يادداشت
ايران اقتصاد در صادرات معماي
نمي‌شود تضمين تعاوني‌هاي‌اعتبارآزاد نزد مردم سپرده‌گذاري
يادداشت
اجتماعي تامين جامع نظام
ساختار اصلاح درمورد توسعه سوم برنامه رهنمودهاي اجراي و اجتماعي عدالت تحقق براي دولت
هم و شود لغو "دولتي انحصارات" و يابد تحقق "خصوصي‌سازي" هم كه نحوي به كشور اقتصاد
از مردم همه و يابد تحقق نيز "اجتماعي عدالت" كه شود تنظيم نحوي به حمايتي سياست‌هاي
يك از.دارد خود كار دستور در را جدي برنامه دو شوند برخوردار "همگاني بيمه" امكانات
پرداخت هدفمند نظام" براساس سال‌جاري بودجه بايد سال 80 بودجه قانون مطابق طرف
در كارشناسي بررسي‌هاي از مساله اين هنوز و است نشده تاكنون كه مي‌شد تنظيم "يارانه‌ها
نشده تقديم دولت به نيز آن لايحه پيش‌نويس و نرفته فراتر برنامه‌ريزي و مديريت سازمان
سوم برنامه قانون در كه است "اجتماعي تامين جامع نظام" تدوين دولت بعدي كار دستور.است
و سازمان‌ها وظايف تداخل از كه نحوي به است شده آن انجام به متعهد دولت توسعه
حمايتي و عمومي خدمات انجام و محروم اقشار از حمايت وظيفه موازي به‌طور كه دستگاه‌هايي
" كه اساسي قانون تاكيد حال عين در و شود جلوگيري دارند برعهده را اجتماعي تامين و
انجام تاكنون نيز وظيفه اين.شود محقق نيز "است عمومي حقي همگاني بيمه از برخورداري
بود شده تهيه برنامه‌ريزي و مديريت سازمان توسط كه لايحه‌اي پيش‌نويس البته و است ، نشده
موسسه يك يا وزارتخانه يك به‌صورت چه اجتماعي رفاه به‌عنوان سازماني تشكيل آن در و
آن اصلاحيه هنوز و گرفت قرار ايراد مورد دولت هيات در بود شده گرفته نظر در مستقل دولتي
برنامه‌ريزي و مديريت سازمان اجتماعي امور دفتر مدير پيش چندي.است نشده تقديم دولت به
يارانه‌ها كردن هدفمند كرد اعلام مصاحبه‌اي در است فوق وظيفه دو هر متولي و مسوول كه
لايحه است نشده تدوين نظام اين كه زماني تا و است اجتماعي تامين جامع نظام اجزاي از يكي
كلان تصوير منتظر دولت":گفت وي.شد نخواهد تقديم مجلس به و تهيه يارانه‌ها كردن هدفمند
كردن هدفمند درجهت اساسي اقدام نگيرد شكل تصوير آن تا و است اجتماعي تامين نظام
است حاكي نيز ديگر اظهارنظرهاي برخي فوق اظهارات بر علاوه."داد نخواهد انجام يارانه‌ها
و مي‌بيند مجموعه يك در را اجتماعي تامين جامع نظام و يارانه‌ها هدفمندكردن دولت كه
ديده اجتماعي عدالت به مربوط مقولات تمام آن در كه است لايحه‌اي و برنامه ارائه درصدد
نظرگرفتن در است داده نشان تجربه كه درحالي شود
امكانات و توان از خارج سنگين و بزرگ بار برداشتن اصطلاح به و برنامه يك در اهداف تمام
برنامه كه شرايطي در.مي‌كند ضايع نيز را هست كه آنچه عمل موجوددر اداري و اجرايي
شرايطي در به‌خصوص است درآمده اجتنابناپذير ضرورت يك به‌عنوان آزادسازي و سازي خصوصي
اتحاديه با اقتصادي همكاري‌هاي و جهاني تجارت سازمان به ورود براي را خود ايران كه
كه لوايحي تدوين و تهيه براي كند بسيار حركت باشد ، چنين نيز بايد و مي‌كند آماده اروپا
نظام" و "اجتماعي تامين جامع نظام" ازجمله دارند ، سروكار اجتماعي عدالت با نحوي به
.نيست توجيه قابل ،"يارانه‌ها پرداخت هدفمند
ديدگاه
ايران اقتصاد در صادرات معماي
نخجواني احمد سيد
زوال از پس كه مي‌شود آغاز اروپايي مركانتيليست‌هاي يا سوداگران زمان از ماجرا همه
نيز ، آن از پس.مي‌دانستند بيشتر سود كسب و كشورها موفقيت راه تنها را صادرات فئوداليسم ،
را گروهي كه است آسيايي ببرهاي و ژاپن همچون كشورهايي حسرت‌آور و پرشتاب موفقيت‌هاي
ملي اقتصاد نيافته توسعه ساختار از رهايي ابزار شايسته‌ترين به‌عنوان صادرات دلباخته
.مي‌كند
و مي‌كنند تاكيد غيرنفتي صادرات گسترش بر كشور اقتصاد مسوولان كه است دومي دهه اكنون
ديگر شود ، گاز و نفت صادرات جايگزين صادرات اين روزي اگر كه مي‌دانند خوبي به نيز همه
درحالي اين اما.مي‌شود برطرف كشور نفتي درآمد خيزهاي و افت از ناشي مشكلات از بسياري
اميدوار و تصورات اين از بسياري ايران ، اقتصاد در غيرنفتي صادرات شرايط موشكافي كه است
.مي‌نمايد امكان‌ناپذير و ساده‌انگارانه را ناكجاآبادي وضعيت چنين به دستيابي به بودن
اين متولي سازمان و نهاد چندين فعاليت و صادرات گسترش بر تاكيد همه آن وجود با حقيقت در
وعده توسعه ، برنامه‌هاي در بارها كه دلاري ميليارد پنج غيرنفتي صادرات تجربه آرزوي كار ،
صادرات كه مي‌دهد نشان نيز گذشته سال شده ثبت آمار.است نهاده دل بر را شده داده
چهار مرز از اقتصادي ، رشد افزايش و كشور اقتصادي وضعيت بهبود وجود با كشور غيرنفتي
.است نرفته فراتر دلار ميليون سيصد و ميليارد
ساختار و كيفيت مساله بلكه نمي‌شود ، خلاصه كشور صادرات حجم بودن پايين به تنها مشكل اما
باشد ، اينها از بيشتر مراتب به كنوني صادرات شود فرض اگر ديگر بيان به.است مطرح صادرات
صادرات از هدف زيرا گردد ، چاره‌ساز بتواند صادرات كه بود اميدوار نمي‌توان هم باز
صادرات ، توسعه كه موفقي كشورهاي.نيست كلاسيك تجارت و ارزآوري تنها كشور ، در غيرنفتي
بهره‌مند خارجي ارزهاي كسب از تنها نيز است بوده آنان اقتصادي توسعه راهبرد بارزترين
بازارهاي در حضور براي زمينه‌سازي به سو ازيك كه است شده موجب صادرات بلكه نگشته‌اند ،
براي ديگر ، سوي از و آورند روي خود اقتصاد داخلي مشكلات برداشتن ميان از و بين‌المللي
خاطر همين به درست.بينديشند خود توليدات كيفيت بهبود به خويش ، رقيبان محصولات با رقابت
توسعه‌اي درحال كشور محصولات در كيفيت بهبود روند مي‌توان زمان طي در خوبي به كه است
صادرات حجم افزايش معناي به تنها نه صادرات توسعه ترتيب ، بدين.كرد احساس را چين مانند
فناوري در تحول صادراتي‌وايجاد محصولات كيفيت در دگرگوني ايجاد مفهوم به بلكه كشور يك
پويا مقوله‌اي و زمان‌بر فرآيندي مي‌بايد را صادرات توسعه نتيجه در.است كشور آن توليد
صادرات بايد همه كرد اعلام امروز از بايد صادرات توسعه براي شود تصور كه آن نه دانست
تفاوت اين با است ، كشور يك اقتصادي توسعه همان صادرات توسعه ديگر ، بيان به.باشند داشته
اين بر.مي‌شود متمركز خاصي بخش بر جامعه يك اقتصادي فعاليت حيطه صادرات ، توسعه در كه
فرهنگ‌سازي اقتصادي ، فعاليت‌هاي براي زيربناسازي انساني نيروي بر سرمايه‌گذاري اساس ،
براي كه چيزهايي آن همه و بين‌المللي روابط حسن اقتصادي ، و سياسي نظام ثبات مناسب ،
انكارناپذير و ضروري نيز كشور صادرات توسعه براي مي‌شود ، تجويز كشور يك اقتصادي توسعه
را صادرات توسعه توانسته‌اند كه است داشته وجود يادشده موفق كشورهاي در مسائل ايناست
بوده آنان رشد محركه موتور تنها صادرات انديشمندان ، از بسياري ديدگاه از و كنند تجربه
مديريت ساختار تجديد و انساني نيروي توسعه در بايد را آنان توسعه اصلي ريشه و است
.كرد جست‌وجو اقتصاد
بايد بلكه.كرد تلقي ناگهاني پديده يك را كشورها اين در صادرات توسعه نبايد پس
از برخي كه آن جالب.داشت نظر در نيز را آنان گذشته دهه چند گاه و سال چندين زمينه‌سازي
برخي صادرات توسعه به كه بوده اقتصادي رشد و توسعه اين مي‌دهد نشان گرفته صورت محاسبات
(1).است كرده كمك موفق كشورهاي از
صادرات براي پيش‌زمينه‌هايي چنين حدي چه تا ايران اقتصاد در كه اينجاست سوال اكنون
داخلي بخش‌هاي مشكل همان به نيز غيرنفتي صادرات بي‌گمان ، است؟ گشته فراهم غيرنفتي
تا ترتيب ، همين به.مي‌شود صادرات توسعه مانع كه است پديده همين و مبتلاست ايران اقتصاد
توسعه انساني نيروي و فروبسته ساختار ناكارآمد ، اقتصادي مديريت به‌دليل كشور كه زماني
فناوري‌هاي همچنين و دانش و علم بر متكي و نفت از فارغ اقتصادي رشد نمي‌تواند نيافته ،
.آورد دست به موفقيتي صادرات توسعه راه در توانست نخواهد كند ، تجربه را روز
رخ معجزه‌اي تنها نه صادرات تشويق با ايران ، اقتصاد كنوني شرايط در نگارنده ، نظر به
صادرات موشكافي زيرا.شود تحميل ملي اقتصاد به نيز زيان‌هايي شايد بلكه داد نخواهد
از كه مي‌دهند تشكيل كالاهايي را كشور صادرات از عمده‌اي بخش مي‌دهد نشان ايران غيرنفتي
توليدكننده ، به آنها صادرات و برده‌اند بهره فناوري‌ها قديمي‌ترين و ساده‌ترين
صادركنندگان ، نياز به‌دليل بسا چه و نمي‌كند تحميل كيفيت بهبود براي را الزامي كوچكترين
ايراني ، صادراتي كالاهاي عمده كه آن حال.شود منجر آنان نسبي فقر و قيمت‌ها كاهش به
بهبود با واردكنندگان و هستند خريدار كشورهاي در پاييني بسيار تقاضاي درآمدي كشش داراي
نيز پديده اين بارز نمونه.مي‌شوند گردان روي كالاها اين از بسياري مصرف از درآمد ،
به ايتاليا و اروپا همچون اروپايي كشورهاي از ايران صادرات جغرافيايي ساختار تغيير
ديگر و است..و هندوستان پاكستان ، آذربايجان ، همچون توسعه ، حال در آسيايي كشورهاي
و شود منجر ايران صادرات افزايش به واردكنندگان درآمد بهبود كه داشت خوش دل نمي‌توان
حال در و فقير كشورهاي بيشتر آينده ، در ايران تجاري شركاي كه كرد پيش‌بيني مي‌توان حتي
مشاهده قابل خوبي به پديده‌اي چنين آثار بروز گذشته ، سال‌هاي طي چنانچهباشند توسعه
(2).است
اين و است داخلي مصرف نياز مورد مي‌شود ، صادر كشور از كه كالاهايي از بسياري وانگهي ،
در.بينجامد اقتصادي رشد كاهش حتي و ايراني مصرف‌كنندگان رفاه كاهش به مي‌تواند مساله
بارز نمونه و مي‌شود سنتي كالاهاي توسعه مانع حتي ملي اقتصاد نامناسب ساختار ميان ، اين
بر افزون.كرد مشاهده كالاها گونه اين صادرات باورنكردني خيزهاي و افت در مي‌توان را آن
از نيز سنتي كالاهاي صادرات فرصت نمي‌گيرد ، صورت فناوري‌ها بهبود براي تلاشي چون اينها ،
بارز نمونه.مي‌شود غيرممكن نيز محصولات قبيل اين صادرات امكان كم كم و رفت خواهد دست
.مي‌خورد چشم به...و پسته ايراني ، زعفران براي نيز پديده اين
نيز تحولي نمي‌شود ، مشاهده ايران اقتصاد در بارزي ساختاري تغيير چون كه آن كلام نتيجه
مشاهده آن براي نيز اميدواركننده‌اي آينده و داد نخواهد رخ ايران غيرنفتي صادرات در
و زودگذر فرصت‌هاي و ملي پول ارزش كاهش بازار ، اقبال تنها شرايطي ، چنين درنميشود
.شد خواهد روند بدون و بي‌هدف نوساني هم آن غيرنفتي صادرات نوسان موجب كه اتفاقي‌است
:پي‌نوشت
سياسي اطلاعات ماهنامه "ايران در غيرنفتي صادرات توسعه" نخجواني سيداحمد و تقوي مهدي -1
ماه 1380 دي و آذر شماره 172171 ، اقتصادي و
اروپايي كشورهاي به ايران صادرات از درصد سال 1365 ، 63 در كه مي‌دهد نشان بررسي‌ها -2
.است رسيده درصد به 33 رقم اين اكنون اما مي‌رفته
نمي‌شود تضمين تعاوني‌هاي‌اعتبارآزاد نزد مردم سپرده‌گذاري
اعتبار تعاوني‌هاي در مردم سرمايه‌گذاري:گفت تعاون وزارت بهره‌برداري و نظارت معاون
.نمي‌شود تضمين آزاد
مجاز اعتبار ، تعاوني‌هاي:كرد تصريح مشهد در ايرنا با گفت‌وگو در "تقوي‌نژاد كامل سيد"
.هستند خود اعضاي به خدمات ارائه به
را خود خدمات قانوني چارچوب در كه مي‌كنيم حمايت تعاوني‌هايي از فقط ما:شد يادآور وي
.مي‌دهند ارائه
غيرعضو با كه معامله‌اي هر و باشد قانون برخلاف هرچه:كرد خاطرنشان ادامه در وي
.نمي‌شود تضمين وجه هيچ به تعاون وزارت سوي از بگيرد ، صورت اعتبار تعاوني‌هاي
نيستند ، چك دسته صدور و شعب تعداد افزايش به مجاز اعتبار تعاوني‌هاي كه اين بيان با وي
هر و نداشته را خود شعب گسترش حق اعتباري تعاوني هيچ ارديبهشت سوم تاريخ از:گفت
.است غيرقانوني شده افتتاح تاريخ اين از پس كه شعبه‌اي
همين به روبه‌روست مشكل با نيز قانوني لحاظ از اعتبار تعاوني‌هاي برخي فعاليت:افزود وي
براي هم مجوز مورد يك حتي پذيرفته‌ام را وزارتخانه اين معاونت من كه زماني از جهت
شركت‌هاي برخي مسوولان:كرد تصريح تعاون وزير معاوناست نشده صادر اعتبار تعاوني‌هاي
معرفي مركزي بانك غيردولتي موسسات بر نظارت اداره به كه داشتند تخلفاتي اعتبار تعاوني
:داشت اظهار ادامه در وي.مي‌شود تشكيل آنان پرونده به رسيدگي دادگاه به‌زودي و شده
كوچك مشكل يك بروز كه اين و شهر سطح در اعتبار تعاوني‌هاي برخي گونه قارچ رشد به باتوجه
بدانند كه مي‌كنيم اطلاع‌رساني مردم به كند ، خدشه‌دار را شهر امنيت است ممكن آنها در
.نيستند برخوردار تعاون وزارت حمايت از اعتبار تعاوني غيرعضو افراد
|
