حجر عصر انسان ناگفته رازهاي
تندرستي 23 بحران
مي‌كنند گرم را دانشگاه يك كه مرغاني
چرنوبيل سنگين سايه
نوبليست‌ها
حجر عصر انسان ناگفته رازهاي
اوتزي كتف به سر پشت از كه است تيري كپي كوچك جسم اين
شد او مرگ نهايتا و شديد خونريزي باعث كه كرد اصابت
دچار داشت سن سال و 46 قد سانتي‌متر حدود 159 اوتزي
داشت روده‌اي انگل‌هاي و بود مفاصل ورم
قدم من از جلوتر كمي همسرم":مي‌گويد سيمون خانم
من و "چيه؟ اون !كن نگاه":گفت و ايستاد ناگهان كه مي‌زد
"جسده يه اون واي":گفتم
فرهاديان سليمان
ماجراهاي غيرعادي‌ترين از يكي موضوع كوچك جسم اين
بسيار كپي نشان‌دهنده تصوير ايناست جديد باستان‌شناسي
- اوتزي مي‌كنند فكر دانشمندان امروزه كه است تيري دقيق
در سال 1991 در وي جسد.است كشته را پيش سال صياد 5300
بيرون بود شدن آب حال در كه يخچال‌هايي از آلپ كوه‌هاي
omputer- D3) cat Dروبش3 از استفاده با كپي اين.آمد
شده ساخته حجر عصر انسان اين بدن از (aided tomography
.است
بايد است كشته را اوتزي كه واقعي تير آيا اينكه مورد در
ادامه فراواني بحث‌وجدل‌هاي خير يا شود خارج او بدن از
باستان‌شناسي موزه سردخانه در هم‌اكنون اوتزي جسد.دارد
.مي‌شود نگهداري بولزانو در جنوبي تيرول
و قانوني پزشكي استاد (peter vanezis) وانه‌زيس پيتر
كامل اطمينان با بريتانيا گلاسكوي دانشگاه در علوم
انجام وي جسد روي بايد ديگري متعدد آزمايشات كه مي‌گويد
از كه است محققي چندين از يكي وانه‌زيس پروفسور.گيرد
به‌عمل معاينه‌اي جسد اين از تا آمد به‌عمل دعوت آنها
.آورند
ما براي":است گفته BBC شبكه "افق" علمي برنامه به او
آيد ، به‌عمل شكافي كالبد او بدن از كه است مهم بسيار
كه مطمئنم هستم ، قانوني پزشك يك من كه آنجايي از زيرا
مگر دريابيم را پرسش‌هايمان از بسياري پاسخ نمي‌توانيم
شواهد و بياندازيم او بدن داخل به دقيقي نگاه آنكه
سپتامبر در وي جسد كه هنگامي ".آوريم به‌دست تازه‌اي
- آمد دست به اوتز دره در آلماني گردشگران وسيله به 1991
هنوز - كردند نامگذاري اوتز نيز را او دليل همين به
.بود تنش در بود گياهي الياف و بز پوست از كه لباس‌هايش
در نيز او تير از پر تيردان و داشت مسي روكش كه او تير
.داشت قرار كنارش
شده تلف گرسنگي و سرما اثر در او مي‌رفت گمان ابتدا
كه سنگي تيري كه كردند اثبات محققين گذشته سال اما.باشد
در او جراحت - وارده جراحت شدت و است فرورفته كتفش در
- دارد وجود فراواني خون رگ‌هاي كه است جايي در و كتف
.است شده او مرگ و خونريزي باعث
سال در cat روش به كه عكسي در او كتف در تير وجود البته
از و شده واقع غفلت مورد اما بود واضح بود شده تهيه 1994
گروه يك گذشته اينها همه از اما.ماند دور دانشمندان چشم
اوتزي زندگي نحوه از جالب تصويري دانشمندان از نفره ده
.دادند ارايه
دچار داشت ، سن سال و 46 قد سانتي‌متر حدود 159 اوتزي
.داشت روده‌اي انگل‌هاي و بود مفاصل ورم
دچار به‌شدت مرتبه سه زندگيش آخر ماه چند در همچنين او
بيانگر نيز او موي در ارسنيك مس‌و زياد ميزانشد بيماري
.است داشته آشنايي هم مسگري با وي كه است آن
و گوزن و بز پوست از كه داشت تن بر لباس لايه سه او
كلاهي و عالي كفش‌هاي همچنين.بود شده ساخته گياهي الياف
.داشت سر به بز پوست جنس از
كار به كه كشاورزي جامعه يك به او كه است اين بر اعتقاد
اين البته.داشت تعلق مي‌پرداختند حبوبات و غلات زراعت
بازيافت از بلكه او لباس‌هاي روي از فقط نه اطلاعات
غلات سبوس حاوي روده‌هايش.آمد دست به روده‌هايش محتويات
كه است آمده دست به روده‌هايش از نيز گوشت ذرات بود
.مي‌كرد استفاده هم بز گوشت از وي است اين نشان‌دهنده
شده يافت او لباس‌هاي و بدن در آلپ منطقه گياهان گرده
آلپ منطقه در كه درختان شكوفه و گياهان گرده وجود.است
است اين بيانگر مي‌شوند شكوفا ژوئن و مارس ماه‌هاي بين
ابتداي يا بهار در او مرگ بلكه است نمرده پاييز در وي كه
.است داده رخ تابستان
مرور را اوتزي داستان كه افق برنامه‌هاي از يكي در
كشف لحظه آلماني گردشگران سيمون هلموت و اريكا مي‌كرد
زندگي بر است دريچه بهترين كه كشفي ;دادند شرح را وي جسد
.حجر عصر در انسان
مي‌زد قدم من از جلوتر كمي همسرم":مي‌گويد سيمون خانم
:گفتم من و "چيه؟ اون !كن نگاه":گفت و ايستاد ناگهان كه
ما و آورد را دوربين همسرم سپس "جسده يه اون واي"
بگيريم ، عكس يك بود مانده كه فيلمي آخرين با توانستيم
".عكس يك فقط
يك او مي‌كرديم فكر ما":گفت ادامه در سيمون خانم
دو هم شايد يا پيش سال ده كه اسكي‌باز يك يا است كوهنورد
".است درگذشته و ديده سانحه پيش سال
تندرستي 23 بحران
بيوفيدبك آموزش
بهزاد محمود دكتر
خبر ما به نور يا صدا با را دروني تغييرات كه وسايلي
آسيبي بنابراين و مي‌كنند كار باتري با عموما مي‌دهند ،
ايمني جوانب همه آنها ساختار در و نمي‌رسانند بدن به
يك حركات كردن نگاه با مي‌تواند كسي هراست شده مراعات
عضلاني ، تنش تغييرات از صدا يك به دادن گوش يا عقربه
.كند حاصل آگاهي دروني رويدادهاي ديگر و خون فشار
وسايل از استفاده از است عبارت - بيوفيدبك آموزش
تغييري ارادي بازگرداندن نحوه آموختن منظور به بيوفيدبك
در.متعارف وضع به بود ، داده رخ بدن در كه ناخواسته
كار يك از پيوسته را شخص كه وسيله‌اي به كامل توجه نتيجه
تجربه عواطفي و انديشه‌ها مي‌سازد ، باخبر بدن دروني
.آمد خواهند دست به آنها نتايج از فوري فيدبك و شد خواهند
شد ، خواهند داده شرح زير در كه روش‌هايي از استفاده با
دست او به كه عواطفي و انديشه‌ها از مي‌تواند شخص
متعارف حالت به را ناخواسته تغيير كند ، سعي مي‌دهند
.بازگرداند
هيجان‌هاي و استرس و تنش حالات در كه داشت توجه بايد
مانند و اضطراب نيز درد ، احساس و ترس و خشم مثل شديد
براي را بدن تا مي‌شود فعال‌تر سمپاتيك عصبي دستگاه آنها
حال كند ، آماده ناخوشايند و ناخواسته عوامل با مقابله
حالات ديگر و جنسي رفتار غذاخوردن ، رفتار در آنكه
طور بهاست فعال‌تر پاراسمپاتيك عصبي دستگاه خوشايند
حالات در و سمپاتيك ناخوشايند حالات و اوضاع در كلي
قاعده اين بر البته.است فعال‌تر پاراسمپاتيك خوشايند
.دارد وجود استثناهايي كلي
وسيله به توجه طريق از بيوفيدبك كارآموز كه هنگامي
عملكرد تغييرناخواسته و تنش درجه از بيوفيدبك
دادن راه با كند سعي بايد مي‌شود ، آگاه خود فيزيولوژيكي
دستگاه فعاليت خود ، ذهن به خوشايند عواطف و انديشه‌ها
و بازگرداند متعارف وضع به را آن و دهد كاهش را سمپاتيك
پاراسمپاتيك بيشتر فعاليت جهت در را خود بدن امكان حد تا
.گويند فيدبك آموزش را تمرين اين.دهد سوق
عبارت است ، بيوفيدبك هدف كه بدن ، عملكرد يك ارادي تنظيم
بدون بدن اعضاي عملكرد دادن تغيير قدرت كسب از است
استفاده مكرر تمرين با كس هربيوفيدبك وسايل از استفاده
مي‌گذرد درونش در آنچه از رفته رفته فيدبك ، وسيله از
از پس يعني بعدا ، .يافت خواهد بيشتري احساس و آگاهي
از استفاده بدون توانست ، خواهد راحتي به مكرر تمرين‌هاي
فعاليت كردن كم با و كند احساس را داخلي برگه‌هاي وسيله ،
آن از.بازگرداند متعارف وضع به را بدن سمپاتيك ، دستگاه
.شد خواهد روزمره امور از دروني اعمال ارادي تنظيم پس
عامل سه مهم نقش نتيجه دروني اعمال تنظيم در مهارت كسب
:است
كه دروني ، اعمال از پيوسته و دقيق فوري ، فيدبك اكتساب&
;مي‌گيرد انجام بيوفيدبك وسيله به
;كافي تمرين با بيوفيدبك ماهيت آموختن يعني كارآموزي &
زندگي در است كرده كسب آموزش از آنچه كاربرد قدرت&
چگونه را جديد دانش اينكه آموختن ديگر سخن به.روزمره
به فتار تغيير فرد در جديد آموزش ;سازد خود وجود جزء
.آورد وجود
تنيس) پينگ‌پونگ بازي آموزش مثل درواقع بيوفيدبك آموزش
مي‌زند ، را توپ راكت با شخص كه اول بار است ، (ميز روي
توپ مثلا مي‌شود ، فيدبك او به بينايي وسيله به آن نتيجه
راكت دوم بار.مي‌رود هوا به بخورد ميز به آنكه جاي به
توپ بار اين.مي‌زند را توپ و مي‌كند كج پايين طرف به را
اول حالت وسط حد در را راكت سوم بار.مي‌رود ميز زير به
فيدبك با بالاخره.مي‌خورد تور به اما.مي‌كند كج دوم و
تا شود گرفته دست در بايد راكت چگونه كه مي‌آموزد بينايي
كار اين.برود مقابل طرف به تور بالاي از و بخورد ميز به
بهتر ، بازي نتيجه بيشتر ، تمرين چه هردارد لازم تمرين
او وجود جزء دفاع ، و زدن توپ خاص رفتارهاي ديگر بيان به
.مي‌شود
بهبود مورد در بيوفيدبك آموزش وقتي كه است تذكر به لازم
.شود گذاشته درميان پزشك با ابتدا بايد باشد ، بيماري يك
در پزشك با همواره بيوفيدبك صلاحيت با دست‌اندركاران همه
.تماس‌اند
درمان متوجه بيوفيدبك آموزش‌هاي بيشتر حاضر حال در
از پيشگيري براي مي‌تواند آينده در اما.ناراحتي‌هاست
.رود كار به روان و تن سلامت حفظ به كمك و بيماري‌ها بروز
قبل سال چند وضع است ، جديد رشته‌اي بيوفيدبك كه آنجا از
در انفورماتيك كه صورت همان به.دارد را انفورماتيك علم
از را فواصل و كرده آسان بسيار را كارها اخير سال چند
نه آينده‌اي در نيز بيوفيدبك كه نيست شك است ، برده ميان
روان و تن سلامت حفظ در مهمي نقش توانست خواهد دور چندان
.كند ايفا
دارد ادامه
مي‌كنند گرم را دانشگاه يك كه مرغاني
غيرمعمول كار يك براي مرغ‌ها چربي جورجيا ، دانشگاه در
ساختمان‌هاي كردن گرم:مي‌گيرد قرار استفاده مورد
و است ايمن و ارزان روش اين مي‌گويند محققين.دانشكده
.نمي‌كند توليد نيز ناخوشايند بوهاي
و رستوران گريس مرغ ، چربي":مي‌گويند جورجيا دانشمندان
مي‌تواند مي‌شود ناميده زيستي سوخت‌هاي كه مشابه موارد
آزمايشاتي در ".باشد نفتي سوخت‌هاي براي مناسبي جايگزين
و كشاورزي مهندسي گروه در اخير هفته چند طي كه
به‌كار بزرگي بويلرهاي محققين شد ، انجام زيست‌شناسي
بتوانند تا آوردند به‌عمل آن در تغييراتي البته - بردند
گرم براي آن از و - كنند استفاده حيواني چربي‌هاي از
استفاده دانشكده ساختمان‌هاي كردن گرم نهايتا و آب كردن
.كردند
مي‌گويد گروه‌ها اين ارشد مدير (Tom Adams) آدامز تام
از ايمن‌تر زيست محيط و مردم براي سوخت‌ها اين كه
از كس هيچ ضمن در است زغال‌سنگ و نفت همچون سوخت‌هايي
.ندارد شكايتي نيز ناخوشايند بوهاي
يكي در تا كرد صرف را دلار حدود 000/30 مبلغي دانشگاه
از بتواند كه دهد انجام را اصلاحاتي بزرگ بويلرهاي از
نفت و طبيعي گاز همانند نيز حيواني چربي‌هاي و روغن‌ها
.كند استفاده
اما مي‌كند استفاده زغال‌سنگ از دانشكده اصلي بويلر
تا مي‌كند استفاده حيواني چربي‌هاي از شده اصلاح بويلر
.باشد منطقه سرد هواي در گرما به روزافزون نياز پاسخگوي
انجام روز هر در متوالي ساعت‌هاي كه آزمايشاتي در
از متفاوتي درصدهاي با مخلوطهايي دانشمندان مي‌گيرد
اين در گاهي البته.مي‌سوزانند را نفت و حيواني روغن‌هاي
ساير و گاو پيه و خوك چربي مرغ ، روغن ميزان آزمايشات
.مي‌رسد درصد حدود 100 به حيواني روغن‌هاي
فسيلي سوخت‌هاي درصد حدود 90 چربي‌ها مي‌گويد آدامز
و گوگرد ميزان خروجي گازهاي در كه حالي دردارند حرارت
سوخت‌هاي به نسبت محيطزيست آلوده‌كننده تركيبات ساير
جورجيا ، دانشگاه توسط كه پروژه اين.است كمتر بسيار فسيلي
تحقيقات موسسه و تخم‌مرغ و مرغ توليدكنندگان انجمن
است درصدد مي‌شود ، مالي حمايت نويز ايلي چربي و پروتئين
موارد ساير در حيواني چربي‌هاي كاربرد امكان مورد در تا
تحقيق خودروها ساير و اتوبوس‌ها كاميون‌ها ، موتور همانند
.كند
:مي‌گويد پروژه اين مشاور مهندس (Bob Synk) سينك باب
در و برداشتيم را قدم‌ها اولين تازه ما راه اين در"
:مي‌گويد سينك ".داريم پيش در را درازي راه مسير ادامه
افزايش حال در شدت به خارجي نفت منابع به كشور وابستگي"
دليل به‌همين.شد خواهد مشكل‌ساز آينده در امر اين و است
جايگزين سوخت منابع تامين براي متحده ايالات انرژي موسسه
براي كشور نياز مورد انرژي از درصد حدود 20 تهيه جهت
به‌عمل دعوت فن متخصصان و كارشناسان از آينده سال بيست
".است آورده
چرنوبيل سنگين سايه
بعد متحد ملل سازمان سوي از شده منتشر مطالعات براساس
حدود چرنوبيل اتمي نيروگاه حادثه از سال حدود 16 گذشت از
زندگي مكان‌هايي در هم هنوز مردم از نفر هزار 200
از نفر ميليون حدود 5/4 و است آلوده شدت به كه مي‌كنند
كه مي‌كنند استفاده دولتي مالي كمك‌هاي از كشور سه مردم
تحليل شدت به را كشورها اين ملي بودجه مالي كمك‌هاي اين
.است برده
سازمان به وابسته موسسه چهار توسط كه مطالعات اين نتيجه
نام "نو نگاه" است شده منتشر پيش چندي و شده انجام ملل
و بلاروس اوكراين ، در كه است مردمي به كمك آن هدف و دارد
خدمات ايجاد شغل يافتن براي و مي‌بردند سر به روسيه
بيشتر كه زمين‌هايي در كشاورزي مجدد احياء و اداري
است ديده آسيب جهان اتمي فاجعه بزرگ‌ترين از آن قسمت‌هاي
اين صفحه 75 در.هستند دولتي كمك‌هاي نيازمند شدت به
مردمي مشكلات حل براي اساسي كارهاي اگر":است آمده گزارش
طي در نشود ، انجام ديده‌اند ، آسيب چرنوبيل سانحه از كه
از باشد انرژي توليد از صحبت كه جا هر آينده سال‌هاي
به صحبتي نيز چرنوبيل حادثه از آسيبديده جامعه سرنوشت
".آمد خواهد ميان
شماره 4 رآكتور در آتش‌سوزي و انفجار گزارش اين طبق بر
بلاروس ، 5 خاك از درصد آوريل 1986 ، 23 در 26 چرنوبيل
آلوده را روسيه خاك از درصد و 5/1 اوكراين خاك از درصد
را راديواكتيو مواد از ابري انفجار اين همچنين.است كرده
.ساخت پراكنده اروپا در
اكثر كه مردند حادثه اين در مردم از نفر حداقل 8000
اشعه‌هاي تابش از ناشي بيماري‌هاي براساس آنها
تيروئيد سرطان به مردم از نفر حدود 2000بود راديواكتيو
حدود آينده سال ده طي در مي‌رود انتظار و شدند مبتلا
.شود افزوده مبتلايان تعداد به نفر تا 10000 8000
نيروگاه اطراف مناطق چه اگر:مي‌افزايد گزارش اين
اما كرده‌اند ، تخليه را است شده آلوده شدت به كه چرنوبيل
زندگي مناطقي در هم هنوز نفر حدود 002هزار همه اين با
كه كساني از بسياري ضمن در.است آلوده شدت به كه مي‌كنند
رفته‌اند ، امن‌تر مناطق به و كرده مهاجرت منطقه اين از
.كنند پيدا مناسبي شغل نتوانسته‌اند تاكنون
كمك و افراد اين نيازهاي تامين":مي‌كند بيان گزارش اين
".مي‌شود محسوب مهم اولويت يك سرنوشت تغيير براي آنها به
در ملل سازمان ويژه نماينده (Kalman Missel) ميسل كالمن
بلاروس ، گذشته سال ده طي در":مي‌گويد چرنوبيل امور
يك از بيش ديد ، خسارت سانحه اين از همه از بيش كه دولتي
".كرد پرداخت خسارت ديدگان حادثه به دلار ميليارد
ميليون حدود 100 گذشته سال اوكراين":افزود همچنين وي
".است كرده هزينه زمينه اين در دلار
از يكي كه است شده نشان خاطر همچنين مطالعه اين در
مساعي تشريك موجود وضعيت بهبود براي مراحل ضروري‌ترين
در پايدار توسعه انجام براي جهاني جامعه با كشور سه اين
چند هر ديده‌اند آسيب شدت به فاجعه اين از كه است جوامعي
دست از زيادي فرصت‌هاي تاكنون نيز پايدار توسعه براي كه
جاري بودجه‌هاي به تكيه:است آمده گزارش اين در است رفته
فعلي مصيبت‌بار وضعيت ادامه باعث شرايط بهبود براي موجود
.است فاجعه اين از آسيبديده مردم
تعطيل دسامبر 2000 در 15 را چرنوبيل نيروگاه اوكراين
كمك اوكراين به دلار ميليون بين‌المللي 750 جامعه و كرد
حفاظ يك ديده خسارت راكتور دور به بتواند تا است كرده
.بسازد جديد
هماهنگي دفتر رييس (Kenzo oshima) اوشيما كنزو اما
و نيروگاه بستن مي‌گويد ملل سازمان بشردوستانه كمك‌هاي
جهاني جامعه كه نيست معني اين به جديد حفاظ احداث
چرنوبيل سنگين سايه هم هنوز كه افرادي پرونده مي‌توانند
.ببندد مي‌كنند ، احساس خود بالاي را
مردم و دولت به سال همه اين از بعد نبايد ما مي‌گويد وي
پشت ديده را خسارت‌ها بيشترين حادثه اين از كه كشوري
را كار نبايد ما برداريم دست آنها به كردن كمك از و كرده
.كنيم رها تمام نيمه
نوبليست‌ها
لاوران آلفونس لوئيس چارلز
(1845- 1922)فرانسوي انگل‌شناس و پزشك
Charles Louis Alphonse Laveran
بيماري‌زا1907 پزشكي‌آغازيان يا فيزيولوژي
دنيا به پاريس در بود ، ارتش جراح يك فرزند كه لاوران
او.پرداخت پزشكي تحصيل به استراسبورگ دانشگاه در و آمد
پزشكي سرويس به پدرش همانند و گرفت پزشكي دكتراي در 1867
.(1878- 83) گشت مشغول خدمت به الجزاير در و پيوست ارتش
نوزدهم ، قرن پزشكي كشفيات مهمترين از يكي در 1880 لاوران
در اوداد انجام را مالاريا ، بيماري ايجاد عامل
در و كرد كالبدشكافي را مالاريا قربانيان بارها الجزاير
از برخي.يافت رنگدانه‌دار اجسام بيشماري تعداد آنها خون
بر علاوه.داشتند وجود خون قرمز گلبول‌هاي در اجسام اين
را متحركي تاژك‌هاي يا رشته‌ها با آزاد اجسام يكسري اين
بر تاژك‌ها اين متنوع حركات و زياد سرعت.كرد مشاهده نيز
اين او.باشند انگل بايد اجسام اين كه ساخت معلوم لاوران
از و يافت كالبدشكافي مورد از 192 مورد در 184 را انگل
مالاريا بيماري ايجاد عامل بايد آنها كه زد حدس رو اين
.باشند
اما نهاد نام oscillariamalaria را شده يافت انگل وي
انگل اين روي بر را Plasmodium ايتاليايي نام بعدها
.نهادند
انتقال در پشه احتمالا كه بود زده حدس او اين بر علاوه
به موفق اما دارد عهده بر مهمي نقش مالاريا بيماري
بهداشت استاد و بازگشت فرانسه به در 1883.نشد آن پيگيري
در و شد دگراسه وال نظام پزشكي دانشكده انگل‌شناسي و
همانجا عمر پايان تا و شد منتقل پاستور انستيتوي به 1897
بيماري‌هاي درباره را كارش مهمترين آنجا در.ماند
اثري در 1884.داد انتشار تريپانوزميازيس و ليشمانيازيس
جايزه در 1907 و ساخت منتشر مالاريا تبهاي نام با را
نقش دادن نشان خاطر به را فيزيولوژي يا پزشكي نوبل
جايزه با و ساخت خود آن از بيماري‌ها ايجاد در آغازيان
آزمايشگاه پاستور انستيتوي در بود كرده دريافت كه نقدي
.كرد پي‌ريزي را استوايي مناطق پزشكي
ليپمان گابريل
(1845- 1921)فرانسوي فيزيكدان
Gabriel Lippmann
رنگي 1907 عكاسي فيزيك
نرمال اكول در و شد متولد لوگزامبورك درهالريش ليپمان
در پژوهش يكسري انجام از پس.پرداخت تحصيل به پاريس
احتمالات فيزيك و رياضي فيزيك استاد در 1883 آلمان ،
آزمايشگاه‌هاي مديريت در 1886 و شد سوربن دانشگاه
عهده بر را دانشگاه همان فيزيك استادي و فيزيكي تحقيقات
.گرفت
براي ابزاري ليپمان ، موئيني الكترومتر در 1873
اما.كرد اختراع را كوچك ، بسيار ولتاژهاي اندازه‌گيري
در رنگي عكاسي صفحه نخستين ساخت خاطر به بيشتر او شهرت
از پوششي كه بود ترتيب بدين او كار شيوه.است سال 1891
قرار عكاسي صفحه روي بر نقره كلريد محلول از پس را جيوه
زمان آن در رنگي عكاسي مستقيم روش تنها شيوه اينميداد
كار اين براي ليپمان.مي‌گرفت بسياري وقت آن انجام و بود
.شد سال 1908 فيزيك نوبل جايزه برنده خود
.زلزله‌سنج و گالوانومتر از عبارتند او اختراعات ساير
|
