غرب فلسفه با آشنايي
پاياني بخش -غرب فلسفه آموزش تاثيرات و اسلامي فلسفه
موضوعات ، دربردارنده كه است عامي عنوان غرب فلسفه
از كدام هر كه است گوناگوني نحلههاي و افراد مكاتب ،
در چه و ايران در چه -فراواني مقالات و كتب فوق موارد
علاوه آنها از آگاهي كه است تاليف حال در -ديگر كشورهاي
در را آنان دانشجويان ، و اساتيد معلومات سطح ارتقاي بر
غرب فلسفي تفكر حوزه در گرفته انجام تحولات آخرين جريان
ميگشايد برابرشان در را نويني افقهاي و داده قرار
ورود چگونگي درباره حاضر ، مقاله پيشين شماره در:اشاره
در آن آموزههاي و تدريس بايستههاي برخي و غرب فلسفه
متقابل تاثير و رابطه بررسي ادامه ، در.شد بحث ايران ،
غرب فلسفه آموزش بايستههاي ديگر نيز و غرب و شرق فلسفه
.است گرفته قرار بررسي و بحث مورد
يك داراي غرب فلسفه:غرب فلسفه از كلي نماي يك ارائه -8
ادوار ، خود مسير طي در كه است نشيب و پرفراز تاريخ
در اگر.است ديده چشم به گوناگوني مكاتب و چهرهها
عوامل و سرچشمهها با دانشجو فلسفه ، اين تحصيل ابتداي
مكاتب و (6)شاخص چهرههاي ،(5)مختلف دورههاي شكلدهنده ،
واقع در شود ، آشنا مختصر خيلي طور به (7)عمده نحلههاي و
به كه آورده دست به را غرب فلسفه از كلي نماي و تصوير يك
در را موضوع يا مكتب هرفيلسوف ، جايگاه ميتواند آن كمك
.بازشناسد غرب فلسفه كلي چارچوب
:اجتماعي و فردي شرايط با فلسفه متقابل تاثير بررسي -9
آنجا از لكن است ، فيلسوف فعال و پرسشگر ذهن مولود فلسفه
مكاني و زماني محدوده در و هست هم انسان يك فيلسوف يك كه
اجتماعي و فردي شرايط -خواهناخواه -ميكند زندگي خاصي
فلسفي نظريههاي پيدايش و نضجانديشه و شكلگيري بر او
و تعامل نوعي به اگر كه گونهاي به ميگذارد ، تاثير وي
شويم قائل خارجي واقعيت و فيلسوف ذهن بين متقابل تاثير
فسلفي انديشه در خصوصيت اين.(8)نگفتهايم گزاف به سخن
-اسلامي فلسفه به نسبت مثلا -بيشتري بروز و ظهور غرب
:جملهاند آن از زير موارد كه دارد
.منطق پيدايش در سوفسطائيان تاثير -1
به هابز و لاك نگرش بر سياسي و اجتماعي شرايط تاثير -2
.آنها وظايف و حق و دولت حكومت ، انسان ،
تشبيه در مثلا)سقراط خانوادگي و فردي شرايط تاثير -3
فوكو نيچه ، كييركگارد ، كانت ، ،(انديشهها قابله به خود
خاص تعابير و اصطلاحات و فلسفي نگرشهاي پيدايش بر...و
.آنها
انديشه ليبراليسم ، پيدايش بر فرانسه انقلاب تاثير -4
...و هگل كانت ،
از او بيداري و كانت تفكر بر...و نيوتن فيزيك تاثير -5
.جزميت خواب
بر علاوه شرايط ، و زمينهها اين با آشنايي اين ، بنابر
به فلسفي مكتب يا فيلسوف يك ديدگاههاي بهتر شناخت به كمك
در البته (9).كرد خواهد شاياني كمك هم آن بررسي و نقد
پرداختن مجال اينك كه است مطرح هم ديگري مباحث زمينه اين
شرايط زاده غرب ، فلسفه اگر:اينكه جمله از.نيست آنها به
از نهال اين كردن جدا و انتزاع آيا است ، غرب در موجود
-ما جامعه مثلا -ديگران زمين در آن غرس و خود زادگاه
ديار آن در باشد توانسته فلسفه اين اگر است؟ امكانپذير
نمايد ، علاج را دردي يا بگشايد آنان بسته فرو كار از گرهي
و فرهنگ رسوم ، آداب ، اعتقادات ، با -ايران چون كشوري در
در "بوميسازي" آيا است؟ شدن پياده قابل هم -ديگر تمدني
بازي را مبدل يك نقش و بوده چارهساز ميتواند ميان اين
.قبيل اين از سوالاتي و نمايد؟
يا بحث چند بين گاه:مباحث و ادوار پيوستگي به توجه -10
به دارد ، وجود پيوستگي و ارتباط غرب فلسفه ادوار از دوره
دوره ، يك يا ديگر بحث مقدمه بحث ، يك كه گونهاي
كه صورتي در ،(10)است ديگري دوره مكمل يا زمينهساز
نگيرد ، قرار توجه مورد ارتباط و پيوستگي اين تدريس هنگام
تصوير يك آوردن دست به و خورده هم به مباحث منطقي سير
.شد خواهد مشكل بسيار آنها ، از فراگير شناخت يا كلي
:غرب و شرق تفكر و فلسفه متقابل تاثير و رابطه بررسي -11
ملل و اقوام فرهنگ و انديشه تمدن ، تاريخ به نگاهي با
نوع يك آنها بين هميشه كه درمييابيم راحتي به مختلف ،
مسافرتها ، .است داشته وجود متقابل تاثير و تعامل
از آن مانند و بازرگاني مبادلات جنگها ، و مهاجرتها
رابطه ايناست بوده ستد و داد اين در موثر عوامل جمله
ساري و جاري نيز غرب و شرق تفكر و فلسفه ميان در متقابل
هنگام در نكته اين با -اجمالي حتي -آشنايي.است بوده
اولا كه ميكند كمك غيرغربي دانشجوي به غرب فلسفه آموزش
بهتر را فلسفه اين شكلگيري در دخيل عوامل يا سرچشمهها
و فرهنگ به نسبت خودباختگي و انفعال از ثانيا و بشناسد
پرهيز غرب تفكر و فلسفه به نسبت شيفتگي يا و خود تمدن
شرق ، انديشه و فرهنگ توان و سابقه شناخت با و نموده
و انديشه توليد به ميل شخصيت ، و هويت احساس بر علاوه
او در فلسفي و علمي آمادهخوري و مصرفزدگي از دوري
(11).گردد تقويت
دانشجوي كه نكاتي از يكي:غرب فلسفه و ايرانيان -12
از است عبارت شود ، آشنا آن با بايد غرب فلسفه ايراني
به فلسفه اين ورود زمينههاي و عوامل كيفيت ، سابقه ،
تاثيرات آن ، با ايرانيان برخورد نقد و بررسي ايران ،
فلسفه اين دستاوردهاي ايراني ، تفكر و غرب فلسفه متقابل
و ديني فرهنگ بر تاثيرش و آن علمي جامعه و ما كشور براي
(12).ايرانيان ملي
يكي:ديني اعتقادات و دين با غرب فلسفه رابطه تبيين -13
آراو برخورد محل حال به تا گذشته از كه مباحثي از
،(13)است دين با فلسفه رابطه بوده انديشمندان انديشههاي
فلسفه كه است آن مطلب ، اين وجوه از يكي ما بحث منظر از
اين دارد؟ تاثيري چه مومنان ايمان و دينداري روي بر غرب
به متكي و مسلمان كشوري در كه ايراني دانشجوي براي سوال
مطرح بارزتري نحو به ميكند زيست ديني ساله هزار چند سنت
است لازم كه مطالبي جمله از ميرسد نظر به لذا.ميشود
شود مطرح رشته اين دانشجويان براي فلسفه تحصيل حين در
در تزلزل باعث آيا -آن تحصيل و -غرب فلسفه كه است اين
او به يا ميگذرد؟ بيتفاوت آن كنار از يا ميشود ايمان
و آداب ديدگاهها ، و عقايد به جديد نگرش با كه ميكند كمك
...يا بنگرد؟ خود ديني رسوم
اعتقادات و دين حوزه در ترديد موجب غرب فلسفه كليت آيا
است چگونه آن؟ مباحث و موضوعات از بعضي يا ميشود ديني
هم متدين و مومن فيلسوف غربي ، فلاسفه خود ميان در كه
...و ياسپرس يركگارد ، كي; داريم
اين آيا شود ، ديني اعتقادات در ترديد موجب فلسفه اين اگر
براي است ناپسند اگر ناپسند؟ يا است پسنديده امري ترديد
و دانشجو را نكاتي چه و كرد بايد چه آن تبعات از جلوگيري
دهد؟ قرار مدنظر بايد تحصيل و تدريس در استاد
يك درباره آگاهي و اطلاعات "داشتن":روشمند تدريس -14
نيست ، كافي شرط ولي هست موفق تدريس يك لازم شرط موضوع ،
علاوه نگردد ، ارائه مناسبي "روش" با اگر هم مطلب بهترين
و مفاهمه راه دانشجو ، خستگي و استاد توان دادن هدر بر
كه است دليل همين به.بست خواهد نيز را مطلب درك
."زد حرف خوب هم و زد بايد خوب حرف هم":گفتهاند
اتفاق است كدام تدريس روش بهترين كه اين درباره چند هر
تجربيات و ديدگاهها به توجه با كس هر و ندارد وجود نظري
ميرسد نظر به لكن دهد ارائه را راهحلي است ممكن خود
رعايت زير مراحل فلسفي چهره يا موضوع يك تدريس در اگر
:شد خواهد بيشتر كار بازده گردد ،
منابع و زمينهها يا موضوع تحول سير و تاريخچه بيان -1
زندگينامه طرح با همراه فيلسوف يك بر موثر افراد و فكري
.او نوشتههاي و آثار معرفي و
وي اصلي ديدگاههاي و فيلسوف تفكر عمده حوزههاي معرفي -2
كليدي لغات و توضيحالفاظ با همراه زمينه ، هر در
.فلسفهاش
ديدگاههاي يا شخص انديشههاي انتقادي و تطبيقي بررسي -3
.بحث موضوع درباره مطرح
و نقش يا خود ، از بعد افراد بر فيلسوف تاثيرات بيان -4
اجتماعي ، فلسفي ، تحولات عرصه در ديدگاههايش و او اهميت
...و سياسي و فرهنگي
براي منابع معرفي و مطالب جمعبندي و خلاصه ارائه-5
.بيشتر تحقيق و مطالعه
فلسفه شد اشاره چنانچه:مباحث و منابع كردن روزآمد -15
مكاتب ، موضوعات ، دربردارنده كه است عامي عنوان غرب
موارد از كدام هر براي كه است گوناگوني نحلههاي و افراد
كشورهاي در چه و ايران در چه -فراواني مقالات و كتب فوق
بر علاوه آنها از آگاهي كه است تاليف حال در -ديگر
در را آنان دانشجويان ، و اساتيد معلومات سطح ارتقاي
غرب فلسفي تفكر حوزه در گرفته انجام تحولات آخرين جريان
.ميگشايد برابرشان در را نويني افقهاي و داده قرار
از و دانشجويان كمك به ميتوان را جديد منابع از آگاهي
،(14)مقالات و كتب معرفي ويژه مجلات و كتابها طريق
.داد انجام...و ميداني تحقيق اينترنت ،
و تحقيق يادداشتبرداري ، مطالعه ، روش آموزش -16
كار هر مثل هم نوشتن و مطالعه:سخنراني و مقالهنويسي
.فراگيرد انسان است لازم كه دارد روشهايي و اصول ديگري ،
تدوين و تحقيق يادداشتبرداري ، مطالعه ، روشهاي آموزش
فلسفه مدرس يك اصلي وظايف جزو چند هر پاياننامه و مقاله
عواملي از يكي هم آن از دانشجو اطلاع عدم لكن نيست ، غرب
.دارد منفي تاثير آن ارائه و مطلب درك در كه است
كتاب چند يا يك ميتوان حداقل نقيصهاي چنين جبران براي
داده قرار مبنا را تاليف و تحقيق زمينه در مفيد و معتبر
بيان البته.نمود ملزم آن مفاد رعايت به را دانشجويان و
استاد توسط دانشجويان تكليفهاي و تحقيق ضعف و قوت نقاط
.ميباشد راهگشا بسيار زمينه اين در نيز
:است ضروري نكته چند تذكر پايان در
اين اساتيد زحمات گرفتن ناديده معناي به آمد آنچه -1
-دارند استادي حق نگارنده بر كه بزرگواراني ويژه به -رشته
از بيشتر بهرهوري و قدرداني جهت است تلاشي بلكه نيست ،
.آنان تجربه و دانش
يا وقتگير بيهوده ، امري فوق موارد رعايت است ممكن -2
و ريزي برنامه با آنها از بسياري ولي رسد نظر به مشكل
.اجراست قابل دانشجو و استاد بين وظيفه تقسيم
ميپردازند غرب فلسفه فراگيري به كه كساني چند هر -3
اين ولي بدانند باره اين در مطالبي ابتدا در است ممكن
.نميشود سابقالذكر نكات منضبط و منظم بيان از مانع امر
كه شد مطرح اميد بدان و مانع نه است جامع نه آمد آنچه -4
.گردد تكميل صاحبنظران و اساتيد راهنمايي و تذكر با
رحمتي حسينعلي
:پينوشتها
معاصر و جديد وسطي ، دوره ، قرون اوليه سقراطيان ، قرون پيش-5
آگوستين ، افلاطون ، ارسطو ، سقراط ، هراكليتوس ، طالس ، -6
...و هايدگر نيچه ، هگل ، كانت ، دكارت ،
پراگماتيسم ، مسيحي ، فلسفه اپيكوريان ، رواقيان ، -7
...و اگزيستانسياليسم
پنجم ، چاپ عنايت ، حميد ترجمه ،"هگل فلسفه":استيست.و -8
هشت ص اسلامي ، 1371 ، انقلاب آموزش و انتشارات سازمان
.مترجم مقدمه
اجتماعي و فردي شرايط بررسي به كه كتابهايي جمله از -9
دكتر نوشته "كانت تا برونو از" كتاب كرده توجه فلاسفه
و انديشه درباره همچنين.ميباشد خراساني شرفالدين
:به بنگريد آن اجتماعي شرايط
فولادوند ، عزتالله ترجمه ،"ايدئولوژي" پلامناتس ، جان
صص 4580 فرهنگي ، 1373 ، و علمي انتشارات:تهران اول ، چاپ
زمينهسازي و رنسانس پيدايش بر وسطي قرون تاثير مثل -10
.معاصر و جديد فلسفه پيدايش براي رنسانس
و غرب و شرق تفكر متقابل تاثير از بيشتر اطلاع براي -11
:به بنگريد جمله از غرب و اسلامي فلسفه همچنين
"اسلامي جهان در فلسفه تاريخ".الجر خليل و حناالفاخوري *
انتشارات شركت:تهران پنجم ، چاپ آيتي ، عبدالمحمد ترجمه ،
.صص321604 فرهنگي ، 1377 ، و علمي
"غرب و شرق فلسفه تاريخ" ديگران ، و راداكريشنان سروپالي *
سازمان:تهران اول ، چاپ جهانداري ، خسرو ترجمه ج 12 ،
.ص ، 1367516 اسلامي ، 680 انقلاب آموزش و انتشارات
فرهنگ نشر دفتر:تهران ،"مسلمين دانش" حكيمي ، محمدرضا *
.صص 90143.(بيتا) اسلامي ،
اعواني ، غلامرضا دكتر احمدي ، احمد دكتر آقايان ميزگرد *
درباره مجتهدي كريم دكتر و اردكاني داوري رضا دكتر
،"غربي تفكر و فلسفه بر اسلامي و شرقي تفكر تاثير"
.(زمستان 1376 -بهار)ش 710 صدرا ، خردنامه
:به بنگريد جمله از باره اين در بيشتر اطلاع براي -12
ويژه به شرق به نسبت غرب وامداري" محمدآراستهخو ،
:تهران اول ، چاپ ،"(دانايي و معرفت حوزه در)ايران و اسلام
.بهار 1379 معاصر ، انديشه و دانش فرهنگي موسسه
با متدينان از برخي مخالفت دلايل از يكي اصولا -13
سست باعث را فلسفه كه است آن -اسلامي فلسفه حتي -فلسفه
.ميدانند افراد ديني باورهاي و اعتقادات شدن
،"هفته كتاب" چون مجلاتي يا فلسفه ، ماخذشناسيهاي مثل -14
...و "كتاب جهان" ،"نمايه"
|