سالاري مردم ارزش از پاسداري مصونيت ،
پاياني بخش - چگونه؟ درجهان ، نمايندگان پارلماني مصونيت
در مجلس نمايندگان مصونيت وضع ديروز همشهري در:اشاره
الجزاير و (مغرب) مراكش سوريه ، كشورهاي اساسي قوانين
كه آن ادامه و شد چاپ ديروز آنچه اساس بر.شد بررسي
پارلماني مصونيت مي‌گذرد ، گرامي خوانندگان نظر از امروز
اساسي حقوق مسلمات از نمايندگي دوره طول در نمايندگان
...مي‌رود شمار به كشورها
نيجر اساسي قانون -4
حق از ملي مجلس اعضاي"نيجر اساسي قانون" اصل 67 مطابق
به وكيلي هيچ.برخوردارند مجلس وكلاي به مصونيت‌اعطايي
خود ، وظيفه انجام طي شده داده راي يا نظر ابراز علت
يا پيگرد تعقيب ، تحت يا نمي‌شود بازداشت يا دستگير
جرم موارد در جز وكيلي ، وهيچ نمي‌گيرند قرار محاكمه
به‌خاطر مجلس نشست‌هاي طي ملي ، مجلس مجوز با جز و مشهود
قرار تعقيب تحت و نمي‌شود بازداشت جنايي يا جنحه جرايم
محكوميت يا مجاز پيگرد.مشهود جرم موارد در جز نمي‌گيرد ،
ملي ، مجلس رئيسه هيات مجوز با جز را نماينده‌اي هيچ قطعي
صورت در.كرد بازداشت مجلس ، نشست از خارج نمي‌توان
پيگرد يا بازداشت ملي ، مجلس وكلاي دوسوم اكثريت درخواست
".مي‌آيد در تعليق حالت به وكلا
در وكامل مطلق به‌طور مجلس نمايندگان فوق ، اصل مطابق
بوده كامل وگفتار بيان آزادي داراي خود راي و نظر ابراز
مسئوليتي هيچگونه وداراي برخوردارند مصونيت از و
مشهود جرائم در فقط نمايندگان اصل ، اين مطابق.نيستند
نمايندگان تعقيبكيفري ليكن هستند ، كيفري پيگيري قابل
اين مجلس‌ملي مجوز به مشروط جنايت و جنحه جرائم در مجلس
اطلاع باشد ، تعطيلي دوران در مجلس كه صورتي دراست كشور
صورت در كه ، آن جالباست ضروري مجلس رئيسه هيات مجوز و
جرائم در حتي ملي ، مجلس نمايندگان دوسوم اكثريت درخواست
نظر مورد نماينده تعقيبكيفري يا بازداشت علني و مشهود
مجلس نظر زمان‌مورد تا يا و وي نمايندگي دوره پايان تا
.آمد درخواهد تعليق حالت نمايندگان‌به
جنوبي كره اساسي قانون -5
جلسات طول در -1 جنوبي ، كره اساسي قانون اصل 44 براساس
مجلس اجازه بدون ملي مجلس اعضاي از يك هيچ ملي مجلس
-جرم 2 ارتكاب حين در مگر نمي‌گردد ، بازداشت يا دستگير
جلسات گشايش از قبل ملي مجلس اعضاي از يكي كه صورتي در
مي‌شود ، آزاد مجلس درخواست به شود ، بازداشت و دستگير مجلس
".باشد بوده جرم ارتكاب حين در (دستگيري) اينكه مگر
جرم ارتكاب حين در دستگيري صورت در تنها اصل ، اين مطابق
ضمن نمود ، بازداشت و دستگير را مجلس نماينده مي‌توان
(يك علاوه به نصف مطلق اكثريت به) ملي مجلس چنانچه آنكه
حين در دستگيري كه صورتي در بنمايد ، را وي آزادي تقاضاي
.گردد آزاد بايد نماينده نباشد ، جرم ارتكاب
يك هيچ" ،(اصل 45) جنوبي كره اساسي قانون بعدي اصل وفق
يا شده ابراز رسما كه نظرياتي سبب به ملي مجلس اعضاي از
شناخته مسئول مجلس از خارج مي‌دهند ، مجلس در كه آرايي
اظهار با رابطه در نمايندگان اين ، بنابر "نمي‌شوند
مي‌كنند ، مجلس در كه انتقادهايي و عقايد ابراز و نظرها
مدني و كيفري مسئوليت داراي مجلس از خارج در وجه هيچ به
و مباحث خلاصه از حال به تا كه همانطور.نيستند سياسي و
استنباط كشورها اساسي قوانين در مربوطه اصول موجز بررسي
از علني و مشهود جرم ارتكاب در فقط نمايندگان مي‌شود ،
نيز امر اين علت.نيستند مصونيت داراي جنايت يا جنحه نوع
يا و علني و مشهود جرائم در كه باشد اين مي‌رسد نظر به
طراحي و سازي زمينه شبهه جرم ، ارتكاب حين در دستگيري
سوي از نماينده كردن دستگير و انداختن دام به براي قبلي
و قدرتمند و بانفوذ شخصيت‌هاي و افراد و گروهها
وجود اقتصادي و اجتماعي گروههاي ساير يا و رقيبسياسي
كيفري و قضايي مصونيت امتياز كه ، است راستا اين در.دارد
و سياسي خطير وظايف انجام در نمايندگان مدني و
.مي‌شود مطرح آنها كنترلي و نظارتي و قانونگذاري
ژاپن اساسي قانون -6
در كه مواردي به‌جز" ژاپن ، اساسي قانون اصل 50 براساس
نمي‌توان را مجلسين نمايندگان است ، شده پيش‌بيني قانون
.نمود دستگير است اجلاس حال در پارلمان كه هنگامي در
شود بازداشت اجلاسيه دوره گشايش از قبل عضوي چنانچه
(مشاوران مجلس يا نمايندگان مجلس) مربوط مجلس به‌درخواست
".باشد آزاد اجلاسيه دوره طول در بايد
بيان فوق اصل از بعد بلافاصله ژاپن ، اساسي قانون اصل 51
مسئول مجلسين از خارج در نمايندگان":كه مي‌كند
كرده‌اند ، ابراز مجلسين در كه آرايي و بحث‌ها سخنراني‌ها ،
كامل و مطلق به‌طور وسيله بدين و ".بود نخواهند
عادي حالت در است ممكن كه را گفتاري و كلامي خلاف‌هاي
آنها مطابق مواردي‌كه از باشد ، جرم معمولي شهروندان براي
قرارداد ، بازداشت و پيگرد تحت را نمايندگان مي‌توان
.مي‌نمايد مستثني
ايتاليا اساسي قانون -7
:كه مي‌دارد بيان خود اصل 68 در ايتاليا اساسي قانون
آراي و عقايد اظهار سبب به نمي‌توان را پارلمان اعضاي"
.قرارداد تعقيب تحت نمايندگي وظايف انجام زمان در خود
مجلس از اجازه كسب بدون را مجلسين اعضاي از يك هيچ
سلب.داد قرار كيفري تعقيب تحت نمي‌توان مربوطه
سكونت محل تفتيش و بدني تفتيش بازجويي ، شخصي ، آزادي‌هاي
جرمي ارتكاب حين در آنكه مگر است ، ممنوع آنان توقيف و
الزامي بازداشت يا جلب حكم جرم ، آن براي كه شوند دستگير
يا بازداشت براي حتي مجلس از اجازه‌اي كسب چنينباشد
صادر وي عليه كه حكمي اجراي منظور به مجلس نماينده حبس
".است ضروري باشد ، قطعي و الاجرا لازم حكم آنكه ولو شده
پيگرد اولا ايتاليا ، اساسي قانون مطابق اين بنابر
وظايف دوره در آراي‌شان و عقايد اظهار دليل به نمايندگان
موافقت كسب ثانيااست غيرقانوني و ممنوع نمايندگي‌شان
مربوطه نماينده پيگرد براي ضرورت بنابه مجلسين از يكي
بازداشت كه جرمي ارتكاب حين در فقط ثالثا ، .است الزامي
حق و فردي آزادي‌هاي مي‌توان دارد ، ضرورت متهم جلب و
كلي به‌طور رابعا ، ساخت محدود را نماينده سكونت خصوصي
لازم‌الاجرا حكم اجراي منظور به حتي مجلس موافقت و مجوز
نماينده محكوميت و حبس بر مبني دادگستري محاكم قطعي و
.است الزامي مجلس
فرانسه اساسي قانون -8
فرانسه ، مجلسين نمايندگان پارلماني مصونيت با ارتباط در
از يك هيچ":مي‌دارد مقرر فرانسه اساسي قانون اصل 26
صادره آراي يا عقايد سبب به نمي‌توان را پارلمان اعضاي
يا حبس بازداشت ، جستجو ، تعقيب ، وظايفش ، انجام حين در
در نمي‌توان ، را پارلمان اعضاي از يك هيچ.كرد محاكمه
يا بازداشت مورد جنحه‌اي ، يا جنايي زمينه در اجلاسيه مدت
داد ، قرار آزادي محدوده‌كننده يا سلبكننده ديگر اقدام هر
موارد دراست آن عضو كه مجلسي دفتر اجازه با مگر
مجوز اين قطعي ، محكوميت يا مشهود جرم يا جنايت ارتكاب
آزادي محدودكننده يا سلبكننده تدابير حبس ، نيست لازم
عضو كه مجلسي درخواست صورت در پارلمان ، عضو يك تعقيب يا
مجلس.درمي‌آيد تعليق به قانونگذاري دوره طي در است آن
در تا مي‌گردد تشكيل اضافي جلسات براي قانونا مربوطه
".سازد مهيا را فوق بند اجراي لزوم ، صورت
در مجلسين نمايندگان اصل ، اين در مقرر ترتيبات بنابر
وظيفه زمان در صادره آراي و شده ابراز عقايد با ارتباط
پارلماني كامل مصونيت و آزادي از نمايندگي‌شان
پارلمان ، اجلاسيه‌هاي برقراري دوران در.برخوردارند
مجلس دفتر اجازه با فقط نمايندگان آزادي سلب يا بازداشت
در فقط و است امكان‌پذير (سنا مجلس يا ملي مجلس) مربوطه
ضرورتي مجوز اين كسب علني ، و مشهود جرم ارتكاب مورد
و بازداشت صورت در حتي كه است يادآوري شايسته.ندارد
و مزبور حكم اجراي خاطي ، نمايندگان عليه قطعي حكم صدور
مجلس يا ملي مجلس)مربوطه مجلس تقاضاي صرف به وي بازداشت
دوره اتمام يا و مجلس نظر مورد و مقتضي زمان تا ،(سنا
نظر ، مورد مجلس اجلاسيه دوره اتمام يا و وي نمايندگي
.شد خواهد متوقف و معلق
انگلستان اساسي قانون -9
كه اساسي قانون داراي گفته پيش كشورهاي خلاف بر انگلستان
در حقوقدانان.نيست باشد ، شده نوشته و كاملامكتوب
مطرح را زيادي بحث‌هاي انگلستان اساسي قانون مورد
اساسي قانون براي عبارت صحيح‌ترين شايد.ساخته‌اند
نيمه اساسي قانون داراي كشور اين كه باشد اين انگلستان
عرف‌ها از مجموعه‌اي اين ، بنابر.است عرفي نيمه يا نوشته
مكتوب مصوبات و رايج غيرمكتوب سياسي كنوانسيون‌هاي و
تاريخي و سياسي اسناد و (اعيان مجلس و عوام مجلس)پارلمان
.مي‌دهند تشكيل را كشور اين اساسي قانون تواما
امتيازات عنوان تحت كشور اين در نمايندگان ، مصونيت
ميلادي بشر 1689 حقوق سند.مي‌شوند شناخته پارلماني
آيين يا مذاكرات و بيان آزادي كه مي‌دارد اعلام انگلستان
خارج محكمه‌اي يا و جا هيچ در نبايد پارلمان تصميم‌گيري
مبناي واقع در.گيرد قرار قضاوت و سوال مورد پارلمان از
سه از بيش در بشري حقوق سند همين پارلماني امتياز اين
امتياز گرديد ، مطرح قبلا كه طور همان.است پيش قرن
آن از عادي مردم بيشتر كه است توانايي يا و ويژگي
امتياز اين از مجلس نمايندگان اما نيستند ، برخوردار
تعلق دليل به بلكه خودشان شخصيت خاطر به نه برخوردارند ،
تا (مجلس به‌نام) مجموعه‌اي و جمعيت به آنان وابستگي و
از و پرداخته مذاكره و بحث به آزادانه طور به آن سايه در
مصونيت در مجلس ، آن از خارج مقامات و افراد تهديدات
.باشند
فقط نه پارلماني ، امتياز اصل مطابق كه است توجه جالب
اظهارنظرهايشان و مذاكرات در مجلس داخل در نمايندگان
نمايندگان ، پارلماني حق اين بلكه هستند ، كامل آزادي داراي
مانند اشخاص ساير سلبآزادي و محدوديت موجبات
.مي‌آورد فراهم نيز را قضات و خبرنگاران و روزنامه‌نگاران
ايران اساسي قانون -10
قانون اصل 86 مذكور ، كشورهاي اساسي قوانين با مقايسه در
نمايندگان":مي‌دارد اعلام ايران اسلامي جمهوري اساسي
راي و اظهارنظر در نمايندگي وظايف مقام‌ايفاي در مجلس
كه نظراتي سبب به را آنها نمي‌توان و آزادند كاملا خود
ايفاي مقام در كه آرايي يا كرده‌اند اظهار مجلس در
در ".كرد توقيف يا تعقيب داده‌اند خود نمايندگي وظايف
:است توجه قابل زير نكات به توجه مورد اين
وظايف ايفاي جهت در نمايندگان "آراي" كه است طبيعي -1
.است نمايندگي‌شان
كه است اين به نمايندگي وظايف ايفاي مقام در اظهارنظر -2
سياستگذاري قانونگذاري ، وظايف جهت در بتوانند نمايندگان
حكومتي مقامات و مسئولين از خود تفحص و تحقيق و نظارتي و
خود منفي و مثبت نظرات و كرده انتقاد قضايي و اجرايي و
.دارند بيان را
خود راي و اظهارنظر در فوق توضيح بنابر نمايندگان -3
و بازداشت و پيگرد هيچگونه دچار نبايد و آزادند "كاملا"
در كه گيرند ، قرار حرمت و حيثيت هتك و شايعه‌پراكني حتي
و كسان مدني و انتظامي و كيفري مسئوليت موجب صورت اين
پيگرد به اقدام مجلس نمايندگان عليه كه شد خواهد مقاماتي
.كرده‌اند دروغ‌پراكني و شايعه‌پراكني و بازداشت و
ندارند حق به‌هيچ‌وجه دادگستري محاكم و قضايي مقامات -4
آنان نمايندگان آراي و اظهارنظرها سبب به اصل اين مطابق
نمايند ، احضار را آنها و دهند قرار قانوني پيگرد تحت را
.كنند دستگير و بازداشت را آنان آنكه به برسد چه
يا و تصميم اتخاذ و راي‌گيري از قبل نمايندگان -5
و انتقادها اظهارنظرها ، به موضوع درباره سياستگذاري
و نموده راي‌گيري سپس و مي‌پردازند مذاكرات و بررسي‌ها
كه باشد قرار چنانچه.مي‌دهند نظر تصويب عدم يا تصويب به
و بررسي‌ها و انتقادات و اظهارنظرها در نمايندگان
حق طبيعتا نباشند ، آزاد كاملا خود مباحثات و مذاكرات
سرنوشت تعيين حق و حاكميت حق آن تبع به و نمايندگان راي
است شده اشاره آن به اساسي قانون اصل 56 در كه مردم
خود دادگستري محاكم اگر آنكه علاوه به.شد خواهد تعطيل
جهت به نمايندگان بازداشت و جلب به و دانسته ذي‌حق را
اين جهت به بپردازند ، عقايدشان و گفته‌ها و اظهارنظرها
تمايز و تفكيك قابل عقايد ابراز و اظهارنظرها مرحله كه
به‌شمار آن واجب مقدمات از و نيستند راي‌گيري مرحله از
را نمايندگان بتوانند محاكم كه پذيرفت بايد مي‌آيند ،
نگهبان شوراي وسيله به بعضا كه قوانين تصويب به‌خاطر
و بازداشت مورد مي‌شوند ، شناخته نيز شرع مغاير و مخالف
!دهند قرار شديدتري مجازات‌هاي و پيگرد
اصل 86 با فقط نه مجلس نمايندگان كيفري و قضايي تعقيب -6
اساسي قانون ديگر اصول با بلكه است مغاير اساسي قانون
اساسي قانون اصل 57 در مطروحه قوا ، استقلال اصل مانند
.است آشكار تعارض در نيز
مشروطيت اساسي قانون اصل 12 فوق ، اصل 86 با مقايسه در
بدون كسي دستاويز به‌هيچ و عنوان به‌هيچ":مي‌داشت مقرر
آن اعضاي متعرض ندارد حق ملي شوراي مجلس تصويب و اطلاع
يا جنحه مرتكب علنا اعضا از يكي احيانا اگر.بشود
بايد باز گردد ، دستگير جنايت ارتكاب حين در و شود جنايتي
".باشد مجلس استحضار با او درباره سياست اجراي
نتيجه‌گيري
كشورهاي اساسي قوانين مختصر بسيار مقايسه به عنايت با
را زير موارد پارلماني ، مصونيت با رابطه در گفته پيش
:نمود استنتاج مي‌توان
اين و است امتياز يك نمايندگان پارلماني مصونيت -1
هويت به بلكه نمايندگان ، شخصي موقعيت به‌خاطر نه امتياز
جهت اين به.دارد تعلق پارلمان حقوقي شخصيت و مجلس جمعي
نيست ، تعارض در قانون حاكميت اصل با اينكه نه اصل اين
و برابر اعمال و قوانين اجراي حسن جهت در تضميني بلكه
.است قانون مساوي
حراست و پاسداري مصونيت ، و امتياز اين منطق و فلسفه -2
.است مردم‌سالاري ارزش و مردمي حاكميت و نمايندگي مقام از
در آراي‌شان اظهارنظرها ، عقايد ، ابراز در نمايندگان -3
محدوديت بدون و آزاد كاملا نمايندگي‌شان دوره طول
.بود خواهند
و موافقت بدون محاكم سوي از نمايندگان عليه حكم صدور -4
اساسي قانون قبول مورد قانونگذاري مجلس قبلي اطلاع
.نيست كشورها
كه است علني و مشهود جرم ارتكاب بالا ، بند 4 استثناي -5
مجلس قبلي اطلاع و موافقت نيازمند صورت اين در
.نيست قانونگذاري
اجراي و بازداشت و پيگرد حتي اساسي قوانين از برخي -6
مورد در قضايي محاكم سوي از نماينده عليه صادره حكم
مجلس بعدي موافقت به منوط و مشروط را علني و مشهود جرائم
اجراي پارلمان ، تقاضاي صرف با و است نموده قانونگذاري
و مجلس اجلاسيه اتمام تا محكوم ، نماينده صادره‌عليه حكم
.مي‌گرداند معلق و متوقف را وي نمايندگي دوره يا
آزادي و نمايندگان مصونيت و امتياز كشورها برخي در -7
كه است حد آن به تا پارلمان قداست و حرمت و آنان بيان
روزنامه‌ها گفتار و بيان آزادي محدوديت موجبات مي‌تواند
فراهم "پارلمان عليه تمرد" عنوان تحت را خبرنگاران و
.آورد
|
