جهاني‌سازي‌خبر
:اشاره
اين در چند هر متداول ، است امري است سازنده جهاني ذاتا مدرنيته كه مطلب اين تكرار
كه اين يا گرديده آغاز آن براثر يا و مدرنيته از قبل جهاني‌سازي روند آيا كه خصوص
.دارد وجود اختلاف‌نظرهايي است ، داده تغيير را جهاني‌سازي ماهيت صرفا مدرنيته
نظر تبادل و بحث اجتماعي رفتار خرد سطح بر و آگاهي بر جهاني‌سازي اثرات درباره
سطح اين در بايد كه هست زيادي بسيار كارهاي هم هنوز اگرچه.است گرفته صورت بسيار
جهاني پيامدهاي دادن نشان به اشتياق و شور كه دارد وجود خطر اين ولي انجام‌گيرد
به يا و گردد تلقي كم‌اهميت جهاني‌سازي عوامل يعني نهادها نقش كه شود باعث شدن ،
و جهاني‌سازي روند در خبرگزاريها نقش حاضر ، مطلب در.شود سپرده فراموشي دست
.است گرفته قرار بررسي مورد آنها ، درباره نظريه‌پردازي
انديشه و فرهنگ گروه
عوامل كه درمي‌يابيم غالبا مي‌نماييم متمركز نهادها روي را خويش توجه كه هنگامي
به "جهاني‌سازي" سطح ، يك در است ممكن كه آنچه و است كار در رقابت‌آميزي و متنوع
رقابت يا تقطيع عنوان به احتمالا ديگر سطحي در برسد ، نظر به "همگن‌سازي" معناي
.رسيد خواهد به‌نظر
نقش روي ما توجه اجتماعي ، علوم و تاريخ عرصه پژوهشگران عنوان به اينجا ، در
به خبرگزاريها مدتي ، تا.مي‌گردد متمركز خبرگزاريها يا خبري موسسات و سازمانها
سازيم عنوان اينجا در داريم قصد كه آنچه.مي‌شدند شناخته جهاني‌سازي عوامل عنوان
وجهاني‌سازي ملي ساختار خبرگزاريها ، بين پيوندهاي و ارتباطات كه است اين
است ، شده شناخته حال به تا كه آنچه از مهم‌تر مراتب به گذشته‌اي و بوده بنيادين‌تر
درواقع و بين‌المللي رسانه‌اي سازمان‌هاي نخستين عنوان به خبرگزاريها.داشته‌اند
مليتي چند يا فراملي شركت‌هاي نخستين زمره در و بوده چشمگيري اهميت داراي جهاني ،
.دارند قرار
جاي مدرن كاپيتاليسم قلب در كه مي‌كنيم تلقي روندي صورت به را خبر مفهوم ايجاد ما
داشته نقش آنها تكوين در مدرن كاپيتاليسم كه نيز ، را جهاني‌سازي روندهاي و دارد
توزيع و گردآوري كالاي يك عنوان به "اطلاعات" شكل تغيير "خبر".مي‌سازد است ، روشن
گرديده محسوب سرگرمي و تجارت سياسي ، ارتباط سه‌گانه اهداف برآوردن منظور به شده
اعتقاد مثلا) ، علم‌گرايي (تلگراف مثلا) فن‌آوري تاثير تحت آن ژنريك شكل در و است
.دارد قرار همگاني رسانه‌هاي بازارهاي توسعه و (واقعيت ارزش به
;است گذارده تاثير مستعمرات كنترل و امپرياليسم بر و ملي هويت ايجاد روندهاي بر خبر
.مي‌نمايد تسهيل داخلي بازارهاي ميان و درون در را روزمره مالي امور انجام خبر ،
گروه توسط و غيررسانه‌اي و رسانه‌اي مشتري‌هاي طرف از كالا اين انتشار و گردآوري
فعاليت جهان درسطح كارتل يك عنوان به كه قدرتمندي موسسات و سازمانها از كوچكي
كاپيتاليسم مدرنيته ، بين پيوندهاي مي‌بينيم كه اينجاست در.مي‌گيرد انجام دارند ،
پنجاه يكصدو شده فراموش حال عين در و عمده ويژگي‌هاي از جهاني‌سازي و خبرگزاريها
.است بوده گذشته سال
.مي‌كنند ايفا اساسي نقش خبر درآوردن كالا صورت به و جهاني‌سازي در خبرگزاريها
و بازرگاني و عمومي خدمت الگوهاي بين مبارزه اعظم بخش كه خبرگزاري‌هاست در درواقع ،
آمده‌اند ، حساب به بيستم قرن طول در پخش رسانه‌هاي تاريخ مشخصه كه دستورالعمل‌هايي
اواسط در آنها فعاليت نخستين‌سال‌هاي از ترتيب ، حتي بدين.مي‌شود نگاشته پيش از
بازرگاني ، فعاليت الگوهاي نشان‌دهنده خبرگزاريها كه مي‌بينيم نوزدهم ، قرن
را جمعي ارتباط وسايل همه مطالعه مركزي هسته كه مشتري‌گرايي و حرفهاي اخلاقيات
.هستند داده‌اند ، تشكيل
مليتي چند يا فراملي رسانه‌اي شركت‌هاي از الگوهايي ارائه‌دهنده خبرگزاريها
رويتر خبرگزاري فزاينده گسترش و نفوذ در مي‌توان راحتي به را نكته اين.مي‌باشند
هشتم و چهل مرتبه در انگليسي بزرگ شركت ميان500 در حاضر حال در كه كرد مشاهده
محور ;مي‌رود شمار به لندن بهادار اوراق بورس در فعال شركت دوازدهمين ;دارد قرار
تامين عنوان به كشور در150 و ;مي‌گردد محسوب جهان سرتاسر در روزمره مالي معاملات
.دارد فعاليت اطلاعات توزيع‌كننده يا كننده
ايفا مهمي نقش جهاني‌سازي روندهاي در خبرگزاريها كه گفت مي‌توان ديگر ، بيان به
بازيگران ساير فعاليت‌هاي دادن نشان در موسسات اين كه است حالي در اين و كرده‌اند
ولي.دارند برعهده فزاينده‌اي نقش جهاني‌سازي زمينه در بين‌المللي بازارهاي عرصه
يا كاپيتاليسم به رسانه‌ها ، يا به صرفا نمي‌توان را جهاني‌سازي كه داشت توجه بايد
از يك هر بازنمودگر جهاني‌سازي بلكه ساخت ، محدود فرهنگ به يا و سياست يا اقتصاد ،
ابعاد اين از كدام هر بر خبرگزاريها كه اين نيز و ابعاداست اين و عرصه‌ها اين
.مي‌گذارند تاثير
مربوط مطالعات رشد در چشمگيري دهه1980 ، رونق نيمه تا دهه1970 نيمه سال ده طي
مطالعات اين از رشته يك:بود گونه دو بر مطالعات اين.مشاهده‌شد خبرگزاريها به
در عمده گرايش‌هاي برخي با و بوده غيرنظري بيشتر داشت ، توصيفي جنبه عمدتا كه
تعلق دوره‌اي به مزبور مطالعات ولي.نداشت تداخلي هيچ دوره ، آن اجتماعي تحقيقات
مورد خبر توليد به مربوط فعاليت‌هاي و روزنامه‌نگاري به مربوط فكر آن در كه داشت
.داشت قرار بسيار توجه
چارچوب در مي‌توان را بالا يادشده تحقيقات كه مي‌شود معلوم گذشته به نگاهي با
كه است متمركز نكته اين بر آن توجه كه داد قرار ها رسانه سياسي اقتصاد از روايتي
تر گسترده ساختارهاي به بلكه توليد شرايط فقطبه نه ها رسانه متون كه است چگونه
هماهنگ رويكرد اين با خوبي به خبرگزاريهادارد ارتباط نيز جامعه سياسي و اقتصادي
خرده‌فروش رسانه‌هاي به‌ويژه اجتماعي ، مهم نهادهاي ساير ميان آنها ، زيرا شوند مي
.مي‌كنند برقرار پيوند سرمايه و ، حكومت(خاص مخاطب داراي)
چرا.نمود درك دهه1970 در آسان‌تر شيوه‌اي به مي‌توان را سياسي اقتصاد تاكيد اين
قرائت كاركردهاي و مخاطبان بر كه آن از شاخه‌اي مخصوصا فرهنگي ، مطالعات توسعه كه
حاشيه در را رسانه‌اي توليد به توجه كه است داشته گرايش بدان است ، بيشتر متمركز
;نبودند خاص مخاطبان داراي خبرگزاريها "اينترنت" پيدايش از قبل.دهد قرار
مطالعات مخاطبان ، به مربوط مطالعات جاي به ;مي‌دادند تشكيل نهادها را مخاطبانشان
توزيع براي نهادها توسط ارسالي اخبار گزينش چگونگي كه داشت وجود "دروازه‌باني"
.مي‌دادند قرار بررسي مورد را مجدد
سياسي اقتصاد و فرهنگي مطالعات رويكردهاي واسطه به خبرگزاريها به مربوط مطالعات
آنها كه لحاظ اين از به‌ويژه مي‌گذارد ، نيز تاثير رويكردها اين بر و گرديده القا
فعاليت‌هاي گسترده واجتماعي سياسي اقتصادي ، متون به راجع كه دارند بسياري حرفهاي
عملكرد چگونگي و آنها متون به راجع خبر ، ساختاري فعاليت‌هاي مورد در خبرگزاري ،
كاربري و دريافت با همراه فعاليت‌هاي و اجتماعي متون درباره و متون اين ايدئولوژيك
روندهاي نظريه‌پردازي در "خبرگزاري" اهميت بر ما ولي.مي‌سازند عنوان آنها ، خدمات
درستي شناخت يا درك بدون كه است اين بر اعتقادمان زيرا.مي‌ورزيم تاكيد جهاني‌سازي
اندازه بدان تا حتي مي‌يابد ، رشد نامعلوم صورت به نظريه‌پردازي اين خبرگزاري ، از
كمتر حالت در را نابرابري و استيلا مسايل كه چرا شود خوانده نئوليبرال كه
.مي‌گذارد باقي شده نظريه‌پردازي
دست از را خبرگزاريها به خويش توجه اجتماعي علوم كارشناسان دهه 1980 ، اواسط در
اندازه چه تا خود بقاي حفظ براي خبرگزاري موضوع كه دهد نشان شايد امر ايندادند
nwlco بحث.است وابسته (nwlco) ارتباطات و اطلاع‌رساني جهاني ، نوين نظم بحث به
رفته بين از نيز اجتماعي علوم علاقه و توجه ظاهرا ;است انجاميده شكست به عمدتا
-نبود هم اندك البته كه -آن اشتباهات از صرف‌نظر زيرا است ، تاسف مايه وضع اين.است
قبل حتي -مترقي سازي جهاني واقعيت به شده‌اي هماهنگ و آگاهانه پاسخ دست‌كم nwlco
توصيفي ارزش به توجه با اين ، وجود با.بود -گردد متداول اصطلاح اين كه آن از
موجود شركتي سوابق و تواريخ تعداد در چشمگيري افزايش و 1980 ، دهه‌هاي 1970 تحقيقات
تواريخ كه مي‌شود اضافه.است داشته رويتروجود تاريخ درباره "ريد" مخصوصاكتاب
شركتي تاريخ نخستينخبرگزاريهاست مورد در تحقيق گونه‌هاي ازديرين‌ترين شركتي
.شد نگاشته "ريتسائو" به موسوم دانمارك خبرگزاري درباره "الياسين" توسط سال 1918 در
دوباره توجه ما باور به كه است داشته وجود نيز مهم رويداد دو زمان اين در علاوه به
شيوه‌هايي به رويداد نخستين.نمايد توجيه مي‌تواند را خبرگزاريها به اجتماعي علوم
پيدايش سرد ، جنگ پايان و كمونيسم فروپاشي به توجه با آن طي كه مي‌گردد مربوط
به آسيا جنوب و چين توسعه شرقي ، اروپايي و مركزي اروپاي در جديد سياسي نظام‌هاي
نقشه‌هاي كارآمدي يا اعتبار كه تحولاتي ساير و جهان ، در عمده صنعتي نيروهاي عنوان
كه اين ديگر.مي‌گردد دگرگون خود جهان مي‌طلبد ، چالش به را رسانه‌ها توسط شده طراحي
به.است گرفته صورت عمده‌اي دگرگوني‌هاي و تحولات نيز خبرگزاريها خود دنياي در
عمده بازيگران عنوان به خبرگزاري پنج -چهار فقط كه نيست معلوم ديگر مثال ، طور
نقش و است يافته تغيير (UPI) اينترنشنال پرس يونايتد خبرگزاري مالكيت.بمانند باقي
همزمان ، .است كرده پيدا كاهش شدت به بين‌المللي صحنه در جهات برخي از ظاهرا آن
.است كرده پيدا بيشتري قدرت روز به روز رويتر خبرگزاري
فعاليت از مراتب به رويتر خبرگزاري اقتصادي كلي فعاليت كه اين به توجه با
خبرگزاري يك ديگر تاس و است ، بيشتر (AP) آسوشيتدپرس يعني آن رقيبان نزديكترين
تفاوت ميزان و معيار لحاظ از نيز (AFP)فرانسه خبرگزاري فعاليت‌هاي و نيست جهاني
درباره ندارد ، (EFE) اسپانيايي‌اش همتاي يا (DPA) آن آلماني همتاي با چنداني
.دارد وجود تئوريك و عملي مساله يك عمده بازيگران ساير پردازي مفهوم چگونگي
تحول تلويزيوني ، خبري موسسات يا خبري فيلم‌هاي از تازه‌اي نسل پيدايش با علاوه ، به
خبري ، فيلم‌هاي و ويدئويي فيلم‌هاي تهيه موسسات به.است پيوسته وقوع به تازه‌اي
دبليو و (RWT) رويتر جهاني تلويزيون به ترتيب به اكنون كه تي‌ان يوپي‌آي و ويزنيوز
اي‌پي‌تي‌وي داشتند ، استيلا جهاني بازار بر دهه سه -دو مدت و شده‌اند تبديل ان تي
.است شده اضافه هم
جهاني سرويس و سي‌ان‌ان سركردگي به جهاني تلويزيوني اخبار پيدايش بايد ولي
بشوند ، "عمده‌فروش" سرويس‌هاي مشترك است ممكن چه اگرداشت مدنظر نيز را بي‌بي‌سي
را خود برنامه‌هاي كابل يا ماهواره طريق از كه دارند را خودشان خاص كانال‌هاي ولي
اينترنت ، طريق از و معمولي تلويزيوني شبكه‌هاي و سازمانها براي يا مي‌كنند پخش
فروش خرده و فروش عمده عرضه‌كنندگان تمايز اعتبار كانال‌ها اين.مي‌كنند تهيه خبر
منابع با مقايسه در -چاپي خبر عرضه نسبي ارزش درباره و مي‌نمايند تضعيف را خبر
دهه 1990 اواخر در اخير ، تحول اينميسازند مطرح مسايلي -جهاني خبر عرضه ديداري
ويديويي خبر منابع به عمدتا كه برانگيخت را جهاني اخبار به توجه از تازه‌اي موج
مدرنيته ، نظريه‌پردازي ازدياد حال در روندهاي كنار در كه تحولات اين.مي‌گشت مربوط
پردازي مفهوم و نظر تجديد خواستار مصرانه مي‌گيرند ، قرار سازي جهاني و فرامدرنيته
.مي‌گردد خبرگزاريها از ما اطلاعات و دانش ساختن روزآمد و مجدد
بنيادين‌ترين به و ما نظر مورد موضوع مركزي هسته به پردازي مفهوم روندهاي اين
.است بوده مشخص خبري موسسات و سازمانها مطالعات مشخصه تاكنون كه مي‌پردازد مفاهيمي
از ما منظور چيست؟ خبرگزاري از ما منظور چيست ، "خبر" از ما منظور مثال ، به‌طور
چه؟ يعني فروش خرده و فروش عمده است؟ كدام جهاني يا فراملي بين‌المللي ، ملي ،
دفتر ، داستان ، قبيل از نهادها خود توسط شده گرفته كار به توصيفي كليدي اصطلاحات
اصطلاحات مجدد تبيين اينجا ، در ما هدف از بخشي لذا دارد؟ معنايي چه سرويس ، مشتري ،
.است
روندها بر چگونه خبرگزاريها كه است مسئله اين به تازه نگاهي آن ، از مهم‌تر ولي
كار به چيزي چه مورد در را جهاني‌سازي اصطلاح حاضر ، حال در يا گذارده‌اند تاثير
ملموس بايد يابد ، باز را خود قدرت اصطلاح اين كه آن براي ما ، اعتقاد به.مي‌گيريم
مطالعه كه ;شود داده ربط فعال شناسايي قابل روندهاي به تجربي شيوه‌اي به و گردد
نخستين زمره در خبرگزاريها.مي‌دهد دست به كار اين براي راهي خبرگزاريها
و توليد زمينه‌هاي در بلكه داشتند جهاني فعاليت تنها نه كه بودند جهان سازمان‌هاي
براي مهمي پيامدهاي كه شيوه‌هايي به خبر ، ساختن كالايي طريق از آگاهي ، انتشار
.مي‌كردند فعاليت داشتند ، مكان و زمان از ما درك يا شناخت
بيدخت نورائي حسن:ترجمه/ تري‌رانتانن / بويدبارت اليور:نوشته
ادامه‌دارد
|
