بندي قشر نظام ساختار
آخر بخش - اجتماعي قشربندي شناسي جامعه
باربر برنارد :نوشته
كهن افشار جواد :ترجمه
قشربندي شناسي جامعه مقاله گذشته شماره در :اشاره
مطرح و شد واقع بررسي مورد چندبعدي رهيافت ، اجتماعي
بهبود مساله به اي علاقه مور و ديويس پارسونز ، كه گرديد
قشربندي تحليل در گيري اندازه هاي تكنيك به بخشيدن
بندي قشر ابعاد از برخي به همچنين ، اند نداشته اجتماعي
در.شد پرداخته نيز شغلي حيثيت و قدرت جمله از اجتماعي
درآمد چون مباحثي ، اجتماعي قشربندي ابعاد بررسي ادامه
گروه ، عبادي و مذهبي خلوص ، دانش و تحصيل ، ثروت يا
همبستگي ، محلي اجتماع جايگاه ، جايگاه‌خانواده و قومي
.گذرد مي نظرتان از قشربندي نظام ساختار و مراتب ميان
انديشه گروه
امكانات جامعه ، در متفاوت نقشهاي ;ثروت يا درآمد *
در را انباشته ثروت اندوختن و ثروت تحصيل براي متفاوتي
نقشهاي گفت ، مي‌توان كه آنجا تا مي‌گذارند ، اختيار
اوقات ، برخي.دارند ثروت كسب براي متفاوت فرصتهاي متفاوت
براي قدرت ، داراي نيز و معتبر شدت به نقشهاي دارندگان
در كاتوليك پاپ يا ابتدايي جوامع در قبيله جادوگران مثال
كاركردي استحقاق بابت اندكي پول مي‌توانند مدرن ، جامعه
.كنند انباشت يا تحصيل نيازشان ، برطبق استفاده يا و خود
پايين ، حيثيت با نقشهاي دارندگان اوقات ، برخي برعكس ،
ثروت زيادي مقادير مي‌توانند سارقان ، و دزدان مانند
نمونه يك مدرن ، نوع از جامعه در.آورند دست به انباشته
در مي‌تواند درآمد ، تحصيل براي متفاوت فرصتهاي از
حرفه‌اي و "مفيد" نقشهاي با كار و كسب ميان مقايسه‌اي
نمادين اهميت علت به اندازه‌اي تا و مجموع در.شود ديده
كار حوزه دو در موفقيت شاخص يك عنوان به پول متفاوت
كسب نقشهاي از كمتر حرفه‌اي نقشهاي كار ، و كسب و حرفه‌اي
.مي‌آورند دست به پول يكسان ، نسبي حيثيت با كار و
تحصيل ثروت اينكه از اعم ثروت ، و درآمد براساس قشربندي
و اجتماعي توجه قابل پيامدهاي باشد ، رسيده ارث به يا شده
قشربندي ابعاد از ديگر جزئي استقلال زمينه در اقتصادي
است ممكن تحصيل شغلي فرصتهاي مثال ، براي.است اجتماعي
آنچنانكه ، باشند ، نسبي ثروت و درآمد تاثير تحت بسيار
درآمد با اما يكسان نسبتا حيثيتي نقشهاي كه افرادي
ارتباط در را خودشان است ممكن كرده‌اند ، اشغال را متفاوت
براي تحصيلي فرصتهاي كردن فراهم مورد در يكديگر با
ميزانهاي همچنين.بيابند زيان يا سود در فرزندانشان
برخي و دقيق بطور اوقات برخي اختيار ، در درآمد متفاوت
اشكال به متفاوت دسترسي تعيين در دقيقا ، نه اوقات
شده تلقي نمادين امري عنوان به را "زندگي شيوه" گوناگون
يا شغلي حيثيت متفاوت مقادير همچنانكه ;هستند مهم است ،
موردي همان اين.هستند مهم رابطه اين در تحصيل يا قدرت
ولخرجي" الگوهاي درباره بحث‌هايش در ،(1899) وبلن كه است
داشته توجه بدان (conspicuous consumption)"متظاهرانه
.است
درباره مطالعاتي شناسان ، جامعه هم و اقتصاددانان هم
ابعاد از بعدي عنوان به اختيار در درآمد استقلال اهميت
بيشتر ، بسيار مطالعات اما.داشته‌اند اجتماعي قشربندي
اقتصاد ، و شناسي جامعه رشته دو هر اشتراك با ترجيحا
.بود خواهد ارزشمند
رسمي بطور يا افراد كه دانشي ميزان ;دانش و تحصيل *
بر يافته‌اند ، دست بدان رسمي غير بطور يا تحصيل بواسطه
.مي‌گذارد اثر مي‌كنند عمل آن مطابق افراد كه شيوه‌اي
ابعاد ديگر از مستقل تاثيراتي موجب قشربندي از بعد اين
از استفاده به راجع مطالعات در مثال ، براي.مي‌شود
كه شخصي خويشاوندان به نسبت رفتار و درماني روان امكانات
امرآشكار اين شده‌اند ، مرخص رواني امراض بيمارستانهاي از
تعيين مهم عامل يك دانش ، و تحصيل نوع و ميزان كه است شده
حيثيت يكسان سطوح به متعلق مردم ميان در رفتار كننده
.است درآمد يا شغلي
كاركردي اهميت به مربوط شرايط در ;عبادي و مذهبي خلوص *
و افراد دارد ، رواج جامعه‌اي هر در كه مذهبي اعتقادات
يا كمتر ميزان دارندگان عنوان به مي‌توانند گروهها
البته.شوند گرفته نظر در عبادي يا مذهبي خلوص از بيشتري
از بعد اين به توجه با مذهبي نظر از همگن جامعه يك در
گروهها و افراد كه جايگاهي به راجع بيشتري وفاق قشربندي ،
از ناهمگن جوامع در ;دارد وجود گيرند قرار آن در بايد
.است مناقشه محل بيشتر امر اين معمولا مذهبي نظر
در كه است بوده جامعه‌اي احتمالا ، هندويي ، كاستي جامعه
و ابعاد ديگر با مقايسه در عبادي و مذهبي خلوص آن
در حتي اما.است داشته بيشتري اهميت قشربندي ساختارهاي
چه اگر) است تام اهميت داراي نه مذهبي بعد جامعه ، اين
بعد اين كه مدعي‌اند ادبي و مذهبي ايدئولوژي‌هاي برخي
ابعاد ديگر با يك‌به‌يك رابطه داراي نه و ،(است چنين
.است قشربندي
گروههاي جوامع ، همه در ;قومي گروه و خانوادگي جايگاه *
قومي ، گروههاي شكل در آن به وابسته موارد و خويشاوند
جامعه‌پذيري مثل ، توليد:دارند برعهده را مهمي كاركردهاي
و والدين ميان رواني و معنوي تكيه‌گاه تامين كودكان ،
علت به خانواده‌ها.زنان و شوهران ميان و فرزندان
نيز و (كاركردها) وظايف اين اجراي در متفاوتشان توفيقات
اجتماعات براي آنها كه خدماتي ديگر داشتن علت‌نوسان به
ارزيابي مورد متفاوتي بطور مي‌دهند ، انجام محلي و ملي
از قشربندي يك به منجر ارزيابي اين.گرفته‌اند قرار
پايين‌تر و بالاتر صورت به كه مي‌شود خانواده‌ها
روشي بر مستقل و مهم نفوذي يك ، هر و مي‌شوند رتبه‌بندي
يكديگر با مزبور خانواده‌هاي اعضاء آن خلال از كه دارند
جايگاه بعلاوه.مي‌كنند رفتار خانواده‌ها ديگر با و
قومي نظر از ناهمگن جامعه يك در كه) قومي گروه و خانواده
قشربندي ابعاد ديگر با يك به يك رابطه يك در (دارد وجود
.ندارد قرار اجتماعي
ساده بسيار جوامع جز به جوامع همه ;محلي اجتماع جايگاه *
رابطه در خاص مسائلي كه شده‌اند منقسم كوچكتر اجتماع به
نيازمندند ، بدان محلي خانواده‌هاي و افراد كه كمكهايي با
تناسب در ارزيابي ، يك در خانواده‌ها افرادو اين.دارند
از مستقل طور به وكاملا اجتماع رفاه در سهمشان ميزان با
بالاتر اجتماعي قشربندي ابعاد ديگر اساس بر ارزيابي‌شان
از متفاوت ارزيابي.شده‌اند داده قرار پايين‌تر يا
تعيين‌كننده مهم عامل يك محلي ، اجتماع در افراد جايگاه
اوقات برخي و است محلي اجتماع در ديگران و خود رفتار
محلي اجتماعات ديگر در محلي اجتماع موقعيت كه زماني يعني
مهم عامل يك شده ، شناخته كل ، يك عنوان به جامعه در يا
.است محلي جامعه از خارج افراد رفتار تعيين
براي چندبعدي رهيافت مطابق ;مراتب ميان همبستگي *
رتبه‌بندي مقوله‌اي عنوان به جامعه در اجتماعي ، قشربندي
در كه اجتماعي قشربندي متعدد ابعاد ديگر امتداد در شده
ابعاد ديگر مطابق همچنانكه مي‌شود ، پنداشته شد ، بحث بالا
قشربندي مطالعه لذا.شود مي پنداشته چنين نيز قشربندي
وسيله به كه باشد روشهايي در تحقيق متضمن بايد اجتماعي
مثبت طور به خواه متفاوت ، نسبتا دسته‌بنديهاي اين آنها ،
است ممكن رتبه‌بنديها.مي‌شوند همبسته بايكديگر منفي ، يا
در همگي)باشند همبسته يكديگر با زيادي ميزان به همگي
بسيار همبستگي يا (باشند پايين يا متوسط بالا ، مرتبت
برخي و متوسط برخي بالا ، مرتبت برخي)باشند داشته كمتري
بررسي تحليلها ، و تحقيقات سلسله يك (باشند داشته پايين
.گرفته‌اند عهده بر را شرايط اين در اجتماعي قشربندي
گروهها متفاوت رتبه‌بندي‌هاي چرا اينكه علت توضيح وظيفه
هستند ، هم با اندكي همبستگي داراي اغلب افراد ، و
دو.دارد عهده بر "پايگاه ناهمساني" نام به مقوله‌اي
تشكيل را پديده اين بررسي شالوده كلي ، قضيه يا فرضيه
رفتار انواع باعث پايگاه ناهمساني آنكه اول.مي‌دهند
;مي‌شود است پايگاه هماهنگي از حاصل نتيجه آنچه از متفاوت
را خود خاص پيامدهاي ناهمسازي ، خاص الگوي مورد هر
متحده ، تركيب ايالات در كه است شده گفته لذا.داراست
ليبراليسم باعث پايين قومي جايگاه و بالا شغلي حيثيت
تجربي تعميم‌هاي وديگر مساله اين متاسفانهميشود سياسي
تثبيت محكمي نحو به هنوز پايگاهها ، ناهمساني مطالعه در
است شده ابراز نيز متفاوت مدعاي اين مثال ، براي.نشده‌اند
شغلي حيثيت دارابودن نتيجه در كه كساني از بسياري كه
لحاظ از دارند ، پايگاه تضاد قومي ، موقعيت از بالاتر
رسيدن براي علاوه ، به.دارند تمايل بودن ليبرال به سياسي
پيامدهاي به راجع اعتمادتر قابل تجربي تعميم‌هاي به
.است ضروري تجربي كار پايگاه ناهمساني خاص الگوي
تشكيل را پايگاه ناهمساني شالوده كه عمومي قضيه دومين
يعني پايگاه ، تعادل سمت به تمايل يك كه است آن مي‌دهد ،
جايگاه‌هاي ميان در مثبت بالاي همبستگي يك سمت به
به بايد هنوز فرضيه اين اما ، .دارد وجود فرد چندگانه
تثبيت تجربي تعميم يك عنوان به و مقدماتي فرضيه يك عنوان
.شود تلقي شده
تعدادي پايگاه ، ناهمسازي مساله درمورد بحث اين پرتو در
براي شالوده‌هايي عنوان به بايد عمومي ديدگاههاي از
هيچ اينكه ، اولگردد ايجاد زمينه اين در كارآينده
جوامع ، همه در افراد از برخي براي كه ندارد وجود ترديدي
برخي در افراد از بسياري براي و ساده نسبتا جوامع حتي
و مختلف ابعاد اساس بر افراد جايگاه‌هاي ميان جوامع ،
تمام همبستگي يك از كمتر بسيار اجتماعي ، قشربندي چندگانه
اجتماعي فرايندهايي آشكارا اينكه ، دوم.دارد وجود عيار
يك براي را عيار تمام همبستگي اين فقدان كه دارند وجود
فرايندهايي همچنانكه مي‌بخشند ، تداوم طولاني زماني دوره
ازدواج.دارند وجود پايگاه همسازي ميزان افزايش براي
ازدواج يا كاستي جوامع در نامتجانس كاستهاي از افرادي
از مردان با رسيده دوران به تازه خانواده‌هاي دختران
از نمونه‌هايي مدرن ، جوامع در متشخص و نامي تبار
مي‌شوند موجب را پايگاه همسازي كه هستند فرايندهايي
همان به كه است موردي ،(نژادي)قومي پيشداوري همچنانكه
.مي‌شود پايگاه ناهمسازي تداوم موجب اندازه
قشربندي بررسي مورد در پابرجا و مهم سوال يك هنوز
مختلف تجربي تمايلات كدام:است باقي خود قوت به اجتماعي
در و مختلف جوامع در پايگاه ناهمسازي يا همسازي به نسبت
دارند؟ وجود مختلف تاريخي زمانهاي
قشربندي نظام ساختار
گروههاي همه يا جامعه يك در افراد همه كه هنگامي
از يك هر امتداد در آنند عضو افراد كه مستحكمي خويشاوندي
اين مي‌شوند ، رتبه‌بندي اجتماعي قشربندي چندگانه ابعاد
مي‌تواند كه مي‌گردد متفاوت رتبه‌هاي توزيع يك باعث امر
است واجدآن جامعه آن كه خاص ساخت‌يافته شكل يك عنوان به
ميان در استعدادها متفاوت توزيع علت به.شود پنداشته
از اندازه‌اي به جامعه نياز علت به و جامعه هر اعضاي
به مايل رتبه‌ها اقتداري‌اش ، الگويابي در مراتب سلسله
سلسله از ملاحظه‌اي قابل اغلب و كم ميزان دادن نشان
باريك طور به را خودش كه مراتبي سلسله.هستند مراتب
آشكار متفاوت ، قشربندي ساختارهاي قله سمت به شونده‌اي
امتداد به اشاره شونده ، باريك روند اين اگر.مي‌سازد
بقيه شكل است ، عام تاحدي راس ، مراتب سلسله بالاي روبه
شكل دو مي‌رسد نظر به.است متغير بيشتر ساختارقشربندي ،
لوزي ، .لوزي و هرم ، :باشد داشته وجود مراتب سلسله بنيادين
جوامعي است ، شده مدرن جوامع براي(typical)نوعي الگوي
وجود اجتماعي برابري جهت در قوي فشارهايي آنها در كه
تعدادكارمندان افزايش نيازمند اندازه همان به لذا و دارد
نيروهاي كه جايي جوامع ، انواع ديگر در.هستند متوسط رده
شكل مي‌كنند ، غلبه (طلب نابرابري نيروهاي) مخالف
درآمده هرم صورت به بيشتر قشربندي ساختارهاي استاندارد
كه افرادي اكثريت لذا و)نقشها اكثريت الگو ، اين در ;است
پايين خيلي (داده‌اند اختصاص خود به را نقشها آن
اجتماعي تغييرات تعدادي مدرن ، جهان در.مي‌شوند رده‌بندي
به كه شده چيزي آن پديدآمدن به منجر بنيادين فرهنگي و
توزيع يك سوي به جوامع همه در عمومي تمايل يك مي‌رسد نظر
ابعاد از بسياري امتداد نقشهادر شكل لوزي بيشتر ، چه هر
حالات ، برخي در.باشد اجتماعي‌شان قشربندي نظام‌هاي
از رفتن فراتر قشربندي ، ساختار نوع اين به نسبت اميدها
بيشتر اجتماعي ناآرامي به منجر امر اين.است فعلي موفقيت
براي بيشتر تلاشهاي به منجر كه اندازه همان به مي‌شود
.مي‌گردد اجتماعي باآرمان سازگار اجتماعي واقعيت ساختن
اجتماعي تحرك و قشربندي
به افراد جابه‌جايي‌هاي از است عبارت اجتماعي قشربندي
ابعاد بعداز چند يا يك امتداد در پايين يا بالا سمت
چندگانه‌اي و مختلف ابعاد كه آن علت به.اجتماعي قشربندي
نسبي اهميت دارد ، وجود جامعه هر در اجتماعي قشربندي از
در تحرك نسبي درجات و مقادير ونيز تحرك مختلف فرايندهاي
.بود خواهند متنوع اجتماعي ، قشربندي نظام‌هاي مختلف انواع
اجتماعي ، تحرك ميزانهاي و فرايندها به راجع بحثي هر
يك داخل آنهادر آيا كه سازد روشن كاملا بايد همواره
است ثابت نسبتا آن (Type) نوع كه كلي قشربندي نظام
به خواه) كه قشربندي نظام يك درداخل يا مي‌افتند اتفاق
اساسي نوع به اساسي نوع يك از (سريع خواه آهسته صورت
صورت اين غير درميافتند اتفاق است ، تغيير حال در ديگر
بنيادين اجتماعي ساختار با است ممكن فردي تحرك پديده
و قرن 17 انگلستان در هم مثال براي.شوند خلط مربوطه‌شان
امكان پايين قشر از خاص افراد فقط قرن 18 ، فرانسه در هم
برخي آنچه برعكس.داشتند را اشراف و بورژوا قشر به صعود
مي‌رفت بين از خودش نه اشراف قشر است ، شده گفته اوقات
از يا اشرافيت ، قشر از بالاتر خيلي بورژوازي قشر ونه
يك آن.مي‌شد ارزيابي اشراف قشر از قدرتمند سياسي لحاظ
تغيير حالت يك نه بود دوموقعيت سوي به خاص تحرك حالت
كه اجتماعي تحرك به باتوجهقشربندي نظام در اساسي
كه است ضروري پوياست ، اجتماعي فرايندهاي اصول از همچنين
عنوان به اصلي ساختاري فرايندهاي و تحرك خاص فرايندهاي
هم به كه واقعياتي البته شوند ، ديده متفاوت واقعياتي
.اند مربوط
|
