بسته درهاي پشت توافق
تركيه بر ايران گاز فشار
افغانستان تجربه تكرار
شيطاني محور چهارمين‌عضو عربستان
25_ دهه دو بازيگران
بسته درهاي پشت توافق
محمودي فرشاد
نظر از كه افتخاري تگزاس ، در بوش خصوصي خانه در عربستان سفير از پذيرايي از پس روز چند
ايران رئيس‌جمهور خاتمي محمد شود ، نصيبشان كه است كشورها سران شايسته تنها آمريكايي‌ها
به خطاب طبعي شوخ با و مي‌آمد پايين دولت هيات ساختمان پله‌هاي از خندان چهره‌اي با
مي‌خواهم مي‌خواهيد ، چه من جان از باز گفت بودند رئيس منتظر پله پايين كه خبرنگاراني
.بروم شريفين حرمين به و بگيرم را خانواده دست فردا
دنيا خبري تلكس‌هاي روي بر آن از پيش ساعت چند ايران رئيس‌جمهور غيررسمي سفر خبر
پذيرايي.مي‌كرد چندان دو سپتامبر يازدهم حادثه سالگرد در را آن اهميت و بود شده مخابره
عراق به حمله براي عربستان موافقت جلب منظور به كه نيز عربستان سفير از دوم بوش جورج
را آن سفيد كاخ كه مهماني اين در بوش.مي‌كرد ريزبينانه‌تر سفر اين به را نگاه‌ها بود
ببخشد گرمايي نيز را واشنگتن و رياض ميان روابط كه كرد سعي كرد توصيف متعارف گردهمايي
روي هر به.بود گرفته بالا تنش‌ها عراق به حمله سر بر متحد دو اين ميان اخيرا كه چرا
كه حالي در شد آغاز سپتامبر يازدهم حادثه ازسالگرد پس روز يك هم خاتمي رئيس غيررسمي سفر
حال عين در امانفت وزير حتي نمي‌كرد همراهي را او كسي رئيس نفري خانواده 5 از غير به
با ديداري خصوصي سفر پايان در رئيس‌جمهور كه بود كرده اعلام خاتمي دفتر عمومي روابط
خواهد ديدار مي‌كند پادشاهي واقع در فهد كسالت وضع در كه عربستان وليعهد عبدالله امير
.كرد خواهد گفت‌وگو منطقه‌اي مسائل و جانبه دو روابط درباره و داشت
وطرح عربستان عليه آمريكا تهديدآميز صدرسخنان موسي امام ماجراي كه
مي‌گويند آگاه منابع
است بوده عبدالله و خاتمي خصوصي مواردمذاكره از عبدالله امير صلح
ايراني اتباع شهادت ماجراي از بعد و گذاشت سردي به رو انقلاب از پس رياض و تهران روابط
رياست پايان از پس و نپاييد ديري تيرگي اين.رسيد وخامت و تيرگي به مكه در سال 64 حج در
اعضاي از چند تني با هاشمي آقاي كه گاه آن.شد ظاهر بهبود نشانه‌هاي هاشمي آيت‌الله
با عربستان با ايران روابط.شد تازه سال‌ها از پس ديدارها و شدند زيارت راهي سابق دولت
رفت‌وآمدهاي و گذاشت گرمي به رو اسلامي كنفرانس سازمان سران اجلاس در اميرعبدالله حضور
خارجه وزير تابستاني روزه ديدار 2 آخر نمونه كه بود جريان در آن از بعد سياسي پي‌درپي
.بود سعودي‌ها كشور به خاتمي محمد سفر و ايران از عربستان
همسايگان و دوستان عنوان به يكديگر از طرف دو كه است چنان اكنون رياض و تهران روابط
با تنش‌زدايي سياست از پيروي با و اخير سال‌هاي.مي‌كنند ياد منطقه بزرگ بازيگران و خوب
.است داشته ايران براي ويژه‌اي اهميت عربستان منطقه ، عرب كشورهاي
دوستانه روابط گسترش در مهمي عامل عربستان ، و ايران مناسبات روابط بهبود حال عين در
يازدهم از پس دنياي در همه اين با.است بوده فارس خليج حاشيه عرب كشورهاي ديگر با ايران
روابط است ، ميان در عراق به آمريكا قريبالوقوع حمله از سخن كه شرايطي در و سپتامبر
.باشد حوادث اين از كنار بر نمي‌تواند نيز عربستان و ايران
رايزني‌هاي منزله به را عربستان از خاتمي ديدار جهان رسانه‌هاي كه بود رو همين از
در.آنهاست آبستن منطقه فراوان احتمال به كه دانستند حوادثي درباره كشور دو مقامات بيشتر
و شدند خوانده شرارت محور آمريكا سوي از شمالي كره و عراق همراه به ايران كه حالي
آن سفير ديدار در بوش جورج كه است منطقه در آمريكا اصلي متحدان از يكي هم سعودي عربستان
.بكشاند فراموشي ورطه به نيز را اخير ماه چند تنش‌هاي كرده سعي
عبدالله امير و خاتمي ديدار با جهان رسانه‌هاي در سياستمداران حدس روي هر به
روي به را بسته درهاي عبدالله پرنس و خاتمي رئيس آنكه از پس.شد واقع‌بينانه‌تر
مذاكرات اصلي محور كه شد آشكار پرداختند گفت‌وگو به آنها ميان و گشودند خبرنگاران
به مشترك تهديدي معرض در منطقه كشورهاي اينكه و است عراق به آمريكا حمله احتمال درباره
تهديدآميز سخنان صدر ، موسي امام ماجراي كه مي‌گويند چنان هم آگاه منابع.مي‌برند سر
مورد موارد ديگر از عبدالله امير صلح طرح كشور ، آن تجزيه احتمال و عربستان عليه آمريكا
هيچ به شرايط اين در كه ديدارگفت اين در خاتمي.است بوده عبدالله و خاتمي خصوصي مذاكره
اعلام دوستانه كاملا موضعي در نيز عبدالله و شود انجام دشمنان نفع به تحركي نبايد وجه
.ايران بگذرد ، بر عربستان بر چه هر و مي‌گذرد عربستان بگذرد ، بر ايران بر چه هر كه كرد
چند و عربستان امنيت و اطلاعات سازمان رئيس و دفاع وزير عبدالله و خاتمي رسمي ديدار در
قراردادهاي اين از پيش عربستان و ايران.داشتند شركت سعودي بلندپايه مقام‌هاي از تن
پيشبرد در ايران توفيق از روشني به كشور ، دو فعلي روابط و كرده‌بودند منعقد امنيتي
دو اين گذشته سال سپتامبر يازدهم از پس كه برد ياد از نبايد.مي‌كند حكايت سياست‌هايش
كشور دو اين با جهاني روابط آرايش در آن مدل كه گرفته‌اند قرار موضعي در نوعي به كشور
خود پايگاه‌هاي كه كرده‌اند اعلام واشنگتن به اخيرا سعودي‌ها.است نزديك هم به بسيار
عراق با ايران همچون نيز عربستاننميدهند قرار آنها اختيار در عراق به حمله براي را
احتمالي حمله از مرزها به پناهنده آوارگان موج نگران كشور دو هر و دارد مشترك مرز
عراق به حمله با را خود مخالفت نيز بار چندين تاكنون كشور دو اين.هستند عراق به آمريكا
قرار بررسي مورد را منطقه آينده چشم‌انداز نيز بسته درهاي پشت ظاهرا و كرده‌اند اعلام
روابطي.كرده‌اند نزديك هم به آينده احتمالي تحولات برابر در را مواضع‌شان و داده‌اند
بر احتمالا كه گذاشت خواهد بنيادين تاثيراتي كشور دو هر بر آينده تحولات پس در كه
.بود خواهد بلندمدت‌تر عربستان
تركيه بر ايران گاز فشار
كوهنورد نفيسه
كشور دو پرچم نقش با تابلوهايي شد آغاز سال 1379 در تركيه به ايران گاز پمپاژ كه زماني
بعضي حتي و شهرها برخي تهران ، خيابان‌هاي از بسياري در آنها مردم به تبريك پيام‌هاي و
گاز ، ارسال آغاز از پيش تركيه كه بود آن خاطر به شعف اين شايد.گرفت جاي ايران جاده‌هاي
لغو قرارداد اين كه مي‌دادند ترجيح ترك سردمداران حتي و داده نشان خود از شديدي بي‌ميلي
گاز دريافت كشور اين تركيه ، سرد بسيار زمستان با شد مصادف سال همان كه آنجا از اما شود
آن در كه چرا كند خودداري قرارداد ، اجراي از نمي‌توانست هم راحتي به گرچه پذيرفت ، را
.مي‌شد بود شده ذكر توافقنامه مفاد در كه سنگيني خسارت متقبل بايد صورت
از گاز كيفيت بودن نامطلوب بهانه به و گذاشته ناسازگاري سر دوباره ترك‌ها اينك اما
تركيه حقوقي نظر از منابع برخي گفته به البته.كرده‌اند جلوگيري كشورشان به آن ورود
ايران تعهدنامه شرايط جزء مورد اين كه چرا كند لغو را قرارداد ادعايي چنين با نمي‌تواند
روزنامه‌ها از يكي با مصاحبه در نفت شركت مسئول مقامات از يكي ديگر سوي از.است نبوده
- پايه مقياس عنوان به - ژاپن صادراتي گاز حد در چه اگر ايران گاز كه اين به اشاره ، با
و خوانده سياسي مسئله‌اي را موضوع شخص هميناست كرده تاكيد آن مطلوبيت بر ليكن نيست
مسائلي چه راستي به اما.است نموده منطقه در آمريكا سياست‌هاي متوجه را آن بار بيشتر
سال 1996 در تركيه و ايران گازي قرارداد.دهد انجام را حركتي چنين تركيه تا شده باعث
او.بود تركيه وزير نخست هنوز رفاه شده منحل حزب رهبر اربكان نجم‌الدين كه گرديد منعقد
براي آمريكا سوي از داماتو تحريم طرح قطعي اعلام علي‌رغم وزيري‌اش نخست دوره اوايل در
مورد در وي.رساند امضا به را گاز ساله قرارداد 22 و كرده سفر ايران به ليبي ، و ايران
اگر است ايران با اقتصادي همكاري حال در همواره آلمان":بود گفته چنين اقدامش اين
".نكنيم چرا ما كنند كاري چنين مي‌توانند...و فرانسوي‌ها و آلماني‌ها
نبوده بي‌تاثير چندان توافقنامه اين شكل‌گيري در نيز اربكان سياسي ديدگاه‌هاي البته
ايران جمله از منطقه اسلامي كشورهاي با ارتباط برقراري به تمايل چيز هر از بيش وياست
اميدوار اندونزي مانند اسلامي يافته توسعه كشورهاي دادن قرار الگو با او همچنين.داشت
نظر به شايد و بردارد گام توسعه و رشد راستاي در سرعت همان با روزي نيز تركيه بود
شبه از پس.يافت تجلي ايران گازي قرارداد در خواسته‌هايي چنين تاثير اولين مي‌رسد
مختص را قرارداد ترك مقامات برخي سياست ، صحنه از اربكان بركناري و فوريه 1998 كودتاي 28
نيز ايراني سران اما نمايند اعلام ملغي را آن كردند سعي و خوانده او جمهوري رياست زمان
بحث‌هايي چنيننشدند كار اين پذيرش به حاضر توافقنامه در شده ذكر شرايط بر تكيه با
افتد تعويق به مي‌شد انجام تركيه جانب از بايد كه تمهيداتي و لوله‌كشي تا شد باعث
اضافه آن زمان به ديگر سال قرارداد ، 3 مفاد از استفاده با ايراني مسئولان بنابراين
متر ميليارد حدود 10 سال هر در ارسالي گاز ميزان.شد ساله قرارداد 25 نتيجه در كردند
.بود شده گرفته نظر در مكعب
براي خود تركيه ، وقت انرژي وزير رجايي‌كوتان قرارداد ، امضاي زمان در است گفتني البته
گاز بايد يا تركيه شرط اين بنابه بود شده قدم پيش تعهدنامه در Take-or-pay شرط گذاردن
تدبير نيز ، كاري چنين دليلميكرد پرداخت را قرارداد لغو خسارت يا و مي‌خريد را ايران
تحت ايران با معامله خاطر به را تركيه آمريكا اگر طريق اين از.بود داماتو طرح برابر در
به استناد با مي‌توانستند ترك‌ها مي‌شد ، قرارداد برهم‌زدن خواهان و مي‌داد قرار فشار
در آمريكا چه گر.كنند اعلام واشنگتن به توافقنامه اجراي براي را خود اجبار ماده اين
براي و كرده دنبال دقت با را ايران گاز لوله‌كشي طرح‌هاي و فعاليت‌ها گذشته سال پنج
اين به كمكي تكنولوژيكي نظر از تا داد قرار فشار تحت را ديگر كشورهاي آن رشد از جلوگيري
به پيشرفته كشورهاي برخي بي‌اعتنايي همچنين و نفت شركت مهندسان تلاش ليكن نكنند كشور
.رساند ثمر به را تركيه به ايران گاز انتقال پروژه سفيد ، كاخ ادعاهاي
فشار تنها مي‌شود ترك‌ها سوي از توافقنامه زدن برهم باعث اكنون آنچه مي‌رسد نظر به اما
بوتاش نفتي شركت معامله ، اين برروي مذاكره سال‌هاي در.نيست سياسي مسائل يا و آمريكا
سال تا طبيعي گاز به كشور اين احتياج ميزان توسعه ، و رشد روند گرفتن نظر در با تركيه
كه است حالي در اين.بود كرده برآورد سال در مكعب متر ميليارد تا 55 حدود 50 چيزي 2010
از كمتر را نياز اين ترك‌ها ، اقتصادي رشد به توجه با خارجي نظر صاحب شركت‌هاي از بسياري
با كمبريج ، _ بوستون انرژي مطالعات بين‌المللي مركز.بودند كرده محاسبه بوتاش ، تخمين
محدوده همان براي مكعب متر ميليارد تا 40 را 35 ميزان اين تركيه اقتصادي رشد به توجه
گاز خود نياز بر مازاد احتمالا تركيه ، كه است معني بدان اين و بود تخمين‌زده زماني
مهر ديگر سوي از و آبي جريان لوله خط به ترك‌ها پيوستن سو يك از.است كرده خريداري
دريافتي گاز ميزان سالانه ، نياز طبق گاز خريد براي روسيه با كشور اين جداگانه توافقنامه
سه حدود بايد مقدار اين به.رساند خواهد سال در مكعب متر ميليارد به 30 را تركيه
مقامات توافق‌هاي همچنين.كرد اضافه نيز را مصر از شده خريداري گاز مكعب متر ميليارد
دريافت 6/6 و ايران مخالفت‌هاي وجود با جيحان - باكو لوله خط ادامه براي آذري و ترك
ميليارد به 6/39 را مقدار اين بعد به سال 2005 از آذربايجان از گاز مكعب متر ميليارد
احتياجي ايران از شده خريداري گاز به تركيه واقع در و رساند خواهد سال در مكعب متر
مسئله اين بر نيز تركيه سياسي - اقتصادي بحران‌هاي حاضر حال در البته.داشت نخواهد
پول بين‌الملل صندوق به ترك‌ها كلان بدهي‌هاي وجود با كه چرا.بوده‌اند تاثيرگذار بسيار
سوي از تركيه اقتصادي - صنعتي رشد روند كاهش و سو يك از يافته توسعه كشورهاي برخي و
برآيند ايران گاز دلاري ميليون قرارداد 20 عهده از نتوانند ترك مقامات تا شده باعث ديگر
براي معامله زدن برهم و تعهد بار از كردن خالي شانه براي شرايط اين در راه بهترين كه
توافق‌هاي مي‌رسد نظر به.است ايران از ارسالي گاز بودن نامطلوب ادعاي همين ترك‌ها ،
برهم‌زدن صورت در كه چرا داده قرار سخت‌تر شرايطي در را ترك‌ها نيز روسيه و تركيه تجاري
مقامات ديدگاه از چيزي چنين كه كرد خواهد تيره را كشور دو روابط روس‌ها ، از گاز خريد
از گاز كريدور جيحان ، - باكو لوله خط عبور با تركيه گرچهميشود محسوب بزرگي ضربه ترك
به بايد كشور اين خود سال 2010 تا اما برد خواهد زيادي استفاده و شده اروپا به منطقه
خريد مطمئنا تركيه اقتصادي موقعيت اين در و كند برآورده را خود انرژي نيازهاي نحوي
از.بود خواهد كشور اين نفع به ايران گاز آبونمان حالت از بيشتر روسيه از سالانه گازي
نيازمند مالي بحران علت به ترك‌ها قرارداد امضاي سال‌هاي در كه طور همان ديگر سوي
كاخ از كمك اين گرفتن زمان تا كردند سعي خاطر همين به و بوده آمريكا از اعتبار دريافت
مراوده صددرصد مخالف را خود ظاهر به ترك مقامات و داشته نگه دست قرارداد اجراي در سفيد ،
موقعيت در تركيهاست تكرار حال در شرايطي چنين نيز اكنون دهند ، نشان ايران با تجاري
معتقدند ترك تحليلگران برخي البته.آمريكاست حمايت نيازمند هم باز اقتصادي سياسي بحراني
زماني شايد و مي‌نگرد ايران - تركيه ارتباطات به تيزبينانه‌تري نگاه با اينك واشنگتن
در انرژي صادرات نظر از روسيه گرفتن قدرت كه برسند نتيجه اين به سفيد كاخ سردمداران
و ايران رابطه قطع بر پافشاري از دست نتيجه در بود نخواهد نفعشان به هم چندان منطقه
خواهد چه سوال‌ها اين پاسخ ديد بايد حال.بكنند نيز حمايت آن از شايد و برداشته تركيه
و خير؟ يا و زند سرباز قرارداد اجراي از مي‌تواند حقوقي نظر از تركيه اساسا آيا.شد
ايراني مقامات آيا.داشت خواهد ايران قبال در تعهداتي چه دهد انجام را كاري چنين اگر
براي زماني چه تا تركيه كنند؟ حل دوستانه را مشكل اين توانست خواهند قبل مانند
گرفت؟ خواهد نظر در را واشنگتن خواست تصميم‌گيري ،
افغانستان تجربه تكرار
پرن پير ژان
فخرطاولي كوروش:ترجمه
اعلام ايراني‌ها حتي اواخر اين.است عراق به آمريكا حمله مخالف شديدا رسمي طور به ايران
اما.ماند نخواهند "بي‌تفاوت" عراق در آمريكا احتمالي نظامي مداخله به نسبت كه كرده‌اند
عراق بر حاكم رژيم سقوط به نسبت را تمايل‌شان شاخه‌ها برخي ايران ، در قدرت لابيرنت در
به.مي‌نمايند آمادگي اعلام زمينه اين در تفاهمي به رسيدن براي حتي و نمي‌كنند پنهان
از يكي كه كرد اشاره سابق رئيس‌جمهور رفسنجاني ، هاشمي علي‌اكبر به مي‌توان نمونه عنوان
حال در عراق":است گفته اخيرا ايران خارجه وزارت سابق معاون ملكي ، عباس وي ، نزديكان
در آمريكا به نزديك حكومت يك (..) است ايران عليه استراتژيك تهديد خطرناك‌ترين حاضر
و نيستند موافق ديدگاه اين با ايراني مقامات همه 1.نيست حسين صدام از بدتر بغداد ،
.است جدي قدرت جناح‌هاي بين اختلاف‌نظر
حمله مانع نمي‌تواند كس هيچ (است1 تشخيص قابل محور سه حول توافق نوعي پيشاپيش اما
به زيرا است ، خطرناك آمريكا احتمالي مداخله با مخالفت (شود20 عراق به آمريكا احتمالي
سقوط بابت از حال هر به ايران (مي‌دهد30 ايران عليه گرفتن خشم براي بهانه‌اي بوش جورج
.مي‌شود متنفع حسين صدام
ايالات با نزديكي و مخالف‌اند منطقه در آمريكا اقدام گونه هر با اساسا گروه‌هايي
اسلامي انقلاب اساس به آمريكا با رابطه كه دارد عقيده جناح اين ;مي‌كنند رد را متحده
.باشد آمريكا حمله بعدي هدف ايران كه دارند بيم اين از همچنين و مي‌زند ضربه 1979
اختياراتش افزايش براي را لايحه دو دارد سعي فعلا خاتمي جمهور رئيس حكومت ، دوم شخصيت
.است نزديك (برلين و پاريس) اروپايي‌ها موضع به عراق درباره او موضعكند ارائه مجلس به
قرار "نظام مصلحت تشخيص" داوري مجمع راس در كه سابق رئيس‌جمهور رفسنجاني ، هاشمي اما
مداخله كه دارد عقيده ،(مي‌يابد افزايش پيوسته سياسي‌اش وزن و نفوذ حوزه كه مجمعي) دارد
و انكار ضمن رفسنجاني.ندارد پي در منفي آثار ايران منافع براي لزوما عراق در آمريكا
كرده اعلام گذشته هفته در سخنراني يك طي ،"متحده ايالات زورگويانه سياست" دايمي افشاي
اين بدون" اينكه و "داد نخواهد روي ايران با توافق بدون منطقه در اتفاقي هيچ" كه است
صدام سقوط رفسنجاني ، زعم به ".است شكست به محكوم اقدامي هر ايران ، حضور بدون و موافقت
.ببرد سود آن از مي‌تواند ايران كه مي‌كند ايجاد منطقه در را بزرگي خلاء حسين ،
شيعي جمعيت.دارد اختيار در رقابت براي خوبي كارت‌هاي نيز ايران جريان ، در بازي در
براي عراق مقدس شهر دو و هاست سني دست در عراق در قدرت است ، ساكن كشور اين جنوب در عراق
عراقي هزار اين‌ها 700 همه به.ايراني‌هاست توجه مورد كربلا و نجف يعني ايراني‌ها ،
اين از برخي ;مي‌كنند زندگي ايران در كه كنيد اضافه را حسين صدام سوي از اخراجي
مدارج به گاه حتي و شده‌اند ايران نظامي نيروهاي وارد معاودداوطلبانه عراقي‌هاي
اسلامي انقلاب اعلاي مجلس شيعي ، مخالف حزب اصلي‌ترين كه اين بالاخره.رسيده‌اند بالايي
.دارد پايگاه ايران در دارد ، قرار الحكيم باقر محمد آيت‌الله هدايت تحت كه عراق ،
كه است اين ماجرا جالب نكته.دارد عراق در چريك هزار حدود 8 است مدعي سازمان اين
با بوش دولت مذاكرات در تا شد واشنگتن راهي اوت تاريخ 11 در اعلا مجلس نماينده
ايران حاكمه قدرت در موجود اختلاف‌نظر ميزان كه اين براي اما.كند شركت عراق اپوزيسيون
انقلاب اعلاي مجلس همين كه كرد اكتفا مي‌توان نكته همين به كنيم ، درك را عراق باب در
با.مي‌نمايد استقبال آن از گاه مي‌كند ، محكوم را عراق به آمريكا حمله گاهي عراق اسلامي
گسترش روياي در ايراني مسئولان برخي حتي نيست بعيد عراق ، معادله در شرايطي چنين وجود
تهديد ايران براي چه آن فعلا.برند سر به عراق جنوب خيز نفت شيعي مناطق در نفوذشان
عقيده كارشناسان و مي‌كند زندگي نفت درياي روي بر عراقاست عراق نفت مي‌شود ، محسوب
ضرر به) عراق نفت توليد ظرفيت افزايش و بهره‌برداري براي آمريكايي كمپاني‌هاي دارند
تاسيسات كه است حالي در اين ;دارند لازم وقت هفته چند فقط (جهاني بازارهاي در ايران
.است زياد ايران در نفت توليد هزينه و شده ايران‌فرسوده نفت استخراج
سياست همان راه اين در و مي‌كند آماده عراق به آمريكا حمله براي را خودش تهران پيشاپيش
در فراري آوارگان استقرار اما آوارگان ، پذيرش عدم:است كرده پيشه را افغانستان جنگ زمان
شرايط مي‌دهد اجازه ايران به البته كه مرز طرف آن كيلومتري بيست فاصله به اردوگاه‌هايي
اكنون هم از سناريو اين":مي‌گويد ايراني كارشناس يكباشد داشته تحت‌نظر نزديك از را
خودش براي امنيتي و نظامي سپر يك مي‌تواند ايران اردوگاه‌ها اين لطف به.است آماده
ايران نفع به طالبان سقوط كه نكنيم فراموش "...افغانستان جنگ زمان مثل.نمايد فراهم
.بيايد افغان معادلات و تحولات صحنه جلوي به داد اجازه كشور اين به و شد تمام
:پي‌نوشت
.سپتامبر 2002 تايمز ، 12 فايننشال _1
ليبراسيون:منبع
شيطاني محور چهارمين‌عضو عربستان
بهبودي سيامك
جمع در "شيطاني محور" بي‌پايه اصطلاح ابداع از پس روز چند "بوش دبليو جورج" كه هنگامي
اين در بايد كه هستند نيز ديگري كشورهاي:گفت ديگر جمعي در آمريكا ، كنگره نمايندگان
آن امااست چين حتي يا و ليبي سوريه ، او مقصود كه بردند گمان بسياري گيرند ، قرار محور
اعتراض و شد ارائه پنتاگون به كه گزارشي طي كه فرارسد روزي نمي‌كرد تصور كسي زمان
تروريسم از سعودي عربستان":شود اعلام نكرد ، ايجاد نيز را آمريكا دفاع وزارت مقام‌هاي
"ماراويك لوران" سوي از كه گزارش اين در "آمريكاست دشمن رو ، اين از و مي‌كند حمايت
پنتاگون مشورتي ارگان _ آمريكا دفاعي سياست دفتر جولاي جلسه 10 در "راند" شركت تحليل‌گر
پايين ، رده نيروهاي تا مديران از تروريسم ، سطوح تمام در سعودي‌ها:بود آمده شده ارائه _
عضو چهارمين سعودي عربستان ترتيب ، بدينهستند فعال هدايت‌كنندگان ، تا نظريه‌پردازان از
!غيررسمي عضوي البته ;گرفت لقب "شيطاني محور"
را فارس ، خليج منطقه در واشنگتن سوگلي متحد يعني سعودي ، عربستان تجزيه پيشنهاد سپس وي
كرد ، شوكه را سعودي‌ها كه "پست واشنگتن" روزنامه در گزارش اين انتشار پي در.كرد مطرح
به و بوده شخصي تحليل يك گزارش اين كه كردند اعلام شتاب با آمريكا عالي‌رتبه مقام‌هاي
.است نشده توجه بدان پنتاگون و خارجه امور وزارت سفيد ، كاخ سوي از وجه هيچ
رويدادهاي 11 از پس كه ضدسعودي جو اما كرد ، قبول را ادعا اين مي‌شد شايد مرحله ، اين تا
نكته اين بر اسرائيلي و آمريكايي رسانه‌هاي در.نيافت پايان بود ، شده آغاز سپتامبر
اتباع از واشنگتن و نيويورك رويدادهاي عاملان از نفر كه 15 مي‌شود و مي‌شد تاكيد
حوادث 11 كشته‌شدگان خانواده‌هاي از تعدادي شد باعث كه موضوعي ;بوده‌اند سعودي عربستان
ادامه ، درشوند سعودي عربستان عليه حقوقي اقدام خواستار آمريكا دادگاه‌هاي از سپتامبر
دادگاه‌هاي به حقوقي و حقيقي فرد عليه 99 و صفحه در 258 دلاري تريليون يك دادخواست يك
نيز سعودي عربستان پادشاهي خاندان افراد از نفر نام 3 دادخواست اين در.شد داده آمريكا
:است شده ذكر
هوانوردي و دفاع وزير "سعود آل عبدالعزيز بن سلطان" شاهزاده _
اطلاعات سازمان سابق رئيس "سعود آل الفيصل تركي" _
.است بازرگان يك كه "سعود آل الفيصل محمد" _
فلسطيني سازمان‌هاي از رياض حمايت ادعاي "هاآرتص" همچون اسرائيلي روزنامه‌هاي هم‌زمان ،
مناسبت 11 به خود ويژه‌نامه در "تايم" آمريكايي هفته‌نامه و كردند مطرح را حماس همچون
نشريه ، آن ادعاي به كه داد نشان سعودي عربستان در را نقاطي نقشه ، يك در سپتامبر ،
مقام‌هاي نگراني با كه تحولات اين مجموعه.مي‌كند دريافت مالي منابع آنها از القاعده
نفوذ با سياستمداران و صاحبنظران از برخي درخواست است ، شده مواجه سعودي عربستان
كه گروهي يعني است داشته همراه به رياض با واشنگتن روابط سطح كاهش براي را آمريكايي‌ها
روسيه نفت تدريجي جايگزيني خواهان حتي آنان.مي‌روند شمار به آمريكا جنگ‌طلب عناصر جزء
.شده‌اند سعودي عربستان نفت جاي به
رياض _ واشنگتن روابط در اختلافات:گفت زمينه اين در فارس خليج مسائل تحليل‌گر يك
استراتژيك نياز دليل به اما مي‌شدند ، اختلافاتي دچار نيز قبلا آنها.نيست جديدي موضوع
و داشت نياز سعودي عربستان نفت به واشنگتن كه چرا مي‌گذاشتند ، سرپوش آنها بر يكديگر به
.مي‌كرد طلب را آمريكا امنيتي و حمايتي چتر نيز رياض
به آمريكا حمله با سعودي عربستان مخالفت تهران ، به رياض نزديكي سياست اما:افزود وي
محافظه‌كاران نارضايتي كه بود گونه‌اي به فلسطين بحران خصوص در كشور اين سياست و عراق
دونالد" و رئيس‌جمهوري معاون "چني ديك" آنها راس در كه را آمريكا حاكمه هيات افراطي
نقض مورد در امروز كه آنچه وگرنه.برانگيخت داشتند ، قرار آمريكا دفاع وزير "رامسفلد
اشاره مورد نيز گذشته در مي‌شود ، گفته..و طالبان به رياض كمك عربستان ، در بشر حقوق
.نداشت توجه بدان‌ها كسي اما مي‌گرفت ، قرار
و خرداد 1376 دوم تاريخي حادثه پس در كه دارند اعتقاد ناظران از برخي ارتباط ، همين در
از و شده هدايت دموكراسي نوعي تا است كرده تلاش آمريكا منطقه ، در آن پيراموني تاثير
برخي انجام ناظران اين.كند خاورميانه منطقه در كنوني حكومتي نظام‌هاي جايگزين را بالا
با:معتقدند و مي‌دانند سياست اين از ناشي را پارلمان تاسيس عرصه در ويژه به تحولات
صدام سرنگوني با تا است آن درصدد واشنگتن آمريكا ، حاكمه هيات كنوني شعارهاي به توجه
از كردن صرف‌نظر از حتي راه ، اين در و دهد گسترش را سياست اين دامنه قدرت ، از حسين
.ندارد ابايي خود متحدان
يك" وجود از كاراتر آمريكا سياست‌هاي در "دموكراتيك عراق يك" وجود اساس ، همين بر
دومين داراي عراق كه ويژه به.بود خواهد (آمريكاييان تحليل در) "غيردموكراتيك عربستان
هم آن.شود سعودي عربستان جايگزين راحتي به مي‌تواند و است جهان نفت شده شناخته ذخاير
و "جيحان _ باكو" مسيرهاي از خزر منطقه نفت تا مي‌كشد طول سال چند كه شرايطي در
مورد اين در منطقه مسائل كارشناس يك.شود صادر "پاكستان _ افغانستان _ تركمنستان"
شدت به آمريكا نظرات نقطه از سعودي عربستان سياست روزافزون استقلال از واشنگتن:مي‌گويد
و عرب جهان در سعودي عربستان سياسي و اقتصادي پتانسيل‌هاي گرفتن نظر در با و است ناراضي
طرفي ، از و بياورد راه به را رياض خود ، حداقل سياست در طرف ، يك از تا مي‌كوشد اسلام جهان
گذشته‌اش توان از ديگر كه كند تضعيف چنان آن را سعودي عربستان خود ، حداكثر سياست در
اشاره پنتاگون به ديگر گزارش يك و راند شركت گزارش به ارتباط همين در وي.نباشد برخوردار
.است شده داده گوناگون مناطق به عربستان تجزيه پيشنهاد آنها در كه دارد
.كرد اشاره سعودي عربستان و قطر ميان اختلاف بروز به مي‌توان كه است منظر اين از
شمار به آن باني "الجزيره" تلويزيوني شبكه مصاحبه‌هاي و گزارش‌ها ظاهر ، به كه اختلافي
از ديگر فارس خليج در كوچك برادران از يكي كه بود آن نشان‌دهنده باطن ، در اما مي‌رفت ،
تحولات است؟روند بوده چه سعودي عربستان واكنش اما !ندارد شنوي حرف خود بزرگ‌تر برادر
كه شوك‌هايي از پس خاورميانه و فارس خليج بزرگ كشور اين مقام‌هاي كه است آن نشان‌دهنده
شوند ، رياض _ واشنگتن روابط تخريب از مانع مي‌كنند تلاش آنكه ضمن اكنون كردند ، دريافت
.كرده‌اند ايجاد تغييري خود خاورميانه‌اي سياست‌هاي در تاكنون
گونه اين را خاتمي اخير سفر.باشد ايران به بيشتر نزديكي راستاي در مي‌تواند تغيير اين
.كرد بررسي مي‌توان نيز
25_ دهه دو بازيگران
جناحي درخواست
قزويني حميد
عدم به نسبت معمولا او كه است اين رسالت روزنامه مسئول مدير درباره توجه جالب نكات از
كه است حالي در اين.است كرده انتقاد رقيب جناح‌هاي سياسي رفتارهاي در اخلاق رعايت
در نبوي.است داشته اتخاذ سياسي رقباي به نسبت تندي مواضع بعضا او مديريت تحت روزنامه
به سياسي رقابت‌هاي در سياسي بداخلاقي نوعي تدريج به انقلاب اول از":مي‌گويد زمينه اين
در بني‌صدر ادبيات در را سياسي رقيب تخريب و زدن‌ها برچسب اين برجسته نمونه كه آمد وجود
راندن بيرون صحنه از براي آنها بوديم ، شاهد بهشتي شهيد مرحوم و اسلامي جمهوري حزب قبال
استفاده...و تماميت‌خواه خشونت‌طلب ، بداخلاق ، انحصارطلب ، نظير برچسبهايي از رقيب
تجاري سرمايه‌داري طرفدار يا بازار جناح مقوله همين برچسبها اين از نمونهايميكردند
مطرح آشكار دروغ اين حالي در.است شده داده نسبت روحانيت جامعه طرفداران به كه است
سياسي فعاليت‌هاي حجم كه شاهديم را...تشكل‌هايي روحانيت جامعه پيرامون در كه مي‌شود
رقيب تضعيف براي و مي‌كنند رها را آنها اما است بيشتر خيلي بازار اسلامي انجمن از آنها
انقلاب اوايل و انقلاب پيروزي از قبل در كه چرا.مي‌كنند استفاده ابزاري چنين از سياسي
مطرح ضدارزش طبقه يك عنوان به بازار طبقاتي ، و ماركسيستي انديشه‌هاي جولان فضاي در
هم و داشت وجود زالوصفت آدم‌هاي هم اصناف ديگر نظير هم بازار در آنكه حالميشد
(ماص 36 مواضع و سياسي جريانات) ".فداكار و انقلابي و مومن انسان‌هاي
مرحله‌اي وارد جناح دو سياسي رقابت‌هاي اسلامي جمهوري بنيانگذار خميني امام رحلت با
آن از خاطره‌اي در نبوي.بود همراه تند اختلافات با ابتدا همان از كه مرحله‌اي.شد جديد
جناحي و سياسي داغ بحث‌هاي مركز مجلس كه نيز زمان آن در":مي‌گويد نشدني فراموش روزهاي
و حمايت و تاييد در بيانيه‌اي كه شد گرفته تصميم بود ، شفاف‌تر و روشن‌تر هم مواضع بود ،
.شود صادر بودند نموده انتخاب را بهترين سرعت و دقت با كه خبرگان از تشكر
جناح دو هر.بود كروبي آقاي با مجلس رياست و روحانيون مجمع با مجلس اكثريت زمان آن در
بودند ، نموده تنظيم را نامه‌هايي و نمودند جمع‌آوري را امضاهايي (مجلس اقليت و اكثريت)
و نبود خبرگان و رهبري منصب و موقعيت شايسته امضاها بودن محدود دليل به ما جناح نامه
نامه نگارش لحن لحاظ از حدودي تا بيشتر امضاهاي وجود با روحانيون مجمع جناح نامه
سوي از الويري آقاي انتخاب و كروبي آقاي مشورت با رو اين از مي‌آمد ، نظر به نامناسب
شد واحد نامه‌اي در امضاها و نامه‌ها ادغام بر قرار اقليت جناح سوي از من و اكثريت جناح
!خبرگان" كه مضمون اين با جمله‌اي نگارش با رابطه در الويري آقاي و من بين زمان همان كه
نيز ما و داده‌ايد انجام را انتخاب بهترين الحمدالله متعال خداوند كمك و هدايت با شما
توافقات نهايت در كه شد حاصل اختلاف ".مي‌نماييم ابراز تصميم اين از را خودمان تبعيت
(ص 44 همان) ".آمد دست به
رهبري مقام با را خود روابط آنها كه نكته اين بر تاكيد و چپ جناح از انتقاد ضمن وي
مي‌گفتم ، هم‌جناحي دوستان به من (رهبر انتخاب زمان) موقع همان":مي‌گويد نكردند تنظيم
بزرگي توانمندي و ظرفيت ما جناح برعكس بلكه آورده‌ايم دست به ما را رهبري كه نكنيد فكر
ايشان نيست ، ما جناح در ديگر ايشان كه زيرا است ، داده دست از خامنه‌اي آقاي خروج با را
اما بوده‌اند روحانيت جامعه به منتسب زماني گرچه كه نمودند اثبات بعدها و زمان آن از هم
همان) ".ندارد فرقي روحانيت جامعه اعضاي با آن طرفداران و روحانيون مجمع با رابطه‌شان
(ص 45
آيت‌الله حضرت خدمت تنها زماني":مي‌گويد خود جناحي خواسته‌هاي از يكي درباره او
فرمودند ، من به خطاب جدي صورت به ايشان و نمودم مطرح را جناحي توقع يك من بودم ، خامنه‌اي
خداوند از خواسته‌ام بزرگ‌ترين بنده شد ، مسئوليت اين پذيرش بر قرار اينكه محض به فلاني
برخورد در باانصافي و بي‌انصافي كينه‌اي ، و دوستي و شخصي رابطه يا خاطره هر كه بود اين
محو حافظه‌ام از داشته‌ام ذهن در انقلاب از بعد چه و قبل چه مختلف جناح‌هاي افراد با
(ص 45 همان) ".است شده مستجاب كاملا دعا اين مي‌كنم احساس بحمدالله كه گردد
است؟ كرده جناحي درخواستي هم باز ابتداداشته از كه ديدگاهي با چرا نبوي نيست معلوم
دارند ، قرار بي‌طرفي جايگاه در كه نظام رهبري از مي‌توانند سياسي طيف‌هاي آيا وي نظر به
است؟ قائل را حقي چنين نيز رقبا براي او آيا شوند؟ خواستار را جناحي موضوعي
سمت اساسي قانون اصلاح با ابتدا.كرد تغيير سياسي نيروهاي آرايش مدتي از پس حال هر به
اجرايي دستگاه‌هاي مديران جمهوري رياست انتخابات انجام با آن از پس و شد حذف نخست‌وزيري
تغييرات حامل هم آن كه شد سپرده يزدي آيت‌الله به نيز قضاييه قوه رياست.كردند تغيير
با اسلامي شوراي چهارم مجلس و خبرگان مجلس انتخابات تغييرات اين پي در.بود گسترده‌اي
صلاحيت رد جناح اين.گرديد متحمل را سنگيني شكست چپ طيف و شد برگزار فراوان جنجال‌هاي
دلايل مهم‌ترين از را طيف اين عليه گسترده تبليغات و استصوابي نظارت وجود نامزدها ، برخي
را چپ جناح استدلال‌هاي بود ميدان دو اين پيروز كه راست جناح اگرچه.كرد عنوان خود شكست
.نپذيرفت
راست جناح رسانه‌اي فعاليت در را نقش مهم‌ترين نبوي ، مديريت تحت روزنامه ميان اين در
.داشت عهده به
|
