تفسير (پاياني بخش) فقروثروت جغرافياي
الگوها
عنوان "ثروت و فقر جغرافياي" مقاله نخست بخش در :اشاره
نقش جغرافيا كه است آن از حاكي نيرومندي شواهد كه شد
عهده به اقتصادي رشد و درآمد توزيع شكل‌گيري در مهمي
اكثر كه شد مطرح جغرافيايي ، تقسيم بخش در همچنين دارد ،
قرار بين‌المدارين يا گرمسيري مناطق در فقير كشورهاي
جوامع يعني الگوها تفسير بحث به شماره اين در.گرفته‌اند
متفاوتند ، هم با عقايد و افراد كالا ، حمل آساني نظر از
تاثير سوم و مي‌گذارد اثر بيماريها شيوع بر جغرافيا دوم
.مي‌شود اشاره كشاورزي محصولات بهره‌وري بر جغرافي
انديشه گروه
.جان‌ل - ملينگر.آندرود - ساكس.د جفري:نويسندگان
گلاپ
مارچ 2001 - امريكن ساينتيفيك:منبع
فروزش كيان:ترجمه
توليد و جمعيت اراضي ، مساحت كه مي‌دهد پايين‌نشان جدول
.شده‌اند تقسيم چگونه مناطق اين در ملي ، ناخالص
توليد:مي‌دهد نشان را مهم الگوي چند اطلاعات تجزيه
معتدل هواي و آب داراي ساحلي مناطق در شديدا جهاني
،"نزديك -معتدل" منطقه در واقع مناطق.شده‌است متمركز
از درصد ولي 8/22 هستند ، اراضي از درصد داراي 4/8 فقط
را جهان ملي ناخالص توليد از درصد و 9/52 جهان جمعيت
از بيشتر برابر ، مناطق 3/2 اين در سرانه درآمددارند
بيشتر برابر نيز 7/2 جمعيت فشردگي و است جهاني ميانگين
.است
است ، جمعيت فقيرترين داراي ،"دور -گرمسيري" تقسيم‌بندي
.جهاني ميانگين يك‌سوم حدود در سرانه ملي ناخالص توليد با
الگوها تفسير
تقسيم‌بندي هر كه را اصلي راه سه خود ، تحقيق در ما
.كرديم آزمايش بگذارد تاثير اقتصادي توسعه بر مي‌تواند
جوامع كرده ، اشاره آن به اسميت آدام كه همان‌طور نخست ،
.متفاوتند هم با عقايد و افراد كالا ، حمل آساني نظر از
و حمل هزينه از كمتر دريايي نقل و حمل هزينه كه آنجا از
ساحلي ، خط نزديك جوامع است ، هوايي و زميني راههاي از نقل
به.مي‌كنند پيدا برتري ساحل ، از دور جوامع به نسبت
دو در (كيلومتر به نسبت) زميني حمل هزينه مثال ، عنوان
حمل هزينه از بيشتر برابر ، چندين اغلب آفريقا ، داخل نقطه
را ارقامي اينجا در.است آفريقايي بندر يك سمت به دريايي
حمل هزينه:مي‌كنيد مشاهده آورده‌ايم دست به جديدا كه
به هلند روتردام از متري ، شش كانتينر يك دريايي
حدود كيلومتر ، هوايي 7300 فاصله با تانزانيا ، دارالسلام
دارالسلام از كانتينر همان زميني حمل ولي است ، دلار 1400
است ، كيلومتر جاده ، 1280 طريق از كه رواندا ، در كيگالي به
.شد خواهد برابر دو از بيشتر يعني دلار ، حدود 2500
.مي‌گذارد اثر بيماريها شيوع بر جغرافيا اينكه ، دوم
و گرمسيري مناطق خاص بيماري عفوني ، بيماريهاي از بسياري
عامل مناطق اين در كه ترتيب اين به.هستند گرمسيري نيمه
را زندگي‌اش چرخه از قسمتي مي‌تواند (Pathogen) بيماريزا
مثال ، براي.بگذراند(host) ميزبان انسان بدن از خارج در
بيماريهاي يا و (مي‌شود منتقل پشه وسيله به كه) مالاريا
براي مساعدي محيط ،(هستند كرمها آن عامل كه) روده انگلي
پراكنده صورت به مالاريا شيوع كه است درست.دارند زندگي
قرن در بوستون ، مانند شمال ، در مثلا) مي‌آيد ، پيش نيز
معتدل مناطق در محكمي پاي جاي بيماري اين اما ،(گذشته
انتقال طبيعي ، طور به سرد ، زمستانهاي زيرا است ، نيافته
زمستان يعني.مي‌كند كنترل را پشه وسيله به بيماري
نظر در عمومي بهداشت مداخله موثرترين عنوان به مي‌تواند
انتقال كه گرمسيري ، مناطق در كنترلمالارياشود گرفته
از زيادي عده و مي‌شود تكرار ساله يك دوره‌هاي در بيماري
.است دشوارتر بسيار مي‌كند ، مبتلا را جمعيت
تا سال ، 300 هر (WHO)جهاني بهداشت سازمان اعلام به بنا
كه مي‌شود ديده مالاريا بيماري جديد مورد ميليون 500
اين.شده‌اند متمركز گرمسيري مناطق در آنها همه تقريبا
نمي‌داند كس هيچ كه است عادي مناطق‌چنان اين در بيماري
يك حداقل:مي‌شوند آن قرباني سال هر نفر چند واقعا
كه است بديهي. نفر ميليون از 3/2 بيشتر شايد و ميليون
بهره‌وري‌نيروي ونوجوانان ، كودكان مرگ و بيماري گسترش
مي‌برد ، عقب را ملت اقتصادي عملكرد و مي‌دهد كاهش را كار
طول در مي‌تواند كه دارد وجود هم مدتي دراز تاثيرات ولي
براي.شود تشديد اجتماعي مختلف فيدبك‌هاي طريق از زمان ،
ساختار مي‌تواند بيماري اين موارد از بسياري وقوع مثال ،
آنها ، در كه جوامعي.دهد تغيير را كشور يك جمعيت سني
ميزان سمت به است ، زياد بسيار كودكان ومير مرگ ميزان
فرزندان مادران ، :دارند گرايش ولد و زاد از بالايي
حداقل كه باشد تاتضميني مي‌آورند دنيا به زيادتري
كودكان ، بنابراين.برسند بالاتري سن به آنان از چندتايي
.مي‌دهند تشكيل را كشور آن جمعيت از بزرگتري بخش
زيادي هزينه نمي‌توانند پرفرزند ، و فقير خانواده‌هاي
فشار باعث زياد ، ولد و زادكنند صرف كودك هر تربيت براي
فرزند ، پرورش زيرا مي‌شود ، جامعه در زنان اجتماعي نقش بر
.مي‌گيرد را مادران انرژي و وقت از زيادي مقدار
اثر كشاورزي محصولات بهره‌وري بر جغرافي اينكه ، سوم
ذرت و مي‌كند رشد معتدل وهواي آب در فقط گندم.مي‌گذارد
بهتر گرمسيري نيمه و معتدل وهواي آب در معمولا وبرنج ،
.گرمسيري مناطق در تا مي‌دهند ، محصول
گرمسيري ، مناطق در زراعي زمين هكتار يك متوسط ، طور به
هكتارزمين كه‌ازيك حالي در مي‌دهد ، ذرت (متريك )تن 3/2
برداشت ذرت محصول(متريك) تن معتدل ، 4/6 منطقه در
خاك شكنندگي خطر با باراني -جنگلي محيط در زراعت.مي‌شود
و زياد حرارت اثر در آلي مواد شدن كاني يعني است ، مواجه
درمحيط.شديد باران اثر در آنها رفتن كنار و شدن جدا
مانند است ، خشك و باراني فصلهاي تناوب داراي كه گرمسيري
رفتن بين از سريع روند با بايد كشاورزان آفريقا ، صحراي
خطر و بارندگي بودن متغير زياد ، حرارت اثر در خاك رطوبت
اين ، محيط بر افزون.كنند مبارزه خشكسالي هميشگي
كه پارازيت ، انواع و گوناگون آفات خطر با گرمسيري‌هميشه
روبه‌رو مي‌كند نابود را هم‌احشام و محصول‌كشاورزي هم
.است
مناطق در غذايي مواد توليد افزايش براي تلاشها از بسياري
در سپس و مستعمراتي نيروهاي سوي از نخست گرمسيري ،
شكست به همگي و شد انجام خيريه موسسات توسط اخير دهه‌هاي
اميدوارانه كشاورزي كارشناسان از بسياريانجاميد
مناطق به را معتدل مناطق در زراعت تجربه‌هاي تا كوشيدند
آفات مقابل در محصولات ، و احشام ولي كنند ، منتقل گرمسيري
.آمدند در پا از اقليمي و وهوايي آب موانع و بيماريها و
توليدمواد كه است اين مي‌كند پيچيده‌تر را مشكل كه عاملي
مختلف شرايط تاثير زير شديدا گرمسيري ، مناطق در غذايي
نيز هرمنطقه در زمين عوارض و برجستگيها و زمين‌شناسي
زراعي مي‌تواندتوليد جاوه جزيره نمونه ، براي.هست
داراي آتشفشاني مواد از حاصل خاك زيرا باشد ، داشته زيادي
اندونزي در مجاور جزاير خاك به نسبت بيشتري مغذي مواد
چندان نه كاستي‌هاي يا و برتريدارد ديگري وتركيب است
تفاوتهاي به مدت دراز در مي‌تواند جغرافيا ، در بزرگ
شرايط نمونه ، برايشود منجر اقتصادي عملكرد در بزرگي
سرانه درآمد مي‌تواند بهداشتي يا كشاورزي مساعد
گسترش باعث و دهد افزايش را معتدل مناطق در ساكن ملتهاي
.شود آنها اقتصاد ابعاد
و محصولات كه مي‌كند تشويق را مبتكران توسعه ، و رشد اين
ثروتمند بزرگترو بازارهاي به و كنند ايجاد جديدي خدمات
و مي‌برد بالا را اقتصادي بازده ابتكارات اين.بفروشند
.مي‌دهد افزايش را نوآوري‌ها و ابتكاري فعاليتهاي
نوآوري طريق از جغرافيايي متوسط برتري‌هاي بنابراين ،
.شود مي تشديد
كارگر هر به نسبت غذايي ، مواد ضعيف بازده برعكس ، و
ابعاد ماندن كوچك باعث گرمسيري ، مناطق در كشاورز ،
محبوس و مسدود زمينهاي به آنها معيشت كه مي‌شود شهرهايي
جمعيت كل از كوچكتري نسبت كه شهرها ، اين در.است وابسته
معمولا تكنولوژيك پيشرفت ميزان مي‌دهند ، تشكيل را
مناطق به نسبت گرمسيري ، مناطق بنابراين ، .است آهسته‌تر
فعاليتهاي اغلب و مي‌مانند باقي تر"روستايي" معتدل ،
استفاده و شدن‌كشاورزي كارخانه‌اي جاي به اقتصادي‌شان ،
تكنولوژي در پيشرفته‌تر ، خدمات و تكنولوژي‌بالا از
.مي‌مانند متمركز كشاورزي ، در پائين‌تر
واقعيت از بخشي فقط جغرافيايي عوامل كه كنيم تاكيد بايد
مدت عملكرددراز در اقتصادي و اجتماعي نهادهاي و هستند
كه است آموزنده بسيار بخصوص.دارند حياتي اهميت اقتصادي
آنها مجاور سوسياليست جوامع و آزاد بازار جوامع عملكرد
مشخصات همان داراي كه را ، دوم جنگ از پس دوره در
جنوبي ، كره و شمالي كره:كنيم مقايسه هستند ، جغرافيايي
و استوني اتريش ، و چك جمهوري.غربي آلمان و شرقي آلمان
كه مي‌يابيم در موارد ، اين از كدام هر در.فنلاند
سوسياليستي ، نهادهاي بر شدت ، به آزاد ، بازار نهادهاي
.دارند برتري
و سياست‌سازان كه است اين ما يافته‌هاي اصلي مفهوم
توسعه ، از موانعي آن به بيشتري توجه بايد برنامه‌ريزان ،
نازل ، بهداشت بخصوص است ، بنمايند ، مربوط جغرافيا به كه
.نقل و حمل زياد هزينه و كشاورزي در كم بهره‌وري
در بايد گرمسيري مناطق در واقع جوامع نمونه عنوان به
و شدن كارخانه‌اي سوي به آنها دادن سمت و محصولات تنوع
هوايي و آب شرايط تاثير زير كه خدمات بخشهاي گسترش
در واقع گرمسيري موفق كشورهاي برخي.كنند تلاش نيستند
در چشمگيري پيشرفتهاي مالزي ، مشخصا شرقي ، جنوب آسياي
خاطر به آن از بخشي كه آورده‌اند دست به گذشته سي‌سال
خاطر به ديگر بخشي و بوده عمومي بهداشت مسائل به توجه
آب به وابسته كالاهاي صادرات از اقتصادشان دادن حركت
الكترونيك ، سمت به (قبيل اين از و نخل روغن لاستيك ، )وهوا
جمعيت تمركز از آنها ، .صنعتي بخشهاي ساير و هادي‌ها نيمه
كشتيراني قابل آبراههاي به نزديك ساحلي مناطق در كشورشان
كنترل براي كه مساعدي شرايط از و بين‌المللي دريايي
به داشت وجود گرمسيري مناطق بيماريهاي ساير و مالاريا
عوامل اين نيمه‌بياباني‌از آفريقاي.كردند استفاده خوبي
دارند سكونت ساحل از دور آن ، اغلبجمعيت:نيست برخوردار
براي و انسان سلامت براي آنجا ، وهوايي آب شرايط و
.است زيانبار كشاورزي
كه موسسه‌اي دو پول ، بين‌المللي صندوق و جهاني بانك
توسعه حال در كشورهاي بر نظرمشورت ، از را تاثير بيشترين
مثلا) نهادي اصلاحات بر بيشتري تاكيد اخيرا دارند ،
تنظيم و برقراري يا مدني ، و ملي خدمات كامل نوسازي
به نياز كه تكنولوژي‌هايي بر تا گذاشته‌اند ، (ماليات
دركشاورزي كم بهره‌وري و گرمسيري بيماريهاي با مبارزه
هيچ دارويي بزرگ شركتهاي كه است اين بزرگ مانع يك.دارند
همين به.ندارند فقير جهان بهداشتي مسائل به علاقه‌اي
تا بگيرند درپيش را سياستهايي بايد ثروتمند جوامع دليل ،
بيماريهاي براي واكسن توليد روي كار در شركتها اين
از خود ، اقدامات از يكي در ما.شوند علاقه‌مند گرمسيري
در را بيشتري سهم تا خواستيم ثروتمند كشورهاي دولتهاي
مالاريا ، براي واكسنهايي خريد پيمان به توسعه ، و تحقيق
اختصاص عادلانه قيمت با داروسازي كمپانيهاي از سل و ايدز
نيز ، كشاورزي و بيوتكنولوژي تحقيقاتي كمپانيهاي.دهند
چگونه كه كنند تحقيق تا دارند بيشتري انگيزه به نياز
.مي‌يابد افزايش گرمسيري مناطق در زراعي بازده
موانع رفع براي مطمئنا جهان ، كشورهاي فقيرترين
سرانه درآمد.هستند منابع كمبود دچار خود ، جغرافيايي
روز در دلار يك حدود آفريقايي نيمه‌بياباني كشورهاي در
توليد از درصد يا 4 تا 3 كشورها ، اين اگر حتياست
نسبت كه -كنند هزينه عمومي بهداشت رادر خود ملي ناخالص
نتيجه -است فقير بسيار كشورهاي براي ملي درآمد از بزرگي
خواهدشد ، كه نفر هر براي سال در دلار تا 15 فقط 10
مطمئنا و نيست كافي بومي مالارياي كنترل براي مطمئنا
و سل ايدز ، مانند شايع بيماريهاي ساير عليه مبارزه براي
.بود نخواهد كافي نيز روده‌اي انگلي عفونتهاي
سياستهاي به نياز نه‌تنها جهاني ، توسعه در جدي تلاش
آن ، از بيش بلكه دارد ، فقير كشورهاي در مناسبتر اقتصادي
غلبه براي ثروتمند ، كشورهاي سوي از مالي حمايت به نياز
برآورد.دارد مي‌كند ، تحميل جغرافيا كه خاصي مسائل بر
كمكهاي در كوچك افزايش يك اگر حتي كه مي‌دهد نشان اوليه
./فقط 1 ) گيرد صورت سال ، در دلار بيليون حدود 25 مالي ،
حدود يا -ثروتمند كشورهاي ملي ناخالص توليد كل از درصد
كاهش در چشمگيري بسيار تفاوت (نفر هر براي دلار 28
كشورهاي در غذايي مواد توليد بازده افزايش و بيماريها
.خواهدشد ايجاد دنيا ، فقير بسيار
:ها پانوشت
:توسعه بين‌المللي مركز نظارت زير مقاله ، اين نويسندگان
دانشگاه (Center for Int'l. Development - CID)
.مي‌كنند پيگيري را مقاله اين تحقيقات هاروارد ،
اقتصادي مشاور به‌عنوان و استCID مدير J.D.Sachs
لاتين ، آمريكاي سابق ، شوروي شرقي ، اروپاي در دولتها
.مي‌كند خدمت آسيا و آفريقا
كاربرد در و استCIDدر تحقيق همكار A.D.Mellinger
سيستم‌هاي در(multidisciplinary)حوزه‌اي چند علوم
.دارد تخصص جغرافيايي اطلاعات
كه استdevelop IT.orgبنيانگذارJ.L.Gallup
اطلاعات تكنولوژي كاربران براي را رايگان فني حمايتهاي
فراهم توسعه درحال كشورهاي در الكترونيكي تجارت و(IT)
CIDدرresearch Fellow اخيرابه‌عنوان و مي‌كند
.است داشته فعاليت
به مي‌توانيد مطروحه مباحث درباره بيشتر اطلاعات براي
:كنيد مراجعه زير پايگاههاي درWebتحقيقي مقالات
WWW.cid.harvard.edu Sedac.ciesin.org
|
