جنسيت ديدگاه از جابجايي و نقل و حمل
كار از كوهي و خانهداران
نانآوران
مشاغل ، به دسترسي مانند نقل و حمل با مرتبط مسائل
اما عمده نقش آموزشي -اجتماعي مراكز و بازارها
جامعه در زنان تبعيض مورد جايگاه تداوم در ناشناختهاي
گرفتن نظر در براي فزايندهاي كوششهاي كه حالي در.دارند
انجام كشاورزي و آموزش بهداشت ، بخشهاي در بويژه جنسيت
.است آمده عمل به كمتري توجه نقل و حمل بخش مورد در شده ،
و حمل كه است تاسف باعث نظر اين از مخصوصا مسئله اين
.دارد مهم بسيار نقشي زنان روزمره كارهاي در نقل
تقسيم در مردان و زنان جابجايي نيازهاي در عمده اختلافات
.است نهفته جامعه و خانواده در جنسيت بر مبتني كار
تامين و درآمد كسب مرد ثابت نقش جوامع ، همه در تقريبا
ترك كار قصد به را خانه صبح منظور اين براي و است مخارج
نقش معمولا زنان اما.ميگردد باز غروب و ميكند
درآمد ، تحصيل از است عبارت كه ميكنند ايفا سهگانهاي
روز طول در زنان اصولا.جامعه اداره و خانهداري
انجام پراكندهتري و تكراريتر كوتاهتر ، مسافرتهاي
و حمل را حجيمي بارهاي خريد ، از پس همچنين زنانميدهند
.ميكنند همراهي را مسن اقوام و كودكان
و خانوادهاي سفرهاي نوع اين براي معمولا زنان البته
نقل و حمل سيستمهاينميكنند دريافت مزدي جامعهاي
.نيست زنان نيازهاي تامين راستاي در كافي اندازه به موجود
مردان مسافرتي نيازهاي جهت در سيستمها اكثر بلكه
و حمل نامتناسب مشكلات رفع براي.شدهاند طراحي نانآور
از.گيرد قرار بررسي مورد مختلفي عوامل بايد زنان نقل
و محل تعيين نقل ، و حمل انواع به دسترسي آنها مهمترين
نوبت تعيين و زمانبندي و زيربناها و تسهيلات هدايت
.است خدمات
مردان و زنان مسافرتي الگوهاي اختلاف
.ندارند مساوي دسترسي خصوصي موتوري نقليه وسايل به زنان
و اجتماعي جنبه از كه موتوري ، نقل و حمل به دسترسي در
است ، راحتي وسيله توانمندان براي اما پرهزينه زيستمحيطي
نيز فرهنگي نقشهاي بلكه اقتصادي امكانات تنها نه
ملازم خودرو داشتن جهان ، سراسر در.است تعيينكننده
.است اجتماعي جايگاه و قدرت موفقيت ،
اتومبيل ، صاحب خانوادههاي در حتي كه نيست عجيب رو اين از
و فني دانش و ميكنند رانندگي مردان تنها غالبا
اتومبيل آلمان در حتيدارند خود اختيار در را مكانيكي
رانندگي گواهينامه دارندگان تعداد سوم يك زنان نيز زده
كشورهاي در شدن موتوريزه ميزان اگرچه و ميدهند تشكيل را
است ، يافته توسعه كشورهاي از كمتر بسيار توسعه حال در
در مطالعه يك نمونه ، براي.است شبيه بسيار كلي وضعيت
سرپرستان از درصد كه 24 حالي در داد كنيانشان نايروبي
براي تعداد اين ميكنند استفاده اتومبيل از مرد خانواده
.است درصد سرپرست 9 زنان
ميروند پياده زنان
حال در كشورهاي در كمدرآمد زنان سفر نحوه رايجترين
تانزانيا و موزامبيك روستايي زنان.است پيادهروي توسعه
در شواهد.ميكنند محلي نقل و حمل صرف ساعت روزانه 4
بدون خود سر روي زنان كه باري دادهاند نشان تانزانيا
و زراعي محصولات و آب هيزم ، جمله از ميكردند ، حمل مزد
را كيلومتر /تن و نقل و حمل زمان كل درصد خانوادهاي ، 70
نقل و حمل انواع ساير شهري نواحي در حتي.ميداد تشكيل
يا و گراني دليل به يا كه نيست ، فراهم زنان براي معمولا
دور آنها محل و مشكل آنها به دسترسي كه است اين خاطر به
و بودن مجاني مزيت داراي رفتن پياده كه وجودي بااست
تاثيري و وقت صرف نظر از است ، سرمايهگذاري به نياز عدم
توسط بار حمل.است زيانآور ميگذارد زنان سلامتي بر كه
ستون خميدگي پشت ، ضايعات افزايش به منجر سر روي بر زنان
بارداري اختلالات حتي و سردرد مچپا ، پيچخوردن فقرات ،
نشان آفريقا صحراي جنوب منطقه در مختلف مطالعات.ميشود
ميكنند حمل بار مردان از بيش بار تا 5 زنان 3 كه ميدهد
را خانوادگي نقل و حمل و جابجايي كامل مسئوليت معمولا و
.دارند عهده بر ميشود ، هيزم و آب آوردن شامل اكثرا كه
فرهنگي -اجتماعي ممانعتهاي
قابل توسعه ، حال در كشورهاي زنان از برايبسياري
علاوه موجود نقل و حمل نوع كمهزينهترين و دسترسيترين
حيوانكش گاريهاي يا دوچرخه از استفاده پيادهروي ، بر
از درصد كه 35 داد نشان سال 1997 جهاني بانك مطالعه.است
توسط كه چرخداري نقليه وسيله از ذهابكننده و اياب زنان
وسيله نوع تنها عنوان به (ريكشاو)ميشود كشيده انسان
وسايل اين از نيز آنها درصد و 6 ميكردند استفاده نقليه
.مينمودند استفاده كوچك موتوسيكلتهاي و اتوبوس با همراه
سوار آموزشي مراكز به رفتن براي نيز زنان چهارم يك
بنگلادش دولت كه هنگامي اين ، بنابر.ميشدند ريكشاو
خيابانهاي در وسيله اين از استفاده كرد پيشنهاد اخيرا
جلوگيري نقليهاي وسيله حركت از تنها نه شود ، ممنوع داكا
را وسيلهاي بلكه است ، سالم زيستمحيطي نظر از كه ميكرد
آنها از است زنان استفاده و انتخاب مورد همه از بيش كه
.گرفت
.راننده نه و ميشوند مسافر عمدتا زنها ديگر بار يك اما
پس دوچرخه آنجا در كه كوبا ، پايتخت هاوانا ، در بررسي يك
اياب وسيله معمولترين دهه 1990 اوايل در سوخت كمبود از
نفر يك توسط دوچرخهها همه درصد داد70 نشان شد ، ذهاب و
استفاده سرنشين يك همراه مرد يك توسط ديگر درصد و 13 مرد
سوار مردان كه را دوچرخههايي درصد جمعا 83 كه ميشوند
زنها را دوچرخهها درصد تنها 13.ميدهد تشكيل ميشوند
بخش زنان آن در كه است جامعهاي اين و ميشوند سوار تنها
.ميدهند تشكيل را مزدبگير كار نيروي از ملاحظهاي قابل
بيشتر اغلب حقيقت در خدمات و نقليه وسايل به زنان دسترسي
محدود فرهنگي -اجتماعي ممانعتهاي حتي يا و رسوم خاطر به
مورد در بويژه مسئله اين.فيزيكي موانع تا ميشود
سفرهاي براي خصوص به جالبي ، جايگزين وسيله كه دوچرخه
در اما.ميكند صدق است ، متعدد توقفهاي و متوسط و كوتاه
نظر از زنان براي دوچرخه شدن سوار جوامع ، از بسياري
.نيست پذيرفتني فرهنگي
ممكن جايگزين تنها دوچرخه كه آفريقا نقاط از بسياري در
از بيش دوچرخهسوار زنان است ، پيادهروي كيلومترها براي
.ميشوند محسوب بند و بيقيد و آزاد حد
و چين نظير آسيا از كشورهايي در زنان سواري دوچرخه
منطقه كشورهاي درساير اما است ، متداول بسيار ويتنام
هنجارهاي است ، شايع سواري دوچرخه كه اندونزي و هند مانند
باز سواري دوچرخه از را زنان سنتي ، لباسهاي و فرهنگي
.ميدارد
عمومي نقليه وسايل به گرايش
متكي عمومي نقليه وسايل به مردان از بيش همچنين زنان
متاسفانه.باشد كمتر درآمدشان اگر بهويژه هستند ،
توسط كه پيراموني و تراكم كم عمومي نقل و حمل راههاي
مراكز به مراجعه يا خريد جهت رفتن براي زنان از بسياري
كمتري بسيار اولويت ميگيرد ، قرار استفاده مورد اجتماعي
مركز به مستقيما كه اساسي ذهاب و اياب مسيرهاي تا دارند
پيچيده مواظبت و خانهداري مسئوليتهاي.ميشوند متصل شهر
مساله اينميكند مكرر توقفهاي به وادار را آنها زنان
زيرا ميسازد مشكل اطراف به را زنها آمد و رفت همچنين
متعدد بليتهاي مكرر سفرهاي براي شوند مجبور است ممكن
و حمل شدن ازخصوصي نامتناسبي گونه به همچنين زنان.بخرند
كه اتوبوسرانياي شركتهاي زيرا ميبينند زيان عمومي نقل
سرويس دادن به ميكنند كار بازار ، رقابتآميز شرايط در
زيادي علاقه زنان شد و آمد محل و درآمد كم مسيرهاي به
و ميكاهند مسيرها اين خدمات از زياد احتمال به و ندارند
يابند ، ادامه خدمات اين اگر.ميكنند حذف را آن كلي به يا
براين ، افزونبود خواهند همراه كرايه افزايش با غالبا
همچنين عمومي نقل و حمل خطوط واگذاري يا و سازي خصوصي
مساله اين و دهد كاهش را واحد كرايه مناطق است ممكن
شود ، تمام زنها زيان به عادلانهاي غير گونه به بازهم
حمل يارانه كاهش.است بيشتر آنها توقف و سفر تعداد زيرا
توسعه حال در كشورهاي براي مشابهي اثرات نيز عمومي نقل و
.دارد يافته توسعه و
مورد عمده مسائل از نيز مزاحمت از اجتناب و شخصي امنيت
به زنان.است زنان عمومي نقل و حمل كنندگان استفاده توجه
به بچه داشتن و كالا انتقال و نقل هنگام ويژهاي گونه
سوءاستفاده و خشونتآميز برابرتعرضهاي در خود همراه
آنها استفاده براي ميتواند اين و آسيبپذيرند جنسي
.باشد بزرگي مانع عمومي نقل و حمل ازوسايل
ازدسترسي مانع فرهنگي محدوديتهاي وجود اينكه ، بالاخره و
غالب كه شهرهايي در.است عمومي نقل و حمل به زنان درست
مذهبي رسم خاطر به داكا ، مانند هستند مسلمان آن سكنه
از زنها براي زنان ، اجتماعي انزواي يا ازحجاب استفاده
كه شوند شلوغي اتوبوسهاي سوار كه است مشكل نظراجتماعي
.هستند مرد آنها سرنشينان اكثريت
ميانه نقل و حمل تكنولوژي
پياده به حاضرمتكي حال در كه زناني از بسياري براي
نيستند ، دسترسي گران عمومي نقل و حمل از استفاده يا رفتن
بسياري ارزش با نتايج ميانه نقل و حمل تكنولوژي به دائمي
اصطلاح در( ITياIMT) ميانه نقل و حمل وسايل.داشت خواهد
اين.ميشوند خوانده نيز "مناسب" نقل و حمل وسايل توسعه ،
بار ، حمل /روي پياده از باشند ، چيزي هر ميتوانند وسايل
اين طبقمتعارف موتوري نقليه وسايل تا سرگرفته روي
تاكسي دوچرخه ، دستي ، چرخ دستي ، مانندگاري چيز همه تعريف
وسايل ميشوند ، كشيده حيوان توسط كه گاريهايي يا ركابي
.ميآيند شمار به ميانه نقل و حمل
زنان براي نقل و حمل فوقالعاده زحمتهاي به توجه با
طولاني مسافتهاي براي خود سر روي را بارهايي كه روستايي
دسته اين براي ميانه نقل و حمل وسايل نتايج ميكنند ، حمل
زني اينكه از پس مثال ، براي.دارد زيادي اهميت زنان از
يك متحرك ، اعتبار وام طريق از موزامبيك ، و بيرا در
ماهيهاي بردن و واسطهها دست قطع با نمود ، دريافت دوچرخه
نقليه وسيله با بازار به هرروز شوهرش توسط شده صيد
.داد افزايش سوم يك را خود درآمد تازهاش ،
حتي را خود روزانه درآمد توانست روستا همان از ديگري زن
براي ذغال ازبردن را خود درآمد وي زيرا كند ، برابر دو
و رفت زمان نو ، دوچرخه داشتن با و ميآورد دست به مردم
بيشتر ذغالي توانست و يافت ملاحظهاي قابل كاهش او آمد
كه ساده دستي چرخ يك حتي.كند حمل ميبرد قبلا آنچه از
با قياس در كند ، حمل را بار كيلوگرم ميتواند 50 معمولا
زماني ميتواند ميشود ، حمل سر روي كه باري كيلوگرم 20
.دهد كاهش درصد تا 60 ميكنند آب حمل صرف زنان كه را
صحراي زير منطقه مختلف نواحي از آمده دست به تجارب
به دسترسي توسعه پروژههاي كه است اين گوياي آفريقا
فرهنگ تا شوند طراحي دقت با بايد ميانه ، نقليه وسايل
ممكن وگرنه باشند داشته مدنظر را اجتماعي وشرايط محلي
.باشند اصلي ذينفع پروژهها اين در نتوانند زنان است
در مستقر ،*(ITDP) سياستتوسعه و نقل و حمل موسسه
در را "آفريقا براي دوچرخه" خود پروژه نخستين آمريكا ،
.نمود طرح بيرا در روستايي زنان استفاده براي سال 1993
مردان دست به شده توزيع دوچرخههاي از بسياري انتها ، در
اجتماعي مقاصد براي كار ، جاي به آنها از كه افتادند
ماهيت اجرا درمرحله شايع مشكلات اكثر.ميكردند استفاده
دوچرخه يك داشتن زده ، فقر موزامبيك در.داشتند فرهنگي
از پس بهويژه نادربود ، نواحي از بسياري در استفاده قابل
.ساله ده داخلي جنگ
ابزاري اينكه جاي به دوچرخه مردان از بسياري براي لذا
نقل و حمل حد از بيش مشكلات رفع باعث و باشد كار براي
.بود شده تشخص و تفاخر براي وسيلهاي گردد ، زنانشان براي
اجتناب براي بينالمللي توسعه سازمانهاي راه بهترين شايد
نزديك خيلي همكاري فرهنگي -اجتماعي درگيريهاي از
محلي فرهنگ به نسبت كه باشد زنان محلي باسازمانهاي
با ميانه ، نقل و حمل وسايل پروژههاي از و حساساند
ساختارهاي در موتوري غير نقليه وسايل پذيرفتن از طرفداري
/خانواده همه با مشورت.ميكنند حمايت جامعه ، و خانواده
.است لازم مردان حمايت آوردن دست به براي نيز جامعه
خواهد بيشتر بسيار زنان شدن سوار دوچرخه با مردان موافقت
منافع دوچرخه از زنان استفاده دهند تشخيص چنانچه بود
تسهيل اگربراي كه معني بدين ;دارد مستقيمي اقتصادي
به كالا حمل مانند روند ، كار به درآمد كسب فعاليتهاي
.شد خواهد خانواده همه عايد آن فوايد بازار ،
عمومي نقل و حمل به زنان دسترسي افزايش
گونه به شد عنوان پيش دربخش كه فرهنگي ازمشكلات بسياري
وجود نيز عمومي نقل و حمل به زنان دسترسي مورد در مشابهي
كهمردان است براين عادت كشورها از برخي در.دارد
تامين كمتر.نميرسد زنها به نوبت غالبا و باشند پيشقدم
زنان راحتي و سلامت مساله به آنقدر نقلي و حمل كننده
آنها خاص نيازهاي رفع براي ويژهاي كوشش كه دارد توجه
قطار كه دارد وجود جالبي موارد حال اين با.دهد انجام
حمل مقامات مثال ، براي.ميشود رزرو زنها براي انحصارا
زنان به را محلي قطار كوپههاي اغلب مومبايس شهري نقل و
كه ميشود پر مرداني از كوپهها بقيه و دادهاند اختصاص
مورد در مساله همين.ميكنند آمد و رفت دورتري مسافات به
.است صادق شلوغ ساعات در مكزيكوسيتي شهر متروي
نيازهاي واقعي رفع براي سادهتري بسيار اقدامات غالبا
ايجاد ازدحام ، كم ساعات در خدمات افزايش.است لازم زنان
كاري آمدهاي و رفت اصلي مسيرهاي از خارج بهتر ارتباطات
همه عمومي ، امنيت و نقليه وسايل طراحي اصلاح و روزانه
و حمل پروژه هر جزو بايد كه هستند لازمي استانداردهاي
.باشند فقرزدا و جنسيتنگر عمومي نقل
دارد وجود تدبير كمبود مسائل اينگونه در اين وجود با
ساختن بهتر منافع كه است اين آن دليل زياد احتمال به كه
اقتصادي نظر از عمومي نقل و حمل تسهيلات به زنان دسترسي
.است اندازهگيري قابل كمتر كوتاهمدت در
و نقل و حمل موسسه محيطزيست برنامه مدير پيترز ، ديك *
.آمريكاست متحده ايالات نيويورك ، در(ITDP)توسعه سياست
:تدوين و ترجمه/پيترز ديك:از
تهران شهرداري بينالملل امور
|