نقشها تعارض و امروز زن
است تزييني عكس
زندگي اوليه اصول از اجتماعي كار تقسيم كه عصري در
اجتماعي كار تقسيم يك داراي خانواده نهاد است ، اجتماعي
دو مي‌رود انتظار امروز زن از لذا نبوده ، شده نهادينه
طرفي از.نمايد ايفا همزمان ، صورت به را پيچيده نقش
ايفاي ديگر طرف از و بچه‌داري و خانه‌داري وظايف ايفاي
مجزا ، نقش دو اين تلفيق كه است بديهي.اجتماعي نقش
زن اغلب و نبوده آسان تخصص نيازمند و مشكل پيچيده ،
.مي‌نمايد نقش تعارض دچار را امروزي
راه سر بر حقوقي و اجتماعي فرهنگي ، عديده موانع شك بدون
مد ذيل فرضيات راستا اين در.دارد وجود زنان كامل اشتغال
:مي‌باشد نظر
جامعه در زنان اشتغال مستعد فرهنگي ، سنتهاي و هنجارها -1
.نمي‌باشد
.مي‌باشد زنان كامل اشتغال جهت مانعي اجتماعي شرايط -2
زنان اشتغال از حمايت‌كننده مقررات و قوانين -3
.است نقصان و دچاركاستي
دچار را زنان خانواده ، در نهادينه وظايف تقسيم عدم -4
.مي‌نمايد نقشها تعارض
جامعه توسعه در زنان نقش *
آن اعضاي مشاركت و توانمندي گرو در جامعه هر توسعه
فراهم را لازم فرصت‌هاي بايد منظور اين به و است جامعه
در بتوانند مرد و زن از اعم جامعه افراد آحاد تا نمود
مرتبط توسعه فرايند با ملي و منطقه‌اي محلي ، مختلف سطوح
عنوان به زنان نقش ميان اين در كه نيست ترديدي.گردند
آينده نسل مربي و خانواده محور جامعه ، پيكره از نيمي
بنابه و هميشه نقش اين ليكن.مي‌باشد كارساز و حساس نقشي
دولتها كه هرگاه و است شده واقع غفلت مورد گوناگون دلايل
داشته‌اند ، طريق اين از كشور انساني منابع توسعه در سعي
اين به جدي توجه از گريبانگير اقتصادي مشكلات دليل به
.مانده‌اند باز مقوله
در كه است امروز جهان بحث مورد مقوله اساسي‌ترين توسعه
.است دگرگوني حال در بشري دانش‌هاي روزافزون رشد نتيجه
قرار صعود راه انتخاب بربام سوم هزاره هوشمند انسان
با ناخواسته يا خواسته ما پيرامون محيط لذا.است گرفته
يكپارچه و توسعه سوي به فرهنگ و تمدن در شگرفي تغييرات
.برمي‌دارد گام شدن
موزون ، و جانبه همه پايدار ، توسعه اهداف به دستيابي ليكن
جهت مردان و زنان آن در كه است مجدانه تلاشي نيازمند
متعادل بهره‌اي و آگاهانه كوششي جامعه اهداف پيشبرد
تنها نه انساني منابع از نيمي عنوان به زنان زيرا دارند ،
در موثري اهرم بلكه هستند ، توسعه‌اي نوع هر هدف و موضوع
مهم منبع اين تجهيز و مي‌گردند محسوب آن اهداف پيشبرد
توزيع به منجر توسعه ، اهداف به دسترسي تسهيل بر علاوه
.گشت خواهد نيز درآمد عادلانه‌تر
نگرشي از اخير سنوات در مترقي جوامع نگاه اين‌رو از
موجب خود اين و است كرده تغيير جامعه نفع به حمايتي
بايد كه گونه بدين.است شده زنان مسائل به رويكرد تغيير
استفاده جهت لازم زمينه‌هاي زنان ، توانمندسازي بر علاوه
فوق عمل دو سايه در تا گردد فراهم ايشان توانمنديهاي از
حالت به را اجتماع در مرد و زن كاركردي تمايل بتوان
.رساند پايدار
نظام عملكرد و جامعه در زنان موجود وضع به اجمالي نگاهي
ميزان مي‌تواند موجود معضلات و ايران اسلامي جمهوري
.نمايد مشخص را پايدار توسعه به دستيابي جهت لازم تلاشهاي
تحصيل به شاغل دانشجويان از به 38درصد قريب سال 74 در -
سال 77 در كه مي‌دادند تشكيل زنان را كشور دانشگاههاي در
توسعه دفتر معيارهاي اگر.است يافته افزايش درصد به 6/39
سرمايه‌هاي تشكيل براي را متحد ملل سازمان انساني
دختران تعداد اين دهيم قرار محاسبه مبناي اجتماعي
دلار ميليارد مبلغ 3/9 تحصيلات اتمام مرحله تا دانش‌پژوه
اين تخصصي نيروي از اگر و برداشته‌اند هزينه كشور براي
استفاده مطلوب نحو به توسعه درفرآيند انديشمند فرهيختگان
.مي‌شود رها بيهوده سرمايه ، اين نشود
در خود مشاركت سهم از مقابل 50درصد در زنان ايران در -
شده كسب رسمي درآمدهاي از فقط 9/14درصد متاسفانه توليد
دو از ناشي رويكردي چنين.مي‌دارند دريافت را كار نيروي
به اقتصادي ارزشگذاري عدم يعني جامعه نادرست فكري برداشت
توسعه در زنان مشاركت سهم انكار و خانه در زن كار
.است اجتماعي
عدم و زنان براي "اشتغال برابر فرصت"نبودن فراهم -
مسئوليت‌هاي توزيع در جنسيت نه و "شايستگي" اصل حاكميت
دولت كارمندان آمار تركيب از دولتي دستگاههاي در مديريتي
مجموع 2361 از سال 76 در كه به‌طوري است مشهود كاملا
زنان را آنان نفر هزار فقط 675 دولت كارمندان نفر هزار
در و بود دولتي اشتغال درصد معادل 6/28 كه مي‌دهند تشكيل
مديريتي كرسي‌هاي از درصد معادل 3 فقط سال همان
.بود زنان اختيار در كشور دولتي دستگاههاي
چنين فرش و كشاورزي توليد در زنان سهم احتساب با -
درصد معادل 5/42 زنان سال 1377 در كه مي‌شود نتيجه‌گيري
دلار ميليون ارزش 4/1281 به كشور غيرنفتي صادرات كل از
تصميم زنان اگر كه معني بدين داده‌اند ، اختصاص خود به را
به و كشيده دست مستقيم توليد در مشاركت از كه بگيرند
بنشينند خانه در "خانه براي زن" تئوري طرفداران توصيه
غيرنفتي كالاهاي صادرات دلار ميليارد قريب 3/1 از كشور
.مي‌گردد محروم
و روستايي 9درصد زنان انساني سرمايه شاخص سال 75 در -
براي شاخص ميانگين 13درصداين.است بوده شهري 17درصد زنان
نظام بر مردسالارانه مديريت مطلق حاكميت از حاكي زنان
دستگاههاي در انساني نيروي بازسازي اعتبارات تخصيص
زنان دانايي شاخص بودن پايين.است كشور ديوان‌سالاري
فرآيند در زنان به اندك سهم‌دهي علل از يكي شاغل
.مي‌رود بشمار كشور سياسي اجرايي تصميم‌گيري‌هاي
با -اقتصادي فعاليتهاي در زنان مشاركت سهم ميانگين -
درصد معادل 6/50 -زنان حقوق و مزد بدون كار احتساب
.مي‌باشد
شاغل نفر هزار تعداد 27 صنعت بخش در تنها سال 75 در -
بخش در و بوده‌اند توليد به مشغول دستمزد و حقوق بدون
زنان دستمزد -ارزش ايجاد در برابر سهم فرض با -كشاورزي
تامين عليرغم زنان و بوده مردان دستمزد معادل 88درصد
ارزش از درصد فقط 4/8 بخش اين كار نيروي از درصد 5/28
.داشته‌اند دريافت را شده ايجاد افزوده
كلان ميان و كلان مديريت رده‌هاي در زنان حضور عدم -
بعدي رده‌هاي در تا است شده موجب كشور سياسي اجرايي
كرسي‌هاي به نتوانند زنان نيز اجرايي مديريتهاي
در را خود سهم و كرده پيدا دست تصميم‌گيري
بيشتر به درصد از 2 كشور اجرايي سياسي تصميم‌گيري‌هاي
.دهند ارتقاء
شناختن رسميت به يعني مسئوليت خواستن و مديريت واگذاري -
هموار آنان ، مشاركت سهم نسبت به توليد از ايران زنان حق
كلان تصميم‌گيري‌هاي در زنان مشاركت براي راه كردن
براي اولويت حق شدن قائل كشور ، اقتصادي سياسي اجرايي
فرايند در مرد و زن متقاضيان بين از شايسته‌ترين‌ها
توزيع در عقلاني نسبت‌هاي كردن قانوني دولتي ، انتصابات
بالاخره ، و استخدام‌ها و انساني نيروي بازسازي امكانات
مدنظر ايران زنان انساني توسعه به پرداختن و كردن باور
.است
زنان ظرفيتهاي با متناسب مدلي طراحي *
جامعه در
به دسترسي عدم و مناسب بستر نبودن فراهم حال هر در
زنان متولي سازمانهاي كه است شده موجب لازم ابزارهاي
بديهي.بپردازند مهم امر اين به بايد كه آنگونه نتوانند
و اجتماعي فرهنگي ، ظرفيتهاي با متناسب مدلي طراحي كه است
نيازمند اول وهله در زنان ، براي جامعه اقتصادي
وضعيت از فراگير و جامع شناخت بر مبتني برنامه‌ريزي
آتي چشم‌اندازهاي ترسيم دوم وهله ، در زنان و جامعه موجود
از كه است چشم‌داشتهايي و انتظارات براساس زنان و جامعه
ناشي‌مي‌شود جامعه خواستهاي و ضرورتها واقعيتها ،
نهاد بنيان را تشكيلاتي بايد شناختي چنين به رسيدن ، براي
مذكور ، ضرورتهاي براساس فوق موضوع پردازش و تحليل ضمن كه
و سياستها راستاي در كه را گزينه‌ها مناسبترين بتواند
و نموده معرفي و شناسايي است ، كشور درازمدت اولويتهاي
و سياستگذاران اختيار در تصميم‌گيري جهت را كافي ابزار
.دهد قرار برنامه‌ريزان
:مي‌رسد نظر به ضروري زير بررسي‌هاي فوق مطالب به توجه با
شدن فراهم و زن شخصيت رشد براي مساعد زمينه‌هاي بررسي -1
.جامعه در زنان يابنده رشد و تكاملي بستر
مختلف سطوح در زنان نقش و حضور افزايش نحوه بررسي -2
.سالاري شايسته اصل بر تكيه با تصميم‌گيري
عرصه‌هاي در زنان مشاركت افزايش راهكارهاي بررسي -3
.علمي تحقيق طريق از مختلف
ارائه و ايراني جامعه در زن اشتغال موانع بررسي -4
.فوق موانع رفع جهت راهكار
نقش با زن اجتماعي نقش تلفيق جهت راهكاري بررسي -5
.او خانوادگي
گام نخستين *
اجتماعي نهاد يك به‌عنوان خانواده جامعه‌شناسي منظر از
اوليه هسته كه چرا داشته ، متعددي كاركردهاي كه شده تلقي
بشري حيات دوران طي در نهاد اين.مي‌دهد تشكيل را اجتماع
تاريخ ابتداي در چنانچه.است شده عديده‌اي تحولات دچار
طي سپس بود ، ساكن غير زندگي يك داراي بشر اجتماعي ، زندگي
پيدايش احتمالا و اجتماعي -اقتصادي تحول دوره يك
كلان شد ، فراهم بشري نشيني يكجا امكان كه كشاورزي
را خود جاي مرور به خانواده‌ها كلان.آمد بوجود خانواده
و صنعتي انقلاب با آنگاه و سپردند گسترده خانواده‌هاي به
مسلط شكل هسته‌اي ، خانواده اجتماعي ، پيچيده كار تقسيم
پاسخگوي مدتها هسته‌اي خانواده.گرديد جامعه در خانواده
از برهه اين در مي‌رسد نظر به اما بود ، جامعه نيازهاي
نبوده جامعه نيازهاي پاسخگوي ديگر هسته‌اي خانواده زمان
است ، شده اجتماع ديگر نهادهاي با چالش دچار نوعي به و
طرف از و گرديده متحول خانواده كاركردهاي طرفي از زيرا
شده متزلزل خانواده ، نهاد در خانواده اعضاي جايگاه ديگر
داراي هسته‌اي خانواده مادر و همسر مثال بعنوان.است
كاركردها ، آن حاضر حال در كه بود عديده‌اي كاركردهاي
متعاقبا و شده جايگزين تعدادي و رفته بين از تعدادي
اين بر علاوه.است آمده پديد او براي جديدي كاركردهاي
به فعال انساني نيروي بعنوان را زن آن ، تحولات و جامعه
به امر اين و مي‌خواند فرا اقتصادي فعاليت چرخه در كار
نياز اين حال عين در.است كرده بروز مبرم نياز يك شكل
ديگر جامعه ، عضو يك عنوان به زن كه چرا است جانبه دو
نيازمند و نشده ارضاء خانه چارچوب فعاليت‌در با صرفا
نياز اين اما.است جامعه در خود پتانسيل و توانايي بروز
سنتي كاركرد با اقتصادي فعاليت براي جامعه و زن متقابل
تحليل را زن قواي هم كه ، چرا است چالش در خانواده ، در زن
بين هم و مي‌دهد كاهش جنبه دو هر در را او كارآيي و برده
وجود اين با.مي‌كند تنش ايجاد خانواده اعضاي ديگر و او
و چالش اين براي راه‌حلي تاكنون جامعه‌شناختي تحليلهاي
راهكار لااقل يا و نيافته معما اين حل براي كليدي
كشورهاي گذار حال در جوامع براي امروزي جامعه‌شناسان
اصول به پايبند كه ايران اسلامي جمهوري بويژه سوم جهان
.ندارد كاربردي است ، اخلاق و ديني
زاويه از مساله چنانچه اگر مي‌رسد نظر به رو اين از
موازين و اصول با مطابق عملي راهكاري و شده بررسي ديگري
از به اميدي مي‌توان شود ، ارائه جامعه اجتماعي فرهنگي ،
يك با موقتا اگر منظور بدين.داشت فوق چالش بردن بين
خانواده مي‌توان افكنيم نظر خانواده نهاد به مديريتي ديد
اينكه به توجه با ، گرفت نظر در سازمان يك به‌عنوان را
جايگاه آن در كه است سازماني چارت يك داراي سازمان هر
عملكرد با كه است شده منظور آنها ، وظايف شرح با افراد
عملكردها اين هماهنگي و سازمان در موجود افراد تك‌تك
.مي‌گردد امكان‌پذير اهداف به دسترسي سازمان ، مديريت توسط
جايگاهي خود ، اعضاي براي سازمان يك به‌عنوان خانواده پس
راستاي در همگي كه نموده منظور آنها پتانسيل فراخور به
سازمان اين مدير و نموده وظيفه ايفاي معين هدف يك
تقسيم.دارد بعهده را آن اعضاي عملكرد هماهنگي مسئوليت
از يك هر براي كه است گونه‌اي به سازماني چنين در وظايف
فراخور به را جامعه در نقشي ايفاي و اشتغال اعضافرصت
مي‌رسد نظر به اما.مي‌نمايد اعطا آنها از يك هر توانايي
نيازهاي براساس كه سازمان يك بعنوان خانواده نهاد چون
و نمي‌شود تلقي باشد ، شده نهادينه آن در كار تقسيم روز ،
آن از سنتي كاركردهاي همان امروزي مدرن جامعه در طرفي از
.و نقشها تعارض گسيختگي ، چالش ، دچار لاجرم مي‌رود ، انتظار
داراي سازمان يك به‌عنوان خانواده اگر حال.مي‌گردد..
طبق بر شده نهادينه وظايف تقسيم با سازماني چارت يك
در موج‌شكني مي‌توان وسيله بدين شود ، زمانه نيازهاي
عبارت به يا و نمود ايجاد كنوني چالش عظيم موج مقابل
فشار و برداشته خانواده عضو يك روي از را فشار اهرم ديگر
بر پسنمود سرشكن خانواده اعضاي بين بالسويه را فوق
روانشناس ، حقوقدان ، جامعه‌شناس ، از اعم جامعه دلسوز علماي
طرف يك از جامعه سنت و فرهنگ تلفيق با كه است...و فقيه
شرح تدوين به اقدام ديگر طرف از مذهبي قوانين و باورها و
كردن نهادينه طريق از سپس نموده ، خانواده اعضاي وظايف
چالش از را كنوني هسته‌اي خانواده وظايف ، شرح اين
قرار بهينه گونه‌اي به خود ، جاي در را عضو هر و رهانيده
نيز جامعه در خود پتانسيل فراخور به كدام هر تا داده
.باشند داشته را نقش ايفاي امكان
اخضري فروغ
:منابع
مركز -توسعه در زن نقش -ديگران و فروغ احساني ، -1
كشاورزي اقتصادي و برنامه‌ريزي مطالعات
تبيان -زنان اشتغال جامعه‌شناسي -خديجه سفيري ، -2
علوم -تعاونيها نقش و زنان اشتغال -ژاله شادي‌طلب ، -3
اجتماعي
و جمهوري رياست زنان امور دفتر -توسعه در زنان نقش -4
متحد ملل سازمان كودكان صندوق
ايران آمار مركز آماري سالنامه‌هاي -5
|
