ گرفته‌‏‎ شكل‌‏‎ طبيعت‌‏‎ از‏‎
پيكره‌سازي‌ ، ‏‎ در‏‎ روي‌‏‎ همين‌‏‎ از‏‎ و‏‎ بود‏‎ داده‌‏‎ قرار‏‎ آفرينش‌خود‏‎
هنر‏‎ كه‌‏‎ حالي‌‏‎ در‏‎.‎جلوه‌گرمي‌ساخت‌‏‎ انساني‌‏‎ صورت‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ طبيعت‌‏‎
هنر‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ شكلي‌‏‎ آن‌‏‎ به‌‏‎ اصلا‏‎ را‏‎ انسان‌‏‎ يا‏‎ حيوان‌‏‎ شكل‌‏‎ ايران‌‏‎
فرمانروايي‌‏‎ با‏‎.نمي‌گرفت‌‏‎ نظر‏‎ در‏‎ مي‌شد ، ‏‎ متجلي‌‏‎ يوناني‌‏‎
ايراني‌‏‎ هنر‏‎ و‏‎ فرهنگ‌‏‎ بر‏‎ يوناني‌‏‎ هنر‏‎ و‏‎ فرهنگ‌‏‎ يونانيان‌ ، ‏‎
و‏‎ اندامها‏‎ اجزاي‌‏‎ تشريح‌‏‎ و‏‎ تصويرگري‌‏‎ ايرانيان‌‏‎.‎نهاد‏‎ تاثير‏‎
وام‌‏‎ يونانيان‌‏‎ از‏‎ را‏‎..‎و‏‎ لباس‌‏‎ خوردگيهاي‌‏‎ چين‌‏‎ آنها ، ‏‎ تناسب‏‎
يوناني‌‏‎ سبك‌‏‎ به‌‏‎ سرستون‌‏‎ و‏‎ ستون‌‏‎ ساختن‌‏‎ و‏‎ پيكره‌سازي‌‏‎گرفتند‏‎
يوناني‌‏‎ عبارات‌‏‎ و‏‎ واژه‌ها‏‎ نيز‏‎ سكه‌ها‏‎ روي‌‏‎ بر‏‎.يافت‌‏‎ رواج‌‏‎
.ايران‌‏‎ در‏‎ پارتي‌‏‎ دولت‌‏‎ آغازه‌هاي‌‏‎ تا‏‎ حتي‌‏‎ مي‌شد ، ‏‎ ديده‌‏‎
چه‌‏‎ راندند ، ‏‎ بيرون‌‏‎ را‏‎ يونانيان‌‏‎ كه‌‏‎ پارتيان‌‏‎ روي‌‏‎ هر‏‎ به‌‏‎ *
يوناني‌‏‎ هنر‏‎ دنباله‌‏‎ آنها‏‎ هنر‏‎ آيا‏‎ آوردند؟‏‎ راپديد‏‎ هنري‌‏‎ نوع‌‏‎
بود؟‏‎ سلوكيان‌‏‎ ماب‏‎
به‌‏‎ (‎ماوراءالنهر‏‎)‎ فرارود‏‎ و‏‎ ايران‌‏‎ شرق‌‏‎ سمت‌‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ پارتها‏‎ *
بيرون‌‏‎ به‌‏‎ ايران‌‏‎ مرزهاي‌‏‎ از‏‎ را‏‎ يونانيان‌‏‎ آمدند ، ‏‎ غرب‏‎ سوي‌‏‎
جانشين‌‏‎ ايراني‌ ، ‏‎ قوم‌‏‎ يك‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ پارتها ، ‏‎ واقع‌‏‎ در‏‎.‎راندند‏‎
هنر‏‎ شديد‏‎ تاثير‏‎ زير‏‎ آغاز‏‎ در‏‎ پارتها‏‎ هنر‏‎.‎گشتند‏‎ هخامنشيان‌‏‎
دوره‌‏‎ پايان‌‏‎ در‏‎ به‌ويژه‌‏‎ بعدها‏‎ ولي‌‏‎ دارد‏‎ قرار‏‎ يونانيان‌‏‎
از‏‎ روي‌‏‎ هر‏‎ به‌‏‎مي‌گردد‏‎ بر‏‎ هخامنشيان‌‏‎ هنر‏‎ به‌‏‎ پارتيان‌ ، ‏‎
.است‌‏‎ نمانده‌‏‎ برجاي‌‏‎ توجهي‌‏‎ شايان‌‏‎ هنري‌‏‎ آثار‏‎ پارتها‏‎ دوره‌‏‎
مطرح‌‏‎ پارتيان‌‏‎ هنر‏‎ با‏‎ رابطه‌‏‎ در‏‎ ديگري‌‏‎ نكته‌‏‎ استاد ، ‏‎ البته‌‏‎ *
و‏‎ ميان‌رودان‌‏‎ هنر‏‎ از‏‎ آنها‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ تاثيري‌‏‎ آن‌‏‎ و‏‎ مي‌شود‏‎
تاق‌‏‎ ساختن‌‏‎ در‏‎ نمونه‌‏‎ براي‌‏‎.‎گرفته‌اند‏‎ حضرايي‌‏‎ هنر‏‎ بويژه‌‏‎
.نماها‏‎
.است‌‏‎ شده‌‏‎ اشاره‌‏‎ به‌آن‌‏‎ كمتر‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ مهمي‌‏‎ مسئله‌‏‎ اين‌‏‎بله‌‏‎ *
دوران‌‏‎ آن‌‏‎ معماري‌‏‎ هنر‏‎ مهم‌‏‎ مراكز‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎ حترا‏‎ يا‏‎ شهرحضرا‏‎
پارتي‌‏‎ هنر‏‎ بر‏‎ توجهي‌‏‎ شايان‌‏‎ تاثير‏‎ احتمالا‏‎ و‏‎ است‌‏‎ بوده‌‏‎
.است‌‏‎ نهاده‌‏‎
كه‌‏‎ مي‌خوريم‌‏‎ بر‏‎ ساسانيان‌‏‎ دوره‌‏‎ به‌‏‎ ايران‌‏‎ هنر‏‎ سير‏‎ در‏‎ خوب‏‎ *
از‏‎.‎مي‌آيد‏‎ بشمار‏‎ ايران‌‏‎ هنر‏‎ تحول‌‏‎ مهم‌‏‎ دوره‌هاي‌‏‎ از‏‎ شايد‏‎
تغيير‏‎ رومي‌ ، ‏‎ هنر‏‎ با‏‎ برخورد‏‎ در‏‎ ايراني‌ ، ‏‎ هنر‏‎ كه‌‏‎ نظر‏‎ اين‌‏‎
و‏‎ ويژگي‌ها‏‎ به‌‏‎ توجه‌‏‎ با‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ اين‌‏‎ من‌‏‎ پرسش‌‏‎.مي‌يابد‏‎
گونه‌‏‎ شايد‏‎ و‏‎ هنر‏‎ دوگونه‌‏‎ اين‌‏‎ روم‌ ، ‏‎ و‏‎ يونان‌‏‎ هنر‏‎ مشخصه‌هاي‌‏‎
اثر‏‎ ايران‌‏‎ هنر‏‎ كلي‌‏‎ نمودهاي‌‏‎ بر‏‎ اندازه‌‏‎ چه‌‏‎ تا‏‎ هنري‌ ، ‏‎
مشخصه‌هاي‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ دوران‌‏‎ اين‌‏‎ هنري‌‏‎ آفرينه‌هاي‌‏‎ آيا‏‎ گذاشتند؟‏‎
و‏‎ زميني‌‏‎ خصلتي‌‏‎ و‏‎ شده‌‏‎ جدا‏‎ فراطبيعي‌‏‎ و‏‎ قدسي‌‏‎ اسطوره‌اي‌ ، ‏‎
است‌؟‏‎ گرفته‌‏‎ اينجايي‌‏‎
حتي‌‏‎ و‏‎ مي‌دانستند‏‎ هخامنشيان‌‏‎ جانشين‌‏‎ را‏‎ خود‏‎ كه‌‏‎ ساسانيان‌‏‎ *
و‏‎ درباري‌‏‎ تجملات‌‏‎ برپايه‌‏‎ هنرشان‌‏‎ بود ، ‏‎ فارس‌‏‎ در‏‎ آنها‏‎ مراكز‏‎
اينكه‌‏‎ آن‌‏‎ و‏‎ هست‌‏‎ اينجا‏‎ در‏‎ مهم‌‏‎ نكته‌‏‎ يك‌‏‎ ولي‌‏‎ بود‏‎ شاهانه‌‏‎
شكل‌‏‎ حتي‌‏‎ و‏‎ مي‌شود‏‎ نزديك‌‏‎ طبيعت‌‏‎ به‌‏‎ ساسانيان‌‏‎ هنري‌‏‎ تصاوير‏‎
-ديني‌‏‎ حالات‌‏‎ از‏‎ و‏‎ مي‌گيرد‏‎ خودش‌‏‎ به‌‏‎ زميني‌‏‎ و‏‎ عملي‌‏‎
طبيعت‌ساز‏‎ كاملا‏‎ ولي‌‏‎ مي‌آيد ، ‏‎ در‏‎ به‌‏‎ اعتقادي‌‏‎ و‏‎ اسطوره‌اي‌‏‎
با‏‎ دوران‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ نمونه‌‏‎ براي‌‏‎ ما‏‎.‎نمي‌شود‏‎ نما‏‎ طبيعت‌‏‎ و‏‎
روبه‌رو‏‎ زيورآلات‌‏‎ و‏‎ سيني‌‏‎ روي‌‏‎ بر‏‎ پرندگان‌‏‎ و‏‎ مرغ‌‏‎ نگاره‌هاي‌‏‎
و‏‎ ديد‏‎ از‏‎ گرفته‌‏‎ ريشه‌‏‎ و‏‎ شده‌‏‎ نزديك‌‏‎ اشكال‌‏‎ واقع‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ هستيم‌‏‎
برخي‌‏‎ از‏‎ هنر‏‎ گونه‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ شما‏‎هستند‏‎ ملموس‌‏‎ مشاهده‌‏‎
از‏‎ ديگر‏‎ برخي‌‏‎ ولي‌‏‎ مي‌شويد‏‎ دور‏‎ قدسي‌‏‎ و‏‎ اسطوره‌اي‌‏‎ اعتقادات‌‏‎
از‏‎ قهرمان‌ ، ‏‎ نجات‌بخشي‌ ، ‏‎ مانند‏‎ اسطوره‌اي‌‏‎ مايه‌هاي‌‏‎ بن‌‏‎
هنر‏‎ در‏‎ هنوز‏‎ بهشت‌‏‎ و‏‎ فردوس‌‏‎ شكل‌‏‎ يا‏‎ و‏‎ منجي‌‏‎ آمدن‌‏‎ آسمان‌‏‎
مايه‌هاي‌‏‎ بن‌‏‎ از‏‎ بسياري‌‏‎ اگرچه‌‏‎.‎دارند‏‎ نمود‏‎ ساساني‌‏‎
;پوپ‌‏‎ پرفسور‏‎ گفته‌‏‎ به‌‏‎ ولي‌‏‎ رفتند‏‎ ميان‌‏‎ از‏‎ هنر‏‎ اسطوره‌اي‌‏‎
اسطوره‌‏‎ به‌‏‎ معتقد‏‎ هميشه‌‏‎ (‎هنر‏‎)‎ آن‌‏‎ از‏‎ بخشي‌‏‎ ايران‌ ، ‏‎ هنرشناس‌‏‎
و‏‎ پلكاني‌‏‎ لوزيهاي‌‏‎ كنگره‌ها ، ‏‎ شكل‌‏‎:‎مانند‏‎ است‌‏‎ مانده‌‏‎ باقي‌‏‎
به‌‏‎.‎ايران‌‏‎ مينياتور‏‎ در‏‎ سيمرغ‌‏‎ مانند‏‎ فراطبيعي‌‏‎ جانوران‌‏‎ يا‏‎
جدا‏‎ اسطوره‌‏‎ از‏‎ را‏‎ خودش‌‏‎ جنبه‌ها‏‎ همه‌‏‎ در‏‎ ايران‌‏‎ هنر‏‎ روي‌‏‎ هر‏‎
.نمي‌كند‏‎
(ساسانيان‌‏‎)‎ دوران‌‏‎ اين‌‏‎ تا‏‎ ويژگيهايي‌‏‎ چه‌‏‎ بنيان‌ ، ‏‎ براين‌‏‎ *
برشمرد؟‏‎ مي‌توان‌‏‎ ايراني‌‏‎ هنر‏‎ براي‌‏‎
ايراني‌‏‎ هنر‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ از‏‎ پردازي‌‏‎ نگاره‌‏‎ و‏‎ انتزاع‌‏‎ برش‌ ، ‏‎ *
به‌‏‎ تخيلي‌‏‎ و‏‎ اسطوره‌اي‌‏‎ اشكال‌‏‎ برپايه‌‏‎ ايراني‌‏‎ هنر‏‎.‎است‌‏‎
هنر‏‎ در‏‎امروز‏‎ به‌‏‎ تا‏‎ داشته‌‏‎ گرايش‌‏‎ بازنمايي‌‏‎ غير‏‎ و‏‎ انتزاع‌‏‎
نيمي‌‏‎ ايراني‌‏‎ دارد ، ‏‎ بي‌درنگ‌‏‎ حضوري‌‏‎ هست‌‏‎ طبيعت‌‏‎ اگر‏‎ ايراني‌‏‎
.است‌‏‎ آورده‌‏‎ شكل‌‏‎ همان‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ نيمي‌‏‎ و‏‎ برده‌‏‎ دست‌‏‎ طبيعت‌‏‎ در‏‎
.است‌‏‎ بوده‌‏‎ مهم‌‏‎ بسيار‏‎ ايراني‌‏‎ يك‌‏‎ براي‌‏‎ آفتاب‏‎ و‏‎ آب‏‎ مسئله‌‏‎
شكل‌‏‎ به‌‏‎ مسئله‌‏‎ اين‌‏‎.‎است‌‏‎ مي‌كرده‌‏‎ جذب‏‎ را‏‎ او‏‎ روشن‌‏‎ نورهاي‌‏‎
.است‌‏‎ مي‌شده‌‏‎ ديده‌‏‎ او‏‎ هنري‌‏‎ آثار‏‎ در‏‎ باغ‌‏‎ و‏‎ سبزه‌‏‎
گفتيد ، ‏‎ سخن‌‏‎ ايران‌‏‎ هنرهاي‌‏‎ درباره‌‏‎ كه‌‏‎ اينجا‏‎ تا‏‎ استاد‏‎ *
به‌‏‎ وابسته‌‏‎ و‏‎ درباري‌‏‎ حالت‌‏‎ كه‌‏‎ بود‏‎ هنرهايي‌‏‎ درباره‌‏‎ بيشتر‏‎
چه‌‏‎ تا‏‎ اينكه‌‏‎ حال‌‏‎.‎داشته‌اند‏‎ اشرافانه‌‏‎ و‏‎ شاهانه‌‏‎ تجملات‌‏‎
آيا‏‎ باشد ، ‏‎ مردم‌‏‎ توده‌هاي‌‏‎ نياز‏‎ و‏‎ خواست‌‏‎ هنر ، ‏‎ اين‌‏‎ اندازه‌‏‎
را‏‎ تزئيني‌‏‎ و‏‎ درباري‌‏‎ جنبه‌هاي‌‏‎ از‏‎ بيرون‌‏‎ هنري‌‏‎ شما‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎
كرد؟‏‎ مشاهده‌‏‎ ايران‌‏‎ هنر‏‎ تاريخ‌‏‎ در‏‎ مي‌توان‌‏‎
و‏‎ غيروابسته‌‏‎ و‏‎ مردمي‌‏‎ است‌‏‎ هنري‌‏‎ كه‌‏‎ سفالگري‌‏‎ هنر‏‎.بله‌‏‎ *
و‏‎ تحقيق‌‏‎ براي‌‏‎ است‌‏‎ خوبي‌‏‎ ملاك‌‏‎ سفالگري‌‏‎ آن‌ ، ‏‎ از‏‎ گذشته‌‏‎
دوام‌‏‎ و‏‎ نبوده‌‏‎ تزئيني‌‏‎ و‏‎ گران‌‏‎ كه‌‏‎ چرا‏‎ ملت‌‏‎ هر‏‎ هنر‏‎ شناسايي‌‏‎
به‌‏‎.‎است‌‏‎ رسيده‌‏‎ ما‏‎ به‌‏‎ و‏‎ بوده‌‏‎ دوره‌اي‌‏‎ هر‏‎ در‏‎ و‏‎ داشته‌‏‎
هنرمند‏‎ سفالگر‏‎.‎مردم‌‏‎ و‏‎ زندگي‌‏‎ براي‌‏‎ بوده‌‏‎ مردم‌‏‎ از‏‎ عبارتي‌‏‎
ظرف‌‏‎ در‏‎ مردمان‌‏‎ كه‌‏‎ بود‏‎ اين‌‏‎ او‏‎ كار‏‎ حاصل‌‏‎.‎است‌‏‎ نبوده‌‏‎ درباري‌‏‎
است‌‏‎ هنري‌‏‎ رو‏‎ اين‌‏‎ از‏‎.‎بخورند‏‎ آب‏‎ است‌ ، ‏‎ ساخته‌‏‎ كه‌‏‎ كوزه‌اي‌‏‎ و‏‎
كه‌‏‎ نمي‌بينيد‏‎ را‏‎ مردمي‌‏‎ سفالينه‌ها‏‎ در‏‎.‎كاربردي‌‏‎ و‏‎ مردمي‌‏‎
مثلا‏‎ سفالينه‌ها‏‎ در‏‎.‎باشند‏‎ مطرح‌‏‎ تجملات‌‏‎ و‏‎ دربار‏‎ در‏‎
مي‌شد‏‎ آورده‌‏‎ گوناگون‌‏‎ معتقدات‌‏‎ و‏‎ گور‏‎ بهرام‌‏‎ تقليدي‌‏‎ نقشهاي‌‏‎
منعكس‌‏‎ خورشيد‏‎ و‏‎ ماه‌‏‎ تقابل‌‏‎ آنها ، ‏‎ از‏‎ هيچكدام‌‏‎ در‏‎ ولي‌‏‎
.نمي‌شود‏‎
عبارت‌‏‎ كه‌‏‎ ايراني‌‏‎ هنر‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ همين‌‏‎ شما ، ‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎ خوب ، ‏‎ *
در‏‎ بود ، ‏‎ طبيعت‌‏‎ بازنمايي‌‏‎ از‏‎ بودن‌‏‎ دور‏‎ و‏‎ انتزاعي‌گري‌‏‎:از‏‎
يافت‌؟‏‎ تحولي‌‏‎ چه‌‏‎ -‎ايرانيان‌‏‎ آوردن‌‏‎ اسلام‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎-‎ اسلامي‌‏‎ دوره‌‏‎
آغاز ، ‏‎ همان‌‏‎ از‏‎ اسلام‌‏‎ آيين‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ كنم‌‏‎ عرض‌‏‎ مقدمتا‏‎ *
شما‏‎ اين‌رو‏‎ از‏‎.‎است‌‏‎ بوده‌‏‎ حرام‌‏‎ شكل‌سازي‌‏‎ و‏‎ طبيعت‌‏‎ بازنمايي‌‏‎
اين‌‏‎ با‏‎ دمساز‏‎ كه‌‏‎ هنري‌‏‎ ديگر‏‎ اشكال‌‏‎ با‏‎ اسلام‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ در‏‎
تزئيني‌ ، ‏‎ هنر‏‎ هندسي‌ ، ‏‎ هنرهاي‌‏‎ ;هستيد‏‎ روبه‌رو‏‎ آموزه‌باشند ، ‏‎
كاشي‌سازي‌ ، ‏‎ آرايي‌ ، ‏‎ كتاب‏‎ سفالگري‌ ، ‏‎ فرش‌بافي‌ ، ‏‎ خطاطي‌ ، ‏‎ مانند‏‎
نمونه‌‏‎ براي‌‏‎.‎يافتند‏‎ شيوع‌‏‎ تصويري‌‏‎ غير‏‎ هنرهاي‌‏‎ و‏‎ مينياتور‏‎
گونه‌گوني‌‏‎ اشكال‌‏‎ و‏‎ رسيد‏‎ خود‏‎ اوج‌‏‎ به‌‏‎ هفتم‌‏‎ سده‌‏‎ در‏‎ كوفي‌‏‎ خط‏‎
وسيله‌‏‎ اينجا‏‎ در‏‎ خط‏‎ خوب‏‎.هنرمندانه‌‏‎ و‏‎ زيبا‏‎ خطي‌‏‎.‎يافت‌‏‎
سقفها ، ‏‎ گنبدها ، ‏‎ مساجد ، ‏‎ تزئين‌‏‎.‎شد‏‎ هنرآفريني‌‏‎ و‏‎ هنرنمايي‌‏‎
.يافت‌‏‎ بسزايي‌‏‎ رواج‌‏‎..و‏‎ محراب‏‎ و‏‎ كاشيها‏‎
و‏‎ روح‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌گيرم‌‏‎ نتيجه‌‏‎ شما‏‎ سخنان‌‏‎ فحواي‌‏‎ از‏‎ من‌‏‎ استاد ، ‏‎ *
هنري‌‏‎ ارائه‌‏‎ شيوه‌هاي‌‏‎ و‏‎ هنري‌‏‎ سبكهاي‌‏‎ با‏‎ اسلام‌‏‎ آيين‌‏‎ فطرت‌‏‎
از‏‎ پيش‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ ايرانيان‌‏‎ همين‌رو‏‎ از‏‎.‎بود‏‎ هماهنگ‌‏‎ ايرانيان‌‏‎
خو‏‎ طبيعت‌نمايي‌‏‎ غير‏‎ و‏‎ انتزاعي‌‏‎ شيوه‌هاي‌‏‎ آن‌‏‎ با‏‎ اسلام‌‏‎
يافتند‏‎ موافق‌‏‎ اسلام‌‏‎ آموزه‌هاي‌‏‎ روح‌‏‎ با‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ بودند ، ‏‎ گرفته‌‏‎
-داشتيد‏‎ اشاره‌‏‎ آنها‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ -هنري‌‏‎ تازه‌‏‎ نمودهاي‌‏‎ گسترش‌‏‎ در‏‎ و‏‎
سازي‌ ، ‏‎ گنبد‏‎ مينياتور ، ‏‎ نگاري‌ ، ‏‎ خط‏‎ واقع‌‏‎ در‏‎.‎كوشيدند‏‎
روح‌‏‎ جلوه‌‏‎.‎.‎.‎و‏‎ مساجد‏‎ نگار‏‎ و‏‎ نقش‌‏‎ فرش‌بافي‌ ، ‏‎ كاشيگري‌ ، ‏‎
.ماست‌‏‎ اسلامي‌‏‎ -‎ايراني‌‏‎
تا‏‎ نبودند‏‎ يوناني‌‏‎ كه‌‏‎ ايرانيان‌‏‎.است‌‏‎ درست‌‏‎ كاملا‏‎.بله‌‏‎ *
زيبايي‌‏‎ مانند‏‎ طبيعت‌‏‎ دقيق‌‏‎ مشاهده‌‏‎ از‏‎ حاصل‌‏‎ تناسبهاي‌‏‎ آن‌‏‎
كه‌‏‎ نبود‏‎ ايراني‌‏‎ هنري‌‏‎ طبيعت‌‏‎ برخلاف‌‏‎كنند‏‎ مطرح‌‏‎ را‏‎ اندام‌‏‎
اسلامي‌‏‎ دوره‌‏‎ در‏‎ واقع‌‏‎ در‏‎.‎نكند‏‎ شكل‌سازي‌‏‎ اسلامي‌ ، ‏‎ دوره‌‏‎ در‏‎
به‌‏‎ اسلامي‌‏‎ هنر‏‎.‎درآمد‏‎ اسلامي‌‏‎ محتواي‌‏‎ به‌‏‎ ولي‌‏‎ خصلت‌ ، ‏‎ همين‌‏‎
خط‏‎ ايراني‌‏‎.‎بود‏‎ سازگار‏‎ نبود ، ‏‎ طبيعت‌پرست‌‏‎ كه‌‏‎ ايراني‌‏‎ ذوق‌‏‎
و‏‎ يافته‌‏‎ بعد‏‎ و‏‎ شده‌‏‎ هندسي‌‏‎ كه‌‏‎ خطي‌‏‎ مي‌آورد ، ‏‎ پديد‏‎ را‏‎ كوفي‌‏‎
اينكه‌‏‎ براي‌‏‎ شد؟‏‎ گونه‌‏‎ اين‌‏‎ چرا‏‎.‎است‌‏‎ كرده‌‏‎ پيدا‏‎ گونه‌‏‎ هشتاد‏‎
در‏‎ شما‏‎.‎است‌‏‎ داشته‌‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ آمادگي‌‏‎ و‏‎ زايندگي‌‏‎ ايراني‌‏‎ ذهن‌‏‎
نيست‌‏‎ هماني‌‏‎ مي‌بينيد ، ‏‎ كه‌‏‎ را‏‎ منظره‌اي‌‏‎ ايراني‌ ، ‏‎ مينياتور‏‎
حروف‌ ، ‏‎ با‏‎ اسلامي‌‏‎ -ايراني‌‏‎ هنر‏‎ در‏‎.‎ديده‌ايد‏‎ چشم‌‏‎ با‏‎ كه‌‏‎
ايراني‌‏‎.‎داريم‌‏‎ سروكار‏‎ هندسي‌‏‎ و‏‎ انتزاعي‌‏‎ اشكال‌‏‎ ارقام‌ ، ‏‎
سه‌‏‎ معتقدات‌‏‎ اينكه‌‏‎ براي‌‏‎ مي‌پذيرد ، ‏‎ خوب‏‎ را‏‎ اضداد‏‎ دنياي‌‏‎
.دارد‏‎ خودش‌‏‎ با‏‎ را‏‎ قبل‌‏‎ سال‌‏‎ هزار‏‎ چهار‏‎
نمي‌خواهد‏‎ چون‌‏‎است‌‏‎ اسلامي‌‏‎ فطرت‌‏‎ با‏‎ مطابق‌‏‎ ايراني‌ ، ‏‎ هنر‏‎
را‏‎ طبيعت‌‏‎ عين‌‏‎ نمي‌خواهد‏‎ بكشد ، ‏‎ عينه‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ چشم‌‏‎ و‏‎ دست‌‏‎
.بنماياند‏‎ را‏‎ ونزديك‌‏‎ دور‏‎ چشم‌انداز‏‎ نمي‌خواهد‏‎.‎كند‏‎ پياده‌‏‎
كربلا ، ‏‎ صحنه‌‏‎ پرده‌برداريهاي‌‏‎ يا‏‎ قهوه‌خانه‌‏‎ نقاشي‌‏‎ در‏‎ مثلا‏‎
بيشتر‏‎ بلكه‌‏‎.‎نشده‌اند‏‎ داده‌‏‎ نشان‌‏‎ طبيعي‌‏‎ شكل‌‏‎ به‌‏‎ نقاشيها ، ‏‎
يك‌‏‎ اگر‏‎ را‏‎ نقاشيها‏‎ همان‌‏‎ حال‌‏‎.است‌‏‎ چيره‌‏‎ برآن‌‏‎ اعتقادي‌‏‎ شكل‌‏‎
و‏‎ فيزيكي‌‏‎ قبيل‌‏‎ از‏‎ صحنه‌‏‎ جزئيات‌‏‎ تمام‌‏‎ بكشد ، ‏‎ مي‌خواست‌‏‎ فرنگي‌‏‎
.مي‌كشيد‏‎ را‏‎ جسمي‌‏‎
و‏‎ مينياتور‏‎ خاستگاه‌‏‎ درباره‌‏‎ كمي‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ خوب‏‎ استاد‏‎ *
فرماييد؟‏‎ بيان‌‏‎ را‏‎ نكاتي‌‏‎ اسلامي‌‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎ آن‌‏‎ تحول‌‏‎ چگونگي‌‏‎
نظر‏‎ به‌‏‎است‌‏‎ تصويري‌‏‎ هنرهاي‌‏‎ از‏‎ مينياتور‏‎ روي‌‏‎ هر‏‎ به‌‏‎ چون‌‏‎
شد؟‏‎ منطبق‌‏‎ اسلامي‌‏‎ روح‌‏‎ با‏‎ چگونه‌‏‎ هنر‏‎ اين‌‏‎ شما‏‎
تزئينات‌‏‎ و‏‎ نويسي‌‏‎ خطي‌‏‎ نسخه‌‏‎ آرايي‌ ، ‏‎ كتاب‏‎ رفته‌‏‎ هم‌‏‎ روي‌‏‎ *
رواج‌‏‎ اسلامي‌‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎ مينياتور‏‎ و‏‎ كتاب‏‎ متن‌‏‎ و‏‎ حاشيه‌‏‎
رواج‌‏‎ اسلام‌‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎ مينياتور‏‎ هنر‏‎يافت‌‏‎ بسزايي‌‏‎
چهره‌‏‎ بازنمايي‌‏‎ اينكه‌‏‎ تجويز‏‎ با‏‎ اسلام‌‏‎ اما‏‎ است‌‏‎ داشته‌‏‎
كه‌‏‎ شد‏‎ سبب‏‎ كرد ، ‏‎ كمك‌‏‎ هنر‏‎ اين‌‏‎ رشد‏‎ به‌‏‎ نباشد ، ‏‎ واندام‌‏‎
(مينياتور‏‎)‎ هنر‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ انسانها‏‎ فيزيكي‌‏‎ و‏‎ جسماني‌‏‎ خصوصيات‌‏‎
هشت‌‏‎ يا‏‎ هفت‌‏‎ ما‏‎.‎شوند‏‎ كشيده‌‏‎ تصوير‏‎ به‌‏‎ مستورانه‌‏‎ و‏‎ عفيفانه‌‏‎
ه‌‏‎ شد‏‎ كشيده‌‏‎ تصاوير‏‎.داريم‌‏‎ بالنده‌‏‎ و‏‎ شكوفا‏‎ مينياتور‏‎ قرن‌‏‎
مثلا‏‎.‎است‌‏‎ بوده‌‏‎ آموزش‌‏‎ و‏‎ تعليم‌‏‎ وسيله‌‏‎ حتي‌‏‎ مينياتورها ، ‏‎ در‏‎
.بود‏‎ آموزش‌‏‎ براي‌‏‎ جانوران‌‏‎ نگاره‌هاي‌‏‎ بغداد ، ‏‎ مكتب‏‎ در‏‎
يا‏‎ مي‌خواست‌‏‎ تصوير‏‎ پزشكي‌‏‎.‎شد‏‎ كتاب‏‎ نوشتن‌‏‎ وسيله‌‏‎ مينياتور‏‎
مختلف‌‏‎ تصاوير‏‎ تا‏‎ مي‌شد‏‎ كمك‌‏‎ رو‏‎ اين‌‏‎ از‏‎.‎نيز‏‎ گياه‌شناسي‌‏‎
پيگير‏‎ و‏‎ شديد‏‎ آن‌چنان‌‏‎ تحريم‌‏‎ منابع‌‏‎ به‌راستي‌‏‎ و‏‎ شود‏‎ كشيده‌‏‎
.نبود‏‎ جاگير‏‎ همه‌‏‎ و‏‎
كه‌‏‎ را‏‎ تحولي‌‏‎ همين‌‏‎ ايراني‌ ، ‏‎ هنر‏‎ مي‌دانيم‌‏‎ كه‌‏‎ همانگونه‌‏‎ *
هنري‌‏‎ گوناگون‌‏‎ نمودهاي‌‏‎ با‏‎ و‏‎ كمابيش‌‏‎ كرديد ، ‏‎ ترسيم‌‏‎ شما‏‎
آشنايي‌‏‎ و‏‎ برخورد‏‎ زمان‌‏‎ ;نو‏‎ دوره‌‏‎ به‌‏‎ نوبت‌‏‎ اينكه‌‏‎ تا‏‎ پي‌گرفت‌‏‎
تغييري‌‏‎ و‏‎ تحول‌‏‎ چه‌‏‎ دوران‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ شما‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎.‎شد‏‎ غرب‏‎ با‏‎ ما‏‎
اين‌‏‎ در‏‎ را‏‎ ايراني‌‏‎ هنر‏‎ سرنوشت‌‏‎ و‏‎ شده‌‏‎ پيدا‏‎ هنري‌‏‎ نمودهاي‌‏‎ در‏‎
مي‌بينيد؟‏‎ چگونه‌‏‎ برهه‌‏‎
با‏‎ و‏‎ رفتند‏‎ اروپا‏‎ به‌‏‎ نقاشاني‌‏‎ صفوي‌ ، ‏‎ دوره‌‏‎ پايانه‌‏‎ در‏‎ *
و‏‎ شيوه‌ها‏‎ مبدع‌‏‎ سامان‌ ، ‏‎ آن‌‏‎ هنري‌‏‎ سبكهاي‌‏‎ از‏‎ بهره‌گيري‌‏‎
براي‌‏‎ كه‌‏‎ بود‏‎ زمان‌‏‎ محمد‏‎ باري‌‏‎.شدند‏‎ نويني‌‏‎ سبكهاي‌‏‎
از‏‎ پس‌‏‎آورد‏‎ ايران‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ نقاشي‌‏‎ اروپايي‌‏‎ مكتب‏‎ اولين‌بار‏‎
شد‏‎ پيدا‏‎ ايران‌‏‎ معاصر‏‎ نقاش‌‏‎ نامورترين‌‏‎ كمال‌الملك‌‏‎ نيز‏‎ او‏‎
.آورد‏‎ پديد‏‎ را‏‎ چهره‌سازي‌‏‎ اروپايي‌‏‎ نقاشي‌‏‎ از‏‎ تقليد‏‎ با‏‎ كه‌‏‎
جور‏‎ همه‌‏‎ كمال‌الملك‌ ، ‏‎ چهره‌پردازي‌‏‎ رواج‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ واقع‌‏‎ در‏‎
نقاشان‌‏‎ پس‌ ، ‏‎ اين‌‏‎ از‏‎.يافت‌‏‎ رواج‌‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎ اروپا‏‎ هنري‌‏‎ مكاتب‏‎
غربي‌‏‎ نقاشي‌‏‎ نوع‌‏‎ هر‏‎ البته‌‏‎ و‏‎ ديدند‏‎ صدمه‌‏‎ كردند ، ‏‎ تلاش‌‏‎ جوان‌‏‎
هنر‏‎ از‏‎ را‏‎ خودشان‌‏‎ كلي‌‏‎ برداشتهاي‌‏‎ اينان‌‏‎.‎نكردند‏‎ تقليد‏‎ را‏‎
هنر‏‎ امروزه‌‏‎.‎افزود‏‎ برآن‌‏‎ چيزي‌‏‎ كس‌‏‎ هر‏‎ و‏‎ دادند‏‎ ادامه‌‏‎ تجسمي‌‏‎
به‌‏‎ منحصر‏‎ اين‌‏‎ البته‌‏‎.‎نيست‌‏‎ متمايز‏‎ اروپايي‌‏‎ هنر‏‎ از‏‎ ايراني‌‏‎
.شد‏‎ غرب‏‎ از‏‎ متاثر‏‎ هنرشان‌‏‎ جهان‌‏‎ جاي‌‏‎ همه‌‏‎ در‏‎.‎نيست‌‏‎ ايران‌‏‎
در‏‎ البته‌‏‎.‎يافت‌‏‎ راه‌‏‎ جا‏‎ همه‌‏‎ به‌‏‎ اروپايي‌‏‎ و‏‎ آمريكايي‌‏‎ مكاتب‏‎
و‏‎ گرفته‌‏‎ صورت‌‏‎ زيادي‌‏‎ تقليد‏‎ غرب‏‎ هنري‌‏‎ مكاتب‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ حالي‌‏‎
اما‏‎ شده‌‏‎ بومي‌‏‎ هنرهاي‌‏‎ بنيادين‌‏‎ ماهيت‌‏‎ رفتن‌‏‎ ميان‌‏‎ از‏‎ باعث‌‏‎
جديدي‌‏‎ گونه‌هاي‌‏‎ به‌‏‎ جوان‌‏‎ نسل‌‏‎ كارهاي‌‏‎ در‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ بخشي‌‏‎
هنري‌‏‎ مكاتب‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ را‏‎ راهي‌‏‎ امروزه‌‏‎ نسل‌‏‎.‎است‌‏‎ انجاميده‌‏‎
نسل‌‏‎ جوان‌ ، ‏‎ و‏‎ نو‏‎ نسل‌‏‎ اين‌‏‎ كنار‏‎ در‏‎.‎است‌‏‎ يافته‌‏‎ ايران‌‏‎ و‏‎ غرب‏‎
مانده‌‏‎ گذشته‌‏‎ آثار‏‎ تقليد‏‎ در‏‎ هنوز‏‎ آنها ، ‏‎ به‌‏‎ وابستگان‌‏‎ گذشته‌‏‎
است‌‏‎ اجتنابناپذير‏‎ جوانان‌‏‎ براي‌‏‎ ولي‌‏‎نداشته‌اند‏‎ نوآوري‌‏‎ و‏‎
از‏‎ برآمده‌‏‎ تازه‌‏‎ تمايلات‌‏‎ و‏‎ خواسته‌ها‏‎ و‏‎ جهاني‌‏‎ هنر‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎
جهاني‌‏‎ هنر‏‎ اين‌‏‎ به‌‏‎ هم‌‏‎ تازه‌اي‌‏‎ سخن‌‏‎ مسلما‏‎ و‏‎ بگروند‏‎ آن‌‏‎
پيكرتراشي‌‏‎ و‏‎ معماري‌‏‎ تجسمي‌ ، ‏‎ هنرهاي‌‏‎ امروزه‌‏‎افزود‏‎ خواهند‏‎
حرف‌‏‎ و‏‎ گشته‌‏‎ پديدار‏‎ تازه‌‏‎ صورت‌‏‎ به‌‏‎ و‏‎ شده‌‏‎ متحول‌‏‎..و‏‎
تحولات‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ نيز‏‎ ايران‌‏‎ امروز‏‎ هنر‏‎.‎است‌‏‎ يافته‌‏‎ تازه‌اي‌‏‎
.است‌‏‎ نبوده‌‏‎ بي‌بهره‌‏‎ و‏‎ بي‌كنار‏‎ جهاني‌‏‎


Copyright 1996-2000 HAMSHAHRI, All rights reserved.
HTML Production by Hamshahri Computer Center.