انقلاباسلامي‌مردم‌ايران:يادداشتهايي‌درباره
اقتصادي برنامه‌ريزي تاثيرات روند بررسي
بخش) - آموزشي برنامه‌ريزي تحولات بر
(پاياني
انقلاباسلامي‌مردم‌ايران:يادداشتهايي‌درباره
اول بخش
اسلامي انقلاب كه معتقدند نظريه‌پردازان از برخي:اشاره
توسط اسلام با مشروطه‌خواهي تئوري تطبيق حاصل ايران
جمهوريت تطبيق و مشروطيت نهضت در نائيني العظمي آيت‌الله
.است سال 1357 انقلاب در (ره)خميني امام توسط اسلاميت با
دين قالب در نوگرايي رويكرد ، دو هر در تئوريك نظر از
گسترش و رشد براي زمانه نيازهاي تا است مشهود كاملا
نقطه بهتر عبارت به.نمانند بي‌پاسخ مسلمانان جامعه
مردمي ريشه‌هاي به نظر عطف با تئوريك ، حركت دو هر عزيمت
بقاي) في‌الارض فيمكث الناس ماينفع ديني آموزه اين با آن
منافع به توجه) آموزه اينمعناست قابل (ارض در مردم نفع
وجه به را تحولات روند ساختارها ، به رويكردي با (مردم
رقم حكومت‌ها سياسي مشروعيت نگاه از به‌ويژه بهتري
از شماره چند طي كه زير هاي يادداشت سلسله.مي‌زند
وقوع علل طرح به جهت‌گيري اين گذشت ، با خواهد نظرتان
.مي‌پردازد انقلاب
انديشه گروه
در انقلابي تحول يك وقوع "ساختاري زمينه‌هاي" كه هنگامي
گردآيند ، نيز آن "دهنده شتاب"عوامل و باشد فراهم جامعه
و ساخته متلاطم را اوضاع تا است لازم "جرقه" يك تنها
فراهم.سازد شعله‌ور مردم ميان در را انقلاب لهيب
كه "عواملي" اثرگذاري و انقلاب ساختاري " زمينه‌هاي"آمدن
آبستن را شرايط و ساخته بارور را مساعد زمينه‌هاي اين
پر و طولاني فرايند يك در نوعا مي‌سازند ، عظيم واقعه‌اي
ساز سبب همان‌ها نيز واقع به و مي‌گيرند شكل فراز و نشيب
بين نزديك ناظران و گزين ساده اذهان ليكن انقلابند ، وقوع
به نوعا كه را انقلاب آستانه حادثه‌اي رخدادهاي غالبا
غلط ، به مي‌كنند ، عمل "باروت انبار به جرقه‌اي" مثابه
معرفي قيام سرمنشاء و سرآغاز و گرفته انقلاب بروز علت
در تنها حوادث ، قبيل اين كه داشت توجه بايد.مي‌نمايند
كامل موجبه ، عوامل زنجيره كه هنگامي و خود بسترمساعد
والا;داشت خواهند انقلابي پيامدهاي و اثر باشند ، شده
و مي‌افتند فرو شب تاريكي در كه هستند صاعقه‌اي همچون
بر خود از اثري ذهن ، در خاطره‌اي جز و مي‌شوند ناپديد
.نمي‌گذارند جاي
ملتهب آجواي و انقلابي متلاطم فضاي در حال اين با
التفات و توجه مورد كه آنچه انقلاب از پس بلافاصله
گونه صاقب حوادث همين مي‌گيرد ، قرار تحليلگران جدي‌تر
دقيق تحليل‌هاي:مي‌شود گفته كه روست همين از.است
به پاسخ در جامعه‌شناختي عميق تبيين‌هاي و تاريخي
عوامل تاثير چگونگي" و "زمينه‌ها بروز چرايي" پرسش‌هاي
غبار فرونشستن از پس تنها جامعه ، يك در "انقلاب موجده
اين.است ميسر حاد هيجانات كردن فروكش و انقلابي حوادث
يك علل و اسباب از موعد از پيش تبيين‌هاي و تحليلها كه
و جهت‌گيري نوعي به آغشته آن ، ذاتا شروع نقطه و انقلاب
كه مي‌گيرد مساله‌نشات همين از است ، نگري يكسويه
و حب از را خود هنجاري ، تند فضاي يك در نتوانسته تحليلگر
بررسي‌بي‌طرفانه يك به و برهاند فضا آن بر حاكم بغض‌هاي
.ورزد مبادرت است آن از جزيي خود كه پديده‌اي از
كه دست اين از وسويافته خام تحليل‌هاي ارزيابي در
مي‌شود مشاهده چنين است ، گرفته صورت ايران انقلاب درباره
از "انقلاب وقوع علل" هدف‌جستجوي با غالبا كه
كدام هر و سردرآورده‌اند "انقلابي دوره شروع نقطه"بررسي
انقلاب ، اصلي نيروهاي از خود خاص تحليل و نگرش به بنا
معرفي مردم قيام سرآغاز عنوان به را معيني واقعه
شده اشاره زير حوادث به تحليلها قبيل اين در ;كرده‌اند
:است
از).جرايد در رژيم از تنقيدي سرگشاده نامه‌هاي انتشار -
(ر 56 شهريو تا خرداد
(خرداد 56 29).شريعتي علي دكتر شهادت واقعه -
و شهرداري عوامل با تهران ازمحدوده خارج ساكنين درگيري -
(تابستان 56).پليس
.گوته انستيتو در شعر شبهاي بهانه به روشنفكري تجمعات -
(مهر 56)
(سال 56 طول در).محدود كارگري اعتصابات برخي -
(آبان 56 1)مصطفي حاج‌آقا شهادت واقعه -
(پاييز 56)آريامهر صنعتي دانشگاه سخنراني‌هاي و تجمعات -
(دي 56 17)اطلاعات روزنامه در مطلق رشيدي مقاله انتشار -
(دي 56 19)قم مردم خيزش و قيام -
منظور به كه دارد وجود ديگري تحليل‌هاي اين ، جز به
آن اسباب و علل انقلاب ، جوش درون عوامل نقش شماري كوچك
روي‌كارآمدن دنبال به كشور ، سياسي فضاي شدن باز در را
به وي بشري حقوق شعارهاي دامنه رسيدن و آمريكا در كارتر
مساعدي بستر نمي‌توان چند هر.دانسته‌اند ايران مرزهاي
مغتنمي فرصت و آمده فراهم كشور در فضا اين تبع به كه را
داد ، ناديده قرار رژيم مخالف نيروهاي اختيار در راكه
تسهيل كاتاليزور" يك اگر بود خواهد اشتباه ليكن ;گرفت
انقلاب "بنيادي ريشه" و "ساختاري عامل" حكم در را "كننده
در واقعه حوادث كه همچنان ;نماييم معرفي و ارزيابي
مردم خيزش علت نمي‌توان را انقلابي دوره به ورود آستانه
.كرد قلمداد
و "شرايط آماده‌شدن" از پس كه است آن است ، مسلم كه آنچه
كه حادثه‌اي هر انقلاب ، يك وقوع "علل سلسله شدن كامل"
معطوف خود به موثرتري نحو به را مردم عمومي افكار بتواند
انقلاب اصلي نيروهاي اختيار در قوي‌تري بهانه و سازد
قرار حاكم رژيم اعتراضات‌عليه تشديد و نيروها بسيج براي
"عطف نقطه" عنوان به كه دارد را آن ارزش و قابليت دهد ،
شرايطي چنين در كه آنجا از البته.شود قلمداد انقلاب
كدام هر و مي‌باشد نوع اين از متعددي حوادث محمل جامعه
شور تهييج و سياسي آجواي تشديد در خود نوبه به هم
دقيق سهم و وزن تعيين بوده‌اند ، تاثيرگذار مردم انقلابي
گونه هر طرح و است دشوار بسيار انقلاب مسير در يك هر
باب ، اين در مجادله‌اي و نقاش نوع هر در ورود و مدعا
اين يك يك بر تمركز و تاكيد جاي به.بود خواهد بي‌حاصل
دارد ، عرصه‌اهميت اين در كه آنچه منفرد ، حوادث
باعث كه است اجتماعي -سياسي رخدادهاي از ي"روند"تعقيب
از ديگر جريان‌هاي ماندن عقب و جريان يك جستن پيشي
حقيقت‌كه اين به اعتقاد با.است گرديده انقلاب كاروان
طريق از جز انقلاب ، فرايند در پيشتازي موقعيت احراز
ميدان در انقلابي جوهر و توانايي ابراز شايستگي ، اثبات
و دستيابي قابل شرايط از درست تحليلي داشتن و عمل
.نيست استحصال
كه گفت مي‌توان ايران انقلاب درباره اساس همين بر
كارآمدي و مشروعيت كه بنيادي و ساختاري عوامل مجموعه
چنان بود ، داده قرار ممكن سطح نازل‌ترين در را شاه رژيم
در اضمحلال و فروپاشي جز سرنوشتي كه بودند آمده گرد
شاه گريزناپذير كه‌سقوط عاملي مهمترين.نبود آن انتظار
سركوب پليسي ، خفقان تحميل مي‌انداخت ، تعويق رابه
صداي نوع هر كردن خفه و انقلابي پيشتاز عناصر بي‌رحمانه
اين در كه گشايشي كمترين با.بود كشور داخله در مخالف
ديواره‌هاي پس در انباشته نيروهاي آمد ، پديد بسته فضاي
با و گرديدند آزاد باره يك به ثبات جزيره بلند و ضخيم
و دادند قرار تهديد مورد را رژيم موجوديت فرصت ، اغتنام
بهانه‌اي حادثه ، هر از كه حالي در ماهه ، فرايند 18 يك در
رژيم راندن زاويه به و اعتراضات گسترش و تشديد براي
حكومت يك برپايي و شاه سرنگوني يعني خويش هدف مي‌ساختند ،
.نمودند محقق را انقلابي
زند شجاعي عليرضا
اقتصادي برنامه‌ريزي تاثيرات روند بررسي
بخش) - آموزشي برنامه‌ريزي تحولات بر
(پاياني
ايران در آموزشي و اجتماعي -اقتصادي برنامه‌ريزي
برنامه‌اي منظورتدوين اقتصادبه شوراي سال 1316 ، در
به اما (26)شد تشكيل كشور اجتماعي -رشداقتصادي براي
هيات نام هياتي‌با درسال 1325 ، آن موفقيت عدم دليل
شد تشكيل دارايي وزير رياست به كشور ، اصلاحي نقشه تهيه
.گرديد فوق مطالعات مامور كه
از قبل زمان عمراني برنامه مجموع 5 از توجه قابل نكته
، كه است اين اقتصادي -اجتماعي توسعه برنامه و 2 انقلاب
واردات جانشين استراتژي كه شرقي جنوب آسياي كشورهاي عكس
بخشي اولويت با استراتژي به معين زماني برهه يك در
مشاركت جهاني اقتصاد در آن طريق از تا شد تبديل صادراتي
عمل جامه ايران در هرگز استراتژي اين(28) جويند ،
به نفت بخش كه است آن از ناشي امر اين دلايل.نپوشيد
عمده‌اي نقش ايران اقتصادي توسعه در خارجي عامل مثابه
ملي ، اقتصاد بر سرمايه‌بر ، بخش اين تاثيرات است ، داشته
به متكي رشد پديدآمدن موجب كه است مالي آثار طريق از
و 1350 ، دهه 1340 دو طي در ايران.است شده نفت درآمد
كشورهاي چون مشابهي صنعتي توسعه استراتژي اتخاذ به اقدام
وليكن بود كرده واردات جانشيني طريق از امروز صنعتي نيمه
كه است اين در كشورها ديگر با توسعه روش اين افتراق نقطه
دست صادراتي مرحله به روندي طي آنكه بجاي نوپا صنايع
به همچنان كنند تامين را خود مالي نيازهاي و يابند
منبع نفتي بي‌ثبات درآمدهاي و كردند تكيه نفتي درآمدهاي
و واسطه‌اي و سرمايه‌اي كالاهاي احتياجات كننده تامين
.شد صنايع اين متخصص نيروي حتي
ارگانيك رابطه اولا كه شد موجب واردات جانشيني سياست
اولويت ثانيا و يابد كاهش كشاورزي و صنعت بخش بين
چون بادوام ، مصرفي كالاهاي توليد براي حمايتي سياستهاي
شيميايي ، لوكس‌وصنايع و برقي وسايل اتومبيل‌سازي ، صنايع
و داد كاهش دهه 50 در پيش از بيش را ارگانيك رابطه اين
روستايي و شهري بخش در شديد اقتصادي دوگانگي موجب ثالثا
از مهاجرت و صنايع در كلان سرمايه‌گذاريهاي انجام با
برنامه‌ريزي نهايت در(29).گرديد شهرها به روستاها
هيرشمن ، رشد قطب نظريات را آن بدنه كه ايران در اقتصادي
مناطق گسترش سبب تنها نه مي‌داد ، شكل فرانسواپرو ميردال ،
مركز از نوآوريها و درآمدها تكنولوژي ، نشت و يافته توسعه
شدن‌شكافهاي عميق‌تر موجب بلكه نشد ، پيرامون به
اين كه است ذكر به لازم (30)شد نيز ايران در منطقه‌اي
پيچيده‌تري‌در طرز به نيز انقلاب از بعد همچنان روند
برنامه‌ريزي نظام فوق ، تحولات با همگام.است جريان
.است كرده رشد آنها از متاثر ايران ، در نيز آموزشي
دانشگاه چند هر.ندارد سنت ايران در عالي آموزش
قرن‌هاي از را ديني مدارس اسلام ، از قبل را جندي‌شاپور
هجري‌داشته‌ايم پنجم قرن از را نظاميه‌ها و هجري اوليه
اما.دارد قدمت سال حدود 200 هم قم علميه حوزه و
و گرديد تعطيل ، شد قبل‌تاسيس سال كه 144 دارالفنون
.ساله‌است نيز 64 تهران دانشگاه
در واقتصادي اجتماعي توسعه موتور را تحقيق و آموزش اگر
برنامه‌ريزي الزامات بدانيم بيستم قرن به ورود آستانه
:از عبارتند ايران در اقتصادي و عالي آموزش
نيز آن و پژوهش بر مبتني بايد آموزشي برنامه‌ريزي -1
(خدمات و كشاورزي صنعت) اقتصادي فعاليتهاي بر مبتني بايد
تقاضاهاي و نيازها بر مبتني نيزبايد فعاليتها اين و
;باشد اجتماعي
و عالي آموزش سياستگذاري اصلي محورهاي تبيين -2
آن پذيرش و بلندمدت و كلان سطح در اقتصادي فعاليتهاي
;باور يك بعنوان
در آنها اهداف و تحقيق دانشگاه ، از دوباره تعريف -3
تقسيم جهاني ، اقتصاد در ايران نقش تعيين و جامعه
دنيا در عالي آموزش برنامه‌ريزي نظام و كار بين‌المللي
براساس ايران در عالي آموزش كيفيت سطوح بردن بالا براي
;جهاني استانداردهاي
آموزش نظام در علمي آزادي و سازماني استقلال پذيرش -4
(33);ذاتي اصل يك عنوان به ايران عالي
و كنوني دنياي در عالي آموزش نوين رسالتهاي پذيرش -5
طريق از ايران در عالي آموزش سنتي رسالتهاي كردن محدود
(34)فرهنگي اجتماعي ، اقتصادي ، سياسي توسعه در مشاركت
برنامه‌ريزي‌هاي در ارتباطي برنامه‌ريزي قراردادن اصل -6
بودن ، صميمي بودن ، گويا چهارگانه اصول با آموزشي اقتصادي ،
(35);صداقت و بودن مشروع
بين‌المللي ارتباطات و اطلاع‌رساني شبكه‌هاي توسعه -7
با آنها مستمر ارتباط و دانشگاه‌ها در اينترنت همچون
;ايران و دنيا در علمي و اقتصادي فعاليتهاي مراكز
لايه‌لايه از جلوگيري دانشگاههاو از زدايي سياست -8
اقتصادي عدالت واقعي تحقق و دانشگاهي انساني منابع شدن
رقابت ، بر مبتني علمي فعاليتهاي مراكز و دانشگاه‌ها در
مراتبها سلسله شدن نهادينه و كارداني و سالاري شايسته
(دانشگاه‌ها براي قضايي و شغلي امنيت ديگر عبارت به)
نهادهاي دانش‌آموختگان انعطاف‌پذيري و كارآيي افزايش -9
خصوصي و دولتي موسسات و سازمانها در جذب جهت عالي آموزش
;وزارتخانه‌ها عالي آموزش مراكز كردن محدود در اقدام و
انساني منابع و تجهيزات امكانات ، از بخشي سمت‌گيري -10
داراي كه نظامي فرآوري و فن‌آوري خلق بسوي عالي آموزش
;است ملي سطح در كلان بودجه‌هاي
تا باشند خارجي ارزيابيهاي داراي كه مراكزي ايجاد -11
خريد با را كشورها ساير متخصصان و دانشمندان حضور
داخل در بين‌المللي متخصصان پرورش و آزمايشگاهي تكنولوژي
جهاني ، اقتصاد و ملي نيازهاي به پاسخگويي راستاي در
كشور وارد زيادي اقتصادي منافع آن بواسطه كه) ;كند تضمين
(شد خواهد
عدم براي انساني منابع و مغزها فرار با ضربتي برخورد -12
آوردن فراهم با كشور از خارج تحقيقاتي موسسات در جذب
با آنان جذب براي تحقيقاتي امكانات و رفاهي تمهيدات
.آنها به نسبت مدارانه انسان نگرش ايجاد
مي‌باشد موجود روزنامه دفتر در پانوشت‌ها
|
