ارتباطات جغرافياي
دوره در علوم شاخه‌هاي ديگر مانند هم رشته اين علمي فرايندهاي و جغرافيا علم:اشاره
و مبتكرانه ذهنيات از برخورداري با توانست اخير قرن دو يكي ، در بشر توسعه و ترقي
علم يك عنوان به و آمده بيرون گذشته انزواي از رشته اين بزرگ انديشمندان خلاقانه
داروينيسم نظريه شيوع و داروين افكار نقش تثبيت از پس.گردد علمي عرصه‌هاي وارد كاربردي
جغرافيا استدلالي تفكرات تاريخ در سامانمندي و جغرافيا رشته ساماندهي مقدمات اجتماعي
جبرمحيطي ، فرهنگي ، اكولوژي احتمال‌گرايي ، -امكان‌گرايي همچون پارادايمهايي.شد فراهم
انساني ، و طبيعي چشم‌اندازهاي مطالعه سيستمي ، تحليل فضايي ، علوم مكاني ، افتراق
.نمودند پيدا جغرافيا علم در خاص تحليل كدام هر مدرنيسم پست نهايت در و انسانگرايي
كشيده است ، مشهود همه از بشر جغرافيايي پارادايم‌هاي تحول سير در كه نكته‌اي مهمترين
.است بهره‌دهي و كاربردي سمت به حال‌نويسي شرح و توصيف از علم اين شدن
انديشه و فرهنگ گروه
امروزي تحولات در آن نقش و جغرافيا
ميلاد ، از پس سال 19 تا ميلاد از قبل فاصله 62 در جغرافيا علم برجسته شخصيت "استرابون"
استفاده آن از روم امپراتوري هدايت جهت در و مطرح را كاربردي جغرافياي كه بود كسي اولين
و خاص اهدافي با و موردي جغرافيا از استفاده‌ها تقريبا ميلادي بيستم قرن تا اما.نمود
دنبال به بيستم قرن در اما.است بوده سلطه‌خواهان و حاكمان نفع به منفعت‌طلبانه بيشتر
-طبيعي محيطهاي معضلات از بسياري راهگشاي عنوان به جغرافيايي دانش علمي ، توجيهات ظهور
علم اين شاخه‌هاي از بسياري هم‌اينك.گرفت قرار بشر خدمت در گسترده‌اي طور به انساني
علت به البته كه مي‌باشد بشري تمدن و توسعه خدمت در كارساز ابزاري عنوان ارزشمندبه
مقصودهاي و هدفها راستاي در مكاني ، -فضا ابعاد در علم اين شاخه‌هاي برخي حساسيت‌هاي
.است گرفته قرار ناصحيح بهره‌برداري مورد غيرانساني
بسيار تلاش جهاني سطح در جغرافيا عرصه تلاشگران ديگر زمان هر و چيز هر از بيش لذا
حساسيتها مبناي بر انساني ، و طبيعي گرايشهاي ساير و علم اين بين منطقي پلي تا نموده‌اند
كاربردي شاخه‌هاي شكوفايي و ظهور باعث روند اين.نمايند برقرار آن كاربردهاي و
از رشته اين رهانيدن بر علاوه آن شاخه‌هاي از برخي كه گشته جغرافيا علم در ارزنده‌اي
از برخي.شده‌اند تبديل آلود شتاب و سريع تحول‌آفرين غولهاي به توصيفي ، و تئوريك حالت
:از عبارتند شاخه‌ها اين
سياسي جغرافياي -1
ارتباطات جغرافياي -2
توريسم جغرافياي -3
دوش به را جهاني جزيره در امروزي تحولات سنگين بار كدام هر كه...و صلح جغرافياي -4
علم اين از ديگري كاربردي شاخه‌هاي ظهور شاهد دور چندان نه آينده‌اي در ما و مي‌كشند
.باشند جالبانگيز حادثه‌هاي خالق حال عين در و توجه جالب بسيار شايد كه بود خواهيم
بنابر تا مي‌دهد را امكان اين پزشكي علوم متخصصان به كه پزشكي جغرافياي شاخه مانند
.نمايند اقدام آن درمان و بيماريها شناسايي به محيط اقليمي اثرات و دموگرافيكي پديده‌اي
ارتباطات جغرافياي
زمان از لذا.محيط (انسان‌ب (الف.است آميخته پديده دو با شرايطي هر در جغرافيا علم
پديده‌ها از بسياري در تغيير امكان طبيعي ، پديده‌هاي كاربرد و مزيت به نسبت انسان آگاهي
اگرچه.است نموده پيدا محيط بر بي‌نظير تسلطي طريق اين از و ساخته فراهم خود براي را
جريانات جغرافيا در اما نيست ، زمين اداره‌كننده و اساسي اصول در تغيير به قادر انسان
اين درون از متفاوت شاخه‌هاي شدن پديدار با امروزه و است اهميت فاقد لحظه‌اي ، و گذرا
.است داده دست از را خود اعتبار روش اين علم
اطلاعاتي ابزار توسط جغرافيايي مرزهاي شدن درنورديده و جهاني عرصه در ارتباطات فراگيري
فوق عنوان تحت مستقل شاخه‌اي صورت به كه نموده مطرح جغرافيا در را بحثي ارتباطات و
.است شده علمي عرصه‌هاي وارد
كه است اين بيانگر نوزدهم قرن در ارتباطي جديد اشكال از بهره‌گيري دور تاريخي پيشينه
جهان ديگر ملل گسترده استعمار براي را زمينه ارتباطات جغرافياي كاربرد با اروپاييان
با آنها دادن پيوند و ارتباطي متعدد ابزارهاي از استفاده با اروپاييان.نمودند فراهم
سال 1914 در %به 85 سال 1800م در %از 35 جهان قاره‌هاي سطح در را خود كنترل يكديگر
از بسياري شدن قرباني باعث راه اين در حتي و داده بيشتري شتاب استعمار به و رساندند
.شدند انسانها برده‌كشي و اقوام رفتن بين از و جغرافيايي مختلف محيطهاي انساني ، عوامل
پيدايي از ناشي را بيستم قرن در جهاني اتفاقات از ديگر بسياري مي‌توان راستا همين در
به شخصي راستا اين در وي اصلي مشوق كه هيتلر توسعه‌طلبي مثلدانست ارتباطات جغرافياي
اين.بود بيستم قرن برجسته جغرافيدانان و نظريه‌پردازان از كه هاوس‌هوفر كارل نام
به تاريخ اين ازناميد كاربردي جغرافياي پيدايي منشا نيز نوعي به مي‌توان را تحولات
لايه‌هاي در را خود اهداف و آمد بيرون صرف محيطي جبرگرايي حيطه از تدريج به جغرافيا بعد
و نمود دنبال فرهنگي مهمتر همه از و ارتباطي شبكه‌هاي فضايي ، استعماري ، اقتصادي ، سياسي ،
قرار خود تاثير تحت را ديگر علوم و آورده بوجود را فراواني و متعدد تحولات امروز به تا
در برتر و مسلط فرهنگ اينكه و فرهنگي جبرگرايي توسعه با است مصادف زمان اين.است داده
گذاشته اثر جغرافيايي ديگر نقاط در متزلزل و ضعيف فرهنگ بر مي‌تواند جغرافيايي نقطه هر
.درآورد خود آرمانهاي و اهداف خدمت به را آن حتي و
ايجاد جذابيت و كشش عمل اين با و مي‌كند توليد جديد تكنولوژي هميشه پيشرفته فرهنگ
انتقال در را نقش بيشترين مي‌تواند ارتباطات جغرافياي كه است مرحله اين در لذا.مي‌كند
.كند ايفا فرهنگها نهايت در و مدها الگوها ، تحولات ، پذيرش يا
اهميت و نقش موفقيت و كارآيي عدم علت به جهاني خشونت‌بار تفكر كه ميلادي سوم هزاره در
بيشتر است ، شده آن جايگزين فضايي فشارهاي قالب در نامرئي عوامل و داده دست از را خود
بر خود ظرفيتهاي بنابر جهاني كهكشان در كه است آورده وجود به مختلف جوامع براي را فرصت
.گذارند اثر نامرئي فضاهاي اين
جغرافيا ارتباطي فضاهاي
كه فضايي عصر در كه است واقعيتي اما باشد هيجان‌انگيز و مبهم كمي تيتر اين شايد
نفوذ قبال در را آن و داده كاهش شدت به را زميني مرزهاي نقش ارتباطات تكنولوژي
در و افتاده اتفاق است ، نموده آسيبپذير اطلاعاتي و ارتباطي ابزار ساير و ماهواره‌ها
كه جاست اين دراست نموده حكمفرما جهان بر را مرز و بي‌حد و خزنده جبرگرايي نوعي واقع
اثرگذار اولين امروزه اغراق بدون علم اين.مي‌گردد نمايان بيشتر ارتباطات جغرافياي نقش
شبكه‌هاي سياسي ، مختلف گونه‌هاي توليدات ، جهاني ، مصرف بازارهاي فضايي ، سازماندهي بر
آن پاي رد نيز انسانها خصوصي زندگي حريم در حتي.است ديگر عوامل برخي و ارتباطي متنوع
هر در خانوادگي بسته محيط يك در تلويزيون دستگاه يك شدن واقع مثال طور بهميشود ديده
نوع هر به را شما فضايي ابزار طريق از مكاني ، مانع كوچكترين بدون جهان از نقطه‌اي
.مي‌كند مطلع و متصل جغرافيايي گوشه هر در اطلاعات
كوچكي دهكده به را خاكي عظيم كره اين ارتباطات درزمينه كثيرالانتشار پيشرفتهاي امروزه
به گوناگون ، اتفاقات و وقايع با مشترك احساس بر علاوه نقطه‌اي هر در كه نموده تبديل
.(جهاني امنيت) است خورده پيوند هم به نيز انسانها ناامني يا و نوعي‌امنيت
ارتباطات جغرافياي بر گذري
تاثيرات و نقل و حمل شبكه‌هاي تحليل و تجزيه درگير را خود جغرافيدانان دور گذشته‌هاي از
و ديگر منطقه با منطقه يك بين ارتباط چگونه اينكهنمودهاند محيطي جغرافياي بر آن
را محيطي هر مكاني چهارچوب مي‌تواند تعرض مورد محيط در محيط اين انساني اثرات نتايج
و نقل و حمل شبكه‌هاي ميان پيوند در تحليل و تجزيه اين.نمايد دگرگوني و تحول دستخوش
.مي‌باشد ملموس بسيار محيط آن در واقع انسانهاي و محيططبيعي
و نوشتاري گفتاري ، مختلف بيان‌هاي مدد به انديشه سير معناي در ارتباطات جغرافياي به گذر
پا جغرافيا اينكه آن و شود استنباط فوق بيان از تلقي اين شايد.است دشوار بسيار تصويري
تحت امروزه ما محيطي واقعيتهاي كه نمود اذعان بايد اما.است گذاشته جامعه‌شناسي حريم در
عامل اين از متاثر كه نيست جغرافيايي فضاي هيچ.دارند قرار ارتباطي شديد جريانات تاثير
پيوستگي و وابستگي از جداي ارتباطات محتواي تحليل.باشد نداده دست از را خود اوليه حالت
نتيجه‌اي حصول براي و نمي‌باشد جغرافيدانان وظيفه اول وهله در ارتباطات بازار به آن
زمينه اين در جامعه‌شناسي علم دستاوردهاي به عميق توجه به نياز ارزشمند و توجه درخور
كه گونه همان.است
.است دانسته حاضر عصر در "اجتماعي حقيقت عالي‌ترين را ارتباطات" ،"وبر ماكس"
ارتباطات زمينه در پژوهش باب كه مي‌شويم نكته اين متوجه ارتباطات جغرافياي بر گذري در
تحولات و تغيير و محيطي شرايط اما است ، شده گشوده جغرافيدانان براي اجتماعي علوم توسط
تاثير ما محيطي و مكاني فضاهاي بر مستقيم طور به كه تكنولوژي باور غيرقابل و سريع
.مي‌سازد فراهم جغرافيا توسط ارتباطات علم جانبه همه بررسي براي را شرايط مي‌گذارند ،
كه شده معطوف ارتباطات جغرافياي يعني علم اين چهارم ركن به جغرافيدانان ذهن امروزه لذا
.شد خواهد تاكيد بدان پژوهش اين در
حاضر عصر در ارتباطات
به را خود زماني و مكاني قلمرو پيشرفته بسيار فناوري و تكنولوژي لطف به امروزه ارتباطات
كرات در چه و فضا در چه زمين ، در چه) جغرافيايي فضاي هر.است داده افزايش گسترده‌اي شكل
اينترنت نام به ديگري ارتباطي وسيله و درآمده اطلاعاتي ابزار اشغال تحت راحتي به (ديگر
توسط اطلاعاتي علائم ميليونها روزانه.است نموده دهكده به تبديل را بزرگي اين به جهان
حتي و انساني هيچ.مي‌شود وبدل رد كوتاه بسيار فاصله به هم آن دنيا در ابررسانه‌ها اين
پيرو را خود و كند محدود جغرافيايي بسته فضاي يك در را خود نمي‌تواند ديگر موجودي هيچ
.بداند جريان اين از جداي مكتبي
در انسانها شد و آمد و جابه‌جايي نتيجه در و ملاقاتها و برخوردها تمام نسبت همين به
مورد اين در جغرافيااست ماهواره‌اي و اطلاعاتي ابزار نظارت و كنترل تحت متفاوت فضاهاي
بر مبتني را زماني و مكاني فضاهاي و ساخته نمايان را خود كاربردي اهميت‌هاي مي‌تواند
با ديگر دنيا كه چرادهد قرار جغرافيايي مطالعه و بررسي مورد ارتباطات تحولات
حدود و ندارد مفهوم نقل و حمل ابتدايي ابزار ساير و درشكه‌سواري اسبدواني ، پياده‌روي ،
به كه پذيرفت را غريب و تحولات‌عجيب بايد.ايمن نه و است محدود نه ديگر آن جغرافيايي
ودگرگون متفاوت اثرات مي‌تواند نور سرعت معادل سرعتي با صوت مافوق هواپيماي يك مثال طور
.گذارد جا به ازخود محيط در كننده‌اي
جديد روشهاي يعني نوين ، ارتباطات براي جديدي اصول پيدايش با حاضر عصر در ارتباطات
چيز هر از بيش زمينه ، اين در انقلابي ايجاد بر علاوه تصوير و اطلاعات انديشه ، انتقال
بنابراين.است نموده آشكار را صحيح و اصولي ارتباطات بر آن وتاثير جغرافيا علم ماهيت
در.است گرديده فراهم حاضر جهان در ارتباطات جغرافياي از مطلوب بهره‌برداري براي زمينه
:است شده متوسل عامل سه به خود ادعاي اثبات براي جغرافيا رهگذر اين
.سيستم -آموزش 3 -نظم2 -1
دقيق بررسي و گوناگون حالات در طبيعي پديده‌هاي با برخورد خاطر به جغرافيا علم كه چرا
برنامه‌اي و مدرن آموزش در تنها شكل‌يابي از بعد نظم اين.دارد علمي نظم به نياز عناصر
هدايت سيستم‌مند نظامي به نهايت را آن فوق عامل هردو كه بود خواهد تحقيق و تعميق قابل
.دهد قرار بررسي مورد را زمين محيط بر حاكم ارتباطي فضاي تابتواند نموده
نام به ارتباطي وسيله يك تنها توسط پيام ارسال نحوه در انضباط برقراري مثال طور به
مربوط خبرهاي سريع ارسال امكان پاريس ، شهر به ليل شهر از م سال 1793 در "هوايي تلگراف"
مقدمات يعني اين.ساخت امكان‌پذير پايتخت به را آن در پيروزي و"اسكو -سور -كنده" جنگ به
جايگزيني به مرحله به مرحله بعد به زمان آن از.ارتباطات و جغرافيا بين رابطه برقراري
و گسترده‌تر علمي ، شاخه دو بين ارتباط اين مدرن ، و دقيق كاربردي با جديد ابزار
خط اولين برقراري و (1832)مورس ساموئل الكتريكي تلگراف اختراع مثل.شد پيچيده‌تر
تلفن اختراع يكي:پياپي اختراع دو مثل -بالتيمور و واشنگتن بين آن ارتباطي
و (1897)"گوكليلموماركوني" توسط بي‌سيم تلگراف اختراع ديگري و (1876) "گراهام‌بل"توسط
آمبروز سرجان" ديود لامپ ياري به و راديويي امواج طريق از موزيك و صوت پخش سرانجام
.نمي‌گنجد بحث اين در كه ديگر نوين اختراعات ساير و (1904) سال در "فلمينگ
فضاهاي بر آن تاثير و ارتباطي فضاهاي ويژگيهاي به را ما مساله اين بر تاريخي لذاگذري
توليدي ، نظام‌هاي مصرف ، بازارهاي توزيع ، شبكه‌هاي كه تدريجي تاثير.مي‌سازد رهنمون ديگر
اين بر اجتماعي سازمان‌هاي سرانجام و سياست زبان ، تربيت ، و تعليم ناشي‌از محدوديت‌هاي
همه مي‌كند ، تجربه را آن امروزي انسان كه مسائلي وساير مي‌سازند و ساخته وارد فضاها
.مي‌باشد بررسي و تحليل قابل جديد بحث دراين
يزدان‌پناه‌درو كيومرث و جاجرمي كاظم دكتر
دارد ادامه
|
