كننده ويران امپراتوري انگليسي زبان
و تاريخ فرهنگ ، از بخشي مي‌ميرد ، زبان يك گاه هر *
مي‌رود بين از آن همراه نيز جهان دگرگوني
مي‌كند ويران را ديگران زبانهاي تنها نه انگليسي زبان *
مردم ديگر تاريخ و ادبيات با نيز را زبانها انگليسي بلكه
مي‌كند بيگانه جهان
به نزديك اول زبان زبان ، اين.هست جا همه انگليسي زبان
جهان در ديگر نفر ميليون دوم 200 زبان و نفر ميليون 380
به نزديك هستند ، آن يادگيري حال در نفر ميليارد يك.است
تا و دارند قرار آن معرض در نوعي به جهان جمعيت سوم يك
و كم جهان مردم از نيمي كه است شده پيش‌بيني ، سال 2050
است ، شدن جهاني زبان اين ، .مي‌كنند پيدا مهارت آن در بيش
زبان اين ، .ديپلماسي و سياست بين‌المللي ، تجارت زبان
توكيو در پاپ آوازهاي در را آن.است اينترنت و كامپيوتر
روي و مي‌خوانيد پنوم‌پن در رسمي اسناد در مي‌شنويد ،
زبان اين به "دويچه‌وله".مي‌بينيد عاج ساحل در پوسترها
اين به فرانسه در تجارت آموزش مدارس.مي‌كند پخش برنامه
زبان اين به كابينه در بوليوي ، در.مي‌دهند درس زبان
قرن آغاز به زبان اين سابقه حقيقت درميكنند صحبت
سطح افراد فقط زمان آن در.برمي‌گردد ميلادي چهاردهم
راه سپس مي‌گفتند ، سخن زبان اين به انگليس در پايين
تبديل جهاني زبان يك به اكنون اينكه تا پيمود را درازي
زبان اين بودن ساده خاطر به اين چگونه؟ اما.است شده
است ، ساده زبان اين در جنسيت كه است درست البته.نيست
همه به اشاره براي مي‌توان"it" از انگليسي در چون
كشورها از چيز همه نيست لازم و كرد استفاده بي‌جان اسامي
افعال ، اما.كرد تقسيم مرد و زن به را كشتي‌ها تا
تلفظ و كلمات ديكته ميان هماهنگي ايجاد و هستند بي‌قاعده
نقاط بسياري در چنان اكنون انگليسي زبان.است مصيبت آنها
.است آمده پديد آن از بيشماري گونه‌هاي كه يافته گسترش
گويشوراني حتي است‌كه غريب و پيچيده چنان اشكال اين گاه
.دارند مشكل آنها فهم در هم آنهاست مادري زبان انگليسي كه
بازهم داشت وجود نسخه يك انگليسي زبان از اگر حتي اما
انگليسي حتيميآورد وجود به مشكلات كافي اندازه به
مثلا.است پيچيده و بين باريك ظريف ، زباني هم روزمره
متن‌هاي در مختلفي معاني كه است ساده‌اي واژه "Set" كلمه
همراه به كلمه اين دارد ، اجتماعي و رياضي و آشپزي ورزشي ،
مي‌توان فعل نقش در مثلا.مي‌رود كار به هم ديگر كلمات
Set"،"Set in" "Set down"،"Set up"،"Set aside" افعال به
كرد اشاره ديگر بسياري و "Set aganist" "Set about" ،"on
در هم زبانان انگليسي حتي و دارند معني چند يك هر كه
.مي‌شوند سردرگمي دچار آن اصلي معني يافتن
رومي ، زبان همچون ، دارد بسياري مبداهاي انگليسي زبان
آشفته زباني دليل همين به ;اسكانديناوي و سلتيك آلماني ،
عين در را زبان اين آن ، انعطاف‌پذيري خاصيت اما.است
جديد ، كلمات برابر در.مي‌كند هم نيرومند كردن ، آشفته
سال هر.شوند وارد آنها تا برمي‌دارد را موانع
حاوي كه مي‌كنند چاپ جديدي لغتنامه‌هاي انتشاراتي‌ها ،
.است جديد لغات
و كامپيوتر به مربوط لغات تنها نه گذشته ، دهه در مثلا
ديگر جديد لغات بلكه است ، شده لغات فرهنگ وارد اينترنت
زبان.است رسيده چاپ به جديد لغتنامه‌هاي اين در نيز
در مقاومت‌هايي چه اگر است ، پذيرفته را آنها همه انگليسي
.مي‌گيرد صورت آن برابر
كه سالهاست دارند ، را فرانسه زبان از حفاظت قصد كه كساني
بايد آن براي مي‌گويند و داشته مشكل CD-Rom كلمه با
.يافت فرانسوي معادلي
چنين مقابل در هميشه‌هم انگليسي زبان گويشوران
نگراني بدون و بي‌تفاوت خود زبان در بي‌بندوباري
خالق) اديسون جوزف نويسنده ، سه قرن 18 درنبودهاند
و (كروزوئه رابينسون نويسنده) دفو دانيل ،(بيننده
تشكيل خواستار (گاليور سفرهاي نويسنده) سويفت جاناتان
در اديسون.شدند انگليسي زبان كردن منظم براي كميته‌اي
به خاص عده‌اي داشتم ، دوست هميشه من:نوشت اين‌باره
خارجي عبارات ازگسترش تا شوند معين ما زبان ناظران عنوان
شدن متداول مانع به‌ويژه.كنند جلوگيري ما ميان در
ما خود عبارات چون شوند ، قلمرو اين در فرانسوي عبارات
.است ارزشمند
جانسون ، ساموئل و شد پيروز آزاد تجارت اصول خوشبختانه
را آن بي‌ميلي با انگليسي بزرگ لغتنامه نخستين گردآورنده
لغتنامه‌اش كند ، تصور كه لغتنامه‌نويسي":مي‌كند تاييد
لايق كند ، حفظ همانطور و كرده موميايي را زبانش مي‌تواند
آكادمي‌هايي كه بود آرزو اين با "است تمسخر و استهزا
تاكنون تلاش اين اماكنند حفاظت زبانها از تا شد تاسيس
نوعي زبان يك هجاهاي كردن زنجير غل‌و.است بوده بيهوده
جايي مباهات فخرو است ، زبان از صحبت وقتي است فخرفروشي
آن ذاتي ويژگيهاي با زبان يك شكست يا موفقيت.ندارد
زبان آن به كه برمي‌گردد كساني قدرت به و ندارد ارتباطي
ژان" پروفسور كه همانطور مورد اين.مي‌كنند صحبت
زبان درباره مي‌گويد ، دانشگاه‌آكسفورد از "آيتچيسون
.مي‌كند صدق انگليسي
امپراتوري شرقي نيمه در.است نبوده اينطور هميشه اما
پايان به يونان سياسي برتري آنكه از بعد روم ، مدتها
زبان و تجارت و بازرگاني زبان همچنان يوناني زبان رسيد ،
از بعد مدتها.ماند باقي (قديس پل) پل سنت چون مسيحياني
در آموزش و كليسا زبان لاتين زبان روم ، فروپاشي و سقوط
علي‌رغم) لاتين و يوناني زبانهاي اما.بود اروپا غرب
از بسياري تا شد ايجاد آن در وسطي قرون در كه تغييراتي
تغيير غيرقابل زبانهايي (دهد توضيح را رومي غير مفاهيم
خود نتوانستند كه هستند انعطاف‌ناپذير و سخت قوانيني با
.كنند بومي را
رسيد جايي به قرن 19 در و رفت پيش زمان با انگليسي زبان
.شد تبديل جهاني زبان به كه
مستعمره‌هاي در زبان اين از استفاده تنها آن دليل
استفاده آن از هم ديگر نقاط در بلكه نبود ، بريتانيا
درباره ژاپن و آلمان وقتي سال 1940 در مثلا.مي‌شد
مي‌كردند ، گفت‌وگو بريتانيا و آمريكا عليه خود اتحاد
.مي‌كردند صحبت انگليسي زبان به آنها خارجه وزراي
كه است اين جهاني زبان يك عنوان به انگليسي زبان فايده
با آن از استفاده با مي‌توانند مختلف كشورهاي مردم
ابزار تنها زبان اما.كنند تجارت و گفت‌وگو يكديگر
بلكه نيست ، يكديگر با ملت‌ها گفت‌وگوي و ارتباط برقراري
كشورها از بسياري در.هست هم كشورها هويت و فرهنگ مخزن
همراه به نيز را محلي فرهنگ تهديد انگليسي زبان پيشروي
آن با هم انگليس حتي كه است مشكلي اين ;مي‌آورد خود
زبان فراگرفته را جهان اكنون كه زباني چون.روبه‌روست
به‌طور.است آمريكايي آن همراه فرهنگ اما است ، انگليسي
اما.نمي‌كنند گله‌اي مورد اين در بريتانيايي‌ها كلي
ساختارهاي و جملات در تغييراتي اكنون اينكه از برخي گاهي
از مثلا مي‌كنند ، نارضايتي ابراز شده وارد انگليسي زبان
(اميدوارم) hopefully جمله‌واژه هر ابتداي در اينكه
اين به توجهي اما.است شده حذف نقلي ماضي زمان و مي‌آيد
ايستگاه) railway station قديمي عبارت كه نمي‌شود
به Car park ،(قطار ايستگاه) train station به (راه‌آهن
براي مردم امروز و شده تبديل (پاركينگ) parking lot
in a نه on astreet مي‌گويند خيابان ، بگوينددر اينكه
خونسرد مورد اين در چندان هم ديگر برخي اما street
سال انقلاب از بعد فرانسوي‌ها بيشتر همه از شايد نيستند ،
پيدا جهاني موقعيت يك زبانشان كه بودند 1789 ، اميدوار
قدرت دومين به فرانسه وقتي قرن 19 ، پايان در.كند
آنها زبان و شد تبديل بريتانيا از بعد جهان استعماري
هدفشان به رسيدن راه در كه مي‌رسيد نظر به شد فراگير
پيشروي انگليسي زبان بيستم ، قرن رسيدن فرا با اما.هستند
.گرفت قرار دفاعي موضعي در فرانسه زبان و كرد
خارج در زبانان فرانسه بسيج جديد ، وضعيت به واكنش يك
از پس تونس جمهور رئيس اولين بورقيبه حبيب.بود فرانسه
جامعه" ايجاد:گفت اجبار روي از سال 1966 در استقلال
بلكه نيست ، "جديد ظاهر در استعمارگري" نوعي "زبان فرانسه
قبلا كشورهاي نفع به استعماري گذشته از استفاده كار اين
جامعه به پيوستن از سنگال در او همتاي.است فرانسوي
انگليسي نمونه از كه (فرانكوفون) فرانسه المنافع مشترك
فرانسوي فرهنگ و زبان گسترش هدف با و شده الگوبرداري آن
فرانسه آنكه وجود با اما.بود خوشحال بود شده تاسيس
و ارتقاء براي مختلف اشكال به دلار ميليارد يك سالانه
چون كشورهايي حتي و مي‌كند هزينه خود فرهنگ و زبان گسترش
اكنون فرانسه زبان است ، كرده جذب را مولداوي و بلغارستان
.دارد قرار نهم رتبه در دنيا زبانهاي ميان در
اروپا مشترك بازار به سال 1973 در بريتانيا آنكه از پيش
تنها فرانسه زبان بپيوندد ، (اروپاست اتحاديه اكنون كه)
اتحاديه اين كه اكنون حتيبود بلوك اين رسمي زبان
دربرمي‌گيرد ، نيز را سوئد و فنلاند دانمارك ، چون كشورهايي
از 85 بيش همچنين.اروپاست اتحاديه غالب زبان انگليسي ،
عنوان به انگليسي زبان از بين‌المللي سازمان‌هاي از درصد
.مي‌كنند استفاده خود رسمي زبانهاي از يكي
.مي‌كند پيشروي سرسختي با انگليسي زبان فرانسه ، خود در
زبان از فرانسه داخل در حتي آلكاتل همچون تجاري شركت‌هاي
.مي‌كنند استفاده انگليسي
چاپ انگليسي به را خود مقالات و كتابها دانشمندان
همه دهه 1990 نيمه در فرانسه زبان و فرهنگ وزير.مي‌كنند
كند ، حذف زبان اين از را خارجي عبارات تا كرد را خود تلاش
زبان كه كرد اعلام سال 1998 در كشور اين آموزش وزير اما
آينده در.آيد حساب به خارجي زبان نبايد ديگر انگليسي
رياضي و حساب و نوشتن خواندن ، براي اصلي زبان زبان ، اين
تلاش از فرانسه كه نيست معني آن به اين اما شد خواهد
برداشته دست خود زيباي زبان شدن آلوده از جلوگيري براي
.است
سال.دارد حساسيت مورد اين در كه نيست كشوري تنها فرانسه
را شركت‌ها همه كه درآمد اجرا به قانوني لهستان در گذشته
نيز خود خارجي كالاهاي تبليغ يا فروش براي مي‌كند موظف
بر تاكيد با لتوني.كنند استفاده لهستاني زبان از
را روسي زبان دارد قصد تجارت در حتي خود زبان از استفاده
اقتصادي و سياسي قدرت اكنون كه آلمان حتي.دهد شكست
گسترش برابر در مقاومت ضرورت مي‌رود شمار به اروپا
خوانده "دنگليش" كه انگليسي و آلماني زبانهاي آميختگي
.مي‌كند احساس را مي‌شود
بلكه نيست انگليسي زبان به كردن صحبت كشورها ، برخي مشكل
سنگاپور ، در مثلا.است زبان اين به كردن صحبت درست مشكل ،
و سنگاپوري از آميزه‌اي) سنگليش زبان گسترش اصلي نگراني
.است (انگليسي
دوران ميراث را انگليسي زبان مردم از برخي هند در
گاندي سال 1908 در.شود نابود بايد كه مي‌دانند استعمار
مردم ، از نفر ميليون‌ها به انگليسي زبان ياددهي:مي‌گفت
انگليسي ، مي‌گويند ديگر برخي اما.آنهاست كشاندن بردگي به
موجب و كرده متحد لهجه و زبان با 800 را هندي‌ها
.است شده خارج دنياي با آنها ميان ارتباط برقراري
"پاكسازي" براي انجمني فرانسه مانند نيز ، اسپانيا در
تشكيل است زنده‌اي بسيار زبان هنوز كه اسپانيايي زبان
از خارج آنها نفر اسپانيايي‌زبان 9 هر 10 از.است شده
.مي‌كنند زندگي كشور اين
كافي انگليسي زبان نفوذ با مقابله براي تنهايي به قوانين
.است غيرممكن زبانها از حفاظت كه گفت نمي‌توان اما نيست ،
در دهه 1970 تا كبك ، بوميان زبان ،"موهاك" زبان مثلا
براي تلاش‌هايي زمان اين در اما بود شدن حال‌منزوي
.گرفت صورت مدارس در آن آموزش سپس و رمزگشايي
قائل زبان ، يك داشتن نگه زنده براي راه موثرترين شايد
ايرلندي زبان هم آن نمونه است ، آن براي سياسي هدف يك شدن
.است ايرلندي ناسيوناليسم و
زبان پيشروي از ناشي ناراحتي هند ، چون كشورهايي براي
زبان وارد هم آنها كلمات اينكه ديدن با است ممكن انگليسي
مردم از ديگر بسياري اما ;يابد التيام مي‌شود مهاجم
.مي‌دانند خود زبانهاي براي شكستي را انگليسي زبان پيروزي
تاي دو دنيا ، در موجود زبان هزار هفت تا شش ميان از
قربانيان ، جديدترين مي‌شوند ، خارج دور از هفته هر آنها
ليوونيا و (آلاسكا)اياك ،(ماساچوست) كاتاوبا زبانهاي
.هستند (لتوني)
قرن اين پايان تا مي‌گويند ، حوزه اين كارشناسان برخي
مي‌گويند ديگر برخي و مي‌شوند نابود زبانها اين از نيمي
زبان يك كه وهرگاه مي‌روند بين از آنها درصد 90
از نيز جهان گوناگوني و تاريخ فرهنگ ، از بخشي مي‌ميرد
.مي‌رود بين
اتحاديه.است گرفته قرار توجه مورد رفته‌رفته موضوع اين
كرده نامگذاري "اروپا در زبانها سال" را سال 2001 اروپا ،
قانون در زباني ، رقابت با آن خصومت كه فرانسه حتي و بود
جمهوري ، زبان" مي‌گويد كه جايي است نمايان كشور اين اساسي
زبانهاي روي به بيشتري ملايمت با اكنون ،"است فرانسوي
لبخند (..و كاتالان برتون ، آلساتيان ، باسك ، ) خود محلي
.مي‌زند
و راديو.شد زبانها برخي انقراض مانع نتوان شايد اما
مي‌شوند خوانده ،"كردن دست يك" اصلي مسئول كه تلويزيون
عمر اقليت زبانهاي به برنامه‌هايي پخش با بتوانند شايد
از بسياري است ممكن چه اگر.كنند طولاني‌تر را آنها
خواهند قادر بيشتري مردم مقابل در اما بميرند ، زبانها
كه آنهايي حتي آفريقا مردم.كنند صحبت زبان چند به بود
هلند ، در.مي‌گويند سخن زبان چند به دارند را سواد حداقل
معمول زباني چند نيز ديگر نقاط و اسكانديناوي كشورهاي
.است شده
ديگر زبانهاي يادگيري به كمتري ميل انگليسي‌زبانان اما
در دانشجو تنها 9 آمريكا در گذشته سال در.مي‌دهند نشان
اين به.شدند فارغ‌التحصيل دانشگاهها از عربي زبان رشته
ويران را ديگر زبانهاي تنها نه انگليسي زبان ترتيب
ديگر تاريخ و ادبيات با را انگليسي‌زبانان بلكه مي‌كند ،
وضعيت ميان اين در اما.مي‌كند بيگانه جهان مردم
مي‌شود؟ چه اسپرانتو
قديري نيلوفر:مترجم /اكونوميست
|
