موسسه رضواني‌رئيس گفت‌وگوبادكترسهراب
ماهي شانه‌دارغريبه:ايران
شيلات تحقيقات
است داده قرار هدف را كيلكا
مي‌كند پائيزآغاز در را بهار ،"آمپولانگا"
موسسه رضواني‌رئيس گفت‌وگوبادكترسهراب
ماهي
شانه‌دارغريبه:شيلات‌ايران تحقيقات
است داده قرار هدف را كيلكا
موسوم شانه‌داران نوع از غيربومي آبزي يك هجوم:اشاره
به همه از بيش كه خزر درياي آبهاي به "ليدي" به
طريق از و است رسانده آسيب كيلكا ماهي از گونه‌هايي
خطر معرض در را ماهي‌ها قبيل اين نسل آنها ، غذاي ربايش
مربوط شايعات.برانگيخت را زيادي بحث‌هاي است ، داده قرار
افسانه از هاله‌اي در غيربومي آبزي اين آثار شدن ديده به
پي كارشناسان و سپرد واقعيت به راه تا گشت دهان به دهان
خزر درياي خروشان ازامواج شبانه نور تابش كه بردند ،
مدتهاست ، كه است غيربومي شانه‌دار گونه يك تراكم از ناشي
تنگ ميزبانان بر را عرصه واقع در و كرده جاخوش خزر در
به جانوري و گياهي غيربومي گونه‌هاي ورود.است نموده
نيست ، تازه‌اي رخداد اخير سال بيست در ما كشور
با را عرصه كه "آزولاست" مهاجم گياه آنها ، معروف‌ترين
انواع و آبزيان بر انزلي تالاب اكسيژن از مداوم كاستن
يك در خطا و آزمون گاهي.است كرده تنگ بومي ماهيان
از "آزولا" دارد ، همراه به سنگيني تاوان اجرايي ، دستگاه
.نمونه‌هاست آن
ناخواسته خزر درياي مزاحم ميهمان اين شانه‌دار ، ليدي اما
كرده نفوذ دريا اين آبهاي به عبوري كشتي‌هاي طريق از و
آبزي بااين مبارزه چشم‌اندازهاي و واقعه چگونگي.است
موسسه رئيس رضواني سهراب دكتر با گفت‌وگو در را غيربومي
.گرفته‌ايم پي ايران شيلات تحقيقات
از حكايت صيادان سوي از گزارش‌ها پاره‌اي سال 1378 ، در
اين به بنا.داشت خزر درياي در غيرمترقبه رخداد يك وقوع
از عجيب نوري شب هنگام دريا ، نقاط از بعضي در گزارش‌ها ،
برآمدن.مي‌شد صيادان شگفتي مايه و برمي‌تابيد امواج
و معمولي استخرهاي در آن از پيش آب ، از نوراني پرتوهاي
اين.بود شده ديده عمان درياي و خليج‌فارس همچنين
و پلانكتون‌ها شكوفايي اصطلاح به و فعاليت از پرتوزايي
آبهاي در آنچه اما مي‌شد ، ناشي آبزي ريز موجودات برخي
و داشت تازه‌اي جلوه مي‌آمد ، صيادان چشم به خزر درياي
.مي‌كرد متبادر ذهن به دريا اين در را حوادثي
اين شناسايي براي تحقيقات گزارش‌ها ، نخستين پايه بر
آغازين پژوهش‌هاي.شد آغاز خزر درياي در نوظهور پديده
كه است داده رخ مناطقي در نوراني پديده‌هاي كه داد نشان
نتايج به تحقيقات ، ادامه.بود متر از 10 بالاتر آب عمق
شب نوراني جلوه‌هاي اين كه شد مشخص و انجاميد سودمندي
ژله" نام با آبزي نوعي ملاحظه قابل تراكم اثر بر هنگام
از پس كارشناسان ، .مي‌دهد رخ "Leidyi" علمي نام با "فيش
اين پراكنش و ميزان به بردن پي براي را خود بررسي‌هاي آن
شركت‌سهامي مشترك تيم.كردند آغاز خزر ناخوانده ميهمان
پي را بررسي‌ها اين مازندران و گيلان دانشگاههاي و شيلات
به ماه حدود 4 آلوده مناطق از نمونهبرداريگرفتند
كه شانه‌دار آبزي اين كه داد نشان دستاوردها.كشيد درازا
شمالي خزر ساحلي آبهاي در اين از پيش آن از گونه‌اي
طريق از كشتي‌ها توسط زياد احتمال به بود ، شده ديده
درياي جنوبي و مياني حوزه‌هاي به ولگا رود و سياه درياي
جنوبي آبهاي در بالا دماي دليل به و است كرده نفوذ خزر
به مناطق اين در پذيرنده اكوسيستم و -ايران سواحل-خزر
.است پرداخته ولد و زاد
شانه‌دار اين نوزادان كه داشت آن از حكايت اوليه تحقيقات
تخم‌ريزي به شروع و مي‌شوند بالغ هفته دو از كمتر در
اين كه مي‌گذارند تخم تا هزار حدود 8 بار هر و مي‌كنند
زيانباري اثرات خزر درياي زنده توده روي حيرت‌انگيز رشد
در آبزي موجود اين فراواني بررسي‌ها همين بنابه.دارد
.مي‌باشد مربع متر هر در عدد يا 6330 گرم خزر 287 آبهاي
كرده مشخص همچنين كارشناسان بررسي‌هاي و تحقيقات نتايج
كيلكا ماهي صيد در شانه‌دار اين افزايش نسبت به كه است
با كيلكا گونه سه ميان و است داده رخ عمده‌اي كاهش
.دارد جريان شديدي غذايي رقابت ناخوانده ميهمان
ويژه به خزر درياي در كيلكا صيد ميزان ملاحظه قابل كاهش
تا ميزان 71 به سال 1377 در كه "آنجوزوي" به معروف نوع
صيد صنعت كه داشت آن از حكايت بود ، شده گزارش درصد 76
آفت يك با خزر درياي در كيلكا صيد ويژه به ايران ماهي
آفت اين با مبارزه راههاي شناسايي براي و روبه‌روست جدي
روي مي‌كند ، استفاده كيلكا ماهي غذاي از كه شانه‌دار
.است ضروري بين‌المللي تجارب به آوري
سياه درياي كه شدند متوجه كارشناسان رهيافت‌ها ، ادامه در
ناشي بحراني دوره يك شاهد تا 1990 سال‌هاي 1982 فاصله در
تحقيقات نتايج.است بوده شانه‌دار اين حضور و نفوذ از
از 50 سال 1988 در شانه‌دار اين رشد آهنگ كه داد نشان
سال 1990 در مربع متر در كيلوگرم به 2 مربع متر در گرم
از سياه درياي در ماهي صيد نسبت همين به.است شده بالغ
در تن هزار تا 30 به 25 سال 1988 در تن هزار تا 300 250
دوره يك شدن سپري از پس و است گرفته كاستي سال 1990
ذخاير كاهش با بعد به ميلادي از 1990 ساله تا 4 بحراني 3
ميزان مي‌باشد ، موصوف شانه‌دار غذاي كه "ذئوپلاستوان"
كاهش با سپس و است كرده پيدا كاهش نيز شانه‌دار اين
درياي در ماهي صيد ميزان شانه‌دار ، اين جمعيت تصاعدي
همچنين.است بازگشته بحراني دوره از پيش وضعيت به سياه
اين از ديگري گونه كه است آن از حاكي بين‌المللي تجارب
.است داشته فعاليت خزر درياي شمال در شانه‌دار
اساسي راهكار دو ايران اسلامي جمهوري شيلات تحقيقات مركز
(كيلكا ماهي صيد كاهش) كنوني مشكلات با مقابله بر مبتني
دست در را آفت شانه‌دار با بيولوژيك مبارزه همچنين و
از را صيادان به وارده زيان‌هاي كه است برآن و دارد اجرا
.كند جبران گوناگون راههاي
شانه‌دار ذخاير و پراكنش بررسي اقدامات ، اين موازات به
كارشناسان با رايزني كيلكا ، ذخاير كاهش نوسانات
برنامه هماهنگي با را شانه‌دار آفت با مبارزه بين‌المللي
راستا همين در و كرده آغاز خزر درياي محيطزيست
.است شده اصلاح نيز تحقيقاتي پروژه‌هاي
به موسوم آبزي واردات طرح مفيد ، حل راه يك عنوان به
كارشناسي رايزني همچنين و تركيه طريق از را "برواروتا"
كه دارد قرار اجرا دست در نيز اوكراين و روسيه تركيه ، با
را آن جمعيت خزر درياي غيربومي آبزي تغذيه با مي‌تواند
كارشناسان اماكند خارج صحنه از و داده كاهش مرور به
به گونه اين آثار و پيامدها باره در بايد مي‌گويند ،
.شود انجام دقيق‌تري مطالعات درياي‌خزر ،
پائيزآغازمي‌كند در بهاررا ،"آمپولانگا"
قاره نقطه جنوبي‌ترين در جنوبي آفريقاي پهناور كشور
.است شده واقع آفريقا
جهانگردان از عظيمي موج آن فرد به منحصر طبيعت و زيبايي
.است كرده جذب خود به را جهان نقاط اقصي
دريا كنار در آن كيلومتر از 3000 بيش كه سرزمين اين
طرف از و هند اقيانوس توسط جنوب و شرق طرف از شده گسترده
.است شده برگرفته در آتلانتيك اقيانوس توسط غرب
خاك معدني ، سرشار منابع حيات‌وحش ، سبز ، طبيعت گوناگوني
جغرافيايي موقعيت بخصوص و گرم آفتاب و فراوان مساعد ، آب
اين از شده ، ايجاد اقيانوس دو گرم و سرد آب برخورد از كه
كه طوري به ساخته دنيارا نقاط سرسبزترين از يكي كشور
.است گرفته خود به را گمشده بهشت لقب
انعكاس ماندلا نلسون ظهور و آپارتايد دولت خاتمه
.بومي‌ايجادكرده‌است مردم زندگي رادربهبودساختن اميدبخشي
تاريخ ، طول در سرزمين اين اسرارآميز زيباييهاي بسا چه
همين.نموده جذب خود به را گوناگوني تبايع و نژادها
به آنچنان جغرافيايي موقعيت و وهوا وتنوع‌آب گوناگوني
سياه‌وسفيد كهنه خاطره كه مي‌بخشد رنگ وارد تازه چشم
بر 11 علاوه.داد انسانهاخواهد كمان رنگين رابه خود جاي
پرتغاليها ، هندي ، و عرب مسلمانان بومي ، قبيله و زبان
آفريقاي مليت تحت انگليسيها و فرانسوي‌ها دانماركيهاو
.مي‌كنند زندگي هم كنار در جنوبي
پارك و فرد به منحصر دستي صنايع ارزان خريد ساله همه
جلب خود به را توريست ميليون نيم و يك حدود حيوانات
"آمپولانگا" جنوبي آفريقاي گوناگون مناطق ميان در.مي‌كند
.ناميد شگفت‌انگيز مي‌توان را
ديدار.است شده واقع جنوبي آفريقاي شرق در "آمپولانگا"
سفر جنوبي آفريقاي به كه جهانگرداني براي ناحيه اين از
مناظر وحشي ، طبيعت بخصوص.دارد خاصي جذابيت مي‌كنند
كرده ، ايجاد بسزايي شهرت آن تاريخي جاذبه‌هاي و چشمگير
كره كجاي هيچ در تقريبا آن زيباييهاي تنها كه طوري به
.ندارد نظيري لطافت نظر از زمين
شرق و پرتوريا غرب ميان كيلومتري فاصله 200 منطقه اين
نشيب و پرفراز علفزارهاي و است دربرگرفته را ژوهانسبورگ
صحنه‌هاي (دراكنزبرگ ترانسوال)رشته‌كوههاي دنبال به آن
رشته اينميسازد ظاهر بيننده چشم به را وسيعي و رويايي
تاثير و برگرفته در را آمپولانگا منطقه سراسر كوهها
به.دارد آن گياهي تنوع و سردسير هواي و آب در بسزايي
.است بي‌نظير آفريقا قاره تمام در منطقه طبيعت كه طوري
مرز به و كروگر ملي پارك به برويم پيش كه شرق طرف به
هند اقيانوس به سپس و موزامبيك كشور با جنوبي آفريقاي
پارك به ما ورودي راه بهترين مسير اين.رسيد خواهيم
وحيوانات پرنده نوع دهها زندگي محل كه است كروگر جنگلي
.مي‌باشد وحشي
استراحتگاههاي شده ، حفاظت منطقه دهها به مسير اين در
و مانيلت سابي ، برمي‌خوريم كوچك‌تر پاركهاي و مجزا
اخيرا كه هستند كوچك پاركهاي اين جمله از تين‌باراتي
نتيجتا كه شده برداشته اصلي ملي پارك و آنها ميان حصار
.مي‌پردازند گشت‌وگذار به آزادانه‌تر وحشي حيوانات
بسياري از بزرگتر كه جنگلي پارك اين ترتيب اين به
مربع كيلومتر حدود 19000 مساحتي با.دنياست كوچك كشورهاي
آن 147 در كه مي‌شود شمرده جهان ملي بزرگ پاركهاي از يكي
از گونه پرندگان ، 114 از گونه و 507 پستانداران از گونه
دركنار متفاوت گياهان از گونه حدود 1950 و خزندگان
.ويژه‌آفريقارابوجودآورده‌است بيشه‌اي يكديگراكوسيستم
واقع دليل به.دارد حاره‌اي نيمه وهوايي آب آمپولانگا
فصل خورشيد به تمايل زاويه و زمين كره جنوبي نيمه در شدن
.مي‌كند آغاز ماه دي از را تابستان و تيرماه از را زمستان
مهر از بهار و فروردين ابتداي از پائيز ترتيب همين به
فروردين پايان تا ماه شهريور بين سالانه.مي‌شود آغاز
.دارد بارندگي مكعب ميلي‌متر تا 700 حدود 500
فصل بهترين طاقت‌فرساست و داغ آن تابستانهاي كه آنجا از
كنار در حيوانات ديدن كه مي‌باشد زمستان شروع هنگام سفر
ديگر ازدارد فراوان لطفي خود رودخانه‌ها و آب گودالهاي
و معتدل گياهان سرسبزي زمستان فصل در سفر جاذبه‌هاي
راخشك بيشه معمولا تابستاني تند آفتاب زيرا است ، سردسير
.مي‌سازد زرد و
اين از جهانگرد ميليون يك حدودا ساليانه حاضر حال در
حيواناتي حفظ منطقه تنها نه پارك اين.مي‌كند ديدن منطقه
به مشغول خود خاص اكوسيستم در و طبيعي طور به كه است
اقتصاد به بزرگي بسيار كمك بلكه مي‌باشند ، حيات ادامه
عضو حدودا3200 پارك اين خدماتي كادر.مي‌باشد منطقه
داوطلبانه خود بازديدكنندگان پارك ، ورودي بر علاوهدارد
زيست‌شناسي تحقيقات منطقه ، زيست محيط حفظ جهت در اعاناتي
.مي‌كنند هديه منطقه بهسازي و مديريت گياه‌شناسي ، و
انجام مسلح و مجرب راهنماي تنهاتوسط پارك از ديدار
راحت لباسهاي كه مي‌شود تاكيد بازديدكنندگان به مي‌شود ،
تمامي كه كنند تن به خاكي يا تيره رنگهاي به سبك و
و پشه‌ها نيش از را آنها لباسها اين.بپوشاند را بدنشان
.مي‌دارد مصون حيوانات توجه جلب و سوختگي آفتاب گياهان ،
تابستان در.است ضروري وكلاه جوراب و راحت كفش پوشيدن
مواد از استفاده با كه مي‌شود يافت منطقه در فراوان پشه
و طبيعي زيبايي.داشت نگه رادور آنها مي‌توان معطر
بازديدكنندگان براي را خاصي فريبندگي استراحت كمپ سادگي
.است ساخته فراهم
تطابق سبك و سالم غذاي و چوبي تختهاي حصيري ، ديوارهاي
.مي‌كند ايجاد مهربان ولي خشن طبيعت با زيبايي
اخوان ليدا: ترجمه خارجي منابع
|
