را تهران زيست بوم بومي غير درختان
كنند مي تهديد
كشورهاي عمده مسئله جمعيت افزايش
روبه‌رشد
را تهران زيست بوم بومي غير درختان
كنند مي تهديد
درختكاري روز مناسبت به
اواخر در ساله هر ايرانيان ، ما باارزش و ديرينه سنت طبق
باغچه‌ها ، در درخت كاشت به اقدام مردم از بسياري زمستان
اخير سالهاي طي خوشبختانه.مي‌كنند... و مراتع باغها ،
و جوان قشر استقبال با و يافته بيشتري رواج امر اين
درختكاري جشن مراسم ، هرسال(NGO) زيست‌محيطي تشكلهاي
.مي‌شود برگزار باشكوه‌تر و پرتعداد
شمال و شرق ارتفاعات در كه درختكاري مراسم در متاسفانه
و سطحي آبهاي كنترل هوا ، آلودگي كاهش هدف با تهران شرق
مشاهده مي‌گردد ، برگزار.. و سبز فضاي ايجاد زيرزميني ،
بصورت هم آن خارجي ، و غيربومي گياهي گونه‌هاي كه مي‌كنيم
گياهان گروه از درختان اين غالبا.مي‌شود كاشته يكنواخت
ديد ازميباشند كاج و نقره‌اي سرو شامل بازدانه
اين با ايران از منطقه اين در سرو و كاج كاشت كارشناسي
و خطرناك عواقب و گرديده تلقي غلط عملي اقليم
بر منطقه محيطزيست براي آتي سالهاي در جبران‌ناپذيري
.گذاشت خواهد جاي
ذيلا كه مي‌باشد تامل و بحث قابل جنبه سه از موضوع اين
:مي‌شود اشاره آن به
و مي‌باشند متفاوت زيستگاهي به متعلق گياهان اين -1
مي‌بود ، مناسب آنها نمو و رشد براي زيستگاه اين اگر مسلما
بوديم ، تهران اطراف در سرو و كاج طبيعي جنگلهاي شاهد ما
چنين به نيز تاريخ در بلكه نيست ، چنين اكنون تنها نه اما
.برنمي‌خوريم موردي
خواه) خارجي گونه‌هاي معرفي منفي و مثبت اثرات امروزه
شناخته كاملا جديد زيستگاه يك بر (جانور يا باشد گياه
مشابه دنيا جاي هيچ در كه گفت مي‌توان جرات به و است شده
.نمي‌پذيرد صورت مي‌دهيم ، انجام ما كه كاري چنين
ميزان مي‌ريزد ، زمين روي سرو و كاج برگهاي و شاخ وقتي
گياهان كه نحوي به مي‌دهد ، تغيير بشدت را خاك اسيديته
است جالب.مي‌روند بين از و شده خشك درخت اطراف بومي
دارويي ، ژنتيكي ، لحاظ از مناطق اين بومي گياهان بدانيم
بسيار اكولوژيكي بعد از مهمتر همه از و صنعتي حفاظتي ،
.مي‌باشند اهميت حائز و باارزش
بوته‌اي گياهان زيستگاه بيشتر نواحي اين اينكه ديگر نكته
انداختن سايه با كاج مثل درختي كاشتن كه است درختچه‌اي و
با مي‌برد ، بين از زمان مرور به را آنها گياهان ، اين روي
حشرات ، شامل) منطقه وحش حيات بومي گياهان رفتن بين از
را جبران‌ناپذيري لطمات (پستانداران و پرندگان خزندگان ،
.مي‌كند تغيير به‌كلي خاك شيميايي تركيب و شده متحمل
دست از مرتع و مي‌مانيم ما مدتي از بعد تفاسير اين با
يا و رفتن بين از و بلامصرف ، و شده اسيدي خاك رفته ،
خاص وابستگي پرندگان از بسياريمنطقه حيوانات كوچ‌كردن
روي بلبلي ديده‌ايد تاكنون آيا.دارند برگ پهن درختان به
، سان گنجشك پرندگان همگي تقريبا كند ، لانه سرو درخت
انتخاب لانه‌گذاري براي را سرو يا كاج مثل درختي
تكثير خاك ، هوادهي در كه كوچك جوندگان يا نمي‌كنند
غذايي استفاده توانايي دارند بااهميتي نقش... و گياهان
يا كاج درخت از پروانه‌اي هيچ ندارند ، را سرو و كاج از
كه ديگر مورد هزاران و كند تغذيه نمي‌تواند سرو
مناطق در گياهي تيپ اين بودن نابجا و مزاحم نشان‌دهنده
جانوران اين اگر حالا شود گفته شايد -مي‌باشد ، دامنه
حيات كه گفت بايد سئوال اين جواب در مي‌شود؟ چه نباشند
و وجود گرو در مستقيم بطور مرتعي و جنگلي عرصه‌هاي
.مي‌باشد موجودات اين فعاليت
به‌طور باكتري و قارچ بسياري درختان اين با همچنين
بوده مفيد سرو و كاج خود براي كه مي‌كنند زندگي هم‌زيست
رابطه اين در) مي‌باشند انگل ما بومي گياهان براي اما
اقتصادي باارزش درختان از بسياري شدن خشك علت كنيد جستجو
جنگلهاي مزارع كنار در شمال جنگلهاي در ممرز و راش مثل
(كاج و سرو كاشت دست
و معضلات و زيستگاه به جديد گونه واردات كه اينجاست جالب
و كرده‌ايم ، تجربه خود كشور در بارها را آن بعدي مشكلات
هزاران آوارگي باعث و بوده‌اند ناگوار و تلخ چقدر برخي
با:مثال بطور.شده‌اند مناطق آن بومي افراد از نفر
تالاب به (آمور نوعي) غيربومي ماهي گونه يك واردكردن
نابود تقريبا را آن اكولوژيك ارزش هامون بين‌المللي
بين از تالاب اطراف گياهي پوشش عمل اين مجرد به.كرديم
كه نبودند خود دام‌هاي چراي به قادر ديگر محلي مردم رفت ،
تهران مثل كلان‌شهرهايي آواره و فروخته را دامها ناچار
.شدند
(كشور خارج از) آزولا گياه واردكردن با اينكه ديگر مثال
را گرانبها تالاب اين انزلي تالاب سپس و شاليزارها به
از كه ديگر موارد بسياري و داديم سوق گندابشدن بسوي
اين در كه مي‌آيد نظر به اما.است خارج بحث اين حوصله
اين از نيز ما مراتع بايد و نگرفته‌ايم درس هنوز رابطه
.گردند بهره‌مند آفت
بگيريد نظر در.است اكوسيستم ساده‌كردن بحث دوم نكته -2
بسيار مراتع اين در استفاده مورد برگ سوزني درختان كه
اما مي‌باشند ، زيست‌محيطي يا اقتصادي صرفه با و خوب
اكوسيستم يك در گونه‌اي تنوع قدر هر كه نكنيم فراموش
منطقه‌اي در وقتي.مي‌رود بالا آن آسيبپذيري شود ، كمتر
يك ورود (سرو يا كاج اينجا در) باشد ، درخت نوع يك فقط
اندك در و كرد خواهد خشك را آنها همه بيماري يك يا انگل
يادمان شد خواهيم روبرو درختان خشك تنه‌هاي با زماني
گياهان و اسيدي منطقه خاك كه است مدتي وقت ، آن در نرود
.رفته‌اند بين از بومي
خود پهن‌برگ جنگلهاي اروپايي كشورهاي برخي پيش دهه چند
و سرو انواع شامل برگ سوزني درختان آن جاي و تراشيده را
اقتصادي استفاده آن چوب از كه اميد اين به كاشتند كاج
از جنگل كل آفت يك بروز اثر بر مدتي از بعد اماكنند
پذيراي بتواند دوباره خاك تا كشيد طول سالها و رفت بين
اقتصادي ، فرهنگي ، ) ضرر تلخ تجربه اين.بشود بومي گياهان
.كرد وارد كشورها اين دولتهاي به فراواني (اكولوژيكي
مجدد تجربه حال در خود كشور در ما اكنون متاسفانه
.هستيم ديگران اشتباهات
جنوبي دامنه‌هاي) نظر مورد منطقه در ساده بررسي يك با -3
پوشش وضعيت و نوع مطالعه و (تهران شهر به مشرف - البرز
كه برمي‌خوريم گياهان از فهرستي به گذشته ، در گياهي
و درختان وجود با.مي‌باشند ارزشي جنبه چند داراي
بادام كوهي ، ، بادام(وحشي پسته) بنه مثل درختچه‌هايي
گياهان انواع گون ، خانواده گياهان توت ، سنجد ، وحشي ،
شرايط با سازگاري -مانند1 خصوصياتي داراي كه بومي مرتعي
-گياهي3 آفات به نسبت مقاوم‌بودن -منطقه 2 اقليمي
قابليت -ژنتيكي 5 بانك -كم‌آبي 4 به نسبت مقاوم‌بودن
عجين‌شدن موارد بعضي در -خوراكي 6 و دارويي مصارف براي
فراوان بيولوژيك و اكولوژيك ارزشهاي -ما 7 مردم فرهنگ با
به معطوف را خود تلاش تمام كه است لازم هم باز آيا ديگر ،
نماييم؟ غيربومي گياهان كاشت
و مشاركت توانسته‌ايم كه اكنون نويسنده ، اعتقاد به
و علمي‌تر كمي است خوب چه نماييم جلب را جوان قشر همياري
ما كودكانمان تا دهيم ، ادامه را كار آينده به نگاهي با
.نكنند سرزنش كشور طبيعي منابع بردن بين از خاطر به را
بختياري پرويز
زيست محيط كارشناس
كشورهاي عمده مسئله جمعيت افزايش
روبه‌رشد
داد هشدار انگليسي دانشمند مالتوس توماس قبل ، سال دويست
قحطي ، به است ممكن جمعيت نشده مهار و بي‌رويه رشد كه
:بود ساده وي استدلال.شود منجر نزاع و جنگ بيماري ،
زمان آن از.است غذايي منابع رشد از سريع‌تر رشدجمعيت
آب اندك منابع بر شده‌اند موفق جهان كشاورزان تاكنون ،
تغذيه منظور به را كشاورزي زمين‌هاي و شوند مستولي
.برند تحليل است شده برابر دو اخير قرن نيم در كه جمعيتي
جمعيت كه مي‌كنند پيش‌بيني متحد ملل سازمان جمعيت‌شناسان
نفر ميليارد به 2/11 كنوني نفر ميليارد رقم6 از جهان كل
يك كم دست اكنون امايافت خواهد افزايش سال 2050 در
فاجعه تحقق بر دال را علايمي جهان جمعيت كارشناس
نموده مشاهده -غيرمنتظره رشد با -مالتوس شده پيش‌بيني
.است
از شده تهيه گزارش در پژوهشي موسسه يك رئيس براون ، ليستر
از خبر جمعيتي ، روندهاي پيرامون موسسه اين محققان سوي
انتظار كه داد كشورها برخي در ترديدآميز رشد علايم
كاهش دليل به.باشند داشته را جمعيت رشد بيشترين مي‌رفت
-صنعتي جهان در همگي -كشور در 32 جمعيت رشد ولد ، زادو نرخ
جمله از كشورها ، اين از برخي.است مانده باقي ثابت
.مواجه‌اند جمعيت كاهش با حتي وآلمان ، ايتاليا روسيه ،
توسعه حال در كشورهاي از معدودي در جمعيت رشد كاهش اما
از ناشي نه آن ، علت زيرا:ندارد افتخار جاي وجه هيچ به
علت به بلكه خانواده ، تنظيم برنامه‌هاي يا آموزش گسترش
.است مير و مرگ ميزان افزايش
رونددر اين.مي‌نامند "جمعيتي خستگي"را خوفناك روند اين
شاهد اخير دهه چند در كه توسعه حال در كشورهاي از بسياري
جمله از بودند ، سرسام‌آور جمعيت رشد و زادوولد نرخ‌هاي
دولتهاي.است شده شروع نيجريه و پاكستان اتيوپي ، هند ،
روزافزون تعداد آموزش و مسكن تغذيه ، مسايل با كشورها اين
مشكلات با حال عين در و مي‌كنند نرم پنجه و دست كودكان
تخريب زيرزميني ، آبهاي سفره‌هاي نابودي به مربوط
.مواجه‌اند جمعيت سريع رشد اثر بر خاك فرسايش و جنگل‌ها
بيماري‌هاي قبيل از -جديد تهديد گونه هر شرايط ، دراين
تمام‌عيار بحران يك به مي‌تواند -قحطي يا خشكسالي عفوني ،
.شود تبديل
جمعيت سريع رشد بحران معضلات از نمونه يك ايدز بيماري
يك(WHO) "بهداشت جهاني سازمان" برآوردهاي اساس بر.است
ايدز ويروس به بوتسوانا و زيمبابوه بالغ جمعيت چهارم
زامبيا ، در ايدز ويروس به آلودگي ميزان و آلوده‌اند
ديگر ، عبارت به.است حدود همين در نيز سوازيلند و ناميبيا
دست ايدز بيماري اثر بر تنها آينده دهه در كشورها اين
داد ، خواهند دست از را بالغ‌شان جمعيت از چهارم يك كم
قرن در اروپا در طاعون شيوع زمان از كه اسفباري وضعيت
.است بوده بي‌سابقه تاكنون ميلادي چهاردهم
.مي‌كند سنگيني جوامع اين بر كه نيست تهديدي تنها بيماري
سال 2050 تا كه مي‌دهد نشان متحد ملل سازمان برآوردهاي
شد خواهد افزوده هند جمعيت به نفر ميليون حدود 600
جهان ، كشور پرجمعيت‌ترين چين ، ازجمعيت كشور اين وجمعيت
مواجه آب جدي كمبود با اكنون هم هند اما.شد خواهد بيشتر
نشان "كسب مديريت بين‌المللي موسسه"اخير گزارش.است
بر مبتني جمعيت و غذا توليد در هند اخير رشد كه مي‌دهد
هند دولت تاكنون و است بوده آب از بي‌رويه استفاده
برنداشته كشور اين طبيعي منابع كنترل جهت در هيچ‌گامي
.است
در جهان از گوشه اين در نيز اجتماعي ناآرامي‌هاي همچنين
.است افزايش حال
و توتسي اقوام بين مدت طولاني درگيري آن بارز نمونه يك
چنان جمعيتي فشارهاي كه جايي است ، رواندا در هوتوس
كفاف حتي ديگر كه است داده تقليل را كشاورزي زمين‌هاي
زندگي زمين‌ها اين روي كه نمي‌كند را كساني غذايي تامين
آب منابع و صيادي زمينه در روزافزون رقابت.مي‌كنند
آينده در را مشابهي جنگ‌هاي احتمالاآتش نيز مشترك
از بي‌رويه بهره‌برداري هم‌اكنون ، .ساخت خواهد شعله‌ور
ازآب اندكي مقدار كه است شديد حدي به نيل رودخانه آبهاي
يا تقاضا افزايش گونه هر لذا.مي‌ريزد مديترانه درياي به
به نيز رودخانه اين حاشيه كشورهاي آب سهميه در تغيير
.شد خواهد منجر جهان از منطقه اين در تنش افزايش
رشد كه است اين رويدادها اين پيامد پژوهشگران ، عقيده به
حال در كشورهاي.شد خواهد كند نزديك آينده در جهان جمعيت
و كرد خواهند درك را مسايل گونه اين عينه به نيز توسعه
كردن شمارتر كم جهت تشويقي‌در سياست‌هاي اجراي به اقدام
و زاد بهاي صورت ، اين غير در.نمود خواهند خانواده‌ها
.پرداخت مير و مرگ افزايش با بايد را نشده كنترل ولدهاي
نيوزويك:منبع
فروز آتش غلامرضا:ترجمه
|
