سيارهاي بزرگراهبين
دارد اشتباه انسان ژنوم پيشنويس
داروين به علم وامداري
حيواني مغناطيس

سيارهاي بزرگراهبين
و تونلها به شبيه بسيار و ميگذرد شمسي منظومه ميان از كه بزرگراهي از استفاده با
در ميتوان است گرفته فرا را سيارات و خورشيد اطراف و است واقعي خمدار و پيچ گذرگاههاي
از يكي توسط بزرگراه اين.كرد صرفهجويي آينده فضايي سفرهاي انجام براي سوخت مصرف
كه بزرگراه اين است شده كشف كاليفرنيا پاساداناي در ناسا جت پيشرانش آزمايشگاه مهندسان
خود تئوري از وياست شده محاسبه لو مارتين توسط ميشود ، ناميده سيارهاي بين بزرگراه
است قرار.كند طراحي ناسا "جنسيس" فضايي ماموريت براي پرواز مسير يك تا كرده استفاده
را خورشيدي بادهاي از حاصل ذرات و كرده استفاده مذكور بزرگراه از ماموريت اين در ناسا
.كند منتقل زمين به و جمعآوري
فضايي ، سفينههاي روي سيارات جاذبه و كشش از كه ميشوند طراحي طوري فضايي سفرهاي اكثر
ديگري عامل از لو تئوري در اما.ببرند را استفاده نهايت جسم يك دور به آن چرخيدن هنگام
.آن نزديك قمر روي سيارات جاذبه يا سيارات روي خورشيد جاذبه يعني است ، شده استفاده نيز
خنثي را همديگر نقطهاي در ميرسند يكديگر به اطراف از كه مختلف سيارات جاذبه نيروهاي
ميشود خلق بزرگراهي ميگيرند قرار هم امتداد در كه نقاطي مجموع از نتيجه در و ميكنند
آن در ميتواند راحتي به فضايي سفينه و دارد قرار مختلف جاذبهاي ميدانهاي بين در كه
لاگرانژي نقاط آنها به كه دارد قرار نقاطي قمر ، يا سياره هر اطراف فضاي دركند سفر
اگر.ميشود برابر اجسام ساير گرانش با جسم يك گرانشي جاذبه نقاط اين در كه ميگويند ،
ميزان كمترين به آن سوخت مصرف ميزان كند حركت نقاط اين حول پرواز هنگام فضايي سفينه يك
پروازي مسيرهاي تمام لو سيارهاي ، بين بزرگراه واقعي مسير يافتن براي.رسيد خواهد ممكن
فاصله دهنده نشان پروازي مسيرهاي اين.كرد رسم را ميگذرد لاگرانژي نقاط از كه ممكن
كل براي را بزرگراه اين دارد تصميم لو.است آن حركت سرعت و اطراف سيارات از سفينه
.كند رسم شمسي منظومه
را آن كه است كرده طراحي را ماموريتي و كرده استفاده سيارهاي بين بزرگراه تئوري از لو
اين از است قرار.است گرفته صورت پوردو دانشگاه در محاسبات اينمينامد "L Tool"
.شود استفاده "جنسيس" فضايي ماموريت در بار اولين براي بزرگراه
سيارهاي بين بزرگراه اين از عبور با و كرده ترك را زمين كره فضايي سفينه اين است قرار
در تا ساخته رها را نمونهها اين نهايتا و كرده جمعآوري را خورشيدي بادهاي غبار و گرد
.كند سقوط يوتا صحراي در يوتا هوايي نيروي تمرين و آموزش ميدان
نياز چنداني انرژي و سوخت به ماموريتها اين":ميگويد آينده فضايي سفرهاي مورد در لو
دارد وجود سفرها اين در كه متغيرهايي از بسياري نميتوانيم ما كه آنجايي از اما.ندارند
تكميل زمين لاگرانژي نقاط حول را خود چرخش جنسيس آنكه از بعد مجبوريم كنيم ، كنترل را
".كنيم تصحيح بود ، مانده دور ما چشمان از كه را مواردي از بعضي كرد ،
بسيار پروژه اين":ميگويد پوردو فضانوردي استاد و پروژه اين در لو همكار هاول كاتلين
كار من نظر به.دارد بيشتر بررسيهاي به نياز ايده اين گسترش و است جالب و هيجانانگيز
اين از پيش تئوري اين كه است ذكر به لازم البته.بود برجسته و مهم بسيار مورد اين در ما
در و شده استفاده تئوري اين نتايج از كه است بار اولين براي اما بود ، شده شناخته نيز
".ميرود بهكار فضايي سفرهاي انجام

روش اين در لاگرانژي نقاط اين از استفاده":ميگويد تئوري اين مزاياي ساير مورد در لو
از جنسيس سفينه پرواز انجام براي بود قرار اگر.ميشود محاسبات سرعت افزايش باعث
با اكنون اما داشتيم نياز زمان ماه دو به حداقل ميكرديم استفاده قديمي تئوريهاي
ما حقيقت در.داد انجام را محاسبات كل هفته يك طي ميتوان جديد روش از استفاده
".كنيم طراحي را جديد پروازي مسير يك هفته يك طي ميتوانيم
نقاط از يكي حول علمي پايگاه يك تاسيس باعث لو ابداع اين اميدوارند كارشناسان از بعضي
مهم بسيار سيارهاي بين بزرگراه در لاگرانژي نقطه مفهوم كه آنجايي از.شود ماه لاگرانژي
مركز يك و تحقيقاتي-علمي پايگاه يك ايده اين از استفاده با داشت انتظار ميتوان است ،
.كرد راهاندازي را فضايي سفينههاي براي تعمير
تحقيقاتي تيم با همكاري ضمن تگزاس ، هوستون در واقع ناسا فضايي تحقيقات مركز از تيم يك
بين بزرگراه اين از آينده در بتواند انسان تا است مقدمات آمادهسازي مشغول ناسا ،
مطالعات توسعه دفتر مدير كوك داگ.كند استفاده خود فضايي تحقيقات انجام براي سيارهاي
را زيادي دستاوردهاي لو كارهاي":ميگويد لو كارهاي از تمجيد ضمن هوستون در پيشرفته
اكتشاف و فضايي سفرهاي انجام وي تحقيقات نتايج با كه چرا است ، آورده ارمغان به ما براي
با ما پس اين از حقيقت در است ، شده آسان بسيار روباتها براي هم و انسان براي هم
.يابيم دست چشمگيرتري بسيار نتايج به ميتوانيم هزينهتر كم مراتب به سفينههايي
دست توسط سيارهاي بين بزرگراههاي در فضايي سفرهاي طراحي براي هاول و لو تحقيقات
اكتشاف و اختراع سالانه جايزه دريافت براي متخصصين ساير و "Discover" مجله اندركاران
.است شده معرفي
استفاده سيارهاي بين بزرگراههاي از فضايي سفينههاي فقط كه است ذكر به لازم پايان در
.ميكنند عبور بزرگراهها اين از خود سفرهاي در دنبالهدارها و سياركها بلكه نميكنند
نيز شدهاند دايناسورها نابودي باعث كه سياركهايي باورند اين بر دانشمندان از بسياري
در باقيمانده ايريديم":ميگويد زمينه اين در لو.كردهاند عبور بزرگراهها همين از
.است بوده كند نسبتا سيارك حركت سرعت كه است آن دهنده نشان زمين با سيارك برخورد مكان
".داريم انتظار سيارهاي بين بزرگراه از سيارك يك عبور از ما كه است چيزي همان اين و
www.jpl.nasa.gov:منبع
دارد اشتباه انسان ژنوم پيشنويس
جديد بررسيهاي مطابق
ويد نيكولاس
رضائي فرهاد:ترجمه
آمده ، دست به انسان وراثتي گنجينه يا ژنوم از كه جديدي ژنتيكي نقشههاي براساس
توسط مشترك طور به اخيرا كه انسان ژنوم توالي طرح كه كردند اعلام ايسلندي دانشمندان
و است همراه اشكالاتي با يافته انتشار آمريكا متحده ايالات دانشگاهي مراكز از گروهي
قرار تصحيح و بازبيني مورد مزبور پيشنويس در بزرگ غلط يكصد از بيش بايد آن اصلاح براي
:كرد تصريح ريزرو ، وسترن كيس دانشگاه در ژنتيك متخصص ويلارد ، .اف هانتينگتون دكتر.گيرد
است ، بهبود و اصلاح حال در پيوسته كه انسان ژنوم توالي پيشنويس در اصلاحات قبيل اين
را پرسش اين فراوان بزرگ اشتباهات و غلط وجود اما ;نميرود شمار به حيرتآوري چندان امر
يعني شده ، اعلام ضربالاجل تا ژنوم نقشه دقيق ترسيم پروژه راستي به آيا كه برميانگيزد
هم انسان ژنوم پروژه پيشگامان و رهبران.خير يا رسيد خواهد نتيجه به آينده آوريل ماه
سالگرد پنجاهمين با همزمان را طرح اين بتوانند تا هستند بيوقفهاي تلاش سرگرم اكنون
پايان به DNA دوگانه مارپيچ ساختار خصوص در كريك فرانسيس و واتسون جيمز مقاله انتشار
وظيفه انجام آمريكا انساني ژنتيك انجمن رئيس عنوان به گذشته سال كه ويلارد دكتر.برند
توالي در اشتباهات انواع تمام كه دارد تاكيد برآن" جديد نقشههاي شد متذكر ميكرد ،
كه نيست حيرتآور ما براي اين":افزود وي ".است آمده هم گرد انسان ژنوم از شده ترسيم
ميرفت ، شمار به بهترين ما نظر از كه قسمتهايي در دريابيم تحقيقاتي كارهاي در
".باشد حيرتانگيز بسيار مردم براي است ممكن موضوع اين اما دارد ، وجود اشتباهاتي
ريشه ايسلند كشور در كه "ژنتيكي رمزگشايي" شركت توسط انسان ژنوم نقشه در موجود اشتباهات
.است شده شناسايي ميدهد ، قرار بررسي مورد را كشور اين مردم ميان در شايع بيماريهاي
اقدام شركت اين تا شد موجب خود اهداف پيشبرد براي ژنوم از دقيقي طرح به شركت اين نياز
و پدري بخشهاي ميان ژني تبادل كه نقشه اين.كند انسان ژني نوتركيبيهاي نقشه تهيه به
موجود اشتباهات از برخي شناسايي موجبات ميدهد ، قرار بررسي مورد را كروموزومها مادري
.آورد فراهم را است شده منتشر آمريكاييها توسط كه انسان ژنوم پيشنويس در
دسامبر در شده ارائه پيشنويس از عظيمي بخشهاي كه ميدهد نشان ژني نوتركيبيهاي نقشه
برخي ساختن مرتفع وجود با نيز سال 2001 آوريل در شده ارائه نسخه و بوده نادرست سال 2000
ايسلندي ، پژوهشگران اظهار به بنا.است كرده وارد آن به را ديگري خطاهاي اشتباهات ، اين از
را "واقعي پيشرفت" يك يافت انتشار گذشته ميلادي سال آگوست در كه ژنوم طرح نسخه آخرين
چشم به آن در بزرگ خطاي هم 104 هنوز ژني نوتركيبي نقشههاي مطابق اما است ، سرگذاشته پشت
خاطرنشان است ، تلاش سرگرم پروژه اين اجراي در كه بهداشت ملي موسسه سخنگوي يك.ميخورد
ماه در آن ارائه و انسان ژنوم توالي نسخه دقيق بسيار و نهايي تكميل پي در ما":ساخت
رغم به ژنوم پيشنويس است معتقد ويلارد دكتر ادعا ، اين وجود با ".هستيم سال 2003 آوريل
.دارد پيش در درازي راه شدن كامل تا آن "شگفتآور سودمندي"

مصنوعي ماهيچه ساخت
ماهيچه ساخت به موفق ديگر بار جانوران ماهيچهاي عناصر از استفاده با ژاپني محققان
تشكيل موجب هم با تركيب در كه پروتئين نوع دو پژوهشگران اينشدند انسان براي مصنوعي
مورد مجزايي ژلي بلوكهاي در را آن و كرده استخراج صدفها از را ميشوند ماهيچه ساختار
قرار يكديگر با تماس در كه هنگامي ژل نوع دو اين.دادهاند قرار پرورش و بازسازي
موجود يك كردن له است ممكن.ميكند ديگري روي بر خزيدن به شروع يكي پروتئين ميگيرند ،
هيتو يوشي نظر از اما آيد ، نظر به جادوگري نوعي مصنوعي ماهيچههاي بازسازي براي زنده
دو اين.ندارد وجود عمل اين در اسرارآميزي و عجيب چيز هيچ ساپورو علوم مدرسه از اوسادا
موجب ميتوانند يكديگر با واكنش در كه برخوردارند ويژهاي فيزيكي ساختار از پروتئين نوع
ممكن شده بازسازي عضلات ميگويند محققان.شوند جانوران عضله ويژه ارتجاعي قابليت ايجاد
بدن كه دارد وجود نيز امكان اين اما گيرد ، قرار استفاده مورد مصنوعي اندامهاي در است
مزبور مصنوعي عضلات مقابل در و بپذيرد را انساني عضلات از شده انجام پيوندهاي فقط ما
ميوزين و اكتين نام به عمده پروتئين نوع دو حاوي عضلاني فيبرهاي.دهد نشان دفاعي واكنش
ايجاد تماس و درگيري واقع در و است حلقه و قلاب به شبيه آنان فيزيكي ساختار كه هستند
كه است ذكر به لازم.ميبخشد آنان به را ماهيچهها اصلي قابليت ساختار دو اين ميان شده
صرف مستلزم ماهيچه ، انبساط و انقباض آن پي در و هم روي بر پروتئين دو اين لغزش عملكرد
انرژي پر مولكول نام ATP.ميشود حاصل خاصي مولكولهاي از انرژي اين كه است كافي انرژي
براي لازم سوخت آن ، مولكولهاي ميان در موجود پرانرژي باندهاي شدن شكسته از پس كه است
.ميآورد فراهم را عضلات عملكرد جمله از و سلولي فعاليتهاي
داروين به علم وامداري
دانشمند نگاه

والاس راسل آلفرد
فيضاللهي كاوه:ترجمه
از پيش آمد ، دنيا به ولز در واقع آسك بخش در كه (19131823) Alfred Russel Wallace
به را ابتدايي مقطع تحصيلات تنها نقشهبرداري كار در بزرگترش برادران از يكي به پيوستن
هنري با كه بود جا آن و شد معلم لستر دانشگاهي مدرسه در سال 1844 در.بود رسانده پايان
به مسافرتي در تا كرد راضي را بيتس والاس ، .يافت آشنايي حشرهشناس (HBates) بيتس
هيات به طبيعيدان عنوان به سال 1848 در آنها ترتيب اين به و باشد او همراه آمازون
آمازون به سفر داستان" نام با كتابي در را سفر اين گزارش والاسپيوستند علمي اكتشافي
آن سال هشت رفت ، مالزي الجزاير مجمع به سال 1854 درساخت منتشر (1853) "نگرو رودخانه و
در نيز سفر اين شرح.كرد جمعآوري نمونه هزار از 125 بيش مدت اين در و ماند جا
مجموع) فون ميان بارز تفاوتهاي منطقه اين در.است آمده (1869) "مالزي مجمعالجزاير"
فون كه دريافت و كرد جلب خود به را او توجه استراليا فون و آسيا (م - منطقه يك جانوران
منطقه دو اين جداسازي براي فرضي خطي اساس اين بر.است پيشرفتهتر استراليا از آسيا
كرد عنوان او.ميشود گفته "والاس خط" آن به هم هنوز كه كرد پيشنهاد متمايز بومشناختي
جانوران كه آن از پيش استراليا ، قاره زيرا ابتداييترند ، استراليايي جانوران كه
را آسيا كيسهداران رو اين از و است شده جدا آسيا از يابند ، تكامل آسيا پيشرفتهتر
درباره مالتوس توماس مقاله مجدد بررسي با همراه مشاهدات اين.شدند منقرض و نكرده اشغال
با مقالهاي والاس.كرد هدايت طبيعي انتخاب وسيله به تكامل نظريه سوي به را او جمعيت
نظرخواهي براي را آن و نوشت "اوليه نوع از نامحدود انحراف به اصناف گرايش درباره" عنوان
ديدگاههاي از خلاصهاي آن كه دريافت نوشته دست ديدن محض به داروين.فرستاد داروين براي
.شدند ارائه لينه انجمن جلسه در ژوئيه 1858 تاريخ در مشترك طور به مقاله دو هراوست خود
تقليد درباره مهم پژوهشي و داد ادامه تكامل نظريه تاييد در شواهد جمعآوري به والاس
از جانوران ، جغرافيايي پراكندگي زمينه در نو آثاري و داد انجام چلچلهاي دم پروانه در
گذشته.آورد پديد "جزيره در حيات" و (جلد ، 1876 دو) "جانوران جغرافيايي پراكندگي" جمله
آشنا اصلاحطلب اون رابرت عقايد با نوجواني از كه بود نيز فعالي سوسياليست او اين ، از
.ميكرد مبارزه زنان راي حق و اراضي كردن ملي براي و بوده
و آمد در داروين دوستان حلقه در كرد ، كشف داروين از مستقل را طبيعي انتخاب نظريه اوكه
:رسيد چاپ به داروين درگذشت از پس سال يك قدرداني اين.ماند باقي او حامي عمر پايان تا
يكديگر كنار در و بزرگ اثري تنهايي به آنها از يك هر كه ،[داروين اوليه آثار] آثار اين
انديشهاي و پژوهش عظيم حجم با مقايسه در مينمايد ، شگفتآور مرد يك كار محصول عنوان به
داروين نام و ميآيد نظر به بياهميت است آن از مختصري تجلي تنها "انواع اصل" كتاب كه
تلاش ناتمام ، چند هر اينجا در من.ميخورد پيوند فرهيختگان توده با كتاب اين با تنها
انقلاب و اثر اين درجه و جايگاه درباره داوري به قادر را غيركارشناس افراد تا كردهام
كه پرسش اين از مستقل كلي به انقلابي _ سازم آورد ، پديد طبيعت از ما درك در كه شگرفي
در عاملي عنوان به ميورزد ، اصرار آن بنيانگذار كه طور آن "طبيعي انتخاب" نظريه آيا
لحظهاي دهيد اجازه.خير يا است اهميت داراي جانوري و گياهي اشكال در تغييرات ايجاد
زماني تا.بگيريم نظر در را آن از پيش ذهني وضعيت و جديد نظريه اين از ناشي ذهني وضعيت
مطلقا نتيجه در و آفرينش بيواسطه محصول (م _ جانور يا گياه) هرگونه بود معتقد انسان كه
جانوران و گياهان اندامهاي و اعضا بيشمار سازشهاي و تنوعها مفهوم به نسبت است ، كامل
با دقت به جاندار هر كه ميكردند تكرار طوطيوار همواره كه آنهايي.ماند نابينا كاملا
دروني مفهوم مورد در كندوكاو هرگونه از وضوح به است ، شده داده سازش اطرافش محيط و شرايط
به واقعيت انواع تمام كنار از اينكه از.ميشدند ناتوان ميديدند اطرافشان آنچه نهفته و
جزئيات و ميكردند ، رضايت احساس دل در ميگذشتند بيتفاوت بودن توجيهناپذير بهانه
و تنوع همه اين يا انگاشته ناديده "كلي طرح" مبهم تصور تحت را جانداران ساختار بيشمار
به كه (م _ داروين) او كه حالي در.ميدادند نسبت *"نفسه في غايت" به را زيبايي
سازشهاي زندگياش وقف با توانست شد ، زده بودن توهينآميز تهمت ابتدا در آموزههايش
زنده موجودات پستترين اعضاي بياهميتترين كه كند ثابت و كرده روشن را بيشماري پنهان
و عاليترين برانگيختن و است ما صادقانه بررسيهاي شايسته كه دارند ، هدفي و كاربرد
خلقت كمال و هماهنگي و زيبايي به كه او.است درخور را ما ستايشهاي هوشمندانهترين
پديدههاي احترامآميز و صبورانه عاشقانه ، بررسي به را خويش زندگي داشت ، ايمان واقعا
به كافي پاسخي داده انجام را كار اين او اينكه صرف.داد اختصاص زنده موجودات گوناگون
يابد ، افزايش آينده در است ممكن طبيعت از ما شناخت چند هر.است او مخالف چند و منتقدان
روشن ما براي او كه شد خواهد امكانپذير مسيرهايي كردن دنبال با يقين به پيشرفت اين اما
بايد طبيعت دانشجوي آنچه شاخص نمونه همچون داروين نام اين از پس سالها تا و.است كرده
بيندازيم ، گذشته به نگاهي علم قلمرو سرتاسر در اگر.ماند خواهد باقي باشد گونه آن
و مشاهده در شكيبايي كه چرا:كند برابري او با بتواند كه يافت نخواهيم را هيچكس
آن كارگيري به در توانايياش ;است براهه تيكو همچون او در واقعيتها جمعآوري توانايي
نبوغ كه است حالي در اين و ميكند برابري كپلر با قوانين استنباط در واقعيتها
بنيادي اصول به توانست او آنها كمك به كه افزود دو اين به بايد نيز را نيوتون الهامبخش
پرتوي حيات دنياي بر و كند استفاده اغتشاش از نظم كشيدن بيرون براي آنها از يابد ، دست
.كرد روشن را ماده دنياي آن با نيوتون كه پرتوي همسنگ افكند
نتيجه در و جاندار هر جانداران ، در اجزاي و كل متقابل وابستگي واسطه به كانت فلسفه در *
غايي علت بدون غايتمند جهاني تصور فرض ، اين پذيرش صورت در و بوده غايتمند طبيعت كل
م-است غيرممكن
: منبع
.W1883allace,A.R.Natural Selection anTropical Nature. London
حيواني مغناطيس
دستاورد

رنجبر طاهره
درون از را خودشان كه اين محض به درآورده تخم از سر تازه لوگرهد دريايي لاكپشتهاي بچه
به بسته كه ميشوند مايل طول 9000 به مسافرتي رهسپار ميكشند ، بيرون شنيشان لانههاي
در كه دريايي لاكپشتهايميانجامد طول به سال تا 12 ميشود 6 آغاز مسافرتشان كه جايي
مهاجرت شمالي آتلانتيك دايرهاي جريان به موسوم جريانهايي از شكل دايرهاي سيستم يك
از سرانجام و آفريقا شمال سوي به جنوب از سپس پرتغال ، سوي به شرق جانب از ابتدا ميكنند
سپري جا آن در را زندگيشان ديگر سال تا 10 و 5.ميگردند باز فلورايد به غرب جانب
شوند ، منحرف مهاجرتشان مسير شمال جانب از اندكي تنها لاكپشتها اين چه چنان.ميكنند
شكل به كبير بريتانياي از عبور از پس و ميشوند كشيده شرق سوي به لازم اندازه از بيش
جنوب سوي به رو اندازه از بيش چه چنان ديگر سوي از.ميشوند يخزده آبهاي وارد خطرناكي
خانه به بازگشت امكان هرگز ديگر كه شد خواهند مسيري وارد جنوبي جريانهاي توسط بگذارند ،
.داشت نخواهند را
دانشگاه از همكارانش و (K.Lohmann) لاهمان كنت نام به زيستشناسي پژوهشهاي طبق
جهتياب سيستم يك به آورده در تخم از سر تازه لاكپشتهاي خوشبختانه ، شمالي ، كاليفرنياي
.مجهزند دريايي
لاكپشتهاي كه شد معلوم بود ، شده انجام لوگرهدها نوزاد روي بر كه قبلي مطالعات در
آن و ميماند باقي پرسش يك امابيابند را معيني مغناطيسي زمين عوارض تا قادرند دريايي
دهند؟ تشخيص را دارند حضور آن در كه اقيانوسي ناحيه ميتوانند لاكپشتها آيا كه اين
طريق از كه سيمپيچهايي توسط را آب استخر يك اطراف پرسش اين پاسخ يافتن براي پژوهشگران
ناحيه سه مغناطيسي ميدانهاي آنها ترتيب بدين.كردند احاطه ميشدند ، كنترل كامپيوتر
از پس كه مسيري يافتن براي سپس.كردند بازسازي را لوگرهدها مهاجرت مسير در ويژه
الكترونيكي رديابهاي از ميكنند ، شنا آن در لاكپشتها مغناطيسي ميدان تغييردادن
قرار متفاوت مغناطيسي ميدانهاي معرض در كه دريايي لاكپشتهاي.كردند استفاده
مغناطيسي ميدانهاي كه لوگرهدهاييميكنند بازي آب نيز متفاوتي مسيرهاي در ميگيرند
با بخواهند چه چنان كردهاند ، تجربه را فلوريدا شمال سواحل از دور ميدانهاي مشابه
شنا شرق جنوب _ مشرق سوي روبه شوند مواجه شمالي آتلانتيك شكل دايرهاي جريانهاي
اين بدون هم استخر درون لاكپشتهاي.ميدهد روي اتفاق همين نيز واقعيت در كه ميكنند
انجام را كار همين دقيقا باشند كرده سپري اقيانوس در را زندگيشان از روز يك حتي كه
.ميدهند
N2002atural History.Mar.:منبع
|