كمبود: مجلس كشاورزي و آب كميسيون عضو
نوين شيوه‌هاي گسترش مانع
مهمترين سرمايه
است آبياري
كشور برنامه‌ريزي و مديريت سازمان سوي از
نشده اجرا سياست‌هاي
:شد اعلام
آب
بخش در توسعه سوم سال‌اول‌برنامه
كشاورزي‌اقتصادي كشاورزي ، اقتصاد
كمبود: مجلس كشاورزي و آب كميسيون عضو
نوين شيوه‌هاي گسترش مهمترين‌مانع سرمايه
است آبياري
و اسلامي شوراي مجلس در كاشان مردم نماينده توفيقي حسن
آب مصرف الگوي اصلاح زمينه در كشاورزي و آب كميسيون عضو
كمترين با بخش اين بودن پرمصرف خاطر به كشاورزي بخش در
نرخ تعيين طرح<نظيرتدوين اقداماتي چرا كه اين و عملكرد
صورت بخش اين در> مصرف الگوي از بيش مصارف براي شرب آب
شرب آب مصرف‌كنندگان مساله: گفت ما خبرنگار به نمي‌گيرد
با شهري مصرف‌كننده. است متفاوت كاملا كشاورزي آب با
در كردن مصرف كمتر براي لازم امكانات كه اين به توجه
عبارت به. كند مصرف بيشتر كه ندارد دليلي است ، اختيارش
آب مصرف مي‌تواند خودش اختيار به شهري مصرف‌كننده ديگر
عملكرد كه است درست كشاورزي بخش در اما كند ، كنترل را
پيدا ارتقا صورتي در عملكرد اين اما است ، پايين آب مصرف
يكپارچه اراضي ، تسطيح براي كشاورزي بخش در كه مي‌كند
از استفاده جهت در يا و مكانيزه كشت اراضي ، سازي
.بگيرد صورت سرمايه‌گذاري آبياري نوين شيوه‌هاي
نوين روش به را مزرعه هكتار يك كه اين براي مثلا
تومان ميليون نيم و يك تا يك به كنيم ، تجهيز آبياري
به را سنتي آبياري روش بتوانيم تا است نياز سرمايه‌گذاري
حال در امكانات اين. كنيم تبديل آبياري نوين روش‌هاي
كه مهمي كارهاي از يكي و نيست كشاورز اختيار در حاضر
و سرمايه‌گذاري زمينه كردن فراهم دهد ، انجام بايد كشور
مصرف وضعيت بهبود و سرمايه‌گذاري براي كشاورزان به كمك
آب مصرف در و شد سيستم‌ها اين به مجهز زارع اگر و است آب
او براي مي‌توان نكرد ، رعايت را مصرف الگوي و صرفه‌جويي
آن تا ولي گرفت نظر در جريمه شرب آب مصرف‌كنندگان نظير
را وضعيت نمي‌توانند خود كه كشاورزاني به نمي‌توان زمان
.كرد تحميل را جريمه‌اي دهند تغيير
چه مدرن به سنتي آبياري روش تبديل براي شما نظر به
گيرد؟ صورت بايد اقداماتي
داريم ايران در را فني امكانات روش ، تبديل اين براي ما
اختيار در سرمايه زيرا داريم نيز را سرمايه مشكل ولي
بانكي سيستم طريق از را تسهيلاتي بايد دولت و نيست زارع
در حاضر حال در كه تسهيلاتي دهد ، قرار زارعان اختيار در
عنوان هيچ به مي‌شود ، گرفته نظر در سالانه بودجه لايحه
آبياري زيرپوشش بايد كه را اراضي هكتار ميليون‌ها كفاف
شدن مدرن سرعت نتيجه در و نمي‌كند گيرند ، قرار مدرن
حاضر حال در. است كند بسيار ما كشور در آبياري روش‌هاي
سرعت تا گيرد صورت سرمايه‌گذاري و برنامه‌ريزي بايد
كشور در اتفاق اين اگر و يابد افزايش روش‌ها اين گسترش
آب مصرف در عظيمي مقياس در مي‌توانيم ما دهد ، رخ
و مزارع در كه ندارد اين جز راهي كشور و كنيم صرفه‌جويي
.كند اصلاح را آبياري روش‌هاي باغ‌ها
دارد؟ اقدام دست ويژه‌اي‌در طرح زمينه اين در مجلس آيا
كلي جو چون اما ندارد ، اقدام دست در ويژه‌اي طرح مجلس
ارائه بودجه لايحه كه هنگامي در است تحول اين موافق مجلس
اين به مربوط اعتبارات مي‌كند سعي مجلس مي‌شود ،
منظور اين براي دولت كه را تسهيلاتي و سرمايه‌گذاري‌ها
هم گذشته سال در كه اين كما دهد ، افزايش مي‌شود قائل
.داد انجام را كار اين مجلس
براي كه دارد تمايل طبيعي منابع و آب كشاورزي ، كميسيون
لايحه تقديم موقع در را كار اين و كند تلاش امر اين
از را لازم حمايت‌هاي و داد خواهد انجام بودجه
.داشت خواهد مدرن آبياري روش‌هاي بهبود در سرمايه‌گذاري
مدرن ، به سنتي آبياري روش تبديل براي نيست بهتر آيا
گرفت؟ نظر در مشخصي بودجه‌اي رديف
ناكافي كه است اعتبارات حجم مشكل. نيست بودجه رديف مشكل
. است
كافي اعتبارات حجم ولي دارد وجود كشاورزان بين در تقاضا
افزايش را بانكي تسهيلات و اعتبارات حجم بايد ما. نيست
باشد پايين هم كارمزد و بهره نرخ بايد كه اين ضمن. دهيم
استفاده امكانات اين از بتوانند هم فقيرتر كشاورزان تا
.كنند
و سرمايه‌گذاري براي نمي‌توان ارزي ذخيره صندوق از آيا
كرد؟ استفاده مدرن آبياري به سنتي آبياري روش‌هاي تبديل
ريال به را يافته اختصاص ارز بتوانيم ما كه اين شرط به
يك اما كرد استفاده صندوق اين از مي‌توان كنيم ، تبديل
ارزي بخش كه اين و داد قرار مدنظر بايد را نكته
.است صفر تقريبا يا و پايين بسيار آبياري مدرن پروژه‌هاي
تبديل ريالي به را ارزي اعتبارات بتوانيم اگر بنابراين
تبديل اين گاهي ولي كرد استفاده هم آن از مي‌توان كنيم ،
با حاضر حال در ارز فروش زيرا دارد مشكل
.است مواجه مشكلاتي
كشور برنامه‌ريزي و مديريت سازمان سوي از
نشده اجرا سياست‌هاي
:شد اعلام
بخش‌آب در توسعه سوم سال‌اول‌برنامه
اعطايي تسهيلات از درصد پنج و بيست حداقل اختصاص عدم
طبق كه كشاورزي و آب بخش به كشور بانك‌هاي كليه
اجرا به گذشته سال در بايد سوم برنامه اجرايي سياست‌هاي
آبياري نوين روش گسترش اساسي موانع از يكي مي‌شد ، گذاشته
.بود كشور سطح در
توسعه سوم برنامه اول سال اجراي بر نظارت گزارش براساس
است ، يافته انتشار برنامه‌ريزي و مديريت سازمان سوي از كه
مورد آب بخش در كه برنامه اجرايي سياست‌هاي سال اين در
: از عبارتند فوق مورد بر علاوه است نگرفته قرار عمل
به توجه بدون آب بخش اعتبارات تخصيص و تامين در اولويت
زمينه‌هاي توسعه شده ، پيش‌بيني درآمدهاي تحقق ميزان
آب ، فعاليت‌هاي در زنان و جوانان مشاركت و اشتغال آموزش ،
قانون اعمال تسري جهت در مربوط مقررات و قوانين اصلاح
اعضاي وقت تمام فعاليت و آيين‌نامه شمول و امنا هيات
در) علمي هيات(متخصص انساني نيروي جذب براي علمي هيات
.آب تحقيقاتي موسسات و سازمان‌ها
تحقق زمينه در موجود موانع و اشكال‌ها گزارش اين همچنين
و درون‌بخشي گروه دو به را برنامه اجراي و اهداف
: مي‌كند تقسيم شرح اين به برون‌بخشي
بخش عملكرد بر موثر بيروني عوامل از ناشي مشكلات اول ،
: آب
اجراي براي مختلف مراجع طرف از فشار و نظر اعمال-
خارج و لازم مطالعاتي مراحل گذراندن بدون جديد طرح‌هاي
طرح‌هاي تراكم آن پيامد كه اقتصادي و فني چارچوبهاي از
بخش به يافته تخصيص و مصوب بودجه اثربخشي كاهش و آب بخش
.است
تقسيم و آبريز حوزه به يكپارچه نگرش اهميت به توجه عدم-
و آبخيزداري و خاك و آب منابع به مربوط وظايف نامناسب
.مختلف سازمان‌هاي بين طبيعي منابع
و اراضي يكپارچه‌سازي طرح‌هاي و برنامه‌ها هماهنگي عدم-
و برنامه‌ها با) كشاورزي بخش(مزارع نوسازي و تجهيز
).آب بخش(زهكشي و آبياري شبكه‌هاي و آب تامين طرح‌هاي
و بي‌رويه مصرف موجب كه آب غيرواقعي قيمت‌گذاري-
سرمايه‌هاي بازگشت توان و شده آب تقاضاي كاذب افزايش
.است داده كاهش نيز را شده ايجاد
: از عبارتند نيز آب بخش داخلي مشكلات دوم ،
برنامه از خارج طرح‌هاي از ملاحظه‌اي قابل تعداد شروع-
طرح‌هاي تكميل براي بخش اعتباري منابع شده موجب گذشته در
قبيل اين مطالعات نقص دليل به. نباشد كافي تمام نيمه
كه يافته افزايش عمليات حجم اجرا مرحله در طرح‌ها ،
نياز مورد اعتبار و اجرا زمان شدن طولاني آن پيامدهاي
.است بوده
به صرف توجه از ناشي آب منابع مديريت جامعيت عدم-
مديريت به كمتر توجه و عرضه مديريت و ساختماني اقدامات
).مصرف الگوي تغيير(تقاضا
نوين سازوكارهاي و ساختارها آيين‌نامه‌ها ، نبودن آماده-
.آب بخش در نياز مورد لوايح و
و آبياري شبكه‌هاي (مكمل طرح‌هاي اولويت به توجه عدم-
انجام سرمايه‌گذاري‌هاي از بهره‌برداري منظور به) زهكشي
...).و سدها(آب تامين طرح‌هاي در شده
رغم به(آب جامع برنامه‌هاي از كافي بهره‌گيري عدم-
اجراي در كشور ، آبريز حوزه‌هاي مبناي بر) مكرر مطالعات
.برنامه‌ها
تحميل نتيجه در و آب متقاضي بخش‌هاي ميان رقابت تشديد-
.بخش بر پرهزينه طرح‌هاي اجراي
ظرفيت‌هاي و امكانات وجود و آب منابع تجديدناپذيري-
.زيرزميني و سطحي آب منابع
را پيشنهادي و اصلاحي راهكارهاي ادامه ، در گزارش اين
ذيل در كه شرحي به آب بخش در سوم برنامه اهداف تحقق براي
راهكارها اين بستن به‌كار قطعا كه مي‌كند اعلام مي‌آيد
است حاكم كشور بر كه آب بحراني وضعيت به توجه با
.كند مرتفع را موجود مشكلات از بسياري مي‌تواند
لوايح و آيين‌نامه‌ها تصويب و تهيه در تسريع و تسهيل-
.مصوب آيين‌نامه‌هاي شدن اجرايي و نياز مورد
عالي شوراي ويژه به لازم نهادهاي شكل‌گيري در تسريع-
.آيين‌نامه‌ها در شده پيش‌بيني كميته‌هاي و شوراها آب ،
ماده> د<بند موضوع(آب طرح‌هاي صددرصد يافتگي تخصيص حذف
متناسب اعتبارات اختصاص منظور به) سوم برنامه قانون 106
كه طرح‌هايي اعتبار تامين نيز و طرح‌ها فيزيكي پيشرفت با
.برسند بهره‌برداري به برنامه طول در شده‌اند تعهد
خدمات و ذاتي ارزش گرفتن نظر در با آب قيمت اصلاح-
.آبريز حوزه‌هاي در مصرف بخش‌هاي از يك هر براي
كشاورزي‌اقتصادي كشاورزي ، اقتصاد
اقتصادي رشد تسريع در كشاورزي توانايي‌بخش
كاخكي دانشور محمود دكتر*
در كشاورزي بخش مشاركت مختلف شكل‌هاي بررسي و مطالعه
اين در را آن بودن محوري اهميت اقتصادي ، توسعه فرآيند
. مي‌سازد آشكار خوبي به فرآيند
اهميت اين بار نخستين براي ريكاردو اقتصاددانان ميان در
كشاورزي توسعه كه داشته عقيده و داده قرار توجه مورد را
طريق از بخش اين در توليد رشد نرخ افزايش مبناي بر
در محوري و اساسي نقش توليد عوامل بهره‌وري افزايش
.دارد عهده به توسعه حال در جوامع اقتصادي توسعه راستاي
اين بيانگر پيشرفته كشورهاي اقتصادي توسعه تاريخي تجارب
بخشي متعادل رشد مدل پايه بر كشورها اين كه است واقعيت
ارتباطي برقراري طريق از خود اقتصادي تحولات روند در
ديگر با كشاورزي فرآورده‌هاي و نيازها بين منطقي و موزون
فرآورده‌هاي و احتياجات ميان همچنين و اقتصاد بخش‌هاي
توسعه مراحل كشاورزي بخش با صنعت ويژه به بخش‌ها ديگر
شرايط كه آن حال و گذاشته‌اند سر پشت را خود اقتصادي
از حاكي ايران جمله از و توسعه حال در كشورهاي در موجود
نتيجه در و صنعتي توسعه نفع به نامتعادل رشد الگوي يك
.آنهاست تسويه جريان در كشاورزي بخش اهميت گرفتن ناديده
در كشورهاي در درآمد افزايش آن با همزمان و جمعيت افزايش
مصرف افزايش در اساسي و كننده تعيين متغير دو توسعه حال
.است كشاورزي اوليه خام مواد و غذايي مواد براي تقاضا و
كشورها اين در توسعه فرآيند عامل ، دو اين توا7مان تاثير
با كشاورزي بخش چنانچه و مي‌سازد مواجه دوگانگي با را
مواد و غذايي مواد توليد براي فزاينده‌اي و كافي شتاب
روند شك بدون نشود ، همگام بخش‌ها ساير نياز مورد اوليه
و عرضه فاصله و گراييده كندي به كشورها اين در توسعه
توسعه استمرار آن نتيجه كه شده عميق‌تر شديدا تقاضا
. بود خواهد كشورها اين اقتصاد براي خرمن نيافتگي
بخش اهميت نشانگر تئوريك ، ديدگاه از گذشته مطالب مطالعه
كلي بعد دو از توسعه‌نيافتگي شرايط با مقابله در كشاورزي
اقتصادي نقش پنج طريق از كشاورزي بخش كه آن اول. است
و لازم زمينه و شده اقتصادي روند تسريع موجب برشمرده
غيراقتصادي نقش‌هاي طريق از دوم و مي‌كند فراهم را مناسب
اهرم با مقابله و غذايي امنيت قبيل از
و زيست محيط حفظ مهاجرت ، كاهش غذايي ، مواد تحريم فشار
مي‌تواند روند اين در را خود مثبت مشاركت درآمد توزيع
. كند اعمال
مقابل در و اسلامي انقلاب پيروزي از بعد ايران در
حد از بيش دادن اهميت بر مبتني اقتصادي توسعه سياست‌هاي
در خوشبختانه از 1375 ، قبل سال‌هاي در صنعتي توسعه به
از حاصل درآمدهاي و قيمت كاهش دنبال به آن از بعد دوره
كشاورزي سهم مثبت رشد نرخ به توجه با همچنين و نفت صدور
توسعه برنامه‌هاي دوران ، اين طول در ملي درآمد در
به بخشيدن اهميت و تقويت جهت در اساسا كشور اقتصادي
اجراي از حاصل نتايج اما است شده تدوين كشاورزي توليد
از عظيمي بخش هنوز كه مي‌دهند نشان سياست‌ها اين
بلااستفاده جانبه همه توسعه يك جهت در كشاورزي ظرفيت‌هاي
.است مانده باقي
پايان
|
