.چهار شنبه ۷ اسفند ۱۳۸۱ - شماره ۲۹۹۰- Feb, 26, 2003
جزيره اسباب بازي
موقعيت جغرافيايي هنگ كنگ هم به حفظ قدرت آن كمك مي كند از اين شهر مي توان با پنج ساعت پرواز به ۴۰ درصد جمعيت كره زمين دست يافت و حدود نيمي از سرمايه گذاري هاي خارجي صورت گرفته در چين در آنجابه عمل مي آيند
002280.jpg
ترجمه : عباس فتاح زاده
آينده صنعت توليد اسباب بازي به شكلي جدي به خطر افتاده است. محققان اعتقاد دارند طي دهه هاي آينده سهم كودكان در جمعيت جوامع پيشرفته شاهد كاهش محسوسي خواهد بود. لذا بازار اسباب بازي بسيار كوچكتر از گذشته مي شود. يك مانع بزرگ ديگر هم بر سر راه گسترش فعاليت شركت هاي توليدكننده اسباب بازي وجود دارد: بنابر مطالعاتي كه صورت گرفته در بسياري از نقاط دنيا مقامات محلي تلاش دارند تا نوجوانان از سن ۱۲ سالگي به بعد بيشتر به بازي ها و اسباب بازي هاي سنتي بپردازند تا «بازي هاي فرامحلي». علاوه بر اين رشد بازي هاي ويدئويي و بازي هاي موجود در تلفن هاي همراه موجب شد تا تقاضا براي اسباب بازي هاي كلاسيك كاهش يابد.
بازار اسباب بازي در سال ۲۰۰۲ در جهان حدود ۳ درصد كاهش داشت. در اين ميان اسباب بازي هاي توليد آسيا با ميزان تقاضاي بسيار كمتري نسبت به گذشته روبه رو شده اند. به خصوص در مورد اسباب بازي هاي ارزان، آسيايي ها عقب گرد زيادي داشته اند. اين وضعيت در هنگ كنگ، پايتخت اسباب بازي آسيا، آثار محسوسي از خود بر جاي گذاشته است. هنگ كنگ در كنار چين حدود نيمي از كل واردات اسباب بازي به جايي مثل اروپا كه بسياري از توليدكنندگان بزرگ اسباب بازي در آن قرار دارند به خود اختصاص مي دهد. البته اين آمار سفارش هايي را كه سازندگان اروپايي به پيمانكاران چيني مي دهند نيز دربر مي گيرد.
هنگ كنگ با بازار سالانه اي معادل ۵/۹ ميليارد دلار صادر كننده بلامنازع اسباب بازي در جهان محسوب مي شود. صنعت توليد اسباب بازي سومين رشته ارزآور در هنگ كنگ است. تقريبا تمامي كارگاه هاي توليد اسباب بازي در اين شهر، در دلتاي رود پرل قرار دارند. تمايل بازار جهان براي كوتاهتر شدن موعد تحويل سفارشات، تنوع سفارشات و افزايش رقابت موجب شده تا تغييراتي در فعاليت هاي شركت هاي توليد اسباب بازي در هنگ كنگ پديد بيايد. غول هاي بازار اسباب بازي و صاحبان رستوران هاي زنجيره اي كه مدت هاست در اين بازار حضور يافته اند، به دنبال كاهش قيمت ها هستند. در اين ميان شركت هاي چيني نسبت به رقباي هنگ كنگي بر سر قيمت ها راحت تر كنار مي آيند. در مورد اسباب بازي هاي ارزان تفاوت قيمت ميان چين و هنگ كنگ قابل توجه است، لذا در اين زمينه شاهد كاهش فعاليت ها در هنگ كنگ هستيم. شركت هاي اين شهر سعي دارند از اين به بعد كار خود را بر روي اسباب بازي هاي با كيفيت متوسط و بالا متمركز كنند و اسباب بازي هاي ارزان را كنار بگذارند.
هنگ كنگ علاوه بر توليد اسباب بازي خود را يكي از پيشتازان مبارزه با سوء استفاده از كودكان و كار آنها مطرح مي كند. برخي مسئولان توليد اسباب بازي در هنگ كنگ اعلام كرده اند كه قصد دارند براي مقابله با استفاده از كودكان در مشاغل خطرناك برنامه هايي را در كشور چين به اجرا بگذارند. بر اساس طرحي كه از سوي اتحاديه جهاني توليدكنندگان اسباب بازي منتشر شده قرار است تا دو يا سه سال ديگر ۸۰ درصد كارخانه هاي توليد كننده اسباب بازي توسط ناظراني مستقل تحت نظر قرار گيرند و اصول واحدي جهت مقابله با بهره كشي از كودكان در اين كارخانه ها به اجرا درآيد.
در نمايشگاه جهاني اسباب بازي كه چندي پيش در شهر نورنبرگ آلمان برگزار شد چين و هنگ كنگ به خوبي اقتدار خود در زمينه توليد اسباب بازي را به رخ حريفان كشيدند. آنها با ۳۸۰ شركت كننده پس از كشور برگزار كننده نمايشگاه داراي بيشترين تعداد غرفه بودند. مجموع شركت هاي حاضر در نمايشگاه نورنبرگ ۲۶۱۶ عدد بود.
در حال حاضر به گفته مقامات هنگ كنگ اين شهر سخت ترين شرايط اقتصادي از زمان جنگ جهاني دوم تاكنون را سپري مي كند. مسئولان قصد دارند براي جبران خلأ بودجه ماليات ها و تعرفه هاي اجتماعي را تا حدي كه هنوز مشخص نشده بالا ببرند، قرار است تا سال ۲۰۰۶ ده درصد از موقعيت هاي شغلي در بخش هاي دولتي حذف شوند و حقوق هاي مديران و سمت هاي بالا حدود ده درصد كاهش يابند. از حدود پنج سال پيش به موازات بالا رفتن بي سابقه نرخ بيكاري و رسيدن آن به هفت درصد اقتصاد هنگ كنگ و در كنار آن صنعت توليد اسباب بازي با روندي نزولي روبه رو شد. اما اين وضعيت در سال ۲۰۰۲ اندكي بهبود يافت.
پنج سال پيش پس از بروز تزلزل اقتصادي سرمايه گذاران خارجي احساس كردند كه در صورت الحاق هنگ كنگ به چين شرايط ناامني براي آنها پديد خواهد آمد. متعاقب آن برخي كارخانه داران خارجي كه به توليد اسباب بازي مشغول بودند، هنگ كنگ را ترك كردند.
اگرچه هنگ كنگ توانست با سرعت نسبتا بالايي بر بحران مالي آسيا فائق آيد اما ركود اقتصادي جهان پيامدهايي منفي در اين شهر به جاي گذاشته است. در عين حال چين در بسياري از زمينه ها به رقيبي جدي تبديل شده است. بخصوص در ناحيه شانگهاي شاهد رشد سريعي هستيم، حتي بسياري معتقدند كه به زودي شانگهاي جاي هنگ كنگ را خواهد گرفت و به پايتخت اقتصادي منطقه بدل مي شود، البته هنوز هم قوي ترين منطقه اقتصادي چين كماكان استان گوانگ دونگ در مجاورت هنگ كنگ است. همچنين هنوز هم ساختمان هاي اداري و تجاري در هنگ كنگ نسبت به شانگ هاي مشتريان بيشتري دارند. حدود نيمي از سرمايه گذاري هاي خارجي صورت گرفته در چين در شهر هنگ كنگ به عمل مي آيند.
موقعيت جغرافيايي هنگ كنگ هم به حفظ قدرت آن كمك مي كند. از اين شهر مي توان با پنج ساعت پرواز به ۴۰ درصد جمعيت كره زمين دست يافت. به عبارت ديگر ۴۰ درصد از جمعيت كره زمين در اين فاصله نسبت به هنگ كنگ زندگي مي كنند.
دلتاي رود پرل كه دور شن ژن، اولين منطقه ويژه اقتصادي چين، قرار گرفته ۳۴ درصد تمامي صادرات چين را به خود اختصاص مي دهد و توليدات اصلي آن تلفن، ساعت، راديو، اسباب بازي، كفش و پوشاك است. هنگ كنگ از ۲۵ سال پيش تاكنون موتور محرك اين دلتا بوده است. منطقه مذكور در حال حاضر داراي يكي از بالاترين درآمدهاي سرانه است.
اخيرا شهر شانگهاي بيش از گذشته به فكر رقابت با توليدات اسباب بازي در هنگ كنگ افتاده است. ظاهرا رقابت اين دو شهر اكنون به رشته هاي اصلي فعاليت در هنگ كنگ هم رسيده است.
منبع: زود دويچه سايتونگ

تركيه و نفت عراق
بسياري از مسائل برآمده از حمله احتمالي آمريكا به عراق و مسئله سرنگوني حكومت صدام حسين مورد شك و ترديد عمومي قرار دارند. حتي در اين موضوع كه آيا واقعا جنگي در عراق به پا خواهد شد نيز يقيني وجود ندارد. اما، يك نكته از همان ابتدا كاملا روشن بوده است و حتي شكاك ترين افراد نيز در پذيرش آن كوچك ترين ترديدي به خود راه ندادند و آن اين است كه مسئله محوري جنگ عراق آشكارا و يا پنهان همانا مسئله چاه هاي نفتي اين كشور است. وابستگي برخي از كشورهاي صنعتي و به ويژه آمريكا به نفت عربستان همواره يكي از موارد بحث برانگيز در سياست انرژي آمريكا بوده است. كسب كنترل بر عراق مي تواند از نقش عربستان در تامين انرژي مورد نياز كشورهاي ياد شده بكاهد.
بر سر اين راه البته ديكتاتور حاكم بر عراق، صدام حسين، مانعي بس جدي به حساب مي آيد.
اينكه موضوع جنگ عراق، موضوعي قطعي و يقيني نيست و بسياري از تحليل گران در اين مورد ابراز ترديد كرده اند، يك موضوع است و سرنگوني صدام حسين، موضوعي ديگر. مي توان گفت كه سقوط صدام حسين و يا حذف وي از دستگاه سياسي عراق، امري قطعي به نظر مي رسد. صدام بايد برود و اين همانا سياست آمريكا و غرب است. اما، بروز جنگ در اين منطقه و يا تضعيف دولت مركزي عراق، به خودي خود، به آتش طمع ورزي برخي ديگر از كشورها و از جمله تركيه دامن زده است. تركيه در قديم نيز در ارتباط با عراق ادعاي مرزي داشت. تركيه مدعي است كه ايالت موصل عراق پيش از اينها در مالكيت تركيه بوده و مي دانيم كه ايالت موصل يكي از مناطق نفت خيز عراق است. برخي از سران تركيه اينك خواهان آنند كه تركيه از درآمدهاي نفتي عراق بهره برده و شريك عراق در بهره برداري از منابع نفتي اين منطقه گردد. حال آنكه دسته اي ديگر آشكارا خواستار حمله تركيه به عراق و بازپس گرفتن اين منطقه هستند.
همين چندي پيش بود كه وزير امور خارجه تركيه Yasar Yakis در گفت وگويي با روزنامه حريت گفته بود كه تركيه هيچ گونه چشم داشتي به مناطق نفت خيز عراق ندارد. اما، اظهارات وزير امور خارجه تركيه، جنجال عجيبي در تركيه به پا كرد. بسياري از دولتمردان و سياستمداران تركيه آشكارا خواستار آن شدند كه در صورت وقوع جنگ و تضعيف دولت مركزي عراق، تركيه مي بايست فرصت را مغتنم شمرده و اين مناطق نفت خيز را به تصاحب خويش درآورد.
در واقعيت امر موقعيت حقوقي منطقه موصل سال ها ناروشن بوده است. مذاكرات صلح Laudanne در سال ۱۹۲۳ كه منجر به تعريف مرزهايي بين دو كشور تركيه و عراق شده بود، به بحث ها و رويارويي هاي تندي در دو كشور دامن زده بود. سه سال بعد در توافقنامه سه جانبه بين بريتانيا، تركيه و عراق، مسئله موضوع مرزهاي دو كشور به فرجام رسيد. طبق اين توافقنامه تركيه از حق دريافت ۱۰ درصد درآمد نفتي عراق براي مدت ۲۵ سال برخوردار گشت. طبق تاريخ مكتوب تركيه، اين كشور حق ۱۰ درصدي خود را در آن هنگام به بهاي ۵۰۰ هزار ليره استرلينگ فروخت. اين در حالي است كه برخي از مقامات تركيه معتقدند كه تا سال ۱۹۵۵ بخشي از درآمد نفتي عراق به تركيه تحويل داده شده است و تنها پس از ايجاد خط لوله نفت بين كركوك عراق و بندر يومورتاليك واقع در سواحل درياي مديترانه در دهه هشتاد بوده است كه تركيه از عوايد نفتي عراق چشم پوشي كرده است.

نگاه اقتصادي
با رعايت حريم اسلامي همه كار مي كنم
002290.jpg
سيدعلي نقي خاموشي رئيس اتاق ايران در آخرين روزي كه فرصت تبليغات انتخاباتي، براي عضويت در هيأت نمايندگان اتاق ايران را داشت در گفت وگويي با روزنامه (آسيا)ديدگاه هاي خود را در مورد مسائل مختلف سياسي ـ اقتصادي مطرح كرد. وي كه پس از بازگشت از سفر حج اين گفت وگو را انجام داده از شرايط موجود جامعه احساس رضايت نكرده و دليل اين احساس خود را هم سوءاستفاده ها از شعائر مذهبي مي داند.
خاموشي همچنين گفته كه با محدوديت كنترل ماهواره موافق است اما اينكه گفته شود ممنوع است نيز يكسري ضايعات اجتماعي با خود به همراه دارد.
وي معتقد است كه «وقتي مي گوييم جلوي بعضي از آزادي ها بايد بر مبناي چارچوب اسلامي گرفته شود، منظور اين نيست كه بايد خفقان ايجاد شود، بلكه بايد جايگزين داشته باشد. مثلا مي گويم مركز فحشا نباشد. » در اينجا مصاحبه كننده از او مي پرسد شما بوديد چه چيزي جايگزين آن مي كرديد؟ و او پاسخ مي دهد: مراكز ورزشي درست مي كردم. رئيس اتاق ايران در جايي ديگر از مصاحبه خود از لفظ حكومت اسلامي استفاده مي كند و در توضيح گفته خود مي گويد: «جمهوري اسلامي، معذرت مي خواهم، نظري نداشتم. » خاموشي دعواهاي موجود را سياسي مي داند و مي گويد «تمام اين كارها براي قدرت است. تو نباش. من باشم. »
خاموشي خود را يكي از تشكيل دهندگان موتلفه آخر مي داند و در اين باره مي گويد: «موقعي كه مملكت بعد از ماجراي حزب جمهوري اسلامي در دوران بحران بود، من يكي از مبتكران و كساني بودم كه به دوستان پيشنهاد دادم، دور هم جمع شويم و حزب درست كنيم.
خب. موتلفه هم به خاطر سابقه ذهني و اينكه بخش عمده ايده هاي مذهبي اش آشكار بود، مطرح بود. گفتم از اينجا شروع كنيم. منتهي من الان موتلفه اي نيستم و در جلسات آنها هم شركت نمي كنم، نمي رسم. يك سالي است كه شركت نمي كنم. قبلش هم كه شركت مي كردم، فعال نبودم.» سيدعلي نقي خاموشي در اين مصاحبه گفته كه معتقد به اقتصاد بازار، عرضه و تقاضا و رقابت است و مي افزايد: «به نظر من حيات اقتصادمان در گرو پيوند با خارجي هاست. تنهايي نمي توانيم خودرو درست كنيم. بدبختي امروز خودروي ما اين است كه از خارجي ها جداست. »
خاموشي همچنين گفته است: «من هميشه از خدا خواسته ام كه هيچ وقت اتاق ايران را شاه سلطان حسيني ترك نكنم و اگر روزي اتاق را رها كردم و رفتم آيندگان پشت سرم دعا كنند و نگويند خرابه اي تحويل داد و رفت. بعد هم افتخارم اين است كه اگر همين الان اتاق را واگذار كنم، ذخيره آن خوب است، پروژه ها هم در حال انجام است. »
خاموشي بي پروايي و صراحت سخنان خود را در عدم وابستگي به هيچ گروه سياسي مي داند و گفته است: «من روزي كه مخالفت با فلان قانون را گفتم همه مردم مي لرزيدند. صراحت من زبانزد است. شما برويد انگليس بپرسيد خاموشي در سمينار فلان چطور حرف زد، ببينيد چه مي گويند. همين چند روز پيش اتاق ايران و انگليس مراسم ساليانه داشت. بپرسيد من در يك سخنراني ده دقيقه اي چه گفتم. سفير جديد انگليس همين طور مانده بود كه اين چه جوري اين حرف ها را مي زند. من ترس ندارم. » او همچنين در پاسخ مصاحبه كننده گفته كه، اينكه از طرف او نقل شده اجازه نمي دهد نامحرم ها وارد اتاق شوند يك بحث تبليغات انتخاباتي بوده وگرنه در عمل چنين چيزي صحت ندارد. خاموشي همچنين معتقد است آدم هايي كه دنياي اقتصاد مدرن را با نگاه جديد مي بينند و به تكنولوژي مدرن مجهز هستند، در ايران بسيار اندك هستند. چرا كه نداريم و نساخته ايم. آنها كه مال قبل از انقلاب بودند را لت وپار كرديم، يا پير شدند و يا رفتند و يا دربه در شدند و خارج نشين شدند. وي همچنين در پاسخ به اين پرسش كه اگر شرايط دنياي مدرن بطلبد حاضريد يك روز كراوات بزنيد، ريشتان را از ته بزنيد و به يك ميهماني اقتصادي برويد، گفت: من در حريم حرمت هاي اسلامي همه كار انجام مي دهم. خاموشي همچنين در اين مصاحبه گفته كه پيش از انقلاب ماهانه ۱۱ هزار دلار درآمد داشته اما آن را براي خدمت به كشور و ملت رها كرده است تا بيايد و با استفاده از قدرت شخصي كه دارد و دانسته هايي كه داريم، جلوي بعضي از انحرافات را بگيرد. او اين قدرت را قدرت نفوذ مي داند. خاموشي در بخش ديگري از مصاحبه در خصوص تأثير تعطيلي مطبوعات بر فعاليت هاي اقتصادي ايران و بازتاب آن در جهان مي گويد: البته در خارج از كشور در اين رابطه از من سوال مي شود و من به آنها مي گويم مگر شما هم خط قرمز نداريد. مطبوعات بايد خطوط قرمز را حفظ كنند. كاريكاتور حيات نو را من ديدم تمام آن مجموعه بايد به آتش كشيده مي شد.
خاموشي امروز در رقابت انتخابات اتاق شركت خواهد كرد.

حاشيه اقتصاد
•اقتصاد آزاد ريشه در دين دارد
دبيركل بانك مركزي در گفت وگويي با دنياي اقتصاد در پاسخ به اين پرسش كه چرا در يك كشور اسلامي به حق مالكيت بي اعتنايي مي شود و مورد حرمت قرار ندارد، گفت: مسئله اصلي تعبيري است كه ما از دين داريم. احترام به مالكيت ريشه در اسلام دارد و در اديان ديگر و احكام آنها اين موضوع اين گونه ديده نشده است. وي همچنين مشكل ديگر اين كار را مخدوش كردن اصول علم اقتصاد با يكديگر مي داند. به گفته وي: مجرم كسي است كه با زدوبند و رشوه، سرمايه زيادي به دست آورده است. ولي اين مسئله كه برويم مدعي همه چيز بشويم و بگوييم اين خانه را از كجا آورده ايد و غيره درست نيست. در اين حالت محيطي كه اقتصاد بايد در آن به وظايف خود عمل كند، ايجاد نخواهد شد. اصل آزادي انتخاب شغل يكي از اصول اساسي دين اسلام است. معاملات در اسلام نيز كاملا براساس عرضه و تقاضا است. اين مسئله در اسلام كاملا شناخته شده است. كه البته مي گويند اين از ابداعات غرب است. عرضه و تقاضا است كه قيمت ها را تعيين مي كند، نه دخالت.

• اظهارات شاهدان عيني
002285.jpg

۳ روستايي در حوالي كرمان، گزارش دادند كه هواپيما را لحظاتي قبل از سقوط مشاهده كردند. اين روستاييان كه دو مرد و يك زن مي باشند، در اظهارات خود به مأموران تجسس گفتند كه حدود ۱۰ كيلومتري حادثه، هواپيما را كه ارتفاع زيادي از زمين نداشت، مشاهده كردند. اين شاهدان گفتند: به دليل فاصله كم ما با هواپيما، داخل آن نيز قابل مشاهده بود و جرقه هاي شديدي مانند نور ناشي از جوشكاري در داخل هواپيما ديده مي شد.

•صادرات گاز ايران به كويت
002295.jpg

دو ماه پس از امضاي تفاهم نامه همكاري براي تأمين بخشي از آب شيرين كويت توسط ايران، قرار است ايران به اين كشور گاز نيز صادر كند. به گزارش BBC محمد ملاكي معاون وزير نفت و مديرعامل شركت گاز، گفته است «بحث هايي جدي براي انتقال گاز ايران به كويت انجام شده است. » ملاكي حجم گاز صادراتي را ۱۴ تا ۱۵ ميليون متر مكعب در روز عنوان كرده اما گفته است تا زماني كه قراردادي بسته نشود نمي توان درباره تعهدات ديگر اين قرارداد سخن گفت. قرار است گاز ايران با خط لوله از بوشهر به گناوه و از آنجا، از مسير دريا، به كويت انتقال داده شود. دو ماه پيش در جريان ديدار طلال مبارك العيار، وزير آب و برق كويت، با حبيب الله بي طرف، وزير نيروي ايران، يادداشت تفاهم همكاري انتقال آب براي تأمين بخشي از آب شيرين كويت به امضا رسيد. بي طرف در جريان امضاي اين يادداشت تفاهم گفته بود «با توجه به درخواست كويت براي انتقال آب شيرين از ايران براي تأمين بخشي از نياز آبي كويت و اراده سياسي دو كشور، كميته اي براي بررسي امكان سنجي فني و اقتصادي انتقال آب تشكيل خواهد شد. » وزير آب و برق كويت نيز ابراز اميدواري كرده بود با پيگيري كميته تعيين شده، مفاد تفاهم نامه طبق جدول زماني پيش بيني شده به مرحله اجرا درآيد. موضوع انتقال آب شيرين ايران به كويت و انجام مطالعات فني و اقتصادي اجراي اين پروژه به عهده اين كميته مشترك خواهد بود. قرار است با تكميل مطالعات، اجراي طرح انتقال آب ايران به كويت از طريق خط لوله به زودي آغاز شود. مطالعات اوليه طرح نشان مي دهد كه اقتصادي ترين راه براي اجراي اين طرح، انتقال آب يكي از سرشاخه هاي رودخانه كرخه به كويت است. براي اجراي اين طرح بيش از ۵۰۰ كيلومتر خط لوله پيش بيني شده است كه ۳۰۰ كيلومتر آن در داخل ايران و ۲۰۰ كيلومتر در زير دريا انجام خواهد شد. در صورت اجرايي شدن اين طرح، قراردادي ۳۰ ساله امضا خواهد شد كه براساس آن، در هر ثانيه ۱۰ متر مكعب آب به كويت منتقل مي شود و اين ميزان تا ۲۰ متر مكعب قابل افزايش است. هنوز گزارشي از قيمت آب و گاز صادراتي ايران به كويت منتشر نشده است.

• تجمع در جهرم
002300.jpg

تاكسي داران جهرم از شهرهاي استان فارس، در تجمعي خواهان تعطيلي ناوگان حمل و نقل اتوبوس واحد شدند. تاكسي داران معتقدند افزايش اتوبوس هاي واحد از ۹ دستگاه به ۱۶ دستگاه باعث كاهش درآمد آنان شده است. بنابر اين گزارش، شهردار جهرم با حضور در جمع معترضان گفت: تعطيلي ناوگان اتوبوس واحد، از اختيارات او نيست و به شوراي ترافيك مربوط است.

اقتصاد
ايران
جهان
علم
فرهنگ
ورزش
هنر
|  اقتصاد  |  ايران  |  جهان  |  علم  |  فرهنگ   |  ورزش  |  هنر  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |